Lagasafn. Íslensk lög 1. september 2025. Útgáfa 156b. Prenta í tveimur dálkum.
1980 nr. 55 9. júní
1. gr.
[Laun og önnur starfskjör, sem aðildarsamtök vinnumarkaðarins semja um, skulu vera lágmarkskjör, óháð kyni, þjóðerni eða ráðningartíma fyrir alla launamenn í viðkomandi starfsgrein á svæði því er samningurinn tekur til. Samningar einstakra launamanna og atvinnurekenda um lakari kjör en hinir almennu kjarasamningar ákveða skulu ógildir.]1) [2. gr. Samningar aðildarsamtaka vinnumarkaðarins um málsmeðferð í ágreiningsmálum, um hvort laun og ráðningarkjör starfsmanna á íslenskum vinnumarkaði séu í samræmi við ákvæði laga og kjarasamninga, skulu hafa sama almenna gildi og samningar þeirra um laun og önnur starfskjör, sbr. 1. gr., með þeim takmörkunum sem í samningunum felast. Þegar settar eru á fót samráðsnefndir til úrlausnar ágreiningsmála á grundvelli samninga skv. 1. mgr. og atvinnurekandi, sem er málsaðili, á ekki aðild að samtökum atvinnurekenda er honum heimilt að tilnefna einn fulltrúa sem tekur sæti eins fulltrúa samtaka atvinnurekenda í nefndinni. Hið sama gildir um launamann sem er málsaðili og á ekki aðild að stéttarfélagi en fulltrúi hans tekur sæti eins fulltrúa samtaka launafólks í nefndinni. Ákveði málsaðili að tilnefna fulltrúa skal tilnefningin fara fram fyrir upphaf málsmeðferðar hjá samráðsnefndinni.]1) [3.]1)–5. gr. …2) [5. gr. a. Nú ákveður félagi í lífeyrissjóði, sem á rétt á töku fæðingarorlofs samkvæmt lögum nr. 97/1980,1) að hverfa úr fyrra starfi að hluta eða öllu leyti og til heimilisstarfa vegna barnsburðar og er þá þeim lífeyrissjóði, sem viðkomandi er félagsmaður í, skylt að veita félagsmanninum heimild til áframhaldandi aðildar að sjóðnum á óbreyttum grundvelli í allt að 7 ár, enda taki félagsmaður þá að sér að greiða iðgjaldahlut atvinnurekanda ásamt sínum eigin. Slíkur félagsmaður nýtur allra sömu réttinda í lífeyrissjóðnum og aðrir félagsmenn, þ. á m. lánsréttinda.]2) 6. gr. Öllum atvinnurekendum er skylt að greiða í [fræðslusjóði atvinnulífsins sem og]1) sjúkrasjóði og orlofssjóði viðkomandi stéttarfélaga iðgjöld þau, sem aðildarsamtök vinnumarkaðarins semja um hverju sinni, og samkvæmt þeim reglum, sem kjarasamningar greina. Atvinnurekanda er skylt að halda eftir af launum starfsmanns iðgjaldi hans til viðkomandi stéttarfélags samkvæmt þeim reglum, sem kjarasamningar greina. 7. gr. [Verði dráttur á greiðslu iðgjalda samkvæmt lögum þessum skal skuldari greiða dráttarvexti af skuldinni frá gjalddaga samkvæmt lögum um vexti.]1) 8. gr. …1) [8. gr. a. Samstarfsnefnd um aðgerðir gegn brotastarfsemi á
vinnumarkaði. Ráðherra skal skipa samstarfsnefnd stjórnvalda og samtaka aðila
vinnumarkaðarins um aðgerðir gegn brotastarfsemi á
vinnumarkaði. Nefndin skal skipuð til þriggja ára í senn og skal hún
koma saman fullskipuð einu sinni á ári eða oftar ef þörf
krefur. Ráðherra sem fer með þjóðhagsmál, ráðherra sem fer með
vinnumál, ráðherra sem fer með skattamál og ráðherra sem fer með
lögreglu- og löggæslumál skulu eiga fast sæti í
samstarfsnefndinni. Auk þeirra sem tilgreindir eru í 1. mgr. skal ráðherra skipa einn fulltrúa
án tilnefningar, sem og einn fulltrúa tilnefndan af Alþýðusambandi
Íslands, einn tilnefndan af Bandalagi háskólamanna, einn tilnefndan af
BSRB, einn tilnefndan af ríkislögreglustjóra, einn tilnefndan af
Sambandi íslenskra sveitarfélaga, einn tilnefndan af Samtökum
atvinnulífsins, einn tilnefndan af Skattinum, einn tilnefndan af
Útlendingastofnun og einn tilnefndan af Vinnueftirliti ríkisins. Ráðherra annast stjórnsýslu fyrir samstarfsnefndina. Fulltrúum í samstarfsnefndinni er skylt að gæta þagmælsku um atriði er þeir fá vitneskju um í starfi sínu fyrir nefndina og leynt skulu fara samkvæmt lögum eða eðli máls.]1) [8. gr. b. Verkefni samstarfsnefndar. Ráðherra skal fela samstarfsnefnd um aðgerðir gegn brotastarfsemi á
vinnumarkaði, sbr. 8. gr. a, að koma með tillögu að stefnu og
aðgerðaáætlun stjórnvalda hvað varðar áherslur og aðgerðir gegn
brotastarfsemi á innlendum vinnumarkaði og skal nefndin afhenda
ráðherra tillögu sína innan árs frá alþingiskosningum. Jafnframt skal
nefndin afhenda ráðherra skýrslur, eftir því sem þörf krefur að mati
nefndarinnar og einnig ef ráðherra óskar sérstaklega eftir því, um
stöðuna hvað varðar brotastarfsemi á innlendum
vinnumarkaði.]1) [8. gr. c. Samstarfsvettvangur eftirlitsaðila. Lögreglustjórar, Skatturinn og Vinnueftirlit ríkisins skulu gera með sér
samning um samstarfsvettvang eftirlitsaðila gegn brotastarfsemi á
vinnumarkaði undir forystu Vinnueftirlits ríkisins. Framangreindum
aðilum er heimilt að stækka samstarfsvettvanginn með samningum við
aðrar stofnanir ef þörf krefur, að fengnu samþykki ráðherra. Þeim stofnunum sem mynda samstarfsvettvang skv. 1. mgr. er heimilt að óska
eftir ráðgjöf og aðstoð frá utanaðkomandi aðilum ef þörf krefur. Markmiðið með samstarfsvettvangi skv. 1. mgr. er að efla og samræma
eftirlit með því að allir aðilar á vinnumarkaði fari að ákvæðum laga,
reglugerða og kjarasamninga sem gilda á innlendum vinnumarkaði. Þær stofnanir sem mynda samstarfsvettvang skv. 1. mgr. skulu standa fyrir
sameiginlegum aðgerðum gegn brotastarfsemi á vinnumarkaði með eftirliti
og virkri eftirfylgni, greiningarvinnu og upplýsingamiðlun milli aðila
innan þeirra marka sem lög heimila. Starfsmönnum sem starfa á grundvelli samstarfsvettvangs skv. 1. mgr. og
öðrum þeim sem kallaðir eru til samstarfs er skylt að gæta þagmælsku um
atriði er þeir fá vitneskju um í starfi sínu og leynt skulu fara
samkvæmt lögum eða eðli máls. Þær stofnanir sem mynda samstarfsvettvang skv. 1. mgr. skulu formbinda
reglulegt samráð og samstarf við samtök aðila vinnumarkaðarins um
stöðumat, greiningu og sameiginlegt vinnustaðaeftirlit, eftir því sem
við á. Þrátt fyrir 5. mgr. er starfsmönnum samstarfsvettvangs
skv. 1. mgr. heimilt að miðla þeim upplýsingum sem nauðsynlegar eru
hverju sinni til samtaka aðila vinnumarkaðarins á grundvelli formlegs
samráðs og samstarfs, sbr. 1. málsl.]1) [8. gr. d.
Ráðherra skal árlega koma fyrir velferðarnefnd Alþingis og gera grein
fyrir stöðu aðgerða gegn brotastarfsemi á vinnumarkaði og tillögu
samstarfsnefndar, sbr. 8. gr. a, eftir því sem við
á.]1) 9. gr. Ráðherra setur nánari ákvæði um framkvæmd laga þessara með reglugerð.1) 10. gr. Lög þessi öðlast þegar gildi. … [Ákvæði til bráðabirgða. Þrátt fyrir 8. gr. b skal samstarfsnefnd um aðgerðir gegn brotastarfsemi á
vinnumarkaði, sbr. 8. gr. a, afhenda ráðherra tillögu sína innan árs
frá því að nefndin er skipuð í fyrsta sinn.]1)