Lagasafn. Ķslensk lög 12. aprķl 2024. Śtgįfa 154b. Prenta ķ tveimur dįlkum.
1990 nr. 31 23. aprķl
1. gr.
Samkvęmt žvķ sem męlt er fyrir ķ lögum žessum mį til brįšabirgša kyrrsetja fjįrmuni, taka fjįrmuni ķ löggeymslu eša leggja lögbann viš athöfn. 2. gr. Sżslumenn og löglęršir fulltrśar žeirra fara meš kyrrsetningar-, löggeymslu- og lögbannsgeršir. Um hęfi sżslumanna og fulltrśa žeirra til aš fara meš geršir samkvęmt lögum žessum fer eftir reglum laga um hęfi dómara til aš fara meš einkamįl ķ héraši, eftir žvķ sem viš getur įtt. Ekki veldur žaš žó vanhęfi sżslumanns aš hann annist innheimtu kröfu ef krafist er kyrrsetningar eša löggeymslu fyrir henni. Ef sżslumašur er vanhęfur til aš fara meš gerš samkvęmt lögum žessum setur [rįšherra]1) annan löghęfan mann til aš vinna verkiš. Žóknun hans greišist samkvęmt įkvöršun [rįšherra]2) śr rķkissjóši. 3. gr. Aš žvķ leyti, sem fyrirmęli laga žessara heimila aš įgreiningur um gerš verši borinn undir hérašsdómstól, įn žess aš um mįl sé aš ręša til stašfestingar geršinni, į śrlausn hans undir hérašsdómstólinn sem hefur dómsvald ķ umdęmi žess sżslumanns sem fer meš geršina. 4. gr. Sżslumašur fęrir geršabók um žęr geršir sem lög žessi taka til, en um form hennar fer eftir reglum1) sem [rįšherra]2) setur. Um framlagningu gagna viš geršina og varšveislu žeirra, efni bókunar sżslumanns um hana ķ geršabók og undirritun og višurvist votts viš hana skal fariš eftir fyrirmęlum 32. gr., 2. og 3. mgr. 33. gr., 34. gr. og 1. mgr. 51. gr. laga um ašför. 5. gr. Kyrrsetja mį eignir skuldara til tryggingar fullnustu lögvarinnar kröfu um greišslu peninga ef henni veršur ekki žegar fullnęgt meš ašför og sennilegt mį telja, ef kyrrsetning fer ekki fram, aš draga muni mjög śr lķkindum til aš fullnusta hennar takist eša aš fullnusta verši verulega öršugri. Ekki er žaš skilyrši kyrrsetningar aš geršarbeišandi leiši sönnur aš réttmęti kröfu sinnar, en synja skal um kyrrsetningu ef ętla veršur af fyrirliggjandi gögnum aš hann eigi ekki žau réttindi sem hann hyggst tryggja. 6. gr. Kyrrsetningarbeišni skal vera skrifleg. Ķ henni skal eftirfarandi koma fram svo skżrt sem verša mį:
Žau gögn skulu fylgja kyrrsetningarbeišni sem kröfur geršarbeišanda styšjast viš. 7. gr. Aš jafnaši skal kyrrsetningarbeišni beint til sżslumanns ķ žvķ umdęmi žar sem geršaržoli į heimilisvarnaržing. Heimilt er žó einnig aš beina kyrrsetningarbeišni til sżslumanns ķ einhverju žvķ umdęmi sem hér segir:
Ef kyrrsetningarbeišni er beint til sżslumanns ķ öšru umdęmi en žar sem geršaržoli į heimilisvarnaržing skal įstęšu žess getiš ķ beišninni. 8. gr. Žegar kyrrsetningarbeišni hefur borist sżslumanni kannar hann hvort hśn sé ķ lögmęltu horfi og hvort hśn hafi komiš fram ķ réttu umdęmi. Ef svo er getur sżslumašur ekki synjaš um kyrrsetningu af sjįlfsdįšum, nema hann telji bersżnilegt aš skilyršum 5. gr. sé ekki fullnęgt. Ef einhverjir žeir annmarkar eru į mįlstaš geršarbeišanda sem ķ 1. mgr. getur endursendir sżslumašur honum kyrrsetningarbeišnina og fylgigögn hennar įsamt stuttum rökstušningi fyrir įkvöršun sinni. Įšur en frekari ašgeršir fara fram vegna kyrrsetningarbeišni er sżslumanni rétt aš setja žaš skilyrši aš geršarbeišandi setji tiltekna tryggingu til brįšabirgša eftir įkvöršun hans fyrir greišslu bóta sem geršaržoli kynni aš öšlast rétt til vegna beišninnar eša mešferšar hennar, nema lķklegt sé žį žegar aš tryggingar verši ekki žörf vegna fyrirmęla 3. mgr. 16. gr. Sżslumašur skal, ef meš žarf, tilkynna geršarbeišanda meš sannanlegum hętti įkvöršun sķna um aš tryggingu žurfi aš setja og getur hann žį veitt geršarbeišanda tiltekinn frest til žess, aš žvķ višlögšu aš beišni hans skošist annars fallin nišur. Um ašrar upphafsašgeršir kyrrsetningargeršar, žann staš sem gerš mį byrja og ljśka og višurvist mįlsašila eša mįlsvara žeirra viš hana skal fariš eftir fyrirmęlum 20.–24. og 35. gr. laga um ašför. 9. gr. Ķ upphafi geršar skal sżslumašur kynna geršaržola eša mįlsvara hans mįlavexti og fyrirliggjandi gögn og skal hann inntur įlits į žeirri kröfu sem kyrrsetningu er ętlaš aš tryggja. Ber sżslumanni ķ žeim efnum sem endranęr viš framkvęmd geršarinnar aš veita geršaržola eša mįlsvara hans naušsynlegar leišbeiningar um réttarstöšu hans viš geršina og um efni kröfu geršarbeišanda, į sama hįtt og dómara ķ einkamįli ber aš leišbeina ólöglęršum mįlsašila. Komi ekki fram athugasemdir af hįlfu geršaržola sem sżslumašur telur varša stöšvun į framgangi geršarinnar eftir įkvęšum 13. gr. leišbeinir hann geršaržola eša mįlsvara hans um aš varna megi kyrrsetningu meš greišslu eša tryggingu, sbr. 10. gr., en sinni geršaržoli eša mįlsvari hans žvķ ekki skal geršinni fram haldiš eftir žvķ sem hér į eftir segir. 10. gr. Heimilt er geršaržola aš afstżra kyrrsetningu ef hann setur žegar ķ staš nęgilega tryggingu fyrir greišslu kröfu geršarbeišanda, aš meštöldum vöxtum til įętlašs greišsludags, mįlskostnaši og įföllnum kostnaši af geršinni. Um form tryggingar gilda įkvęši 4. mgr. 16. gr., eftir žvķ sem viš getur įtt, nema geršarbeišandi samžykki annaš, en leiki vafi į veršgildi hennar skal hśn metin meš sama hętti og eignir yršu annars metnar til kyrrsetningar. Meš sama hętti skal aš einhverju leyti eša öllu fella nišur kyrrsetningu sem žegar hefur įtt sér staš ef geršaržoli bżšur sķšar fram nęgilega tryggingu fyrir kröfum geršarbeišanda. Sżslumašur varšveitir skilrķki fyrir tryggingu geršaržola eša hana sjįlfa ef žvķ er aš skipta, en afhenda skal hann žau eša hana hlutašeiganda žegar af einhverju eftirtalinna atvika veršur:
11. gr. Geršaržola eša mįlsvara hans er skylt aš segja satt og rétt frį öllu sem sżslumašur krefur hann svara um viš framkvęmd geršarinnar og mįli skiptir um framgang hennar. Heimilt er sżslumanni aš neyta śrręša 29.–31. gr. laga um ašför viš geršina, ef geršarbeišandi krefst, meš sömu skilyršum og žar greinir. 12. gr. Frestir skulu aš jafnaši ekki veittir mešan į kyrrsetningargerš stendur, nema mįlsašilar séu į žaš sįttir. Ef geršaržoli eša sį sem mįlstaš hans tekur viš geršina krefst aš henni verši frestaš, en geršarbeišandi fellst ekki į žį kröfu, skal sżslumašur įkveša žegar ķ staš hvort hann heldur geršinni įfram eša hvort henni verši frestaš til tiltekins tķma. Aš öšru jöfnu skal ekki fresta geršinni gegn andmęlum geršarbeišanda, nema tryggt megi telja aš geršaržoli hafist ekkert žaš aš sem spillt gęti rétti geršarbeišanda. 13. gr. Ef geršaržoli eša sį sem mįlstaš hans tekur mótmęlir réttmęti kröfu geršarbeišanda, rétti hans til aš geršin fari fram eša hśn fari fram meš žeim hętti sem geršarbeišandi krefst skal sżslumašur aš kröfu geršarbeišanda įkveša žegar ķ staš hvort geršin fari fram eša hvort henni verši fram haldiš og eftir atvikum meš hverjum hętti. Gegn andmęlum geršarbeišanda skal sżslumašur aš jafnaši ekki stöšva framgang geršarinnar vegna mótmęla geršaržola, nema žau varši atriši sem sżslumanni ber aš gęta af sjįlfsdįšum eša sżslumašur telur žau af öšrum sökum valda žvķ aš óvķst sé aš skilyrši séu fyrir aš geršin nįi fram aš ganga eša aš hśn fari žannig fram sem geršarbeišandi krefst. Įkveši sżslumašur vegna mótmęla geršaržola eša mįlsvara hans aš stöšva framgang geršar aš nokkru leyti en ekki öllu er geršarbeišanda rétt aš krefjast žess aš geršinni verši žegar fram haldiš aš žvķ leyti sem sżslumašur hefur įkvešiš žótt hann beri enn fremur synjun sżslumanns undir hérašsdómara samkvęmt fyrirmęlum V. kafla. 14. gr. Ef geršin gęti ranglega skert rétt žrišja manns er honum heimilt aš afstżra geršinni meš sama hętti og segir ķ 10. gr. eša aš krefjast frestunar hennar eša mótmęla framgangi hennar aš žvķ leyti sem hśn varšar rétt hans. Fariš skal meš slķkar kröfur eša slķk mótmęli eins og um vęri aš ręša kröfur eša mótmęli geršaržola skv. 12. eša 13. gr. 15. gr. Um žęr eignir, sem kyrrsettar verša, viršingu žeirra og rétt mįlsašila til aš vķsa į žęr og um heimildir til aš ljśka kyrrsetningargerš įn įrangurs gilda įkvęši 36.–50. gr., 2. mgr. 51. gr., 62. og 63. gr. laga um ašför. 16. gr. Žótt sżslumašur hafi ekki krafiš geršarbeišanda um tryggingu til brįšabirgša skv. 3. mgr. 8. gr. mį hann meš sama hętti og sömu afleišingum og žar greinir setja aš skilyrši fyrir frekari framkvęmd geršar aš slķk eša aukin trygging verši sett hvenęr sem er mešan į geršinni stendur. Žegar vķsaš hefur veriš į eignir til kyrrsetningar fyrir kröfu geršarbeišanda eša fram er komin trygging af hendi geršaržola skv. 10. gr. skal sżslumašur taka endanlega įkvöršun um žį tryggingu sem geršarbeišanda kann aš verša gert aš setja fyrir kyrrsetningu. Viš žį įkvöršun er sżslumašur óbundinn af įkvöršun sinni um tryggingu til brįšabirgša. Setji geršarbeišandi ekki fullnęgjandi tryggingu innan frests sem sżslumašur įkvešur skal geršin felld nišur. Heimilt er sżslumanni aš kröfu geršarbeišanda aš ljśka kyrrsetningargerš įn tryggingar śr hendi hans ef einhverju eftirtalinna skilyrša er fullnęgt:
Ef tryggingu žarf aš setja og ašilar lżsa sig ekki sammįla um annaš skal hśn aš jafnaši vera ķ formi peninga, en annars ķ sambęrilegu formi, žannig aš greišslu megi fį ķ skjóli hennar įn fullnustugerša. Sżslumanni er rétt aš hafna tryggingu ef telja veršur form hennar óvišunandi eša vafa leika į um veršmęti hennar. Viš įkvöršun um fjįrhęš tryggingar skal sżslumašur einkum hafa hlišsjón af žvķ aš hverju marki kyrrsetning kunni aš hefta athafnir geršaržola honum til tjóns, hvort lķklegt megi telja aš geršin eša beišnin um hana spilli lįnstrausti hans eša višskiptahagsmunum og hvort hann hafi haft uppi athugasemdir um réttmęti kröfu geršarbeišanda og geršarinnar. Skal einnig tekiš tillit til kostnašar sem geršaržoli kynni sķšar aš hafa af rekstri dómsmįla ķ tengslum viš geršina. 17. gr. Sżslumašur varšveitir skilrķki fyrir tryggingu af hendi geršarbeišanda eša hana sjįlfa ef žvķ er aš skipta, en žeim eša henni skal skila geršarbeišanda aš fullnęgšu einhverju eftirtalinna skilyrša:
Ef sżslumašur hefur krafiš geršarbeišanda um hęrri tryggingu til brįšabirgša en hann įkvešur aš endingu skal žvķ skilaš sem umfram er. 18. gr. Žegar geršarbeišandi hefur sett nęgilega tryggingu skv. 16. gr., ef hśn er įskilin, kyrrsetur sżslumašur žęr eignir sem vķsaš hefur veriš į viš geršina og lżkur žannig geršinni. Sżslumašur skal leišbeina geršaržola eša žeim, sem tekiš hefur mįlstaš hans viš geršina, um réttarįhrif hennar. Hafi enginn veriš viš geršina af hįlfu geršaržola skal sżslumašur tilkynna honum um hana og réttarįhrif hennar ef vitaš er hvar hann er nišur kominn. 19. gr. Hafi peningar veriš kyrrsettir tekur sżslumašur žį til varšveislu į bankareikningi žar til geršarbeišandi öšlast rétt til afhendingar žeirra į grundvelli fjįrnįms fyrir kröfu sinni eša geršaržoli hefur veriš sżknašur af kröfu geršarbeišanda ķ dómsmįli um hana. Hafi višskiptabréf veriš kyrrsett eša skuldakrafa tekur sżslumašur bréfiš eša skilrķki fyrir kröfunni til varšveislu, ef geršarbeišandi krefst, fram til žess tķma sem ķ 1. mgr. getur. Berist sżslumanni greišsla slķkrar kröfu skal hśn varšveitt meš sama hętti og kyrrsettir peningar. Heimilt er sżslumanni aš kröfu geršarbeišanda og į kostnaš hans aš fela öšrum manni innheimtu kyrrsettrar kröfu. Ašrar kyrrsettar eignir en žęr, sem įkvęši 1. og 2. mgr. taka til, skulu framvegis vera ķ vörslum geršaržola eša annarra sem hann hefur fališ žęr. Žó getur sżslumašur aš kröfu geršarbeišanda tekiš slķka eign śr umrįšum geršaržola eša annars vörslumanns og annast hana sjįlfur į kostnaš geršarbeišanda eša fališ hana öšrum manni žann tķma sem ķ 1. mgr. segir ef hagsmunir geršarbeišanda verša taldir ķ brżnni hęttu aš óbreyttum umrįšum, enda standi réttur žrišja manns žeirri rįšstöfun ekki ķ vegi. Ber sżslumanni aš krefja geršarbeišanda um sérstaka tryggingu viš slķka umrįšatöku vegna spjalla eša afnotamissis geršaržola og kostnašar af varšveislu eignarinnar. Fyrirmęli 3. mgr. 16. gr. eiga ekki viš um slķka tryggingu. 20. gr. Óheimilt er geršaržola eša öšrum eiganda kyrrsettrar eignar aš rįšstafa henni meš samningi žannig aš ķ bįga fari viš rétt geršarbeišanda, enda er geršarbeišandi ekki bundinn gagnvart žrišja manni af slķkri rįšstöfun. Žrįtt fyrir fyrirmęli 1. mgr. vinnur grandlaus žrišji mašur rétt yfir fasteign eša skrįsettu skrįningarskyldu skipi, hafi kyrrsetningu ekki veriš žinglżst, og yfir višskiptabréfi hafi žaš ekki veriš įritaš um kyrrsetningu. Žį losnar skuldari undan kröfu sem kyrrsett hefur veriš hafi hann greitt geršaržola kröfuna, afborgun af henni eša vexti, ef honum hefur ekki veriš tilkynnt um geršina eša mįtt vera kunnugt um hana af öšrum sökum eša višskiptabréf, sem krafan styšst viš, hefur ekki veriš įritaš um kyrrsetninguna. Žrišja manni, sem varšveitir kyrrsetta eign, er og rétt aš afhenda hana geršaržola hafi honum ekki veriš tilkynnt um kyrrsetningu og hann er grandlaus um hana. Óheimilt er geršaržola aš nżta eša fara meš kyrrsetta eign, sem hann heldur umrįšum yfir, į nokkurn hįtt sem fariš gęti ķ bįga viš rétt geršarbeišanda. Geršaržola er žó heimilt aš nżta fylgifé fasteignar, skips eša loftfars sem kyrrsett hefur veriš meš slķkri eign, aš žvķ leyti sem naušsynlegt er til ešlilegra nota hennar. 21. gr. Kyrrsetning vķkur fyrir fjįrnįmi ķ kyrrsettri eign. Kyrrsetning fellur nišur ef naušasamningur milli geršaržola og lįnardrottna hans hlżtur stašfestingu, ef bś geršaržola er tekiš til gjaldžrotaskipta eša ef dįnarbś geršaržola er tekiš til skipta įn įbyrgšar erfingja į skuldbindingum žess. 22. gr. Geršin skal tekin upp į nż ef allir mįlsašilar eru į žaš sįttir eša til skila į tryggingu samkvęmt fyrirmęlum 2. mgr. 10. gr. eša 17. gr. Eftir kröfu geršarbeišanda veršur gerš endurupptekin:
Eftir kröfu geršaržola veršur gerš endurupptekin:
Žrišja manni, sem telur geršina fara ķ bįga viš rétt sinn, er heimilt aš krefjast endurupptöku hennar hafi hann ekki įtt žess kost aš koma fram mótmęlum gegn henni mešan į geršinni stóš. Beišni um endurupptöku skal beint til žess sżslumanns sem lauk geršinni, en fariš skal meš hana eftir žeim reglum sem almennt gilda um framkvęmd geršar, eftir žvķ sem viš getur įtt. Sżslumašur er óbundinn af fyrri įkvöršunum sķnum aš žvķ leyti, sem žęr geta komiš til endurskošunar viš endurupptöku. 23. gr. Taka mį eignir skuldara ķ löggeymslu til tryggingar kröfu um greišslu peninga samkvęmt dómi eša śrskurši sem skotiš hefur veriš til ęšra dóms ef annars hefši žegar mįtt fullnęgja kröfunni meš ašför. Įkvęši 6.–20. og 22. gr. gilda um löggeymslu eftir žvķ sem viš getur įtt, sbr. žó 3. og 4. mgr. Sį sem löggeymslu krefst veršur ekki krafinn um tryggingu vegna beišni sinnar eša geršarinnar. Löggeymsla gengur fyrir fjįrnįmi sem sķšar er gert ķ sömu eign. Mįl skal ekki höfšaš til stašfestingar löggeymslugerš, en heimilt er aš bera įgreining um hana undir hérašsdóm eftir reglum XV. kafla laga um ašför. 24. gr. Lögbann mį leggja viš byrjašri eša yfirvofandi athöfn einstaklings eša fyrirsvarsmanns félags eša stofnunar ef geršarbeišandi sannar eša gerir sennilegt aš athöfnin brjóti eša muni brjóta gegn lögvöršum rétti hans, aš geršaržoli hafi žegar hafist handa um athöfnina eša muni gera žaš og aš réttindi hans muni fara forgöršum eša verša fyrir teljandi spjöllum verši hann knśinn til aš bķša dóms um žau. Lögbann veršur ekki lagt viš stjórnarathöfn žess sem fer meš framkvęmdarvald rķkis eša sveitarfélags. Lögbann veršur ekki lagt viš athöfn:
25. gr. Viš lögbannsgerš mį sżslumašur eftir kröfu geršarbeišanda leggja fyrir geršaržola aš leysa af hendi tiltekna athöfn ef hśn er žess ešlis aš annar mašur gęti žį žegar leyst hana af hendi ķ hans staš og sżnt žykir aš hśn sé naušsynleg til aš tryggja aš geršaržoli hlķti lögbanninu. Fari geršaržoli ekki aš fyrirmęlum sżslumanns getur hann fališ öšrum manni aš framkvęma athöfnina į kostnaš geršarbeišanda eša leyst hana af hendi sjįlfur. Viš lögbannsgerš getur sżslumašur eftir kröfu geršarbeišanda tekiš muni śr vörslum geršaržola og varšveitt žį į kostnaš geršarbeišanda uns dómur eša sįtt kvešur į um réttindi mįlsašila hafi munirnir veriš nżttir eša bersżnilega veriš ętlašir til nota viš žį athöfn sem lögbann er lagt viš, enda žyki sżnt aš brżn hętta sé į aš geršaržoli muni nżta žį til aš brjóta lögbanniš ef hann heldur vörslum žeirra. 26. gr. Beišni um lögbann skal annašhvort beint til sżslumanns ķ žvķ umdęmi, sem geršaržoli į heimilisvarnaržing, eša ķ žvķ umdęmi žar sem athöfn, sem lögbanns er beišst viš, fer eša mun fara fram. Ķ beišninni, sem skal vera skrifleg, skal eftirfarandi koma fram svo skżrt sem verša mį:
Žau gögn skulu fylgja lögbannsbeišni sem geršarbeišandi byggir kröfur sķnar į. Um upphafsašgeršir sżslumanns aš fram kominni lögbannsbeišni skal fariš eftir fyrirmęlum 8. gr., eftir žvķ sem viš getur įtt. Žó mį lögbannsgerš byrja į žeim staš žar sem athöfnin, sem hśn beinist aš, fer eša mun fyrirsjįanlega fara fram. [Ef beišni lżtur aš lögbanni viš birtingu efnis skal lögš fram trygging til brįšabirgša eftir reglu 3. mgr. 8. gr.]1) 27. gr. Meš sama hętti og męlt er fyrir um ķ 9. gr. skal sżslumašur ķ upphafi lögbannsgeršar kynna geršaržola eša mįlsvara hans kröfur geršarbeišanda og veita honum leišbeiningar. Komi ekki fram athugasemdir af hįlfu geršaržola sem sżslumašur telur varša stöšvun į framgangi lögbannsgeršar, sbr. 3. mgr. 29. gr., skorar hann į geršaržola aš lįta af žeirri athöfn sem lögbanns er krafist viš. Verši geršaržoli eša mįlsvari hans ekki viš žeirri įskorun skal geršinni fram haldiš eftir žvķ sem hér į eftir segir. Įkvęši 11. gr. og 1. mgr. 16. gr. taka til lögbannsgerša. 28. gr. Nś bżšur geršaržoli eša mįlsvari hans fram tryggingu til aš afstżra lögbanni skv. 2. tölul. 3. mgr. 24. gr. og skal žį sżslumašur inna geršarbeišanda įlits į žvķ boši. Samžykki geršarbeišandi žau mįlalok eša fallist sżslumašur aš öšrum kosti į kröfu geršaržola skal sżslumašur žegar įkveša fjįrhęš tryggingarinnar, form hennar og frest handa geršaržola til aš setja hana ef žvķ er aš skipta. Ef sérstaklega stendur į getur geršaržoli meš sama hętti óskaš eftir aš nišur verši fellt lögbann sem žegar hefur veriš lagt į. Um form tryggingar skv. 1. mgr. skal fariš eftir fyrirmęlum 4. mgr. 16. gr. Beita mį įkvęšum 2. mgr. 29. gr. ef geršaržola er veittur frestur til aš setja tryggingu. Ef trygging er ekki sett innan frestsins skal geršinni žegar fram haldiš aš honum loknum er geršarbeišandi krefst. Um varšveislu og skil į tryggingu skv. 1. mgr. gilda įkvęši 2. mgr. 10. gr. 29. gr. Frestir skulu aš jafnaši ekki veittir mešan į lögbannsgerš stendur, nema mįlsašilar séu į žaš sįttir. [Ekki skulu veittir frestir žegar beišni lżtur aš lögbanni viš birtingu efnis ef geršaržoli andmęlir framgangi lögbannsgeršar į žeim grunni aš hśn strķši gegn réttindum sem varin eru af 73. gr. stjórnarskrįrinnar, nema žegar sérstaklega stendur į.]1) Taki sżslumašur til greina kröfu geršaržola um frestun geršarinnar gegn andmęlum geršarbeišanda getur hann aš kröfu geršarbeišanda sett žaš skilyrši fyrir fresti aš geršaržoli lįti af athöfn sinni mešan į fresti stendur. Rķsi annar įgreiningur viš framkvęmd lögbannsgeršar eša hafi žrišji mašur uppi kröfur viš hana skal fariš eftir fyrirmęlum 13. og 14. gr. 30. gr. Žegar sżslumašur hefur įkvešiš aš lögbann verši aš einhverju leyti eša öllu lagt viš athöfn skal hann taka endanlega įkvöršun um žį tryggingu sem geršarbeišanda kann aš verša gert aš setja fyrir lögbanni og er hann žį óbundinn af fyrri įkvöršun sinni um tryggingu til brįšabirgša. Setji geršarbeišandi ekki fullnęgjandi tryggingu innan frests sem sżslumašur įkvešur skal geršin felld nišur. Heimilt er sżslumanni samkvęmt kröfu geršarbeišanda aš leggja į lögbann įn tryggingar af hans hendi ef svo stendur į sem ķ 2., 3. eša 5. tölul. 3. mgr. 16. gr. segir. Um form lögbannstryggingar gilda įkvęši 4. mgr. 16. gr. Viš įkvöršun um fjįrhęš lögbannstryggingar skal sżslumašur einkum hafa hlišsjón af žvķ hverju beinu og afleiddu tjóni og hverjum miska geršaržoli kunni aš verša fyrir af stöšvun athafna sinna, hvort geršaržoli hafi haft uppi athugasemdir um réttmęti kröfu geršarbeišanda og geršarinnar og hvern kostnaš geršaržoli kynni sķšar aš hafa af rekstri dómsmįla ķ tengslum viš geršina. Hafi geršarbeišandi krafist aš munir verši teknir śr umrįšum geršaržola skv. 2. mgr. 25. gr. skal įskilin sérstök trygging sem įkvöršuš veršur eftir fyrirmęlum 3. mgr. 19. gr. Um varšveislu og skil lögbannstryggingar skal fariš eftir įkvęšum 17. gr. 31. gr. Žegar geršarbeišandi hefur sett nęgilega tryggingu skv. 30. gr. ef hśn er įskilin leggur sżslumašur lögbann viš žeirri athöfn sem um ręšir og gerir eftir atvikum ašrar rįšstafanir, sbr. 25. gr., og lżkur žar meš geršinni. Skal bókaš svo skżrlega sem verša mį ķ geršabók hver sś athöfn er sem lögbann er lagt viš. Um leišbeiningar af hendi sżslumanns og tilkynningar skal fariš eftir įkvęšum 18. gr. Taka mį upp lögbannsgerš žegar svo stendur į sem ķ 1. mgr., 2. tölul. 2. mgr., 2.–4. tölul. 3. mgr. og 4. mgr. 22. gr. segir. Viš endurupptöku skal fariš eftir 5. mgr. 22. gr., eftir žvķ sem viš getur įtt. 32. gr. Skylt er sżslumanni aš kröfu geršarbeišanda aš gera rįšstafanir til aš halda uppi lögbanni. Ber [lögreglu]1) aš veita ašstoš ķ žeim efnum eftir įkvöršun sżslumanns. Brjóti geršaržoli af įsetningi eša stórfelldu gįleysi lögbann mį dęma hann ķ mįli, sem geršarbeišandi höfšar, til greišslu sektar, sem renni ķ rķkissjóš, eša ķ [fangelsi allt aš 2 įrum].2) Hiš sama į viš um ašra menn sem vķsvitandi lišsinna geršaržola ķ broti į lögbanni. Brjóti geršaržoli eša einhver į hans vegum lögbann af įsetningi eša gįleysi ber žeim aš bęta geršarbeišanda žaš tjón sem brotiš bakar honum. Sękja mį bótakröfu ķ refsimįli skv. 2. mgr. Fresta mį refsi- eša bótamįli vegna brots į lögbanni žar til dómur hefur gengiš ķ mįli til stašfestingar į lögbanninu. 33. gr. Geršarbeišandi getur krafist śrlausnar hérašsdómara um įkvöršun sżslumanns um synjun kyrrsetningar-, löggeymslu- eša lögbannsgeršar, stöšvun geršar eša synjun kröfu hans um endurupptöku hennar meš žvķ aš tilkynna žaš sżslumanni innan viku frį žvķ honum veršur sś įkvöršun kunn. Heimilt er geršarbeišanda aš krefjast śrlausnar hérašsdómara um ašrar įkvaršanir sem sżslumašur tekur um undirbśning, framkvęmd eša endurupptöku geršar samkvęmt lögum žessum ef hann hefur žį kröfu uppi viš sżslumann įšur en lengra er haldiš viš geršina. 34. gr. Mešan gerš samkvęmt lögum žessum er ólokiš getur geršaržoli žvķ ašeins krafist śrlausnar hérašsdómara um įkvaršanir sżslumanns um framkvęmd hennar aš geršarbeišandi mótmęli žvķ ekki, enda hafi geršaržoli žį kröfu sķna uppi viš sżslumann įšur en lengra er haldiš viš geršina. Geršaržola er žó įvallt frjįlst aš hafa kröfur uppi fyrir dómi um atriši sem geršarbeišandi krefst śrlausnar um skv. 33. gr. Geršaržola er heimilt aš krefjast śrlausnar hérašsdómara um synjun sżslumanns į kröfu hans um endurupptöku geršar ef hann hefur žį kröfu uppi viš sżslumann innan viku frį žvķ honum veršur synjunin kunn. Aš žvķ leyti, sem žrišji mašur getur haft hagsmuni af įkvöršun sżslumanns um gerš samkvęmt lögum žessum, er honum heimilt aš krefjast śrlausnar hérašsdómara um hana meš sama hętti og geršaržola. 35. gr. Įkvęši 86.–91. gr. laga um ašför taka aš öšru leyti til mįla samkvęmt kafla žessum. Įkvaršanir sżslumanns um kyrrsetningar- eša lögbannsgerš, sem ekki hafa veriš bornar undir hérašsdóm samkvęmt framansögšu, verša žaš ekki sķšar nema ķ mįli til stašfestingar geršinni. 36. gr. Eftir aš kyrrsetningar- eša lögbannsgerš hefur veriš lokiš skal geršarbeišandi fį gefna śt réttarstefnu til hérašsdóms til stašfestingar kyrrsetningu eša lögbanni, nema geršaržoli hafi lżst yfir viš geršina aš hann uni viš hana įn mįlshöfšunar. Ef mįl um kröfu geršarbeišanda veršur jafnframt sótt į hendur geršaržola fyrir dómstól hér į landi skal réttarstefna gefin śt ķ stašfestingarmįli innan viku frį lokum geršar og gilda žį įkvęši 2.–5. mgr. Hafi mįl ekki įšur veriš höfšaš um kröfu geršarbeišanda skal ķ einu lagi höfša mįl um hana og til stašfestingar geršinni. [Žegar lögbann hefur veriš lagt viš birtingu efnis og geršaržoli hefur andmęlt framgangi lögbannsgeršar į žeim grunni aš hśn strķši gegn réttindum sem varin eru af 73. gr. stjórnarskrįrinnar fer um mįliš eftir įkvęšum XIX. kafla laga um mešferš einkamįla, eftir žvķ sem viš į, og er žį ekki žörf į samžykki forstöšumanns dómstóls fyrir žvķ aš mįliš sęti flżtimešferš.]1) Hafi mįl įšur veriš höfšaš um kröfu geršarbeišanda, en dómur hefur ekki gengiš um hana ķ héraši, skal stašfestingarmįl sameinaš žvķ meš endurupptöku žess ef meš žarf. Nś hefur hérašsdómur gengiš um kröfu geršarbeišanda žegar stašfestingarmįl er žingfest og dóminum er eša hefur veriš skotiš til ęšra dóms og mį žį hérašsdómari fresta mešferš stašfestingarmįls uns fengin er śrlausn ęšra dóms. Žegar svo stendur į sem ķ 2. mgr. segir mį sękja mįl ķ žinghį žar sem geršinni var lokiš ef geršaržoli veršur annars sóttur til sakar hér į landi. Stašfestingarmįl skv. 3. og 4. mgr. skal sękja ķ žinghį žar sem mįl um kröfu geršarbeišanda er eša var rekiš. 37. gr. Ef sękja veršur mįl um kröfu geršarbeišanda fyrir dómstól ķ öšru rķki skal hann fį śtgefna réttarstefnu til stašfestingar kyrrsetningu eša lögbanni innan žriggja vikna frį lokum geršar ķ žeirri žinghį sem henni var lokiš, nema geršaržoli lżsi yfir viš geršina aš hann uni viš hana įn mįlshöfšunar. Hafi mįl ekki įšur veriš höfšaš um kröfu geršarbeišanda ķ öšru rķki skal žaš gert innan sama frests. Ef dómur um kröfu geršarbeišanda, uppkvešinn ķ öšru rķki, yrši ašfararhęfur hér į landi skal hérašsdómari fresta mešferš stašfestingarmįls uns dómur er genginn um kröfuna. 38. gr. Fyrirmęli 36. og 37. gr. gilda einnig um stašfestingu tryggingar ef kyrrsetningu eša lögbanni hefur veriš afstżrt eša geršin felld nišur meš tryggingu śr hendi geršaržola. Frestur til mįlshöfšunar telst frį žeim tķma sem sżslumašur tekur viš tryggingu eša skilrķkjum fyrir henni. 39. gr. Ef mįl er ekki höfšaš meš žeim hętti sem įskiliš er ķ 36.–38. gr. fellur kyrrsetning eša lögbann sjįlfkrafa śr gildi frį žeim tķma sem geršarbeišandi mįtti ķ sķšasta lagi fį gefna śt réttarstefnu ķ mįlinu. Žótt synjaš sé um stašfestingu geršar ķ hérašsdómi stendur hśn ķ žrjįr vikur frį dómsuppsögu. Aš loknum žeim fresti fellur geršin nišur, nema geršarbeišandi fįi įšur gefna śt stefnu til ęšra dóms til aš fį hérašsdómi hrundiš. Ef ęšri dómur stašfestir įkvęši hérašsdóms um synjun um stašfestingu geršar fellur hśn śr gildi frį dómsuppsögu žar. Ef stašfestingarmįl veršur ekki žingfest geršarbeišanda aš vķtalausu, žvķ er vķsaš frį dómi eša žaš er hafiš meš samkomulagi mįlsašila stendur geršin ķ eina viku frį žvķ honum uršu žau mįlalok kunn. Aš loknum žeim fresti fellur geršin sjįlfkrafa śr gildi, nema geršarbeišandi hafi įšur fengiš stefnu gefna śt į nż til stašfestingar henni. Ašeins mį žó eitt sinn fara žannig aš, nema žaš verši tališ geršarbeišanda óvišrįšanlegt aš mįli hans hafi lokiš į nż meš žeim hętti. 40. gr. Žrišji mašur, sem telur rétti sķnum hallaš ķ sambandi viš kyrrsetningar- eša lögbannsgerš, getur haft uppi kröfur sķnar ķ stašfestingarmįli meš mešalgöngu eša sótt žęr ķ sérstöku mįli, hvort sem er til nišurfellingar geršar eša til skašabóta vegna hennar. 41. gr. Ķ mįli skv. 36.–38. gr., sbr. 40. gr., mį hafa uppi mįlsvarnir um kröfu geršarbeišanda, hvort sem žęr eru eldri eša yngri en geršin og hvort sem žeim var hreyft viš framkvęmd hennar eša ekki. Meš sama hętti mį hafa uppi varnir um gildi geršarinnar aš žvķ leyti sem hérašsdómur hefur ekki leyst śr žeim ķ mįli samkvęmt įkvęšum V. kafla. Samkvęmt kröfu geršaržola er hérašsdómara heimilt aš įkveša aš skipta sakarefni žannig aš stašfestingarmįl verši fyrst ķ staš ašeins sótt og variš um atriši sem varša skilyrši eša framkvęmd geršarinnar sjįlfrar. Heimilt er mįlsašilum aš ljśka dómsmįli meš réttarsįtt um stašfestingu kyrrsetningar eša lögbanns. 42. gr. Nś fellur kyrrsetning, löggeymsla eša lögbann nišur vegna sżknu af žeirri kröfu sem geršinni var ętlaš aš tryggja og skal žį geršarbeišandi bęta žann miska og žaš fjįrtjón, žar į mešal spjöll į lįnstrausti og višskiptahagsmunum, sem telja mį aš geršin hafi valdiš. Heimilt er aš dęma skašabętur eftir įlitum ef ljóst žykir aš fjįrhagslegt tjón hafi oršiš en ekki er unnt aš sanna fjįrhęš žess. [Einnig er heimilt aš dęma skašabętur eftir įlitum ef lögbann hefur veriš lagt viš birtingu efnis og geršaržoli andmęlti framgangi lögbannsgeršar į žeim grunni aš hśn strķddi gegn réttindum sem varin eru af 73. gr. stjórnarskrįrinnar.]1) Ef sżknaš er vegna atvika sem fyrst uršu eftir lok geršar skulu bętur žó ašeins dęmdar ef ętla mį aš geršarbeišandi hafi ekki įtt žį kröfu sem geršin įtti aš tryggja. Ef sżknaš er aš nokkru leyti en ekki öllu af kröfu geršarbeišanda og geršin fellur nišur aš žvķ marki skal geršarbeišandi bęta žaš tjón sem ętla mį aš hlotist hafi af žvķ aš geršin hafi veriš umfangsmeiri en efni voru til. Ef synjaš er um stašfestingu kyrrsetningar eša lögbanns vegna annmarka į geršinni sjįlfri eša henni hefur ekki veriš réttilega haldiš til laga samkvęmt fyrirmęlum VI. kafla skal geršarbeišandi bęta tjón meš žeim hętti sem ķ 1. mgr. segir ef tališ veršur aš ekki hafi veriš tilefni til geršarinnar. Hiš sama į viš ef löggeymslugerš er felld śr gildi ķ mįli skv. 5. mgr. 23. gr. vegna annmarka į henni sjįlfri. Fyrirmęli 1.–4. mgr. taka til skašabóta ef geršinni hefur veriš afstżrt meš tryggingu śr hendi geršaržola. Hafi krafa geršarbeišanda um kyrrsetningu, löggeymslu eša lögbann ekki nįš fram aš ganga fer um bętur eftir 1.–3. mgr., aš žvķ leyti sem beišni um geršina eša rįšstafanir vegna hennar hafa valdiš tjóni. 43. gr. Bótakröfu skv. 42. gr. mį hafa uppi ķ stašfestingarmįli til skuldajafnašar eša sjįlfstęšs dóms. Höfša mį sjįlfstętt mįl til heimtu skašabóta skv. 42. gr. innan žriggja mįnaša frį žvķ žeim, sem bóta krefst, varš kunnugt um höfnun beišni um geršina, um nišurstöšu stašfestingarmįls eša um nišurfellingu geršar af öšrum sökum. Slķkt mįl mį höfša ķ žeirri žinghį sem geršinni var lokiš eša hennar var beišst. Kröfu um miskabętur samkvęmt fyrirmęlum laga žessara mį framselja hafi hśn veriš dęmd eša višurkennd. Gengur hśn aš arfi meš sama skilorši, svo og ef mįl hefur veriš höfšaš til heimtu hennar fyrir lįt tjónžola. 44. gr. Lög žessi öšlast gildi 1. jślķ 1992. … 45. gr. … 46. gr. Fyrirmęli laga žessara um varšveislu og skil į tryggingu, sem mįlsašili setur, skulu frį gildistöku žeirra taka til tryggingar sem sett hefur veriš fyrir gerš eftir eldri lögum. 47. gr. Beitt skal įkvęšum 19. gr. um vörslur eigna og umrįšasviptingu žótt gerš hafi fariš fram fyrir gildistöku laga žessara. Fyrirmęli 25. gr. og 1. mgr. 32. gr. gilda um rįšstafanir til aš halda uppi lögbanni sem lagt hefur veriš į fyrir gildistöku laga žessara. 48. gr. Um heimildir til endurupptöku geršar, sem fariš hefur fram fyrir 1. jślķ 1992, skal fariš eftir fyrirmęlum eldri laga žótt endurupptöku sé beišst eftir žann tķma, en um framkvęmd hennar skal fariš eftir įkvęšum 5. mgr. 22. gr., eftir žvķ sem viš getur įtt. 49. gr. Fyrirmęli 32. gr. um refsingu og skašabętur vegna brota į lögbanni taka til athafna sem eiga sér staš eftir gildistöku laga žessara žótt lögbann hafi veriš lagt į ķ gildistķš eldri laga. 50.–51. gr. … 52. gr. Fyrirmęli VII. kafla um skašabętur taka ašeins til atvika viš kyrrsetningar-, löggeymslu- eša lögbannsgerš sem fara eftir fyrirmęlum žessara laga. Gilda fyrirmęli eldri laga um bętur vegna geršar sem fariš hefur eftir žeim. [Įkvęši til brįšabirgša. Heimilt er aš fylgja įkvęšum IX. kafla stjórnsżslulaga, nr. 37/1993, og bjóša upp į rafręna mešferš mįla fram til 1. október 2020.]1)