Lagasafn. Ķslensk lög 12. aprķl 2024. Śtgįfa 154b. Prenta ķ tveimur dįlkum.
1985 nr. 35 19. jśnķ
1. gr.
Lög žessi gilda um alla sjómenn į ķslenskum skipum. [Rįšherra]1) getur sett reglur um aš tiltekin įkvęši laga žessara eša lögin ķ heild taki ekki til sjómanna į einstökum flokkum skipa, svo og sjómanna į skipum sem eigi nį tiltekinni lįgmarksstęrš. 2. gr. Eftirtalin įkvęši laga žessara gilda, eftir žvķ sem viš į, um menn sem rįšnir eru į skip af śtgeršarmanni eša skipstjóra til annarra starfa en skipsstarfa og um menn sem rįšnir hafa veriš į skip af öšrum en śtgeršarmanni eša skipstjóra:
3. gr. Allir žeir, sem staddir eru um borš ķ skipi, eru skyldir til aš vinna žau verk eftir megni sem skipstjóri metur naušsynleg vegna öryggis skips eša manna sem į skipi eru. 4. gr. Samtök sjómanna og śtgeršarmanna geta samiš um betri réttindi sjómönnum til handa en leišir af įkvęšum laga žessara. Įkvęši laga žessara um réttindi sjómanna skulu ķ engu skerša fyllri rétt žeirra samkvęmt kjarasamningum. 5. gr. Meš skipverja er ķ lögum žessum įtt viš hvern žann sjómann sem į skip er rįšinn til skipsstarfa. Yfirmenn teljast: stżrimenn, vélstjórar, loftskeytamenn og brytar, svo og ašrir skipverjar sem skipstjóri eša śtgeršarmašur hefur rįšiš til sambęrilegra og/eša sérhęfšra starfa. 6. gr. Śtgeršarmašur skal sjį um aš geršur sé skriflegur rįšningarsamningur (skiprśmssamningur) viš skipverja. [Fyrir undirritun skal gefa skipverja tękifęri til aš grandskoša samninginn og eftir atvikum leita sér rįšgjafar um efni hans og ganga óžvingašur aš samningnum.]1) Samningur skal vera ķ tvķriti og heldur hvor sķnu eintaki. Ķ samningnum skal mešal annars greina:
[Skipverjar skulu fį um borš ķ skipi skżrar upplżsingar um skilmįla rįšningar žeirra og skulu slķkar upplżsingar įsamt rįšningarsamningi og eftir atvikum kjarasamningi vera ašgengilegar innlendum sem erlendum stjórnvöldum viš eftirlit.]1) [Rįšuneytiš]2) getur sett nįnari reglur um form og efni samninga samkvęmt 1. mgr. [og ašgengileg skjöl samkvęmt 2. mgr.]1) og getur jafnframt męlt fyrir um notkun sérstakra eyšublaša ķ žessu augnamiši og sér rįšuneytiš žį einnig um śtgįfu og dreifingu žeirra. Skipstjóri getur, ķ umboši śtgeršarmanns, rįšiš skipverja og gilda žį um žaš įkvęši 1. mgr. Skipstjóri getur einnig, meš sama skilorši, vikiš skipverja śr skiprśmi eša sagt honum upp störfum, sbr. 23.–25. gr. Eftir žvķ sem viš veršur komiš skal rįšgast viš yfirvélstjóra um rįšningu skipverja til starfa ķ vélarrśmi, viš fyrsta stżrimann um rįšningu hįseta, viš bryta um rįšningu ašstošarmanna hans, svo og viš ašra yfirmenn um rįšningu undirmanna žeirra. Sérhver skipverji skal hafa sjóferšabók sem [rįšuneytiš]2) lętur gera. Skipstjóri geymir sjóferšabók skipverja mešan skipverji er ķ skiprśminu. [Rįšherra]2) setur nįnari reglur3) um gerš sjóferšabóka. Lögskrįningarstjóra er skylt aš afhenda sjóferšabók hverjum skipstjóra og skipverja ķ fyrsta sinn sem hann er lögskrįšur į ķslenskt skip eša sķšar ef sjóferšabók hefur glatast eša er fullnotuš. Skal sjóferšabókin įvallt sżnd viš lögskrįningu og žegar sanna į siglingatķma. 7. gr. [Rįšuneytiš]1) skal lįta śtbśa og kosta hentuga śtgįfu af sjómannalögum eins og žau eru į hverjum tķma. Skipstjóri skal sjį til žess aš um borš ķ skipi sé ętķš eintak af sjómannalögum, eins og žau eru į hverjum tķma, sem allir skipverjar geti kynnt sér. 8. gr. Viš rįšningu nżliša skal skipstjóri sjį um aš nżlišanum sé leišbeint um störf žau sem hann į aš sinna. Enn fremur skal honum sżndur björgunarbśnašur sį og višvörunarbśnašur sem į skipinu er og leišbeint um grundvallaratriši viš notkun žeirra. [Eigi mį hafa yngri [einstakling]1) en 15 įra viš vinnu į skipi nema um skólaskip eša ęfingaskip sé aš ręša. [Rįšherra]2) getur sett reglur3) um hęrra aldurslįgmark skipverja viš tiltekin störf allt upp aš 18 įra aldri. Eigi mį hafa yngri [einstakling]1) en 18 įra viš vinnu į [skipum]4) aš nóttu til, ž.e. tķmabil sem varir ķ a.m.k. nķu samfelldar klukkustundir, ž.m.t. tķmabiliš frį mišnętti til klukkan fimm aš morgni. Žetta į žó ekki viš ef um er aš ręša menntun og žjįlfun ungra sjómanna 16–18 įra aš žvķ er varšar fyrirframįkvešin verkefni og įętlanir. [Rįšherra setur nįnari reglur5) um nęturvinnu vegna menntunar og žjįlfunar ungra sjómanna 16–18 įra aš undangengnu samrįši viš samtök sjómanna og śtgeršarmanna.]6)]7) …5) 9. gr. Sé eigi į annan veg samiš skal uppsagnarfrestur į skiprśmssamningum vera einn mįnušur nema į ķslenskum fiskiskipum sjö dagar. Uppsagnarfrestur er gagnkvęmur. Uppsagnarfrestur į skiprśmssamningi yfirmanns skal vera žrķr mįnušir nema um annaš hafi sérstaklega veriš samiš og į žaš einnig viš um skipverja sem starfaš hefur sem afleysingamašur ķ yfirmannsstöšu ķ nķu mįnuši samfleytt hjį sama śtgeršarmanni. 10. gr. Hafi eigi veriš samiš um hvar skipverji fer af skipi veršur samningi einungis sagt upp į žann veg aš skipverji fari af skipi ķ ķslenskri höfn sem skipiš kemur til. Śtgeršarmašur, sem sagt hefur skipverja upp starfi, skal greiša ešlilegan feršakostnaš hans til śtgeršarstašar skips eša til heimilis hans hafi žaš eigi ķ för meš sér meiri kostnaš. Eigi skipverji ekki heimili į Ķslandi eša hafi hann ekki veriš rįšinn į skip ķ ķslenskri höfn er unnt aš segja samningi upp į žann veg aš skipverji fari śr skiprśmi ķ erlendri höfn. Žetta į žó ekki viš um hafnir žar sem skip kemur einungis til mjög stuttrar dvalar svo sem til aš taka eldsneyti eša vistir, vegna minni hįttar višgerša eša til aš fęra sjśkan skipverja į land eša ef einungis er um [skipaafdrep]1) aš ręša. Sé skipverji rįšinn um įkvešinn tķma eša hafi hann sagt upp stöšu sinni meš tilteknum uppsagnarfresti og endi rįšningarsamningur mešan skip er ķ ferš žį skal samningurinn gilda žar til skipiš kemur til hafnar. Žetta gildir žó ekki um žęr hafnir erlendis sem um getur ķ 2. mgr. Sé skipverji rįšinn um įkvešinn tķma eša til įkvešinnar feršar og verši hann kyrr į skipinu eftir aš rįšningartķminn er lišinn eša feršinni er lokiš en eigi geršur nżr samningur um höfn žį žar sem skipverji skal vķkja śr skiprśmi gilda įkvęši 9. gr. og 1. og 2. mgr. žessarar greinar eftir atvikum. 11. gr. Skipverji, sem veriš hefur ķ sama skiprśmi eša veriš hefur į skipum sama śtgeršarmanns ķ nķu mįnuši og sem sagt hefur upp samningi sķnum meš umsömdum uppsagnarfresti, getur, žó aš annaš hafi veriš įkvešiš ķ samningi, fariš śr skiprśmi ķ hvaša höfn sem vera skal nema erindi skips ķ höfn sé žaš sem um getur ķ 2. mgr. 10. gr. 12. gr. Ef gefa skal sjóferšaskżrslu eša halda sjóferšapróf er skipverji skyldur til aš dvelja žar į stašnum žar til žvķ er lokiš gegn kaupi og dvalarkostnaši žann tķma. 13. gr. Skipverja, sem rétt hefur til aš fara śr skiprśmi, skal skylt aš vinna naušsynleg störf į skipinu sé žess krafist, žó eigi lengur en ķ 48 stundir frį žvķ aš skip kom til hafnar. Žetta į žó eigi viš um lausn śr skiprśmi skv. 18. gr. 14. gr. Ef yfirvöld ķ erlendri höfn, žar sem skipverji skyldi fara śr skiprśmi af hvaša įstęšu sem er, banna honum landvist eša heimta žęr tryggingar fyrir landvistarleyfi hans er hann eigi getur sett getur hann krafist žess aš vera enn um sinn į skipinu žar til žaš kemur til hafnar žar sem hann getur yfirgefiš skipiš en skylt er honum žį aš gegna įfram stöšu sinni į skipinu fram til žess tķma eftir įkvöršun skipstjóra. 15. gr. Skipverji, sem į lögheimili į Ķslandi og hefur ekki getaš fariš śr skiprśmi ķ ķslenskri höfn į sķšustu fjórum mįnušum, į rétt į ókeypis heimferš ef hann hefur veriš į sama skipi eša hjį sama śtgeršarmanni samfleytt ķ nķu mįnuši. Rķkissjóšur og śtgeršarmašur greiša feršakostnaš til helminga. Heimilt er aš draga heimsendingu ķ allt aš einn mįnuš ef žess mį vęnta aš skipiš komi innan žess tķma til hafnar žašan sem töluvert ódżrara eša aušveldara er aš hefja heimferšina. Skipverja ber aš tilkynna skipstjóra um vilja sinn til heimferšar meš minnst 20 daga fyrirvara. 16. gr. Ef skipverji sannar aš hann hafi, eftir aš rįšningarsamningur var geršur, fengiš kost į hęrri stöšu į öšru skipi eša ašstęšur hans hafa breyst svo frį žvķ aš hann réš sig į skipiš aš žaš sé velferšarmįl fyrir hann aš geta losnaš śr skiprśmi žį į hann rétt til žess aš krefjast lausnar śr skiprśmi ef hann fęr annan dugandi mann ķ sinn staš enda auki žaš ekki śtgeršarmanni kostnaš. Žegar žannig stendur į į skipverji ašeins rétt į kaupi fyrir žann tķma sem hann er ķ skiprśminu. 17. gr. Ef kona, sem er skipverji, veršur vanfęr getur hśn krafist lausnar śr skiprśmi ef hagsmunir hennar eša barnsins krefjast žess og į hśn žį ašeins rétt į kaupi fyrir žann tķma sem hśn var ķ skiprśminu. 18. gr. Ef skipverji fęr, eftir aš skiprśmssamningur var geršur, vitneskju um aš maki hans, barn eša foreldri hafi lįtist eša oršiš fyrir alvarlegu slysi eša veikindum getur hann krafist lausnar śr skiprśmi og į hann žį ašeins rétt į kaupi fyrir žann tķma sem hann var ķ skiprśminu. 19. gr. Skipverji getur krafist lausnar śr skiprśmi ef:
Skipverji, sem fęr lausn śr skiprśmi eftir įkvęšum 1. mgr., į rétt į bótum, feršakostnaši og fęšiskostnaši eftir žvķ sem segir ķ 25. gr. 20. gr. Skipverji getur krafist lausnar śr skiprśmi ef ķ ljós kemur eftir aš hann var rįšinn ķ skiprśm aš:
Skipverji skal bera fram kröfu um lausn af žessum sökum svo skjótt sem viš veršur komiš eftir aš hann fęr vitneskju um ašstęšur. Sé ferš žį eigi hafin hefur hann rétt til aš krefjast lausnar žegar ķ staš en ella ķ fyrstu höfn sem skipiš kemur ķ eftir aš hann fékk vitneskju um žessi atvik. Fįi skipverji lausn af žeim įstęšum sem frį er greint ķ 1. mgr. į hann rétt į aš śtgeršarmašur greiši helming feršakostnašar hans til heimilis hans eša til rįšningarstašar ef śtgeršarmašur kżs žaš heldur. Hafi śtgeršarmašur eša skipstjóri vitaš af įstandi žvķ sem greinir ķ 1. mgr. skal śtgeršarmašur greiša allan feršakostnaš skipverja. Įkvęši 3. mgr. į žó ekki viš ef unnt reynist aš śtvega skipverja sambęrilega stöšu į öšru ķslensku skipi eša į skipi, sem tekiš hefur veriš į leigu af ķslenskum śtgeršarmanni, žar ķ höfn sem skipverji fer śr skiprśmi. 21. gr. Ef skipverji er rįšinn til įkvešinnar feršar og feršinni er breytt til muna į hann rétt į aš krefjast lausnar śr skiprśmi meš skilmįlum 2. mgr. 20. gr. Fįi skipverji lausn śr skiprśmi af žessum sökum į hann rétt į kaupi fyrir 15 daga eftir aš hann fer śr skiprśmi en į ķslenskum fiskiskipum skal žó mišaš viš 7 daga. Auk žess į hann rétt į feršakostnaši og fęšispeningum til rįšningarstašar ef hann fer śr skiprśmi įšur en ferš hefst en ella til žess stašar žar sem samiš var um aš hann fęri śr skiprśmi. 22. gr. Ef skip missir rétt til aš sigla undir ķslenskum fįna į skipverji rétt į aš krefjast lausnar śr skiprśmi nema um annaš hafi sérstaklega veriš samiš. Um greišslu į kaupi, feršakostnaši og fęšispeningum fer žį sem segir ķ 25. gr. Sé skip selt öšrum innlendum śtgeršarmanni er skipverja heimilt aš krefjast lausnar śr skiprśmi en segja veršur žį skipverji skiprśmi sķnu lausu žegar eftir aš hann fęr vitneskju um žetta. Eigi skipverji rétt į lausn śr skiprśmi af žessum sökum į hann rétt til kaups ķ sex vikur nema uppsagnarfrestur sé skemmri tķmi. Innan žess tķma ber skipverja aš vinna venjuleg skipsstörf uns skipiš er afhent hinum nżja eiganda. Įkvęši žessarar mįlsgreinar eiga žvķ ašeins viš aš skipiš sé afhent hinum nżja eiganda įšur en rįšningu hefši lokiš fyrir uppsögn. Eigi heimilar žaš skipverja aš krefjast lausnar śr skiprśmi žótt skipstjóraskipti verši į skipinu. 23. gr. Skipstjóri getur vikiš skipverja śr skiprśmi ef:
Įkvęši 36. gr. um rétt skipverja til launa o.fl. eiga viš um brottvikningu śr skiprśmi eftir 1. mgr. 24. gr. Skipstjóri getur enn fremur vikiš skipverja śr skiprśmi ef:
Ef skipstjóri vill vķkja skipverja śr skiprśmi skv. 3.–7. tölul. 1. mgr. skal hann skżra skipverja frį žvķ hiš fyrsta og eigi sķšar en 7 dögum eftir aš hann fékk vitneskju um žau atvik sem brottvikning byggist į nema sérstakar įstęšur réttlęti lengri frest. Skipverji, sem vikiš er śr skiprśmi samkvęmt žessari grein, į ekki rétt į kaupi lengur en hann gegndi starfi sķnu. Ef skipverji gat ekki komiš til skips vegna veikinda eša meišsla, sem hann į ekki sök į, skal hann žó eiga rétt til kaups samkvęmt fyrirmęlum 36. gr. 25. gr. Ef skipverja er vikiš śr skiprśmi įšur en rįšningartķmi hans er lišinn og įn žess aš heimild sé til žess ķ 23. eša 24. gr. į hann rétt į kaupi žann tķma sem męlt er fyrir um ķ 9. gr. Hafi skipverja, sem starfaš hefur samfellt ķ žjónustu sama śtgeršarmanns ķ 15 įr eša lengur, veriš vikiš śr starfi įn nęgrar įstęšu skal hann auk žessa eiga rétt į sérstakri uppbót sem nemi eins mįnašar launum sé um yfirmann aš ręša en ella skal mišaš viš laun fyrir 15 daga. Hafi veriš samiš viš skipverja um tiltekinn staš žar sem hann skyldi vķkja śr skiprśmi į hann, auk žess sem fyrr var greint, rétt į feršakostnaši og fęšispeningum til žess stašar. Verši rįšningarsamningi eigi sagt upp nema skipverji geti vikiš śr skiprśmi ķ ķslenskri höfn, sbr. 1. mgr. 10. gr., į hann rétt į feršakostnaši og fęšispeningum til ķslenskrar hafnar eša til heimilis sķns eigi hann heimili į Ķslandi. Įkvęši 1. og 2. mgr. eiga žó ekki viš ef skipverji vķkur śr skiprśmi eftir uppsögn į žeim staš sem fyrir fram hafši veriš um samiš eša sem leišir af reglum 10. gr. samkvęmt įkvöršun skipstjóra įšur en uppsagnarfrestur er śti žannig aš skipverji haldi kaupi og öšrum frķšindum žar til fresturinn er į enda runninn. 26. gr. Farist skip eša verši žaš fyrir sjótjóni og sé dęmt óbętandi eša verši af óvišrįšanlegum įstęšum tekiš śr žjónustu śtgeršarmanns um ófyrirsjįanlegan tķma, žó ekki skemmri tķma en žrjį mįnuši, er skiprśmssamningi slitiš nema öšruvķsi sé um samiš. Skipverja er žó skylt aš taka žįtt ķ björguninni og aš vera višstaddur er sjóferšaskżrsla er tekin og į hann rétt į kaupi og dvalarkostnaši žann tķma er hann žarf aš bķša į stašnum žess vegna eša hann žarf aš bķša eftir ferš heimleišis. Ef skiprśmssamningi er slitiš af žeim sökum sem segir ķ 1. mgr. į skipverji rétt į feršakostnaši, naušsynlegum klęšnaši og fęšispeningum til heimilis sķns og greišir rķkissjóšur žann kostnaš. [Verši skiprśmssamningi slitiš af žeim įstęšum sem greinir ķ 1. mgr. į skipverji rétt til launa į mešan hann er atvinnulaus af žessum sökum, žó ekki lengur en ķ tvo mįnuši frį rįšningarslitum ef hann er stżrimašur, vélstjóri eša bryti, en ķ einn mįnuš frį sama tķma ef hann gegnir annarri stöšu į skipi.]1) 27. gr. Skipverji tekur kaup frį og meš žeim degi sem hann kemur til vinnu į skipinu. Žurfi hann aš feršast frį rįšningarstaš til skips tekur hann kaup frį og meš žeim degi er sś ferš hefst. Skipverji tekur kaup til žess dags og aš honum meštöldum er rįšningu hans lżkur samkvęmt rįšningar- eša kjarasamningi og skiptir žį ekki mįli žótt hann hafi įšur veriš afskrįšur. Um vinnu skipverja fer sem segir ķ kjarasamningum og lögum žessum. Skipverji į ekki rétt į kaupi fyrir žann tķma sem hann hlišrar sér hjį aš vinna įn žess aš nęg įstęša sé til. 28. gr. Viš śtreikning kaups fyrir hluta śr mįnuši skal viš žaš mišaš aš kaup fyrir hvern dag sé 1/30 af mįnašarkaupi eša samkvęmt kjarasamningi eftir žvķ sem viš į. Standi ferš lengur yfir en įętlaš var viš rįšningu į skipverji rétt į tiltölulegri višbót viš kaupiš hafi eigi veriš į annan veg samiš. 29. gr. Fękki skipverjum mešan ferš stendur yfir skulu kaupgreišslur, sem af žvķ leišir, skiptast į milli žeirra sem eftir eru aš tiltölu viš aukna vinnu hvers žeirra um sig hafi žeir eigi fengiš hana greidda sem yfirvinnu. Fękki stżrimönnum mešan ferš stendur yfir skulu kaupgreišslur, sem af žvķ leišir, skiptast į milli skipstjóra og stżrimanns eša stżrimanna ķ hlutfalli viš aukna vinnu hvers žeirra um sig hafi žeir eigi fengiš hana greidda sem yfirvinnu. 30. gr. Um rétt til greišslu ķ erlendri mynt fer eftir žvķ sem landslög įkveša į hverjum tķma. [Śtgeršarmašur skal tryggja aš skipverji geti meš bankamillifęrslu eša svipušum hętti sent öll laun sķn eša hluta žeirra til fjölskyldu, nįnustu ašstandenda eša löglegra bótažega įn žess aš žaš hafi ķ för meš sér óhóflegan kostnaš fyrir skipverjann. Rįšherra getur sett nįnari reglur um sendingu launa.]1) 31. gr. Skipverji getur krafist žess aš 2/3 hlutar af ógreiddu kaupi hans séu greiddir nafngreindum manni gegn umboši. Greišslur samkvęmt 1. mgr. mį eigi stöšva né lękka įn samžykkis skipverjans fyrr en rįšningu hans er slitiš nema svo sé aš annar hluti kaupsins hrökkvi eigi fyrir greišslum į skašabótakröfum er śtgeršarmašur į į hendur honum og rķsa af starfi hans į skipinu, kröfum yfirvalda į hendur honum sem śtgeršarmanni aš lögum er skylt aš tryggja meš žvķ aš halda eftir kaupi skipverjans eša um sé aš ręša kröfu śtgeršarmanns vegna tjóns sem leišir beint af tollalagabroti skipverja. Heimilt er aš halda eftir žrišjungi af žeim hluta kaups er skipverji sjįlfur getur tekiš į móti žar til skipverji fer śr skiprśmi, žó aldrei hęrri upphęš en hįlfsmįnašarkaupi. 32. gr. Mįnašarlega skal skipverja lįtiš ķ té sundurlišaš launauppgjör til hans nema kjarasamningar męli fyrir um skemmri uppgjörsfrest. [Upplżsingar um gengisskrįningu skulu koma fram ef greitt hefur veriš ķ mynt eša mišaš viš gengi sem er annaš en žaš sem samiš var um.]1) Komi žaš ķ ljós er reikningar eru geršir upp aš skipverji hafi fengiš meira greitt en honum bar žį er žaš fé eigi afturkręft ef svo er aš rįšningu skipverja sé slitiš af žeim įstęšum einhverjum sem ręšir um ķ 19., 22. gr., 1. tölul. 23. gr., 25., 26. og 40. gr. 33. gr. Skyldur er skipverji til aš lįta lękni rannsaka heilsufar sitt ef skipstjóri krefst žess. Hafi skipstjóri įstęšu til aš ętla aš skipverji sé sjśkur skal hann sjį til žess aš skipverji gangist undir lęknisskošun sé žess kostur. Lęknisskošun samkvęmt 1. og 2. mgr. skal framkvęmd skipverja aš kostnašarlausu. 34. gr. Veikist skipverji eša slasist skal skipstjóri sjį um aš hann fįi naušsynlega umönnun į skipinu eša ķ landi, žar meš tališ hjśkrun, lęknishjįlp, lękningaefni og framfęri, sé hann utan heimilis sķns enda getur skipstjóri, ef um skammtķmaforföll er aš ręša, skyldaš skipverja til aš dvelja į śtgeršarstaš skips. Ef įstęša er til aš ętla aš skipverji sé haldinn sjśkdómi sem hętta stafar af fyrir ašra menn į skipinu skal skipstjóri lįta flytja sjśklinginn ķ land ef eigi reynist unnt aš verjast smithęttu į skipinu. Geti sjśkur skipverji eigi sjįlfur gętt muna sinna skal skipstjóri sjį um aš žeirra sé gętt. Sé sjśkur eša slasašur skipverji skilinn eftir erlendis skal skipstjóri fela hann umsjį ķslensks ręšismanns eša sjį honum sjįlfur fyrir góšri umönnun ef ręšismašur er eigi į žeim staš og tilkynna žetta žeim ręšismanni sem nęstur er og jafnframt nįnustu ašstandendum skipverja ef hann óskar žess. 35. gr. Sé sjśkur eša slasašur skipverji skilinn eftir erlendis ķ umsjį ķslensks ręšismanns getur ręšismašurinn krafist tryggingar vegna žeirra śtgjalda sem śtgeršarmašur skal standa skil į samkvęmt 37. og 41. gr. varšandi umönnun og greftrun skipverja. Skipverji getur krafist žess aš hann fįi ķ hendur kaupgreišslur sem hann į rétt til nema telja verši aš fé žaš skuli ganga til greišslu śtgjalda sem skipverji į aš bera sjįlfur eša hann sé af heilsufarsįstęšum óhęfur til aš rįšstafa fjįrmunum sķnum. 36. gr. Ef skipverji veršur óvinnufęr vegna sjśkdóms eša meišsla sem hann veršur fyrir mešan į rįšningartķma stendur skal hann eigi missa neins ķ af launum sķnum ķ hverju sem žau eru greidd svo lengi sem hann er óvinnufęr af framangreindum įstęšum, žó ekki lengur en tvo mįnuši. Sé skipverji ķ launalausu frķi er hann veikist eša slasast tekur hann laun frį žeim tķma er hann skyldi hefja störf aš nżju. Skipverji, sem forfallast vegna veikinda, į žó ekki rétt til launa ķ fleiri daga en hann hefur veriš ķ žjónustu śtgeršarmanns. Hafi skipverji veriš rįšinn į sama skip eša hjį sama śtgeršarmanni ķ tvö įr samfellt skal hann, auk žess sem ķ 1. mgr. segir, halda föstu kaupi, kauptryggingu eša sérlega umsömdu veikindakaupi ķ allt aš einn mįnuš en ķ allt aš tvo mįnuši eftir fjögurra įra samfellda rįšningu hjį sama śtgeršarmanni. Skipverji, sem forfallast frį vinnu vegna slysa viš vinnu, į leiš til eša frį vinnu eša vegna atvinnusjśkdóma sem stafa af vinnunni skal fį greitt fast kaup, kauptryggingu eša sérlega umsamiš veikindakaup ķ allt aš žrjį mįnuši til višbótar greišslum samkvęmt 1. mgr. og 2. mgr. Skipverji į ekki rétt į kaupi žann tķma, sem hann hlišrar sér ólöglega hjį aš inna störf sķn af hendi, né fyrir žann tķma sem hann er óstarfhęfur vegna sjśkdóms eša meišsla sem hann hefur leynt vķsvitandi viš rįšningu sķna. Sama gildir ef skipverji er ekki starfhęfur vegna sjśkdóms eša meišsla sem hann hefur sjįlfur bakaš sér af įsetningi eša stórfelldu gįleysi. Nś vill skipverji neyta réttar sķns samkvęmt 1., 2. og 3. mgr. og skal hann žį, ef atvinnurekandi óskar žess, afhenda honum vottorš lęknis um veikindin eša slysiš er sżni aš hann hafi veriš óvinnufęr vegna veikindanna eša slyssins. 37. gr. Meš žeim undantekningum, sem greindar eru ķ 4.–6. mgr., greišir śtgeršarmašur allan ešlilegan kostnaš af umönnun sjśkra skipverja mešan rįšningu žeirra er ekki slitiš, sbr. 1. mgr. 34. gr. Sé skipverji veikur eša slasašur er rįšningu hans er slitiš į hann rétt į aš śtgeršarmašur kosti umönnun hans ķ veikindunum ķ allt aš sex vikur eša ķ allt aš tólf vikur sé skipverji ķslenskur og njóti umönnunar erlendis. Žetta tķmabil telst frį žvķ aš skipverji er skrįšur śr skiprśmi eša frį žvķ aš skipiš lét śr höfn hafi hann eigi veriš skrįšur śr skiprśmi. Sé ķslenskur skipverji skilinn eftir erlendis į hann auk žess rétt į feršakostnaši og fęšispeningum til heimilis sķns hér į landi. Sé hęgt aš śtvega honum stöšu eigi lęgri en žį er hann įšur hafši og eigi verr launaša į skipi sem fara į hingaš til lands eša til hafnar sem hęgara er aš senda hann frį heim til sķn žį er hann skyldur aš taka žeirri stöšu ef heilsa hans leyfir. Fari skipverji śr skiprśmi vegna veikinda eša meišsla eša sé hann viš frįför śr skiprśmi haldinn žess hįttar veikindum eša lemstrum sem réttlętt geta uppsögn śr skiprśmi į skipverji, auk žess sem fyrr greinir, rétt į aš śtgeršarmašur greiši feršakostnaš og fęšiskostnaš til śtgeršarstašar skips eša til heimilis hans hafi žaš eigi ķ för meš sér aukinn kostnaš. Eigi skipverji ekki heimili į Ķslandi getur śtgeršarmašur žó vališ žann kost aš greiša feršakostnaš og fęšispeninga skipverja žangaš sem skipverji var staddur žegar hann réšst ķ skiprśm nema yfirvöld į žeim staš neiti honum um landgöngu eša banni honum landvist eša heimti žęr tryggingar fyrir landvistarleyfi hans er hann eigi getur sett. Ef skipverji į sjįlfur sök į veikindunum eša meišslunum af įsetningi eša stórfelldu gįleysi eša hafi hann leynt žeim sviksamlega er hann réšst į skipiš į hann ekki rétt į aš śtgeršarmašur greiši honum feršakostnaš eša fęšispeninga eftir 1.–3. mgr. Sé skipverji, sem er heimilisfastur į Ķslandi, haldinn berklum eša kynsjśkdómi greišir rķkissjóšur kostnaš viš umönnun og heimferš skipverjans eftir 2. og 3. mgr. Greišslur, sem skipverji fęr af žessum sökum frį sjśkrasamlagi eša almannatryggingum eša vegna slysatryggingar sem keypt hefur veriš honum til handa, skulu dregnar frį žeirri upphęš sem śtgeršarmanni eša rķkissjóši er skylt aš inna af hendi samkvęmt 2. og 3. mgr. 38. gr. Hafi skipstjóri, viš frįför veiks eša slasašs skipverja śr skiprśmi erlendis, oršiš aš reiša af hendi fé vegna heimferšar skipverja, umönnunar hans eša honum til ašstošar į annan hįtt, eftir lögum eša fyrirmęlum sem gilda į žeim staš en śtgeršarmanni ber ekki aš greiša eftir ķslenskum rétti, skal rķkissjóšur bęta śtgeršarmanni skipsins žau śtgjöld sem óhjįkvęmileg voru ķ žessu sambandi. [Rįšherra]1) getur sett nįnari reglur2) um umönnun sjśkra eša slasašra skipverja og um heimsendingu žeirra. 39. gr. Ef skipverji deyr skal skipstjóri tilkynna einhverjum hinna nįnustu vandamanna hins lįtna um andlįtiš svo skjótt sem viš veršur komiš. Skipstjóri sér um śtför hins lįtna eša lķkbrennslu hafi venslamenn eigi gert ašrar rįšstafanir. Andist skipverji erlendis skal hinum nęsta ķslenska ręšismanni einnig tilkynnt um andlįtiš. Hafi lķkbrennsla fariš fram skal skipstjóri annast heimsendingu öskunnar. Svo skjótt sem viš veršur komiš skal skipstjóri lįta gera skrį yfir muni žį sem hinn lįtni hefur lįtiš eftir sig ķ skipinu og skal skrį žessi stašfest af tveimur vottum. Hafi skipverji andast erlendis skal skipstjóri senda eša afhenda hinum nęsta ķslenska ręšismanni skrį žessa eša stašfest eftirrit hennar. Sé miklu óhagręši bundiš aš geyma muni hins lįtna um borš skulu žeir einnig afhentir hinum nęsta ķslenska ręšismanni. 40. gr. Deyi skipverji telst kaup hans til dįnardags og aš žeim degi meštöldum enda hafi hann eigi įšur misst rétt til kaups vegna sjśkleika eša af öšrum įstęšum. Nś hverfur skip ķ hafi įn žess aš upplżst verši hvenęr skiptapann ber aš höndum og skulu lok launagreišslna til horfinna skipverja žį mišast viš žann tķma sem telja mįtti ešlilegan fyrir žaš skip aš nį til nęsta įfangastašar frį žeim staš sem sķšast spuršist um skipiš. Deyi skipverji į žeim tķma er hann į rétt til kaups samkvęmt 27. gr. eša 36. gr. į eftirlifandi maki eša börn, sem eru į framfęri hins lįtna eftir almennum framfęrslureglum, rétt til launa fyrir einn mįnuš umfram žaš sem segir ķ 1. og 2. mgr. enda hafi skipverjinn veriš ķ žjónustu śtgeršarmanns ķ sķšustu sex mįnuši įšur en hann andašist. Hafi skipverji veriš samfellt ķ starfi hjį sama śtgeršarmanni ķ fjögur įr eša lengur skal, auk žess sem fyrr segir, greiša eins mįnašar kaup sem hjį fiskimönnum mišist viš kauptryggingu fyrir einn mįnuš eins og hśn er į hverjum tķma en hjį farmönnum skal greišslan vera sem nemur eins mįnašar grunnlaunum viškomandi skipverja. Óheimilt er aš framselja eša vešsetja samningsbundnar dįnarbętur og ekki mį leggja į žęr löghald né gera ķ žeim fjįrnįm eša lögtak né halda bótagreišslu til opinberra gjalda. 41. gr. Śtgeršarmašur greišir allan venjulegan kostnaš viš greftrun skipverja eša lķkbrennslu, svo og žann kostnaš er leišir af heimsendingu ösku eša lķkamsleifa ef žvķ er aš skipta, hafi skipverji andast mešan śtgeršarmanni bar aš kosta umönnun hans. Rķkissjóšur greišir žau śtgjöld sem um ręšir ķ 1. mgr. ef skipverji hefur viš andlįt sitt įtt rétt til umönnunar samkvęmt 5. mgr. 37. gr. Įkvęšum 6. mgr. 37. gr. og 38. gr. skal beitt eftir žvķ sem viš getur įtt um śtgjöld vegna andlįts eša greftrunar skipverja. [Rįšherra]1) getur sett nįnari reglur2) um rįšstafanir vegna andlįts skipverja. 42. gr. Śtgeršarmašur skal sjį um aš geršur sé skriflegur rįšningarsamningur viš skipstjóra žar sem kvešiš sé į um rįšningarkjör hans. 43. gr. Įkvęši laga žessara um skiprśmssamninga skulu gilda eftir žvķ sem viš getur įtt um rįšningarsamning viš skipstjóra meš žeim breytingum sem leišir af 44.–48. gr. 44. gr. Sé eigi annaš įkvešiš ķ samningnum um lengd rįšningartķmans getur hvor ašili um sig sagt samningnum upp meš žriggja mįnaša fyrirvara. 45. gr. Śtgeršarmašur getur vikiš skipstjóra śr stöšu hans hvenęr sem er. Sé skipstjóra vikiš śr stöšu įšur en rįšningartķmi hans er śti og įn žess aš heimild sé til žess samkvęmt 47. gr. į hann rétt į bótum fyrir žaš tjón sem frįvikningin bakar honum. Sé eigi annaš sannaš um upphęš tjónsins į skipstjóri rétt į žriggja mįnaša kaupi og auk žess feršakostnaši og fęšispeningum til hafnar žeirrar er rįšningunni skyldi slitiš ķ samkvęmt samningnum eša til ķslenskrar hafnar hafi honum veriš vikiš śr stöšu erlendis. Sé skipstjóra heitiš hluta af farmgjaldi eša afla skips eša af öšrum tekjum af feršinni eša af įgóša śtgeršarmanns af śtgeršinni og rįšningu er slitiš įšur en feršinni er lokiš eša reikningsįriš lišiš į hann rétt til aš fį svo mikinn hluta žessarar žóknunar sem svarar til aflafengs hans ef um hluta af afla er aš ręša ella til starfstķma hans aš tiltölu viš feršina alla eša reikningsįriš allt. 46. gr. Skipstjóri skal hafa sama rétt og skyldur og ašrir skipverjar ķ veikinda- og slysatilvikum og um getur ķ 36. gr. 47. gr. Sé skipstjóra vikiš śr stöšu sinni vegna ódugnašar, órįšvendni eša vegna stórkostlegra yfirsjóna eša hiršuleysis viš starf hans į hann ekki rétt til launa lengur en hann gegnir starfi. 48. gr. Farist skip eša verši žaš fyrir sjótjóni og sé dęmt óbętandi eša verši af óvišrįšanlegum įstęšum tekiš śr žjónustu śtgeršarmanns um ófyrirsjįanlegan tķma, žó ekki skemmri tķma en žrjį mįnuši, er rįšningu skipstjóra žar meš slitiš sé eigi annaš įkvešiš ķ samningi. Skipstjóri er žó skyldugur til aš dvelja į stašnum žar til skipverjum, skipi og farmi hefur veriš rįšstafaš og į hann žį rétt į launum žann tķma og dvalarkostnaši. 49. gr. Skipstjóri hefur ķ öllum efnum hiš ęšsta vald į skipinu. 50. gr. Stżrimenn eru skipstjóra til ašstošar viš siglingu skipsins og žęr athuganir og śtreikninga sem tilheyra henni og viš bókun ķ leišarbók og dagbók skipsins. Stżrimenn skulu auk žess sinna öšrum žeim störfum sem skipstjóri felur žeim. Riti stżrimašur ķ leišarbók eša dagbók įbyrgist hann aš rétt sé ritaš. Ķ umboši skipstjóra hefur fyrsti stżrimašur eftirlit meš öšrum skipverjum, skipi, įhöldum žess og śtbśnaši, aš svo miklu leyti sem annaš leišir ekki af 53., 54. og 55. gr. Hann skal sjį um naušsynlega skrįningu į mótteknum og afhentum farmi og hafa eftirlit meš lestun, losun og bślkun farms. Forfallist 1. stżrimašur eša sé hann fjarverandi kemur nęstęšsti stżrimašur, sem er til stašar, ķ hans staš. 51. gr. Ef skipstjóri forfallast eša sé hann fjarverandi og beri eitthvaš žaš aš höndum sem hann hefur enga fyrirskipun gert um skal ęšsti stżrimašur, sem er til stašar, rįša fram śr žvķ sem ekki mį fresta. 52. gr. Deyi skipstjóri eša verši hann óhęfur til skipstjórnar eša vķki hann śr stöšu sinni kemur ęšsti stżrimašur ķ hans staš žar til nżr skipstjóri tekur viš skipstjórn. Śtgeršarmanni skal žegar ķ staš tilkynnt um framangreind tilvik. 53. gr. Yfirvélstjóri stjórnar og ber įbyrgš į vélgęslunni. Hann skal sjį um óašfinnanlegan rekstur, mešferš og višhald į vélbśnaši skipsins, tilheyrandi lögnum og śtbśnaši, svo og į žeim hluta af bol skipsins sem lykur um vélarśm, įsamt tilheyrandi geymum og göngum. Hann hefur umsjón meš eldsneytisforša skipsins og öšrum naušsynjum til reksturs og višhalds véla, veitir žeim móttöku og athugar magn žeirra og gęši. Hann įkvešur verkaskiptingu og starfstilhögun hinna vélstjóranna og annarra starfsmanna ķ vél. Yfirvélstjóri skal tafarlaust tilkynna skipstjóra ef hann veršur var viš galla eša bilun į žeim hlutum skipsins, įhöldum og śtbśnaši sem aš framan greinir. Yfirvélstjóri ber įbyrgš į fyrirskipušum skošunum og eftirliti į vélbśnaši skipsins. Ef yfirvélstjóri forfallast eša sé hann fjarverandi og beri eitthvaš žaš aš höndum sem hann hefur enga fyrirskipun gert um skal sį ęšsti hinna vélstjóranna, sem til stašar er, rįša fram śr žvķ sem ekki mį fresta. Vélstjóri ritar ķ vélabók og įbyrgist aš rétt sé ritaš. 54. gr. Bryti skal einkum sjį um matargerš og framreišslu matar. Hann hefur umsjón meš vistum og sér um hreingerningu į žeim rżmum sem skipstjóri įkvešur. 55. gr. Loftskeytamašur sér einkum um fjarskiptažjónustu, auk annarra starfa sem skipstjóri felur honum. Hann ber įbyrgš į rekstri, mešhöndlun og višhaldi į fjarskiptabśnaši skipsins įsamt tilheyrandi śtbśnaši og varahlutum. Verši loftskeytamašur var viš galla eša bilun ķ žeim śtbśnaši sem aš framan greinir skal hann lįta skipstjóra vita af žvķ tafarlaust. Loftskeytamašur heldur sérstaka dagbók og įbyrgist aš rétt sé ritaš. 56. gr. Um frekari starfsskyldur žeirra yfirmanna, sem frį er greint ķ 50.–55. gr., svo og um starfsskyldur annarra yfirmanna fer eftir rįšningarsamningi eša kjarasamningi, venju eša reglum sem [rįšherra]1) setur. 57. gr. Žegar verkum er skipt skal taka tillit til stöšu hvers skipverja į skipinu og žess gętt eftir föngum aš hann taki framförum ķ kunnįttu ķ starfi sķnu. Žeim manni er verkum stjórnar er skylt aš gęta žess aš fylgt sé naušsynlegum varśšarreglum gegn slysum og sjśkdómum. Į sama hįtt er skipverja skylt aš hlżšnast fyrirmęlum um notkun öryggisbśnašar og öšrum varśšarreglum. [Rįšherra]1) getur sett reglur til varnar sjśkdómum og slysum ķ skipum. 58. gr. Skipstjóri og ašrir yfirmenn skulu koma sómasamlega fram viš undirmenn sķna. Lķkamlegri refsingu mį aldrei beita. Allir skulu skipsmenn hegša sér sómasamlega, kurteislega og frišsamlega og gęta nįkvęmlega žeirra fyrirmęla sem sett verša um góša siši og reglu į skipinu. Žegar skipverji fęr skipun frį yfirbošara sķnum skal hann lįta į sér skilja meš skżrum svörum aš hann hafi skiliš skipunina. Skipverji skal hlżša skipunum yfirbošara sinna er aš starfinu lśta, vera umhyggjusamur um skip og farm og vinna störf sķn meš įhuga og trśmennsku. 59. gr. Skipverji er skyldur aš koma į įkvešnum tķma ķ skiprśmiš. Eftir žaš mį hann ekki fara frį skipi leyfislaust. Skipverja, sem ekki er staddur į skipi en veit eša mį vita aš hann muni brįšlega verša kvaddur til skips, er skylt, eftir žvķ sem honum er unnt, aš fylgjast meš feršum skipsins og vera tilbśinn aš taka upp störf sķn aš nżju žegar žess er žörf enda skal śtgeršarmašur eša skipstjóri veita honum greišar upplżsingar um feršir skips, eftir žvķ sem frekast er unnt. Geti skipverji ekki mętt til skips į réttum tķma skal hann tafarlaust skżra skipstjóra frį žvķ. Skipverji, sem ekki kemst til skips af įstęšum sem śtgeršarmanni veršur ekki um kennt, skal sjįlfur bera hallann af. 60. gr. …1) Fari skipverji fyrirvaralaust śr starfi eša įšur en uppsagnarfrestur er lišinn įn lögmętrar įstęšu į śtgeršarmašur rétt į bótum śr hendi skipverja er nemi launum fyrir hįlfan uppsagnarfrest eša helming žess tķma sem eftir er af uppsagnarfrestinum, žó aldrei lęgri fjįrhęš į fiskiskipum en sem nemur sjö daga kauptryggingu en föstum launum ķ sjö daga į kaupskipum. 61. gr. [Skipstjóri skal sjį til žess aš skipverjar fįi um borš ķ skipi hollan og nęringarrķkan mat og nęgt drykkjarvatn. Skipstjóri skal hafa skjalfest eftirlit meš matar- og drykkjarbirgšum, rżmi til geymslu og mešhöndlunar, eldhśsi og öšrum bśnaši tengdum tilreišslu eša framleišslu matvęla. Skipverjar eiga rétt į mat og drykkjarvatni žeim aš kostnašarlausu į rįšningartķmabilinu en ef naušsyn ber til aš matur sé dreginn af skipverjum ķ ferš skal greiša žeim sanngjarnar bętur af žeim sökum. Rįšherra setur nįnari reglur1) um mat og drykkjarvatn, ž.m.t. magn og gęši, mešferš matvęla og eftirlit skipstjóra og frįdrįtt vegna rekstrarkostnašar frķs fęšis ķ vissum tilvikum.]2) 62. gr. Skipstjóri skal hafa eftirlit meš heilbrigšismįlum og hreinlęti į skipinu. [Rįšherra]1) getur sett reglur um vistarverur skipverja, višhald į žeim og hreinlęti ķ žeim. 63. gr. Ef meiri hluti skipshafnar ber sig upp viš skipstjóra yfir žvķ aš skipiš sé ekki haffęrt ķ ferš žį sem žvķ er ętluš žį er skipstjóra skylt aš lįta fara fram aukaskošun į skipinu samkvęmt žvķ sem fyrir er męlt ķ lögum um eftirlit meš skipum og reglugeršum sem settar kunna aš vera samkvęmt žeim lögum. Komi kvörtunin fram ķ erlendri höfn žar sem aukaskošun getur eigi fariš fram samkvęmt įšurnefndum reglum skal skipstjóri snśa sér til réttra yfirvalda žar į stašnum og fara fram į aš skošunarmenn séu śtnefndir til aš dęma um haffęri skipsins. Įkvęši 1. mgr. eiga einnig viš ef kvörtun, sem žar segir, er borin fram af yfirvélstjóra eša fyrsta stżrimanni og hśn lżtur aš žeim hluta skips, įhalda žess eša śtbśnašar er viškomandi yfirmašur hefur umsjón meš. Komi fram viš skošunina aš umkvartanir um óhaffęri skipsins höfšu eigi viš skynsamleg rök aš styšjast skulu žeir sem kęršu greiša kostnašinn viš skošunina og skašabętur svo sem segir ķ 60. gr. Ef skošunargerš fer fram erlendis samkvęmt grein žessari skal ręšismašur sį, er mįliš hefur haft meš höndum, en ella skipstjóri, tafarlaust senda [Samgöngustofu]1) skżrslu um skošunina. 64. gr. [Sérhver skipverji skal eiga rétt į nęgilegri hvķld og skal hįmarksfjöldi vinnustunda į viku takmarkašur viš 48 klukkustundir aš mešaltali reiknaš yfir višmišunartķmabil sem ekki er lengra en 12 mįnušir. Miša skal viš aš mörk vinnu- eša hvķldartķma séu annašhvort:
Heimilt er meš reglugerš eša ķ kjarasamningum aš vķkja frį įkvęšum 1. og 2. mgr. vegna hlutlęgra eša tęknilegra įstęšna eša įstęšna er varša skipulag vinnunnar enda sé slķkt ķ samręmi viš almennar meginreglur um verndun öryggis og heilbrigšis sjómanna. Skipstjóri į fiskiskipi getur įvallt krafist žess aš skipverji vinni žann fjölda vinnustunda sem naušsynlegur er fyrir öryggi skipsins, allra um borš, farms og annarra fjįrmuna sem į skipi eru eša til aš koma til hjįlpar öšrum skipum eša mönnum ķ sjįvarhįska. [Rįšherra]1) getur sett reglugerš2) um vinnu- og hvķldartķma sjómanna į fiskiskipum.]3) 65. gr. Į sunnudögum eša öšrum helgidögum, sem lögteknir eru hér į landi, mį eigi setja skipverja til vinnu viš žau störf sem fresta mį. Skipverjum skal, ef žess er kostur, gefiš tękifęri til aš halda gušsžjónustu į skipinu į helgidögum žessum. 66. gr. Eigi mį neita skipverja um landgönguleyfi ķ frķstundum hans nema žvķ ašeins aš naušsynlegt sé aš hann fari eigi frį skipinu vegna öryggis skips, farms eša manna sem į skipinu eru vegna naušsynlegra skipsstarfa, eša vegna žess aš skipiš er bśiš til brottferšar eša flytja į žaš til innan hafnar. Skipstjóri skal, ef naušsyn krefur og žess er kostur, sjį til žess aš skipverjar ķ landgönguleyfi séu ferjašir til og frį skipi žeim aš kostnašarlausu. Įkvęši 2. mgr. 59. gr. į einnig viš um skipverja ķ landgönguleyfi, eftir žvķ sem viš veršur komiš. 67. gr. Skipverja er heimilt aš hafa meš sér į skipinu hęfilega mikiš af farangri er hann žarf til eigin nota enda sé žaš eigi til baga fyrir skip eša farm og eigi hętt viš aš af žvķ stafi óregla į skipinu. Söluvarning fyrir sig eša ašra mį hann eigi hafa į skipinu nema meš leyfi skipstjóra. Skipverja er skylt aš greiša venjulegt farmgjald fyrir varning sem hann hefur ólöglega meš sér į skipinu og bęta skaša žann er af žvķ hlżst. Skipverja er óheimilt aš hafa meš sér į skipi fķkniefni eša hęttuleg efni. Sama gildir um vopn og skotfęri nema skipstjóri gefi sérstakt leyfi til žess. Ef skipstjóri hefur rökstuddan grun um aš ólöglegur varningur sé į skipinu getur hann lįtiš rannsaka hirslur skipverja. Skipverjar žeir, er rannsakaš er hjį, mega vera višstaddir rannsóknina. Varning, sem skipverji hefur meš sér ólöglega, getur skipstjóri tekiš ķ sķnar vörslur, lįtiš flytja į land eša varpa śtbyršis ef naušsyn krefur. 68. gr. Skipstjóri skal taka ķ gęslu sķna žį muni sem skipverji skilur eftir ķ skipinu viš rįšningarslit. Skal hann, svo fljótt sem unnt er, gera skrį um muni žessa sem stašfest sé og undirrituš af tveimur vottum. Telji skipstjóri vandkvęšum bundiš aš geyma munina getur hann komiš žeim ķ geymslu į kostnaš eiganda eša selt žį fyrir reikning eiganda en aš frįdregnum kostnaši. Hiš sama į viš hafi skipverji eigi, įšur en žrķr mįnušir eru lišnir frį žvķ aš hann yfirgaf skip, snśiš sér til skipstjóra eša śtgeršarmanns meš ósk um aš fį munina afhenta sér. 69. gr. Śtgeršarmašur bętir skipverjum žęr eigur žeirra sem farist hafa eša skemmst viš skiptapa, eldsvoša ķ skipi eša annaš sjótjón eftir reglum1) sem [rįšherra]2) setur. 70. gr. Skipstjóri eša sį, sem gengur ķ hans staš ķ fjarveru hans eša forföllum, getur žröngvaš skipverjum til hlżšni meš valdi ef žaš er naušsynlegt til aš halda góšri reglu į skipinu. Žį er skip er ķ hįska statt eša skipverjar gera samblįstur eša önnur naušsyn rekur til er leyft aš grķpa til hvers kyns naušsynjaśrręša til aš koma į hlżšni og góšri reglu og er hver af skipverjum skyldur til aš veita yfirmanni sķnum ašstoš sķna, jafnvel ótilkvaddur. Bķši sį tjón viš žetta sem mótžróann sżndi ber enginn įbyrgš į žvķ ef eigi var beitt meira haršręši en atvik kröfšu. 71. gr. Sé skipverji grunašur um aš hafa drżgt meiri hįttar glęp og sé skipiš eigi statt ķ innlendri höfn skal skipstjóri, svo fljótt sem aušiš er, taka brįšabirgšaskżrslu um mįliš samkvęmt žvķ sem fyrir er męlt ķ 75. gr. Ef meintur glępur var unninn ķ landi eša landhelgi annars rķkis skal rannsókn žessi žvķ ašeins fara fram aš yfirvöld į žeim staš annist eigi mešferš mįlsins. Žar til ķslenskur ręšismašur eša ķslensk yfirvöld geta tekiš mįliš ķ sķnar hendur skal skipstjóri gęta žess eftir föngum aš hinn grunaši hverfi eigi af skipi og er heimilt aš byrgja hann inni eša hefta į annan hįtt ef žörf krefur og įbyrgist skipstjóri aš hann sé eigi beittur óžörfu haršręši af žeim sökum. 72. gr. [Rįšherra]1) er heimilt aš koma į fót föstum geršardómi2) er skipašur sé einum eša fleiri óvilhöllum mönnum sem dęmi um įgreining śt af reikningsgerš śgeršarmanns eša skipstjóra eša um įgreining sem rķs af starfi skipverja ef bįšir (eša allir) mįlsašilar óska žess og veršur žį śrskuršur geršardómsins um efnisatriši mįls bindandi fyrir bįša ašila eftir sömu reglum og almennt gilda um geršardóma. Kostnašur viš störf geršardómsins greišist śr rķkissjóši. Ef žinghöld fara fram utan Reykjavķkur skal [hérašsdómurum]3) į hverjum staš skylt aš ašstoša geršardóminn varšandi ašstöšu til žinghalds, eftir žvķ sem unnt er. [Rįšherra]1) getur sett nįnari reglur um starfsemi geršardómsins og um kostnaš viš mįlsmešferš. Ef skip er statt erlendis og įgreiningur rķs śt af reikningsgerš skipstjóra eša śtgeršarmanns eša śt af starfi skipverja mį leggja žann įgreining undir śrskurš žess ręšismanns ķslensks sem fyrst nęst til. Er bįšum ašilum žį skylt aš hlķta śrskurši ręšismannsins žar til ķslenskur dómstóll eša geršardómur samkvęmt 1. mgr. hefur lagt dóm į mįliš. 73. gr. Refsiįkvęšum žessa kafla skal žvķ ašeins beitt aš ašrar og žyngri refsingar liggi eigi viš broti samkvęmt öšrum lögum. Įkvęši 2. tölul. 4. gr. almennra hegningarlaga, nr. 19/1940, eiga viš um brot į lögum žessum. 74. gr. [Yfirsjónir žęr, sem ręšir um ķ 1. mgr. 80. gr., skulu eigi sęta [saksókn]1) nema skipstjóri eša śtgeršarmašur krefjist žess.]2) Krafa um mįlssókn skal gerš svo fljótt sem unnt er og ķ sķšasta lagi įšur en įr er lišiš frį žvķ aš yfirsjónin var drżgš. Mįl śt af brotum gegn 76., 77., 79. og 85. gr. skulu lögš fyrir [rįšuneytiš]3) til umsagnar įšur en mįlshöfšun er įkvešin. Sé um algeran skiptapa aš ręša, hafi skip steytt į grunni og oršiš aš leita hjįlpar annarra eša hafi annaš sjóslys oršiš er manntjón hlaust af eša annaš verulegt tjón mį eigi fella nišur mįlssókn fyrr en leitaš hefur veriš umsagnar [rįšuneytisins].3) Um rannsókn og mįlsmešferš śt af brotum samkvęmt įkvęšum žessa kafla fer annars aš hętti [sakamįla].1) 75. gr. Skipstjóri eša sį, sem kemur ķ hans staš, framkvęmir ef naušsyn ber til og eftir žvķ sem viš veršur komiš frumrannsókn į meintum brotum skipverja. Ef unnt er skulu tveir óvilhallir vottar vera višstaddir rannsóknina og sé annar žeirra śr hópi yfirmanna. Skyldir eru skipverjar aš ašstoša skipstjóra viš rannsókn žessa. Viš rannsóknina skal yfirheyra skipverja žann er fyrir sök er hafšur, svo og vitni žau er meš žarf til sönnunar ķ mįlinu, en einnig skulu önnur sönnunargögn könnuš eftir žvķ sem įstęša žykir til og er žį einnig heimilt aš leggja hald į muni ef óhjįkvęmilegt er vegna sönnunar. Rannsóknarvottar geta lįtiš skipstjóra leggja spurningar fyrir žį sem yfirheyršir eru. Framburšur hinna yfirheyršu skal ritašur ķ leišarbók skipsins eša dagbók eša ķ sérstaka prófbók og skal lesa žaš sem bókaš var upp fyrir žeim sem hlut eiga aš mįli. Skipstjóri og vottarnir stašfesta meš undirskrift sinni aš rétt sé bókaš og geta vottarnir lįtiš bóka žęr athugasemdir er žeim žykir rannsóknin gefa tilefni til. Er ķslensk rannsóknaryfirvöld eša erlend rannsóknaryfirvöld, sem til žess hafa lögsögu og heimild, ęskja žess skal skipstjóra skylt aš leggja fram žęr prófanir sem um getur ķ 1.–3. mgr. og veita ašra ašstoš viš framhaldsrannsókn mįlsins. 76. gr. Ef skipstjóri misbeitir agavaldi sķnu eša beiti hann ónaušsynlegri haršneskju viš skipverja, vanręki skyldur sķnar viš veika eša slasaša skipverja eša lįti hann skipverja eigi fį lögbošiš višurvęri varšar žaš sektum, [fangelsi allt aš tveimur įrum eša fangelsi allt aš fjórum įrum ef miklar sakir eru].1) 77. gr. Ķ refsidómi samkvęmt 76. gr. mį enn fremur, ef sérstaklega miklar sakir eru, įkveša aš dómfelldi skuli sviptur rétti til skipstjórnar įkvešinn tķma eša ęvilangt. Skal žį jafnframt tekiš fram ķ dóminum hvort dómfelldi megi gegna stżrimannsstöšu mešan hann er sviptur skipstjóraréttindum. Dómstóll sį, er dęmir slķkan dóm, skal, svo fljótt sem unnt er, senda [rįšuneytinu]1) eftirrit af dóminum, svo og skipstjóraskķrteini dómfellda. Ef dómurinn heimilar dómfellda aš gegna stżrimannsstöšu lętur rįšuneytiš honum ķ té stżrimannsskķrteini žar aš lśtandi. Žegar tvö įr aš minnsta kosti eru lišin frį dómsuppsögn og sérstakar įstęšur męla meš žvķ getur [rįšherra]1) veitt dómfellda aftur rétt til skipstjórnar enda žótt sį tķmi, sem tilgreindur er ķ dóminum, sé eigi lišinn. 78. gr. Brjóti śtgeršarmašur eša skipstjóri annars į móti skyldum žeim sem honum eru lagšar į heršar ķ lögum žessum varšar žaš sektum. 79. gr. Įkvęši 76.–78. gr. gilda einnig um žann mann sem gengur ķ staš skipstjóra ķ forföllum hans eša fjarveru. 80. gr. Ef skipverji annašhvort vanrękir aš koma til skips į įkvešnum tķma eša hverfur frį skipi ķ žeim tilgangi aš koma sér hjį vinnu skal hann sęta sektum. Strjśki skipverji eša fari frį skipi žegar svo er įstatt aš skipi eša mönnum er meš žvķ stefnt ķ voša eša séu aš öšru leyti miklar sakir getur refsingin oršiš …1) fangelsi allt aš einu įri. Strjśki skipverji meš kaup er hann hefur eigi unniš fyrir skal honum refsaš fyrir svik hvort sem hann er kominn ķ skiprśmiš eša eigi nema ętla megi aš tilgangur hans hafi eigi veriš sį aš draga sér kaup žaš sem hann hafši fengiš greitt en hafši eigi enn unniš fyrir. 81. gr. …1) 82. gr. Ef skipverji ręšst į skipstjóra eša annan yfirmann meš ofbeldi eša hótunum um ofbeldi varšar žaš [fangelsi allt aš einu įri]1) eša fangelsi allt aš tveimur įrum ef miklar sakir eru. Séu mįlsbętur mį beita sektum. 83. gr. Ef skipverjar eša nokkur hluti žeirra gerir samblįstur žį varšar žaš [fangelsi allt aš tveimur įrum]1) eša sektum ef mįlsbętur eru. Žó getur refsing hvatamanns eša foringja samblįstursins oršiš fangelsi allt aš 6 įrum, svo og refsing annarra samblįstursmanna, ef žeir hafa beitt lķkamlegu ofbeldi eša mikiš fjįrtjón hefur hlotist af samblęstrinum. 84. gr. Ef skipverjar krefjast skošunargeršar į skipi samkvęmt 63. gr. og žaš reynist viš skošunargeršina aš engin skynsamleg rök voru til aš telja skipiš óhaffęrt varšar žaš sektum. 85. gr. Verši skipverji valdur aš sjóslysi meš hiršuleysi sķnu, óvarkįrni eša vanrękslu į skyldustörfum sķnum varšar žaš sektum [eša fangelsi allt aš fjórum įrum].1) Sé hinn seki stżrimašur eša vélstjóri mį enn fremur įkveša ķ dóminum aš hann skuli sviptur rétti til stżrimennsku eša vélstjórnar um įkvešinn tķma eša ęvilangt. Ķ dóminum mį žó heimila honum aš gegna lęgri stżrimanns- eša vélstjórastöšu en žeirri er hann įšur hafši žann tķma sem tiltekinn er ķ dóminum. Um eftirrit af dóminum og um atvinnuskķrteini dómfellda fer svo sem segir ķ 77. gr. Žegar eitt įr aš minnsta kosti er lišiš frį dómsuppsögn getur [rįšherra],2) ef įstęša žykir til žess, veitt stżrimanni eša vélstjóra, sem sviptur hefur veriš rétti til stżrimennsku eša vélstjórnar, heimild til aš gegna nįnar tiltekinni lęgri stżrimanns- eša vélstjórastöšu eša jafnvel, ef sérstakar įstęšur męla meš žvķ, veitt honum aftur aš fullu atvinnuréttindi žau er hann var sviptur, hvort tveggja enda žótt sį tķmi, sem til var greindur ķ dóminum, sé eigi lišinn. Įkvęši 2. og 3. mgr. eiga einnig eftir atvikum viš um ašra yfirmenn. 86. gr. Hafi skipverji óleyfilegan varning meš sér į skip og skipi eša farmi stendur hįski eša įhętta af varningi žessum žį varšar žaš sektum eša [fangelsi allt aš tveimur įrum]1) ef sakir eru miklar. 87. gr. Verši sjómašur, sem įkvęši žessara laga taka til, sekur um yfirsjón ķ skyldustörfum sķnum meš öšrum hętti en įšur var sagt eša raski hann góšri hįttsemi eša reglu varšar žaš sektum eša [fangelsi allt aš tveimur įrum]1) ef sakir eru miklar. 88. gr. Sektir samkvęmt lögum žessum renna ķ rķkissjóš. 89. gr. Lög žessi öšlast žegar gildi. …