Lagasafn. Ķslensk lög 12. aprķl 2024. Śtgįfa 154b. Prenta ķ tveimur dįlkum.
1991 nr. 20 23. mars
1. gr.
Eftir fyrirmęlum laga žessara skal skipta dįnarbśum eftir žį menn sem įttu lögheimili eša höfšu annars fasta bśsetu hér į landi į dįnardęgri, nema skiptin fari fram ķ öšru rķki eftir reglum žjóšaréttar eša įkvęšum samnings sem ķslenska rķkiš hefur gert viš annaš rķki og hefur lagagildi hér į landi. Įkvęši laga žessara taka einnig til skipta eftir ķslenska rķkisborgara žótt žeir hafi ekki įtt lögheimili eša haft fasta bśsetu hér į landi į dįnardęgri ef dįnarbśinu veršur ekki skipt ķ žvķ rķki žar sem sį lįtni var žį heimilisfastur. 2. gr. Žegar mašur er lįtinn tekur dįnarbś hans viš öllum fjįrhagslegum réttindum sem hann įtti žį eša naut, nema annaš leiši af réttarreglum, löggerningi eša ešli réttindanna. Dįnarbś tekur viš öllum fjįrhagslegum skyldum sem hvķldu į žeim lįtna žegar hann lést, nema réttarreglur eša löggerningar kveši į um brottfall žeirra eša žaš leiši af ešli žeirra. Viš andlįt falla enn fremur į dįnarbś žęr fjįrhagslegu skyldur sem sį lįtni hefur lagt į žaš meš erfšaskrį eša öšrum dįnargerningi. Dįnarbś nżtur hęfis til aš eiga og öšlast réttindi og hęfi žess til aš bera og baka sér skyldur helst žar til skiptum žess lżkur endanlega eftir žvķ sem męlt er fyrir ķ lögum žessum. 3. gr. Dįnarbśi skal skipta ķ žvķ umdęmi žar sem sį lįtni įtti lögheimili į dįnardęgri. Hafi hann ekki įtt lögheimili hér į landi skulu skipti fara fram ķ žvķ umdęmi žar sem hann įtti fastan dvalarstaš į dįnardęgri en hafi hann engan slķkan dvalarstaš įtt žį ķ žvķ umdęmi žar sem hann lést. Hafi maki lįtna fengiš leyfi til setu ķ óskiptu bśi ręšst umdęmi meš sama hętti af lögheimili makans, dvalarstaš eša eftir atvikum dįnarstaš hvort sem skipti fara fram aš honum lifandi eša skipt er bśi eftir bęši hjónin. Rķsi įgreiningur um žaš ķ hverju umdęmi skipti fari fram eša žyki žaš annars óvķst skal leita įkvöršunar [rįšherra]1) um žaš. Sį sem ęskir skipta hér į landi eftir 2. mgr. 1. gr. skal leita įkvöršunar [rįšherra]2) um žaš ķ hverju umdęmi skiptin geti fariš fram. 4. gr. Dómsmįl veršur ekki höfšaš ķ héraši gegn dįnarbśi nema svo sé fyrir męlt ķ lögum eša um [sakamįl]1) sé aš ręša og krafist sé refsivišurlaga sem mį įkvarša į hendur dįnarbśi. Mį žį höfša mįliš ķ žeirri žinghį žar sem skiptin fara fram. Halda mį mįli til dóms sem hefur veriš höfšaš į hendur žeim lįtna en dómur ekki gengiš ķ fyrir lįt hans ef žęr skyldur, sem mįliš varšar, falla į dįnarbśiš og žeim sem fer meš forręši dįnarbśsins er tilkynnt um mįliš. Tekur dįnarbśiš žį viš ašild mįlsins en ella fellur žaš nišur hvaš žann lįtna og bśiš varšar. Kröfu um ašför, kyrrsetningu, lögbann, löggeymslu, naušungarsölu eša gjaldžrotaskipti veršur ekki komiš fram gegn dįnarbśi nema aš žvķ leyti sem heimilaš er ķ lögum žessum. 5. gr. Žegar mašur er lįtinn og skipti eftir hann fara fram hér į landi skal svo fljótt sem verša mį tilkynna andlįtiš sżslumanni eša umbošsmanni hans. Aš öšru jöfnu skal tilkynnt ķ žvķ umdęmi žar sem ętla mį aš dįnarbśinu verši skipt eftir įkvęšum 3. gr. Sżslumašur eša umbošsmašur hans lętur tilkynnanda ķ té vottorš um aš skyldu žessari hafi veriš fullnęgt. Skylda til aš tilkynna andlįt hvķlir jafnt į žeim sem getur įtt lögerfšarétt eftir žann lįtna og žeim sem hefur vitneskju um bréferfšarétt sinn eftir hann. Sé um engan slķkan aš ręša skal sį tilkynna andlįt sem hefur įtt heimili meš žeim lįtna, en ella sį sem hlutast til um śtför hans. Ef enginn slķkur er heldur fyrir hendi skulu yfirvöld, sem hafa afskipti af mįlum žess lįtna, tilkynna andlįtiš. Heimilt er öšrum aš tilkynna andlįt, en sżslumanni er ętķš rétt aš synja um afhendingu vottoršs skv. 1. mgr. ef sį sem gefur sig fram ķ žvķ skyni getur ekki veitt žęr upplżsingar sem um ręšir ķ 7. gr. og ętla mį aš engin veruleg hindrun sé ķ vegi fyrir aš annar mašur, sem žaš getur, tilkynni fremur andlįtiš. Śtför žess lįtna mį ekki fara fram fyrr en prestur eša annar sį, sem hana annast, fęr ķ hendur vottorš um aš andlįtiš hafi veriš tilkynnt. 6. gr. Sżslumanni eša umbošsmanni hans er žvķ ašeins heimilt aš taka viš andlįtstilkynningu og gefa vottorš um hana aš framvķsaš sé einhverju eftirtalinna sönnunargagna um andlįtiš:
Sżslumanni eša umbošsmanni hans er enn fremur heimilt aš taka viš andlįtstilkynningu og gefa vottorš um hana ef samsvarandi erlendu sönnunargagni er framvķsaš fyrir andlįtinu, enda telji hann ekki įstęšu til aš draga sönnunargildi žess ķ efa. Hafi sį sem tekur viš andlįtstilkynningu ekki nęga kunnįttu ķ hlutašeigandi tungumįli er honum rétt aš krefja tilkynnanda um žżšingu į erlendu sönnunargagni. 7. gr. Žegar andlįt er tilkynnt skal leitaš sem gleggstra upplżsinga hjį tilkynnanda um atriši sem varša žann lįtna og žį einkum um:
Tilkynnandi skal greina frį nafni sķnu, kennitölu og heimilisfangi og upplżsa hver žau tengsl hans hafi veriš viš žann lįtna eša mįlefni hans sem valdi žvķ aš hann tilkynni andlįtiš. Aš žvķ leyti sem tilkynnanda er žaš fęrt er honum skylt aš veita sżslumanni eša umbošsmanni hans upplżsingar um žau atriši sem hann er krafinn svara um samkvęmt framansögšu. Heimilt er sżslumanni eša umbošsmanni hans aš gefa vottorš um móttöku andlįtstilkynningar en veita tilkynnanda skamman frest til aš męta į nż eša senda annan ķ sinn staš til aš gefa upplżsingar um žau atriši sem getiš er ķ 1. mgr. Sżslumanni eša umbošsmanni hans er eftir atvikum rétt aš leišbeina tilkynnanda um hvernig stašiš verši aš bśskiptum og fela honum aš kynna žaš öšrum hlutašeigendum. 8. gr. Hafi umbošsmašur sżslumanns tekiš viš andlįtstilkynningu skal hśn send sżslumanni svo fljótt sem verša mį. Telji sżslumašur sem hefur tekiš viš andlįtstilkynningu aš skipti eigi aš fara fram ķ öšru umdęmi skal hann įn įstęšulauss drįttar senda hana sżslumanni žar. Sżslumanni er žó rétt aš leita įšur įkvöršunar [rįšherra]1) skv. 2. mgr. 3. gr. ef honum žykir įstęša til. 9. gr. Žegar andlįtstilkynning hefur borist žeim sżslumanni sem skiptin eiga undir getur hann andlįtsins og žeirra upplżsinga sem hafa komiš fram ķ dįnarskrį. Um form og efni dįnarskrįr, svo og geršabókar sem sżslumašur fęrir eftir lögum žessum, fer eftir nįnari reglum1) sem [rįšherra]2) setur. [Upplżsingar mį ekki veita śr dįnarskrį, geršabók og dįnarbśskerfi sżslumanns nema sį sem ęskir žeirra hafi lögvarša hagsmuni af žvķ aš fį žęr eša um sé aš ręša upplżsingar og/eša gögn sem eru naušsynleg opinberum stofnunum og öšrum stjórnvöldum, svo sem Skattinum, embętti landlęknis, Žjóšskrį Ķslands, Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun, rķkislögreglustjóra, Samgöngustofu, Tryggingastofnun rķkisins og Menntasjóši nįmsmanna, vegna lögbundinna verkefna žeirra. Ašrir sem eiga ķ višskiptasambandi viš hinn lįtna, svo sem višskiptabankar, lķfeyrissjóšir, sparisjóšir og tryggingafélög, hafa eingöngu lögvarša hagsmuni af žeim upplżsingum sem eru naušsynlegar, t.d. vegna innlįns- og śtlįnsvišskipta. Sżslumanni ber aš veita framangreindum ašilum rafręnan ašgang aš umbešnum upplżsingum eša gögnum bśi hann yfir žeim.]3) Hafi sį sżslumašur, sem skiptin eiga undir, annarra hagsmuna aš gęta af žeim en varša embętti hans eša sé hann svo skyldur eša męgšur erfingja eša öšrum sem hefur verulega hagsmuni af skiptunum aš hann vęri vanhęfur til aš vera dómari ķ einkamįli sem sį ętti ašild aš skal hann tilkynna žaš [rįšherra]2) įn tafar eftir aš andlįtstilkynning hefur borist honum, nema skiptum hafi žį žegar veriš lokiš skv. 25. gr. Skipar žį rįšherra annan löghęfan mann til aš annast störf sżslumanns viš skiptin en žóknun hans greišist samkvęmt įkvöršun rįšherra śr rķkissjóši. 10. gr. Hafi ónógar upplżsingar komiš fram um eignir žess lįtna eša erfšaréttindi eftir hann skal sżslumašur ekki sķšar en mįnuši eftir aš andlįt var tilkynnt leita vitneskju um žau efni. Skylt er tilkynnanda andlįts eša öšrum, sem sżslumašur telur eftir žvķ sem fram er komiš aš geti veitt frekari upplżsingar um eignir žess lįtna eša erfšaréttindi eftir hann, aš verša viš kvašningu um aš koma į fund sżslumanns og veita žęr upplżsingar sem honum er kostur. Heimilt er sżslumanni aš fela umbošsmanni sķnum eša öšrum sżslumanni aš kvešja hann į sinn fund ef hentugra žykir. [Opinberum stofnunum og öšrum stjórnvöldum, svo sem Skattinum, embętti landlęknis, heilbrigšisstofnunum, Žjóšskrį Ķslands, Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun, rķkislögreglustjóra, Samgöngustofu, Tryggingastofnun rķkisins og Menntasjóši nįmsmanna, og sżslunarmönnum, svo og višskiptabönkum, lķfeyrissjóšum og sparisjóšum, er skylt aš veita sżslumanni žęr upplżsingar um mįlefni žess lįtna sem hann krefst. Žaš sama į viš um ašra sem geta haft vitneskju um eignir og skuldir dįnarbśs vegna višskiptatengsla viš žann lįtna eša af öšrum sambęrilegum įstęšum. Framangreindum ašilum ber aš veita sżslumanni rafręnan ašgang aš umbešnum upplżsingum eša gögnum bśi žeir yfir žeim.]1) 11. gr. Frį žvķ andlįt ber aš höndum og žar til skiptum er lokiš skv. 25. eša 26. gr., eftirlifandi maka lįtna er veitt leyfi til setu ķ óskiptu bśi, erfingjum er veitt leyfi til einkaskipta eša dįnarbśiš er tekiš til opinberra skipta er sį sżslumašur sem skiptin eiga undir einn bęr um aš rįšstafa hagsmunum dįnarbśsins og svara fyrir skyldur žess. Į žeim tķma, sem sżslumašur fer meš forręši dįnarbśs skv. 1. mgr., skulu ekki geršar rįšstafanir um hagsmuni žess nema žęr séu naušsynlegar til aš varna tjóni eša til aš tryggja varšveislu eigna žess, sbr. 16. gr. Sżslumanni er žó rétt aš lįta af hendi fjįrmuni bśsins eša heimila rįšstöfun žeirra til aš standa straum af kostnaši viš śtför žess lįtna. [Séu skotvopn, naušsynlegir ķhlutir og skotfęri mešal eigna dįnarbśsins er sżslumanni žó rétt aš fela öšrum umrįš eignanna tķmabundiš skv. 1. mgr. 16. gr., yfir žann tķma sem sżslumašur fer meš forręši bśsins skv. 1. mgr., til einstaklings sem hefur įšur aflaš tilskilinna leyfa fyrir vörslu žeirra. Hiš sama į viš um varanlega óvirk skotvopn sem og eftirlķkingar skotvopna.]1) Rįšstafana, sem sżslumašur grķpur til skv. 2. mgr., skal getiš ķ geršabók hans eša dįnarskrį. 12. gr. Ekki er naušsyn aš krefja žann sem gefur sig fram viš skiptin og kvešur sig vera lögerfingja eftir žann lįtna um sannanir fyrir skyldleika eša tengdir viš žann lįtna, nema ašrir lögerfingjar rengi eša sérstakt tilefni žyki annars til aš draga frįsögn hans ķ efa. Sį sem styšur erfšarétt viš erfšarįšstöfun žess lįtna skal framvķsa löggerningi hans. Sį sem gefur sig fram viš skipti og tjįir sig hafa umboš til aš koma fram af hįlfu erfingja skal sanna žaš meš skriflegu umbošsskjali, undirritušu af erfingjanum og vottušu af tveimur vitundarvottum, lögbókanda eša [lögmanni].1) Sé ekki getiš sérstakra takmarkana į umboši skal litiš svo į aš žaš nįi til sérhverra rįšstafana og yfirlżsinga af hįlfu erfingjans varšandi bśskiptin. 13. gr. Ef erfingi žess lįtna er ófjįrrįša vegna ęsku eša hefur veriš sviptur fjįrręši eša sjįlfręši og lögrįšamašur hans hefur sjįlfur hagsmuna aš gęta af skiptunum skal sżslumašur skipa erfingjanum sérstakan lögrįšamann til aš koma fram fyrir hans hönd viš skiptin. Nś er fjįrrįša erfingi ófęr um aš gęta hagsmuna sinna viš skiptin vegna heilsufars sķns og horfur eru ekki į aš breyting verši žar į ķ brįš og getur žį sżslumašur skipaš erfingjanum mįlsvara til aš koma fram fyrir hans hönd viš skiptin ef ętla mį aš sś rįšstöfun geti oršiš til aš komist verši hjį naušsyn žess aš erfinginn verši sviptur fjįrręši. Ef vitaš er um mann sem į rétt til arfs śr bśi en ókunnugt er hvar hann er nišur kominn og enginn gefur sig fram ķ umboši hans skal sżslumašur skipa erfingjanum mįlsvara sem kemur žį fram fyrir hans hönd viš skiptin žar til erfinginn kann sjįlfur aš gefa sig fram eša umbošsmašur hans. Įkvęši lögręšislaga um hęfi og heimildir lögrįšamanna taka til mįlsvara sem eru skipašir erfingjum skv. 2. og 3. mgr. 14. gr. Žegar svo stendur į sem segir ķ 13. gr. skipar sżslumašur, sem skiptin eiga undir, hlutašeigandi erfingja sérstakan lögrįšamann eša mįlsvara svo fljótt sem verša mį, nema tališ verši aš ljśka megi skiptum įn žess aš atbeina erfingjans verši žörf. Įšur en skipun fer fram skal sżslumašur, eftir žvķ sem viš veršur komiš, leita tillagna ašstandenda erfingjans um žaš hverjum megi fela starfann. Įkvöršun sżslumanns um skipun sérstaks lögrįšamanns eša mįlsvara skal skrįš ķ geršabók hans. Žóknun sérstaks lögrįšamanns eša mįlsvara, ef įskilin er, skal įkvešin af sżslumanni og greišast af arfi hlutašeigandi erfingja. 15. gr. Telji sżslumašur įkvaršanir, athafnir eša yfirlżsingar sérstaks lögrįšamanns eša mįlsvara, sem hefur veriš skipašur skv. 14. gr., varhugaveršar fyrir hagsmuni erfingjans er honum rétt aš veita lögrįšamanninum eša mįlsvaranum įminningu og fyrirmęli um rękslu starfans. Fari sérstakur lögrįšamašur eša mįlsvari ekki aš fyrirmęlum sżslumanns eša ef hįttsemi hans er annars slķk aš sżslumašur telji įminningu ekki munu koma aš haldi er sżslumanni rétt aš vķkja honum śr starfi og skipa annan mann ķ hans staš meš bókun ķ geršabók. Yfirlżsingar eša rįšstafanir lögrįšamanns, sérstaks lögrįšamanns eša mįlsvara sem eru gefnar eša geršar viš skiptin og geta bakaš skjólstęšingi hans įbyrgš į skuldbindingum bśsins eru žvķ ašeins bindandi fyrir skjólstęšinginn aš sżslumašur samžykki žęr. Aš žvķ leyti sem lögrįšamašur, sérstakur lögrįšamašur eša mįlsvari žarf aš gefa ašra yfirlżsingu eša gera ašra rįšstöfun ķ žįgu skjólstęšings sķns viš skiptin en getur ķ 2. mgr. og afla žyrfti sérstaks samžykkis fyrir henni undir öšrum kringumstęšum eftir reglum um rįšstöfun hagsmuna ólögrįša manna skulu žęr bornar undir sżslumann til samžykkis. Ef opinber skipti fara fram fer skiptastjóri meš žaš vald sem sżslumanni er fališ ķ 2. og 3. mgr. 16. gr. Skylt er žeim sem hefur eign dįnarbśs ķ vörslum sķnum eša hefur umsjón meš henni aš gęta hennar žar til annar hefur fengiš heimild til umrįša hennar vegna skiptanna. Fram aš žvķ er žó sżslumanni hvenęr sem er rétt eftir kröfu erfingja eša ótilkvaddur aš taka eign undir sķna umsjón į kostnaš bśsins ef hann telur óbreytta skipan óvišeigandi eša ótrygga eša ef sį krefst sem fer meš vörslur eignar eša hefur umsjón meš henni, enda hafi sį kostnaš, fyrirhöfn eša įhęttu af eigninni. Hafi enginn meš höndum gęslu eignar dįnarbśs skal sżslumašur taka hana undir umsjón sķna į kostnaš bśsins svo fljótt sem verša mį eftir aš honum verša atvik kunn. Sżslumašur getur žeirra eigna ķ geršabók sem hann tekur undir umsjón sķna. Žęr skulu metnar til peningaveršs samkvęmt žvķ sem hér į eftir segir ef erfingi krefst. 17. gr. Mešan skiptum hefur ekki veriš lokiš og dįnarbśiš hefur ekki veriš tekiš til opinberra skipta er erfingja heimilt aš krefjast aš žęr eignir žess, sem hefur ekki žegar veriš rįšstafaš viš skiptin, verši aš einhverju leyti eša öllu skrįsettar og eftir atvikum metnar til peningaveršs. Meš sama hętti getur erfingi krafist aš skuldbindingar dįnarbśsins verši metnar til peningaveršs. Kröfu um žessar ašgeršir skal beint skriflega til žess sżslumanns sem skiptin eiga undir og skal eftirfarandi tiltekiš ķ henni svo skżrt sem verša mį:
Hafi sį lįtni veriš ķ óvķgšri sambśš žegar hann lést er sambżlismanni hans heimilt aš krefjast skrįsetningar eigna dįnarbśsins og mats į žeim žótt hann njóti ekki réttar til arfs eftir žann lįtna ef žeim skilyršum er fullnęgt um sambśšartķma sem getur ķ 100. gr. Nżtur hann žį sömu stöšu og erfingi samkvęmt įkvęšum 18.–24. gr. Hafi sį lįtni veriš ķ hjśskap žegar hann lést er erfingja heimilt aš krefjast skrįsetningar og mats į hjśskapareignum og séreignum maka hans. Erfingja er og heimilt aš krefjast skrįsetningar og mats į eignum sambżlismanns žess lįtna hafi hann veriš ķ óvķgšri sambśš žegar hann lést og žeim skilyršum er fullnęgt um sambśšartķma sem getur ķ 100. gr. 18. gr. Nś er krafist skrįsetningar og eftir atvikum mats į eignum dįnarbśs og žęr eru varšveittar utan umdęmis žess sżslumanns sem kröfunni er beint til og getur hann žį fališ sżslumanninum ķ žvķ umdęmi, žar sem eignirnar er aš finna, aš annast verkiš. Sé žess krafist aš eignir verši aš einhverju leyti eša öllu metnar til veršs skal sį sżslumašur, sem ķ hlut į, tilnefna matsmann įšur en lengra er haldiš. Ef krafist er mats į eign sem séržekkingu žarf til aš meta skal sżslumašur tilnefna sérfróšan mann. Heimilt er sżslumanni aš tilnefna fleiri en einn matsmann og skipta meš žeim verkum žannig aš hver žeirra meti tilteknar eignir. Sżslumašur skal geta tilnefningar ķ geršabók en hafi hlutašeigandi ekki įšur gegnt hlutverki matsmanns skal hann undirrita heit, sem sżslumašur varšveitir, um aš hann muni gegna starfinu af samviskusemi og óhlutdręgni. Matsmenn skv. 2. mgr. bera skyldur sem opinberir starfsmenn og mį tilnefna žį eina til starfans sem eru fjįrrįša og hafa forręši į bśi sķnu …1) og žį almennu žekkingu sem žarf til óašfinnanlegrar rękslu starfans. [Žį mega žeir ekki hafa hlotiš dóm fyrir refsiveršan verknaš žar sem refsing var fjögurra mįnaša óskiloršsbundiš fangelsi hiš minnsta eša öryggisgęsla ef žeir voru fullra 18 įra žegar brotiš var framiš nema fimm įr hafi lišiš frį žvķ aš afplįnun var aš fullu lokiš.]1) Um hęfi žeirra til matsstarfa gilda įkvęši réttarfarslaga um hęfi matsmanna eftir žvķ sem įtt getur viš. Heimilt er sżslumanni aš fela matsmanni, umbošsmanni sķnum eša öšrum starfsmanni aš annast skrįsetningu eigna. 19. gr. Sį sem annast skrįsetningu eigna skal svo fljótt sem verša mį įkveša hvar og hvenęr hśn fari fram eša byrji og tilkynna žaš žeim sem hefur krafist hennar. Öšrum erfingjum, sem vitaš er um, skal einnig tilkynnt žetta meš žeim fyrirvara aš žeir geti veriš višstaddir ef žvķ veršur komiš viš įn žess aš verulegar tafir eša óhagręši hljótist af. Erfingjum, sem eru višstaddir žegar skrįsetning eigna fer fram, skal gefinn kostur į aš tjį sig um atriši sem kunna aš skipta mįli, svo sem um tilvist eigna sem hefur ekki įšur veriš upplżst um og eignarrétt aš einstökum munum. Įšur en skrįsetningu eigna er lokiš samkvęmt kröfu sem hefur komiš fram skv. 17. gr. getur erfingi krafist žess skriflega viš žann sem annast hana aš ašrar eignir verši einnig skrįšar og eftir atvikum metnar til veršs. Žeim sem sżslumašur hefur fališ aš annast skrįsetningu ķ byrjun er rétt aš leysa verkiš af hendi įn žess aš bera žaš undir sżslumann, nema tilnefna žurfi matsmann sérstaklega vegna kröfunnar eša eignirnar séu utan umdęmis hans. Vörslumanni eignar, sem hefur veriš krafist skrįsetningar į, er skylt aš veita sżslumanni eša žeim sem hann felur verkiš naušsynlegan ašgang aš henni ķ žessu skyni, nema sżslumašur telji sżnt aš eignin hvorki tilheyri dįnarbśinu né aš efni séu til aš skrįsetja hana eftir 3. mgr. 17. gr. Sinni vörslumašur ekki skyldu til aš veita ašgang aš eign getur sżslumašur aš kröfu žess sem hefur krafist skrįsetningar eignarinnar kvešiš į meš bókun ķ geršabók um dagsektir į hendur vörslumanni žar til hann lįti af mótžróa sķnum, en įšur skal žó gefa vörslumanni kost į aš tala mįli sķnu. Įkvöršun um dagsektir mį fullnęgja meš ašför og renna žęr ķ rķkissjóš. 20. gr. Viš mat į eign til peningaveršs skal mišaš viš gangverš hennar gegn stašgreišslu kaupveršs. Hvķli höft į eign sem ętla mį aš standi įfram žótt eigendaskipti verši skulu žau metin til peningaveršs og mišaš viš stašgreišslu mismunar į žeim og kaupverši. Heimilt er erfingja, hvort sem hann hefur sjįlfur krafist mats į eign ķ öndveršu eša ekki, aš krefjast žess aš matsmašur meti aš auki eign til veršs į öšrum tilteknum forsendum en žeim sem getur ķ 1. mgr. ef ętla mį aš slķkt mat hafi žżšingu fyrir hagsmuni hans viš skiptin. Kröfu sem žessa skal aš öšru jöfnu hafa uppi įšur en hafist er handa um mat samkvęmt žvķ sem ķ 1. mgr. segir. 21. gr. Žegar skrįsetningu og mati į eignum er lokiš skal sį sem annašist verkiš afhenda sżslumanni eignaskrį žar sem matsveršs eigna er getiš eftir žvķ sem hefur veriš krafist. Ķ eignaskrį skal enn fremur getiš hverjir hafi veriš višstaddir skrįsetningu og hverjar athugasemdir žeir kunni aš hafa haft uppi, sbr. 2. mgr. 19. gr. Sżslumašur varšveitir eignaskrį meš öšrum skjölum sem varša skipti dįnarbśsins. Žegar kostnašur af skrįsetningu og mati hefur veriš greiddur skal sżslumašur senda erfingjum, sem er vitaš hvar megi finna, afrit eignaskrįr ķ įbyrgšarpósti eša meš öšrum sannanlegum hętti. 22. gr. Sį sem hefur krafist skrįsetningar eignar og eftir atvikum mats į henni getur haft uppi ašfinnslur viš sżslumann ef hann telur hana ranglega skrįša eša aš vanrękt hafi veriš aš skrį eša meta tiltekna eign. Komi ašfinnslur fram įn įstęšulauss drįttar og telji sżslumašur žęr į rökum reistar getur hann lagt fyrir žann sem annašist skrįningu eša mat aš bęta śr. Vilji erfingi ekki una mati į eign sem kemur fram ķ eignaskrį er honum heimilt, mešan skiptum er ólokiš og innan fjögurra vikna frį žvķ aš skrįnni var komiš į framfęri viš hann eša honum veršur kunnugt um matiš į annan hįtt, aš krefjast žess skriflega viš sżslumann aš yfirmat fari fram į tiltekinni eign, enda hafi annar erfingi ekki žegar krafist žess. Komi ekki fram krafa um yfirmat innan žess tķma er matiš bindandi fyrir erfingja. Žegar krafa er komin fram um yfirmat tilnefnir sżslumašur tvo yfirmatsmenn samkvęmt žvķ sem er męlt fyrir um ķ 2. og 3. mgr. 18. gr. Um störf yfirmatsmanna fer eftir 1. og 4. mgr. 19. gr., 20. og 21. gr. eftir žvķ sem įtt getur viš. Yfirmat bindur erfingja um veršgildi eignar aš žvķ leyti sem žaš hefur žżšingu viš skiptin hvort sem žeir hafa įtt žess kost į aš gęta hagsmuna sinna viš žaš eša ekki. Ef leggja į erfingjum śt eignir į grundvelli matsveršs og meira en žrķr mįnušir lķša frį žvķ mats var aflaš į eignum žar til skiptum lżkur skal hękka matsverš hverrar eignar sem nemur mešaltali hęstu vaxta af innlįnsreikningum ķ bönkum og sparisjóšum frį matsdegi, nema erfingjar semji um annaš. Eins skal fariš aš ef maki žess lįtna hyggst leysa til sķn eignir umfram bśshluta og arfshluta og meira en žrķr mįnušir lķša frį öflun mats žar til hann greišir innlausnarverš. 23. gr. Sżslumašur įkvešur hvaš skuli greiša fyrir skrįsetningu eigna og mat į žeim, žar į mešal žóknun og feršakostnaš žess sem hann hefur kvatt til aš leysa starfann af hendi. Hafi mašur veriš rįšinn til žessa starfs ķ eitt skipti fyrir öll rennur žóknunin ķ rķkissjóš. Sį sem hefur krafist skrįsetningar eignar, mats į henni eša yfirmats įbyrgist greišslu kostnašar sem sżslumašur įkvaršar. Sżslumanni er heimilt aš įskilja tryggingu fyrir greišslu įšur en nokkuš veršur ašhafst vegna kröfunnar. Žeim sem greišir kostnaš af skrįsetningu og mati er rétt aš krefja dįnarbśiš um endurgreišslu, nema ašgeršin sem fór fram verši talin hafa veriš žżšingarlaus eša bersżnilega įstęšulaus. 24. gr. Mešan sżslumašur fer meš forręši dįnarbśs samkvęmt žvķ sem segir ķ 1. mgr. 11. gr. getur erfingi leitaš skriflegrar heimildar hans til aš krefjast upplżsinga hjį öšrum um eignir bśsins og skuldastöšu žess. Skylt er žeim sem erfingi krefur upplżsinga ķ skjóli slķkrar heimildar aš veita žęr ef sżslumašur gęti krafist žeirra sjįlfur skv. 3. mgr. 10. gr. 25. gr. Lżsi tilkynnandi andlįts žvķ yfir žegar andlįt er tilkynnt aš andvirši eigna dįnarbśs nemi ekki eftir bestu vitund hans meira en kostnaši af śtför žess lįtna og sżslumašur telur ekki įstęšu til aš draga réttmęti žeirrar yfirlżsingar ķ efa mį sżslumašur ljśka skiptum žį žegar įn frekari ašgerša meš žvķ aš framselja žeim sem kostar śtförina žęr eignir sem liggja fyrir. Eins mį fara aš ef einhver sį, sem mį telja aš hafi nęga yfirsżn yfir hag bśsins, gefur sams konar yfirlżsingu sķšar į žeim tķma sem sżslumašur fer meš forręši žess skv. 1. mgr. 11. gr. [Ef skotvopn, naušsynlegir ķhlutir og skotfęri eru mešal eigna dįnarbśsins verša eignirnar ekki framseldar hlutašeigandi nema hann hafi įšur aflaš leyfis fyrir vörslu vopnanna. Sżslumanni er žó heimilt aš rįšstafa vopnum til annars ašila sem hefur óskaš žess og aflaš leyfis fyrir vörslu žeirra, liggi fyrir įbending žess ašila sem fęr eignirnar aš öšru leyti framseldar sér. Hiš sama į viš um varanlega óvirk skotvopn og eftirlķkingar skotvopna.]1) Žegar andvirši eignar er įkvaršaš skv. 1. mgr. skal tekiš tillit til veškrafna og annarra kvaša sem hvķla į henni en žvķ ašeins er žį heimilt aš ljśka skiptum meš framsali eignar aš sį sem tekur viš henni taki einnig aš sér efndir žeirra skuldbindinga. Ef fleiri en einn gefa sig fram viš sżslumann įšur en skiptum er lokiš og lżsa yfir vilja sķnum til aš kosta śtför žess lįtna gegn framsali eigna skal eftirlifandi maki eša sambżlismašur ganga fyrir öšrum, en žvķ nęst ašrir erfingjar. Fįist ekki nišurstaša žannig og samkomulag veršur ekki um annaš skal hlutkesti rįša. Žótt skiptum hafi veriš lokiš meš framsali eigna getur erfingi, sem rökstyšur fyrir sżslumanni aš eignir kunni aš hafa veriš vantaldar, krafist skrįsetningar og eftir atvikum mats į eignum skv. 17.–23. gr. Komi žannig ķ ljós aš ekki hafi veriš skilyrši til skiptaloka eša žaš veršur uppvķst sķšar meš öšrum hętti skal sżslumašur taka skiptin upp į nż. Skiptalok samkvęmt žessari grein falla sjįlfkrafa śr gildi ef dįnarbśiš er tekiš sķšar til opinberra skipta. 26. gr. Ef hvorki tilkynnandi andlįts né ašrir, sem sżslumašur krefur svara um hag bśsins, geta upplżst um neinar eignir žess en telja sig žó ekki hafa žį vitneskju aš žeir geti gefiš slķka yfirlżsingu sem getur ķ 1. mgr. 25. gr. og önnur athugun sżslumanns skv. 10. gr. leišir engar eignir ķ ljós er sżslumanni heimilt aš ljśka skiptum. Berist sżslumanni sķšar vitneskja um eign bśsins skal hann taka skiptin upp į nż. Komi fram upplżsingar meš žeim hętti sem um ręšir ķ 1. mgr. um eignir sem mį ętla aš nemi žó ekki meira aš andvirši en śtfararkostnaši mį sżslumašur ljśka skiptum meš žvķ aš framselja žęr žeim sem hefur kostaš śtför žess lįtna. [Ef skotvopn, naušsynlegir ķhlutir og skotfęri eru mešal eigna dįnarbśsins verša eignirnar ekki framseldar hlutašeigandi nema hann hafi įšur aflaš leyfis fyrir vörslu vopnanna. Sżslumanni er žó heimilt aš rįšstafa vopnum til annars ašila sem hefur óskaš žess og aflaš leyfis fyrir vörslu žeirra, liggi fyrir įbending žess ašila sem fęr eignirnar aš öšru leyti framseldar sér. Hiš sama į viš um varanlega óvirk skotvopn og eftirlķkingar skotvopna.]1) Verši ekki uppvķst hver hafi kostaš śtför eša eignir eru annars svo óverulegar aš žęr svari ekki kostnaši af frekari ašgeršum getur sżslumašur komiš žeim ķ verš og lokiš skiptum meš greišslu andviršis žeirra ķ rķkissjóš. Skiptalok samkvęmt žessari grein falla sjįlfkrafa śr gildi ef dįnarbśiš er tekiš sķšar til opinberra skipta. 27. gr. Hafi sį lįtni veriš ķ hjśskap žegar hann lést gilda reglur erfšalaga um heimildir til aš ljśka skiptum meš śtgįfu leyfis handa maka hans til setu ķ óskiptu bśi. Žótt maki žess lįtna hafi fengiš leyfi til setu ķ óskiptu bśi er öšrum erfingjum heimilt aš krefjast skrįsetningar eigna og mats į žeim ef ętla mį aš žeir hafi hagsmuni af žvķ til aš stašreyna hvort žeir eigi rétt į aš krefjast skipta vegna fjįrstjórnar makans. Skal žį fariš eftir fyrirmęlum 17.–23. gr. eftir žvķ sem įtt getur viš, aš öšru leyti en žvķ aš bśiš veršur ekki endurkrafiš um kostnaš skv. 3. mgr. 23. gr. nema til skipta komi af žvķ tilefni. 28. gr. Į žeim tķma, sem sżslumašur fer meš forręši bśsins skv. 1. mgr. 11. gr., getur hann veitt erfingjum žess lįtna leyfi til einkaskipta ef eftirfarandi skilyršum er fullnęgt:
29. gr. Beišni um leyfi til einkaskipta skal vera skrifleg og undirrituš af erfingjum eša umbošsmönnum žeirra, lögrįšamönnum eša mįlsvörum. Ķ henni eša fylgigögnum meš henni skal eftirfarandi koma fram svo skżrt sem verša mį:
Séu erfingjar fleiri en einn er žeim rétt aš tilnefna ķ beišni sinni einn eša fleiri śr sķnum hópi eša annan tiltekinn mann sem mį beina tilkynningum til ķ žįgu bśsins. Ķ beišni mį einnig tilnefna erfingja eša annan mann og veita honum eša žeim heimild til aš gera tilteknar rįšstafanir ķ nafni bśsins um hagsmuni žess. Sé annar tilnefndur ķ žessu skyni en erfingi skal hann rita samžykki sitt fyrir žvķ į beišnina. Meš beišni um leyfi til einkaskipta skulu fylgja, eftir žvķ sem įtt getur viš, erfšagerningur žess lįtna, kaupmįli eša annars konar samningur um fjįrmįl hjóna eša sambżlisfólks, [leyfi ašila skv. 2. mgr. 11. gr. fyrir vörslu skotvopna bśsins]1) og önnur skjöl sem geta haft žżšingu meš sambęrilegum hętti fyrir skipti bśsins eša réttindi annarra į hendur žvķ. 30. gr. Sżslumašur kannar hvort skilyrši séu til aš verša viš beišni um leyfi til einkaskipta svo fljótt sem verša mį eftir aš hśn berst honum. Telji hann beišninni ķ einhverju įfįtt eša frekari upplżsingar skorta eša gögn getur hann veitt erfingjum tiltekinn frest til śrbóta. Byggi erfingjar, sem ęskja leyfis til einkaskipta, rétt sinn til arfs į erfšaskrį žess lįtna er sżslumanni heimilt aš neita aš taka afstöšu til beišninnar žar til žeir hafi kynnt žeim erfšaskrįna sem gętu tališ til lögerfšaréttar. Ef lögrįšamašur eša mįlsvari kemur fram af hįlfu erfingja og sżslumašur telur upplżsingar um eignir bśsins eša skuldir ónógar getur hann lagt fyrir hlutašeiganda aš leita nįnari vitneskju um efnahag bśsins įšur en afstaša verši tekin til beišninnar, žar į mešal meš žvķ aš fį eignir skrįsettar og metnar eftir 17.–23. gr. Žótt yfirlżsing hafi komiš fram skv. 6. tölul. 28. gr. um įbyrgš gagnvart erfingja sem lögrįšamašur eša mįlsvari kemur fram fyrir viš skiptin getur sżslumašur synjaš um leyfi til einkaskipta ef hann telur hagsmunum erfingjans stefnt ķ hęttu vegna įbyrgšar hans į skuldbindingum bśsins eša neitaš aš taka afstöšu til beišninnar nema lögš sé fram višunandi trygging fyrir įbyrgš gagnvart erfingjanum. Hafi erfingjar tiltekiš veršgildi eigna bśsins aš einhverju leyti eša öllu eftir eigin mati ķ beišni sinni er sżslumanni heimilt aš neita aš verša viš henni nema fengiš sé mat į žeim eftir 17.–23. gr. ef hann telur slķkt mat naušsynlegt til aš erfšafjįrskattur verši réttilega į lagšur. Telji sżslumašur skilyršum til aš veita leyfi til einkaskipta ekki fullnęgt eša telji hann sżnt aš erfingjar muni ekki geta lokiš skiptum innan hęfilegs tķma skal hann synja um leyfiš, enda hafi tilmęlum hans eša įbendingum skv. 1.–5. mgr. ekki veriš sinnt ef žvķ er aš skipta. Erfingjar geta krafiš sżslumann um stuttan skriflegan rökstušning fyrir synjun hans. 31. gr. Žegar sżslumašur telur skilyršum til einkaskipta fullnęgt veitir hann erfingjum leyfi til žeirra meš įritun sinni į beišni žeirra eša meš annarri skriflegri yfirlżsingu sem nęgir erfingjum til aš sżna fram į forręši sitt į dįnarbśinu ķ lögskiptum viš ašra. Viš veitingu leyfis til einkaskipta skal sżslumašur įkvarša erfingjum frest til aš ljśka skiptum sem skal aš jafnaši ekki vera lengri en nemur einu įri frį andlįti. Aš auki er sżslumanni heimilt aš skilyrša leyfi til einkaskipta meš eftirfarandi hętti, ef hann telur efni til:
Sżslumanni er heimilt aš lengja frest til aš ljśka einkaskiptum eftir skriflegri og rökstuddri beišni erfingja ef hann telur óvišrįšanleg atvik, sem erfingjum veršur ekki gefin sök į, standa ķ vegi fyrir aš skiptum verši lokiš įn frekari tafa. 32. gr. Ef skiptum hefur ekki veriš lokiš skv. 25. eša 26. gr., eftirlifandi maki hefur ekki fengiš leyfi til setu ķ óskiptu bśi, erfingjar hafa ekki fengiš leyfi til einkaskipta og krafa hefur ekki komiš fram um opinber skipti į bśinu innan fjögurra mįnaša frį andlįti skal sżslumašur skora bréflega į erfingja sem honum er kunnugt um aš efna til einhverra žessara ašgerša innan tiltekins frests aš žvķ višlögšu aš hann muni ella krefjast opinberra skipta į bśinu. Sżslumanni er žó heimilt aš lįta žaš hjį lķša um sinn ef vęnta mį aš erfingjar bęti śr innan skamms tķma, enda hafi žeir gert honum grein fyrir įstęšum žess aš drįttur hafi oršiš og hann telur erfingjum žaš afsakanlegt. 33. gr. Hafi sį lįtni veriš ķ hjśskap žegar hann lést getur maki hans krafist žess aš fį til eignar muni sem ella hefšu talist til eigna dįnarbśsins skv. 1. mgr. 2. gr. ef žeir eru honum naušsynlegir til aš leggja įfram stund į atvinnu sķna eša menntun eša žeirra hefur ašallega eša eingöngu veriš aflaš til afnota hans og eftirfarandi skilyršum er fullnęgt:
Maki žess lįtna getur krafist žess viš skiptin aš ekki verši tekiš tillit til eigna sinna sem įkvęši 1. mgr. geta įtt viš. Börn žess lįtna, stjśpbörn eša fósturbörn sem įttu heimili hjį honum og voru į framfęri hans žegar hann lést, njóta réttar skv. 1. mgr. aš maka hans frįgengnum. 34. gr. Hafi sį lįtni veriš ķ hjśskap žegar hann lést fer um vörslur eigna dįnarbśsins og maka hans, afnot af žeim og rétt til aš rįšstafa žeim eftir įkvęšum 107. og 108. gr. aš žvķ leyti sem įtt getur viš. Fjįrslit milli dįnarbśsins og maka žess lįtna skulu fara eftir žvķ sem segir ķ 109. gr. 35. gr. Hafi sį lįtni veriš ķ hjśskap žegar hann lést er maka hans heimilt aš leysa til sķn einstakar eignir dįnarbśsins eša žęr allar, hvort sem žęr voru hjśskapareignir žess lįtna eša séreignir ķ lifanda lķfi, gegn greišslu til bśsins į žvķ sem hann į ekki tilkall til af matsverši žeirra aš arfi og bśshluta, enda hafi sį lįtni ekki rįšstafaš eignunum į annan veg meš erfšaskrį. Aš žvķ leyti sem greišslu frį maka skv. 1. mgr. yrši variš til arfs ófjįrrįša nišja žess lįtna getur makinn krafist žess aš fį gjaldfrest į greišslu til žeirra žar til hver žeirra um sig verši fjįrrįša. Įkvęši lögręšislaga um lįn af fé ófjįrrįša manna taka aš öšru leyti til skilmįla og trygginga eftir žvķ sem įtt getur viš. 36. gr. Aš žvķ leyti sem maki žess lįtna neytir ekki réttar skv. 35. gr. getur hver erfingi um sig krafist žess aš fį śtlagšar eignir bśsins eftir matsverši til greišslu arfs, enda hafi sį lįtni ekki rįšstafaš eignunum sérstaklega meš erfšaskrį. Meš sama hętti getur maki krafist žess aš fį eignir lagšar sér śt upp ķ bśshluta hvort sem žęr voru hjśskapareignir žess lįtna eša séreignir. Krefjist fleiri erfingjar en einn aš fį sömu eign lagša sér śt gengur maki alltaf fyrir öšrum erfingjum, en ella ręšur hlutkesti. Verši tališ aš eignin hafi sérstakt gildi fyrir tiltekinn erfingja öšrum fremur skal hann žó ganga fyrir um śtlagningu, en eigi žaš viš um fleiri erfingja en einn skal hlutkesti milli žeirra rįša. 37. gr. Verši skiptum ekki lokiš samkvęmt žvķ sem segir ķ 25.–27. gr. skal sżslumašur krefjast opinberra skipta į dįnarbśi svo fljótt sem eitthvaš eftirfarandi liggur fyrir og žęr upplżsingar hafa komiš fram sem eru naušsynlegar til aš gera kröfuna skv. 42. gr.:
38. gr. Hafi skiptum ekki veriš lokiš skv. 25.–27. gr. skal dįnarbś tekiš til opinberra skipta ef erfingi krefst žess hvort sem leyfi hefur įšur veriš veitt til einkaskipta eša ekki. Žótt skiptum hafi veriš lokiš skv. 25. eša 26. gr. skal dįnarbś tekiš til opinberra skipta samkvęmt kröfu erfingja hvort sem sżslumašur hefur tekiš skiptin upp į nż eša ekki ef sżnt er fram į aš skilyrši hafi ekki veriš til aš ljśka skiptum meš žeim hętti sem var gert. Žótt maki žess lįtna hafi fengiš leyfi til setu ķ óskiptu bśi getur erfingi krafist žess aš dįnarbśiš verši tekiš til opinberra skipta hafi hann heimild til žess eftir įkvęšum erfšalaga. Sį sem hefur veriš ķ óvķgšri sambśš meš lįtna žegar hann lést getur krafist opinberra skipta meš sama hętti og erfingi skv. 1. og 2. mgr. ef žeim skilyršum er fullnęgt um sambśšartķma sem koma fram ķ 100. gr. 39. gr. Verši skiptum ekki lokiš skv. 25.–27. gr. skal dįnarbś tekiš til opinberra skipta eftir kröfu žess sem hefur veriš tilnefndur ķ erfšaskrį žess lįtna til aš annast skiptin. 40. gr. Hafi skiptum ekki veriš lokiš skv. 25.–27. gr. og erfingjar ekki fengiš leyfi til einkaskipta innan sex mįnaša frį andlįti mį taka dįnarbś til opinberra skipta eftir kröfu žess sem į gjaldfallna kröfu į hendur bśinu. Žótt erfingjar hafi fengiš leyfi til einkaskipta mį hvenęr sem er, mešan žeim er ólokiš, taka dįnarbś til opinberra skipta eftir kröfu žess sem į gjaldfallna kröfu į hendur bśinu ef bįšum eftirfarandi skilyršum er fullnęgt:
Taka mį dįnarbś til opinberra skipta eftir kröfu žess sem į kröfu į hendur žvķ žótt skiptum hafi įšur veriš lokiš skv. 25. eša 26. gr., sżni hann fram į aš ekki hafi veriš skilyrši til aš ljśka skiptum meš žeim hętti sem var gert, enda eigi hann ekki önnur śrręši til aš fį kröfu sinni fullnęgt. 41. gr. Žótt svo standi į sem segir ķ 38.–40. gr. veršur dįnarbś žvķ ašeins tekiš til opinberra skipta aš įšur sé leitt ķ ljós aš andvirši eigna žess hrökkvi fyrir kostnaši af skiptunum eša sį sem krefst skiptanna hafi sett tryggingu fyrir kostnašinum. Sį sem krefst opinberra skipta ber įbyrgš į greišslu skiptakostnašar žótt trygging fyrir honum hafi ekki veriš įskilin ķ byrjun. Krefjist sżslumašur opinberra skipta skv. 37. gr. greišist kostnašur af žeim śr rķkissjóši ef eignir bśsins hrökkva ekki fyrir honum. 42. gr. Kröfu um opinber skipti skal beint skriflega til žess hérašsdómstóls sem hefur lögsögu ķ umdęmi žess sżslumanns sem skiptin eiga undir. Ķ kröfunni skal eftirfarandi koma fram:
Meš kröfu um opinber skipti skulu fylgja eftirrit śr dįnarskrį og geršabók sżslumanns og af erfšaskrį og öšrum gögnum sem hann kann aš hafa tekiš viš vegna skiptanna og geta skipt mįli. Kröfunni skulu einnig fylgja önnur gögn sem hśn er studd viš. Ef krafist er opinberra skipta skv. 38.–40. gr. skal sį sem hefur kröfuna uppi senda samrit hennar žeim sżslumanni sem skiptin eiga undir. 43. gr. Berist hérašsdómara krafa um opinber skipti sem hann telur žegar ljóst aš skilyrši séu ekki til aš verša viš getur hann kvešiš upp śrskurš um höfnun hennar įn frekari ašgerša. Ella įkvešur hann staš og stund til žinghalds žar sem beišnin veršur tekin fyrir og tilkynnir žaš ķ sķmskeyti, įbyrgšarbréfi eša meš öšrum jafntryggum hętti žeim sem hefur kröfuna uppi og žeim sem žar er greint aš kunni aš telja til arfs eftir žann lįtna eša umbošsmönnum žeirra, lögrįšamönnum eša mįlsvörum, enda hafi įšur veriš sett trygging skv. 1. mgr. 41. gr. ef hennar er žörf. Ķ tilkynningu skal jafnframt tekiš fram hver hafi krafist opinberra skipta og į hvaša grundvelli, svo og hverju žaš varši ef ekki veršur sótt žing. Tilkynning skv. 1. mgr. skal berast žeim sem henni er beint til eša žeim sem er hęfur til aš taka viš stefnubirtingu fyrir hans hönd meš sama fyrirvara og birta žyrfti honum stefnu ķ einkamįli. Hérašsdómari mį žó įkveša skemmri fyrirvara ef hann telur brżna hagsmuni ķ hśfi. Ef ekki veršur rįšiš af žvķ sem fram er komiš hverjir geti krafist arfs eša hvar verši nįš til žeirra og hérašsdómari telur ekki aš ętlast megi til aš sį sem krefst opinberra skipta geti aflaš nįnari vitneskju stendur žaš ekki ķ vegi opinberra skipta žótt žeim verši ekki tilkynnt um kröfuna. 44. gr. Sęki sį ekki žing sem hefur uppi kröfu um opinber skipti žegar hśn er tekin fyrir skal hśn talin fallin nišur. Ef krafist er getur hérašsdómari śrskuršaš žeim ómaksžóknun sem hafa sótt žing vegna kröfunnar śr hendi žess sem hafši hana uppi. Ef sį sękir žing sem krefst opinberra skipta, andmęli koma ekki fram gegn henni og įkvęšum 43. gr. er fullnęgt tekur hérašsdómari kröfuna til śrskuršar. Komi fram andmęli gegn kröfu um opinber skipti skal fariš meš hana eftir 1. mgr. 120. gr. Hérašsdómari kvešur upp śrskurš um hvort bśiš verši tekiš til opinberra skipta hvort sem kröfu um žaš hefur veriš mótmęlt eša ekki. Hann skal gęta žess af sjįlfsdįšum hvort lagaskilyrši séu til žeirra žótt ekki hafi veriš móti žvķ męlt. Žótt śrskuršur hérašsdómara um aš bś verši tekiš til opinberra skipta sé kęršur til ęšra dóms frestar žaš ekki framkvęmd žeirra, en žess skal gętt aš ašgeršir raski ekki réttindum mįlsašila meira en naušsyn krefur mešan mįl er enn óśtkljįš. Hérašsdómari skal tilkynna sżslumanni, sem skiptin eiga undir, um nišurstöšur dómstóla um kröfu um opinber skipti. 45. gr. Nś koma mótmęli fram gegn kröfu um opinber skipti og getur žį sį sem krefst skiptanna krafist aš hérašsdómari kveši į um žaš ķ śrskurši aš réttarįhrif leyfis, sem hefur veriš veitt erfingjum til einkaskipta eša maka til setu ķ óskiptu bśi, falli nišur aš einhverju leyti eša öllu ef sérstök hętta žykir į aš rįšstafanir verši annars geršar sem gętu rżrt réttindi žess sem krefst opinberra skipta. Hérašsdómari skal fara meš slķka kröfu eftir 2. mgr. 120. gr. Taki hérašsdómari til greina kröfu skv. 1. mgr. tekur sżslumašur į nż viš forręši bśsins aš sama marki žar til hérašsdómari kvešur į um hvort opinber skipti fari fram. Verši kröfu um opinber skipti sķšan hafnaš rakna réttarįhrif leyfis sjįlfkrafa viš. Taki hérašsdómari eša ęšri dómur til greina kröfu um opinber skipti fellur sjįlfkrafa śr gildi leyfi til einkaskipta sem erfingjum kann aš hafa veriš veitt. Žaš sama į viš um leyfi til setu ķ óskiptu bśi aš žvķ leyti sem krafa um opinber skipti nęr fram aš ganga. 46. gr. Žegar hérašsdómari hefur kvešiš upp śrskurš um aš bś sé tekiš til opinberra skipta skipar hann skiptastjóra til aš fara meš skiptin meš bókun ķ žingbók. Sé krafa um opinber skipti fyrst tekin til greina fyrir ęšra dómi skipar hérašsdómari skiptastjóra svo fljótt sem žau śrslit verša honum kunn. Engan mį skipa ķ starf skiptastjóra nema hann lżsi sig fśsan til aš taka starfann aš sér og:
Hafi sį lįtni tilnefnt įkvešinn mann ķ erfšaskrį til aš framkvęma skipti eftir sig skal sį skipašur skiptastjóri, enda fullnęgi hann skilyršum 2. mgr. Hafi sį lįtni tilnefnt fleiri menn en einn til aš framkvęma skiptin ķ sameiningu skulu žeir bįšir eša allir skipašir til starfans ef ętla mį aš skiptin verši umfangsmikil eša ašrar sérstakar įstęšur męla meš žvķ, en annars skal hérašsdómari skipa einn eša fleiri śr žeirra hópi. Andist skiptastjóri įšur en skiptum er lokiš, bišji hann hérašsdómara um lausn frį starfanum eša vķki hérašsdómari honum frį skv. 47. gr. skal hérašsdómari tafarlaust skipa annan mann ķ hans staš. Hérašsdómara er rétt aš krefja skiptastjóra um tryggingu eša skilrķki fyrir aš hann hafi įbyrgšartryggingu vegna starfans og getur sett honum tiltekinn frest til aš setja tryggingu eftir aš skipun hefur įtt sér staš. Įkvöršun hérašsdómara um skipun manns ķ starf skiptastjóra veršur ekki skotiš til ęšra dóms. 47. gr. Erfingjum og öšrum žeim, sem hafa uppi kröfur į hendur bśinu, er, mešan į opinberum skiptum stendur, heimilt aš bera upp skriflegar ašfinnslur um störf skiptastjóra fyrir hérašsdómara sem hefur skipaš hann. Komi slķkar ašfinnslur fram eša berist hérašsdómara meš öšrum hętti vitneskja um aš framferši skiptastjóra ķ starfi kunni aš vera ašfinnsluvert skal hann kvešja skiptastjóra og žann sem kann aš hafa haft ašfinnslur uppi į sinn fund til aš tjį sig um mįlefniš. Hérašsdómara er heimilt aš kvešja fleiri hlutašeigendur į fund sinn af slķku tilefni. Telji hérašsdómari ašfinnslur į rökum reistar getur hann gefiš skiptastjóra kost į aš bęta śr innan tiltekins frests. Verši skiptastjóri ekki viš žvķ eša ef framferši hans ķ starfi hefur annars veriš slķkt aš ekki verši tališ réttmętt aš gefa honum kost į aš rįša bót į starfshįttum sķnum skal hérašsdómari vķkja honum śr starfi žegar ķ staš meš śrskurši. Hérašsdómari skal meš sama hętti vķkja skiptastjóra śr starfi ef hann setur ekki tryggingu skv. 5. mgr. 46. gr. innan tilskilins frests eša ef skiptastjóri fullnęgir ekki lengur žeim hęfisskilyršum sem eru sett ķ 2. mgr. 46. gr. Fallist hérašsdómari ekki į aš vķkja skiptastjóra śr starfi skv. 2. mgr. getur sį sem hafši uppi ašfinnslur um störf hans krafist śrskuršar hérašsdómara um hvort skiptastjóranum verši vikiš frį. Meš sama hętti getur erfingi eša annar sį, sem hefur uppi kröfu į hendur bśinu og telur skiptastjóra ekki fullnęgja skilyršum 2. mgr. 46. gr., krafist aš hérašsdómari kveši į um žaš meš śrskurši hvort skiptastjóra verši vikiš frį af žeim sökum. Fariš skal meš slķkar kröfur eftir 121. gr. 48. gr. Skiptastjóri annast öll störf sem lśta aš mešferš bśsins, en honum er heimilt į kostnaš žess aš leita sér ašstošar eša žjónustu til aš leysa af hendi einstök verk į sķna įbyrgš. Skiptastjóri į rétt til žóknunar fyrir störf sķn sem greišist af bśinu eša žeim sem įbyrgist greišslu skiptakostnašar skv. 41. gr. Honum er heimilt aš taka sér greišslu af fé bśsins upp ķ įfallna žóknun sķna mešan į skiptum stendur, enda kynni hann įkvöršun um žaš į skiptafundi og žaš teljist tryggt aš hann gangi ekki meš žessu į hlut žeirra sem eiga rétthęrri kröfur į hendur bśinu. Sį sem hefur veriš skipašur skiptastjóri telst opinber sżslunarmašur mešan hann gegnir starfanum. Skiptastjóra ber aš bęta tjón sem hann kann aš valda öšrum ķ starfi eftir almennum skašabótareglum. 49. gr. Skiptastjóri sér um reikningshald fyrir bśiš og gefur skżrslur til yfirvalda um fjįrmuni žess og rekstur eftir žvķ sem žörf krefur. Hafi skiptum ekki veriš lokiš innan sex mįnaša frį žvķ bśiš var tekiš til opinberra skipta skal skiptastjóri gera yfirlit yfir efnahag og rekstur bśsins, en upp frį žvķ um hver įramót og mitt hvert įr žar til skiptum er lokiš. Hver erfingi og hver sį, sem hefur lżst kröfu ķ bśiš en hefur ekki fengiš efndir hennar, getur krafist aš fį aš sjį reikninga bśsins. Skiptastjóra er heimilt į kostnaš bśsins aš fela löggiltum endurskošanda aš gera reikninga žess eša endurskoša žį ef žess er krafist eša hann telur annars sérstaka įstęšu til. 50. gr. Skiptastjóri skal halda skiptafundi meš erfingjum og žeim sem hafa uppi kröfur į hendur bśi eftir žvķ sem męlt er fyrir ķ lögum žessum eša hann telur annars žörf. Skiptastjóri įkvešur hvar skiptafundir verša haldnir og hvenęr, meš hverjum fyrirvara žeir verši bošašir og hvert fundarefni verši, aš žvķ leyti sem ekki er sérstaklega męlt fyrir um žaš ķ lögum žessum. Leitast skal žó viš aš skiptafundir verši haldnir į slķkum staš og tķma aš ętla megi aš sem flestir fundarmenn eigi hęgt meš aš sękja žį. Skiptastjóri skal boša til skiptafunda meš žeim hętti aš fram komi ķ ašalatrišum hvert fundarefni verši og sannaš verši hvort fundarmanni hafi borist eša mįtt berast fundarboš, en fundarmenn skulu žó einir gjalda žess hafi žeir ekki veitt skiptastjóra nęgar upplżsingar um hvar til žeirra verši nįš. Misfarist fundarboš til eins eša fleiri fundarmanna getur skiptastjóri įkvešiš aš fresta fundi eša aš halda hann meš įskilnaši um rétt žeirra sem voru ekki bošašir til aš hafa uppi athugasemdir sķšar um žaš sem žar fer fram. Skiptastjóri stjórnar skiptafundum og atkvęšagreišslum sem fara žar fram og įkvešur ķ hverri röš mįlefni verši tekin fyrir og fundarmenn fįi aš tjį sig. Skiptastjóra er heimilt aš vķsa óviškomandi mönnum af fundi, svo og fundarmönnum sem spilla žar starfsfriši. Skiptastjóri fęrir fundargeršir į skiptafundum og skal hann gęta žess aš fundarmönnum sé kynnt efni žeirra įšur en fundi veršur slitiš og gefinn kostur į aš hafa uppi athugasemdir um žaš. 51. gr. Skiptastjóri tekur viš skjölum sem hafa žżšingu fyrir skiptin og varšveitir žau um sinn eftir aš hann lżkur störfum, aš žvķ leyti sem žau hafa ekki įšur veriš lögš fram ķ dómi eša afhent sżslumanni viš lok opinberra skipta. Um afhendingu skjalanna til varšveislu į Žjóšskjalasafni skal fariš eftir sömu reglum og eiga viš um skjöl sem eru lögš fram ķ dómsmįlum. Sį sem sżnir skiptastjóra fram į aš hann hafi lögvarinna hagsmuna aš gęta getur krafist aš fį ašgang aš skjölum bśsins til skošunar og eftirrit af žeim į eigin kostnaš mešan skiptastjóri hefur žau ķ vörslum sķnum. 52. gr. Žeim sem geta kallaš til arfs eša gjafar śr bśi og žeim sem hafa eignir žess ķ umrįšum sķnum er skylt aš veita skiptastjóra žęr upplżsingar og lįta honum ķ té žau gögn um mįlefni žess lįtna eša bśsins sem hann krefst. Sama skylda hvķlir į opinberum stofnunum og öšrum stjórnvöldum og sżslunarmönnum, višskiptabönkum og sparisjóšum, svo og öšrum sem geta haft vitneskju um eignir og skuldir dįnarbśs vegna višskiptatengsla viš žann lįtna eša af öšrum sambęrilegum įstęšum. Verši einhver sį, sem getur ķ 1. mgr., ekki viš kröfu skiptastjóra um upplżsingar eša gögn mį skiptastjóri fara žess skriflega į leit viš hérašsdómara aš hlutašeigandi verši kvaddur fyrir dóm til aš gefa skżrslu um mįlefniš sem vitni. Skal fariš eftir reglum um mešferš einkamįla ķ héraši um kvašningu vitnis, skyldu til vitnisburšar, višurlög į hendur vitni og skżrslutökuna sjįlfa, eftir žvķ sem įtt getur viš. 53. gr. Skiptastjóri skal svo fljótt sem verša mį eftir skipun hans boša til skiptafundar žį erfingja sem eru žekktir og vitaš er hvar megi finna eša umbošsmenn žeirra, lögrįšamenn eša mįlsvara. Ef nįš veršur til allra sem mį telja af žvķ sem fram er komiš aš geti krafist arfs śr bśinu eša umbošsmanna žeirra, lögrįšamanna eša mįlsvara skal skiptastjóri krefja žį svara į skiptafundi skv. 1. mgr. um hvort erfingjar taki į sig įbyrgš į skuldbindingum bśsins, nema žeir hafi įšur fengiš leyfi til einkaskipta og allir lżst yfir žeirri įbyrgš žį. Męti ekki allir erfingjar til fundarins skal skiptastjóri skora bréflega į žį sem hafa ekki tjįš sig aš lįta uppi afstöšu sķna innan tiltekins skamms frests hafi enginn erfingi įšur hafnaš aš takast į hendur įbyrgš. Fįist ekki meš žessum hętti įbyrgš allra erfingja į skuldbindingum bśsins skal litiš svo į aš žeir hafi allir hafnaš aš takast hana į hendur. Skiptastjóri kannar af sjįlfsdįšum hvort kröfur um arf eftir žann lįtna eigi viš rök aš styšjast. Telji hann framkomna kröfu ekki fį stašist eša verši annars įgreiningur um réttindi til arfs skal hann beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 122. gr. 54. gr. Skiptastjóri skal leita vitneskju um hverjar eignir tilheyri bśinu, hvar žęr sé aš finna og hver fari meš umrįš žeirra eša hafi umsjón meš žeim. Hann skal tafarlaust gera rįšstafanir til aš tryggja varšveislu eigna og taka ef meš žarf viš umrįšum žeirra eša umsjón meš žeim, nema hann telji hęttulaust aš munir bśsins verši įfram ķ vörslum annarra, enda lżsi vörslumašur žį yfir aš hann sé fśs til aš gęta žeirra įfram į eigin įhęttu. [Séu skotvopn, naušsynlegir ķhlutir og skotfęri mešal eigna dįnarbśsins, sem og varanlega óvirk skotvopn, og eftirlķkingar skotvopna, skal skiptastjóri tilkynna tafarlaust um žann sem tekur viš umrįšum žeirra nema annar ašili hafi aflaš leyfis fyrir vörslu žeirra og skiptastjóri telji hęttulaust aš munirnir verši įfram ķ vörslu hans.]1) Hafi sį lįtni veriš ķ hjśskap žegar hann lést skal skiptastjóri, hvort sem erfingjar hafa lżst yfir įbyrgš į skuldbindingum bśsins eša ekki, žegar ķ staš leita svara maka žess lįtna viš žvķ hvort hann vilji neyta réttar sķns til aš leysa til sķn eignir bśsins skv. 35. gr. Lżsi maki yfir vilja til žess skal skiptastjóri krefjast mats į žeim eignum bśsins sem naušsyn ber til hafi žess ekki žegar veriš aflaš eša sammęli oršiš um veršmat žeirra sem skiptastjóri getur fallist į. Hafi allir erfingjar lżst yfir įbyrgš į skuldbindingum bśsins og maki žess lįtna hefur ekki neytt réttar til aš leysa žęr til sķn skal skiptastjóri leita svara erfingja į skiptafundi viš žvķ hvort žeir krefjist śtlagningar į tilteknum eignum til greišslu arfs. Komi fram krafa um śtlagningu skal skiptastjóri krefjast mats į žeim eignum hafi žess ekki žegar veriš aflaš, nema sammęli verši um veršmat žeirra sem hann getur fallist į. Hafi erfingjar ekki lżst yfir įbyrgš į skuldbindingum bśs en sķšar kemur ķ ljós aš eignir muni koma til arfs skal fariš eins meš žęr eignir sem hefur ekki žį žegar veriš rįšstafaš viš skiptin. Įkvęši 17.–23. gr. taka til mats sem skiptastjóri krefst į eignum bśs og nżtur hann žį einnig žeirrar stöšu sem erfingjum er žar veitt. Ef įgreiningur rķs um réttindi maka til aš leysa eignir bśsins til sķn eša um kröfur maka eša annarra erfingja um aš fį žęr lagšar sér śt skal skiptastjóri leitast viš aš jafna hann. Takist žaš ekki skal skiptastjóri beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 122. gr. Eins skal fariš aš ef įgreiningur veršur um mat į eignum bśsins sem skiptastjóri krefst. 55. gr. Skiptastjóri skal, svo fljótt sem viš veršur komiš, leita vitneskju um skuldbindingar bśsins, eftir atvikum meš könnun gagna žess lįtna og žinglżstra heimilda og meš fyrirspurnum til erfingja, innheimtumanna opinberra gjalda og žeirra sem er vitaš eša mį telja lķklegt aš hafi įtt ķ višskiptum viš žann lįtna. 56. gr. Skiptastjóri skal gefa śt og fį birta innköllun vegna skiptanna ef yfirlżsingar hafa ekki komiš fram af hįlfu allra, sem af žvķ sem fram er komiš verša taldir erfingjar eftir žann lįtna, um aš žeir taki į sig įbyrgš į skuldbindingum bśsins. Eins skal fariš aš ef ekki er vitaš um neinn erfingja eša tilefni er annars til aš ętla aš ekki sé vitaš um žį alla. Ķ innköllun skal koma fram nafn žess lįtna, kennitala, dįnardagur og heimilisfang hans žį og aš dįnarbśiš hafi veriš tekiš til opinberra skipta samkvęmt śrskurši uppkvešnum tiltekinn dag. Ķ henni skal skoraš į žį sem telja sig eiga kröfur į hendur bśinu eša til muna ķ vörslum žess aš lżsa kröfum sķnum fyrir skiptastjóra innan tveggja mįnaša frį žvķ innköllunin birtist fyrra sinni og skal tekiš fram hvert kröfur skuli sendar. Ef óvķst er hvort allir erfingjar hafi gefiš sig fram eša ekki hefur nįšst til allra žekktra erfingja skal enn fremur skoraš į žį sem telja sig eiga rétt til arfs eftir žann lįtna aš lżsa kröfum sķnum innan sama frests. Innköllunin skal birt tvķvegis ķ Lögbirtingablaši. 57. gr. Kröfulżsing skal vera skrifleg og tekiš fram ķ hvers žįgu hśn sé gerš svo aš ekki verši um villst. Ķ henni skulu kröfur tilteknar svo skżrt sem verša mį, svo sem fjįrhęš kröfu og vaxta ķ krónum og hverrar stöšu sé krafist aš hśn njóti ķ skuldaröš, eša um afhendingu tiltekins hlutar, įkvöršun į tilgreindum réttindum į hendur bśinu, lausn undan tiltekinni skyldu viš žaš, skyldu žess til įkvešinnar athafnar eša til aš lįta af henni, greišslu kostnašar af innheimtu kröfunnar eša gęslu hagsmuna af henni o.s.frv. Ķ kröfulżsingu skal enn fremur greina žęr mįlsįstęšur sem kröfuhafi byggir rétt sinn į hendur bśi į, svo og önnur atvik sem žarf aš greina samhengis vegna. Žau gögn skulu fylgja kröfulżsingu sem kröfur eru studdar viš. Skiptastjóri skal stašfesta móttöku kröfulżsingar ef eftir žvķ er leitaš. Kröfulżsingu fyrir skiptastjóra fylgja sömu įhrif og ef mįl hefši veriš höfšaš um kröfuna į žeirri stund sem hśn berst honum. 58. gr. Ef kröfu į hendur bśi er ekki lżst fyrir skiptastjóra įšur en fresti lżkur skv. 2. mgr. 56. gr. fellur hśn nišur gagnvart bśinu nema:
Krafa um afhendingu eignar, sem bśiš hefur haft ķ vörslum sķnum, fellur žó ekki nišur žótt henni sé ekki lżst innan kröfulżsingarfrests. Hafi bśiš rįšstafaš eigninni įšur en kröfu um afhendingu hennar er lżst fer um réttindi į hendur bśinu eftir fyrirmęlum laga um gjaldžrotaskipti. Krafa um arf eša gjöf śr bśi fellur heldur ekki nišur žótt henni sé ekki lżst. 59. gr. Žegar kröfulżsingarfresti er lokiš skal skiptastjóri tafarlaust gera skrį um žęr kröfur sem hafa komiš fram žar sem hann lętur ķ ljós sjįlfstęša afstöšu sķna til žess hvort og žį hvernig hann telji aš višurkenna eigi hverja kröfu um sig. Ķ skrįnni skal getiš hvers efnis kröfurnar séu, fjįrhęša žeirra og umkrafinnar stöšu ķ skuldaröš ef žvķ er aš skipta. Skiptastjóra er žó óskylt aš taka afstöšu til kröfu ef telja mį fullvķst aš ekki geti komiš til greišslu hennar aš neinu leyti viš skiptin. Žegar kröfuskrį hefur veriš gerš skv. 1. mgr. skal skiptastjóri boša erfingja og žį sem hafa lżst kröfum til skiptafundar meš minnst tveggja vikna fyrirvara. Skiptastjóri skal senda erfingjum eša umbošsmönnum žeirra, lögrįšamönnum eša mįlsvörum eintak af kröfuskrį meš bošun sinni. Ķ bošun til žess sem hefur lżst kröfu skal tekiš fram hverja afstöšu skiptastjóri hafi tekiš til višurkenningar kröfu hans eša honum sent eintak kröfuskrįr meš bošuninni. Ķ bošun skiptastjóra skal tekiš fram hver įhrif žaš hafi eftir 3. mgr. 60. gr. aš andmęli komi ekki fram gegn afstöšu hans til višurkenningar krafna. 60. gr. Kröfuhafi, sem vill ekki una afstöšu skiptastjóra til višurkenningar kröfu sinnar į hendur bśinu, skal lżsa yfir mótmęlum sķnum į skiptafundi sem er bošaš til skv. 59. gr. eša tilkynna žaš skiptastjóra meš bréfi sem berst honum ekki sķšar en į žeim fundi. Meš sama hętti er erfingja eša kröfuhafa rétt aš mótmęla afstöšu skiptastjóra til višurkenningar kröfu sem annar kröfuhafi hefur gert hafi nišurstaša um hana įhrif viš skiptin į hagsmuni žess sem hefur uppi mótmęlin. Skiptastjóri leggur fyrir kröfuskrį og kröfulżsingar į skiptafundi įsamt mótmęlum sem kunna aš hafa borist skv. 1. mgr. Žar skal hann eftir föngum veita fundarmönnum žęr skżringar sem žeir ęskja um efni einstakra krafna, įstęšur fyrir afstöšu hans til višurkenningar žeirra og framkomin mótmęli gegn žeim. Komi fram mótmęli į fundinum gegn afstöšu skiptastjóra til višurkenningar kröfu og žeir eru staddir žar bįšir eša allir sem hafa mótmęlt og mótmęli beinast gegn skal skiptastjóri reyna aš jafna įgreininginn, en annars skal hann boša žį sem eiga hlut aš mįli sem fyrst til sérstaks fundar ķ žvķ skyni. Verši įgreiningur ekki leystur meš žeim hętti skal skiptastjóri beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 122. gr. Aš žvķ leyti sem mótmęli koma ekki fram skv. 1. mgr. gegn afstöšu skiptastjóra til višurkenningar kröfu telst afstašan endanlega samžykkt viš skiptin. 61. gr. Ef kröfu er lżst eftir aš kröfulżsingarfresti er lokiš en ekki er vķst aš hśn sé fallin nišur fyrir žęr sakir skal skiptastjóri, svo fljótt sem verša mį, taka afstöšu til žess hvort og žį hvernig hann telji eiga aš višurkenna hana. Hann skal boša erfingja og žann sem hefur lżst kröfunni til skiptafundar meš žeim hętti sem segir ķ 2. mgr. 59. gr., svo og ašra kröfuhafa ef ekki er oršiš ljóst aš bśiš geti efnt kröfur žeirra. Įkvęši 60. gr. gilda um rétt til mótmęla gegn afstöšu skiptastjóra, mešferš mótmęla sem kunna aš koma fram og žżšingu žess aš engum mótmęlum sé hreyft. 62. gr. Į skiptafundi, sem er haldinn skv. 59. og 60. gr., skal skiptastjóri gera grein fyrir efnahag bśsins og tilkynna fundarmönnum hvort hann muni fara meš bśiš eftir žvķ sem segir ķ 2. mgr. eša 3. mgr. Telji skiptastjóri vķst aš andvirši eigna bśsins muni nęgja til aš efna višurkenndar kröfur į hendur žvķ, aš višbęttum kröfum sem įgreiningur stendur enn um og kröfum sem vitaš er um og mętti koma aš viš skiptin žótt žeim hafi ekki veriš lżst, skal hann greiša višurkenndar og gjaldfallnar kröfur eftir žvķ sem fé liggur žegar fyrir og berst sķšar, en taka frį fé vegna ógjaldfallinna, umdeildra, skilyrtra eša óframkominna krafna sem hann greišir žegar efni verša til. Frį skiptafundinum fer žį um skiptin eftir žeim reglum žessara laga sem gilda žegar erfingjar įbyrgjast skuldbindingar bśsins eftir žvķ sem žęr geta įtt viš, en ekki verša erfingjar taldir bera įbyrgš į skuldbindingum bśsins skv. 3. mgr. 80. gr. af žessum sökum. Verši ekki fariš žannig aš sem segir ķ 2. mgr. skal skiptastjóri tilkynna hérašsdómara žaš skriflega og fara meš bśiš upp frį žvķ samkvęmt įkvęšum laga um gjaldžrotaskipti įn žess aš frekari dómsśrskuršar, innköllunar, auglżsinga eša tilkynninga sé žörf. Verši afgangur eigna žegar skuldbindingar bśsins hafa veriš efndar skal fariš meš bśiš upp frį žvķ eftir įkvęšum 2. mgr. Erfingi eša kröfuhafi, sem vill ekki una įkvöršun skiptastjóra um žaš hvort hann fari meš bśiš eftir 2. eša 3. mgr., getur mótmęlt henni į žeim skiptafundi žar sem hśn er kynnt. Komi slķk mótmęli fram og takist skiptastjóra ekki aš jafna įgreininginn skal hann beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 122. gr. 63. gr. Hafi erfingjar einn fyrir alla og allir fyrir einn lżst yfir įbyrgš į skuldbindingum bśsins skal innköllun žvķ ašeins gefin śt vegna skiptanna aš einhver žeirra krefjist žess um leiš og hann lżsir yfir įbyrgš af sinni hendi. Skiptastjóri mį žó verša viš ósk erfingja um śtgįfu innköllunar sem kemur fram sķšar ef hann ętlar aš žaš muni ekki leiša til teljandi tafa, enda hafi erfingjar ekki žegar fengiš śtlagšar eignir eša greišslur upp ķ arf. Ef innköllun er gefin śt skv. 1. mgr. gilda įkvęši 56.–58. gr. um efni hennar, birtingu og réttarįhrif og um kröfulżsingar og frest til aš koma žeim fram. Žótt innköllun hafi ekki veriš gefin śt er hverjum žeim sem telur sig eiga kröfu į hendur bśinu heimilt aš lżsa henni fyrir skiptastjóra ķ žvķ formi og meš žeim įhrifum sem męlt er fyrir um ķ 57. gr. 64. gr. Skiptastjóri skal boša erfingja til skiptafundar og kynna žeim kröfur sem er lżst fyrir honum eftir žvķ sem žęr berast eša annars svo oft sem hentugt žykir. Hafi innköllun veriš gefin śt skal žetta aš jafnaši gert į einum fundi aš lišnum kröfulżsingarfresti. Hafi kröfu veriš lżst og erfingi mótmęlir henni hvort sem innköllun var gefin śt eša ekki skal skiptastjóri boša hlutašeigendur til sérstaks fundar til aš leitast viš aš jafna įgreining žeirra, en takist žaš ekki skal skiptastjóri beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 122. gr. Svo lengi sem kröfunni hefur ekki veriš hrundiš fyrir dómi nżtur sį sem hefur lżst henni žeirrar stöšu sem er kvešiš į um ķ 2. mgr. 65. gr. Mótmęli erfingjar ekki lżstum kröfum sem hefur veriš fjallaš um į skiptafundi og gjaldfallnar eru skal skiptastjóri efna žęr fyrir bśiš ķ žeirri röš sem žeim var lżst og eftir žvķ sem efni žess hrökkva til, nema erfingjar efni žęr sjįlfir eša taki aš sér efndir žeirra meš samžykki hlutašeigenda. Standi įgreiningur um višurkenningu gjaldfallinnar kröfu skal taka frį fé eša gera ašrar rįšstafanir til aš męta henni verši hśn višurkennd fyrir dómi. 65. gr. Hafi innköllun veriš gefin śt mį ekki leggja erfingjum śt eignir śr bśinu eša greiša žeim arf į annan hįtt mešan kröfulżsingarfresti er ólokiš. Aš öšru leyti mį ekki leggja erfingjum śt eignir eša greiša žeim upp ķ arf nema allar lżstar kröfur hafi veriš efndar aš žvķ leyti sem efndatķmi žeirra er kominn og žęr eru óumdeildar, en fé tekiš frį eša trygging sett fyrir efndum umdeildra gjaldfallinna krafna eša hlutašeigandi kröfuhafar samžykki annars slķkar rįšstafanir. 66. gr. Žótt kröfu hafi veriš lżst į hendur bśi samkvęmt žvķ sem segir ķ žessum kafla breytir žaš ekki rétti žess sem žaš hefur gert til aš höfša mįl um kröfu sķna eša krefjast fullnustugerša įn undangengins dóms eša sįttar į hendur erfingjum, einum eša fleiri, ķ skjóli įbyrgšar žeirra į skuldbindingum bśsins. 67. gr. Mešan į opinberum skiptum stendur fer skiptastjóri meš forręši dįnarbśsins og er einn bęr um aš rįšstafa hagsmunum og svara fyrir skyldur žess. Hann kemur fram af hįlfu bśsins fyrir dómi og gerir samninga og ašra löggerninga ķ nafni žess. Skiptastjóri skal einkum gęta žess ķ störfum sķnum aš skiptum verši lokiš įn įstęšulauss drįttar, aš réttindum bśsins verši rįšstafaš į sem hagkvęmastan hįtt aš žvķ leyti sem žau verša ekki lögš erfingjum śt, aš kröfur žess og innstęšur verši heimtar inn, aš engin žau réttindi žess fari forgöršum sem geta haft veršgildi og aš gripiš verši til žeirra ašgerša sem verša annars taldar naušsynlegar til aš forša žaš tjóni. Hann skal og gęta žess aš peningaeign bśsins beri sem hagkvęmasta vexti į reikningi viš banka eša sparisjóš meš tilliti til žess um hve langan tķma megi ętla aš hann hafi hana undir höndum. 68. gr. Skiptastjóri skal žegar eftir skipun sķna gera rįšstafanir um atvinnurekstur bśs, gagnkvęma samninga žess og önnur atriši sem verša talin mikilvęg fyrir hagsmuni žess og žola ekki biš. Verši žvķ komiš viš įn žess aš hętta sé į aš hagsmunir bśsins spillist skal skiptastjóri žó įšur rįšfęra sig viš žį erfingja og kröfuhafa sem eiga helstra hagsmuna aš gęta viš skiptin eftir žvķ sem fram er komiš eša mįlefniš getur varšaš sérstaklega. Aš öšru leyti en žvķ sem er męlt fyrir um ķ 1. mgr. skal skiptastjóri bera undir skiptafundi hvort mikilsveršum réttindum bśsins skuli rįšstafaš, hve fljótt žaš verši gert og hvernig, hvort kröfum verši haldiš uppi eša réttindi gefin eftir sem einhverju nema, svo og ašrar rįšstafanir sem geta skipt miklu fyrir hag bśsins, nema taka verši įkvöršun til aš afstżra tjóni meš svo skjótum hętti aš žvķ verši ekki komiš viš. Skiptastjóri getur boriš ašrar rįšstafanir undir skiptafundi žótt óskylt sé. Įkveši skiptastjóri aš halda ekki uppi hagsmunum sem bśiš kann aš njóta eša geta notiš hvort sem žaš er gert samkvęmt įlyktun skiptafundar eša ekki getur erfingi gert žaš ķ eigin nafni til hagsbóta bśinu hafi skiptastjóri ekki žegar skuldbundiš žaš į annan veg. Sį erfingi, sem vill gera slķkt, skal tilkynna žaš skiptastjóra tafarlaust og bera sjįlfur kostnaš og įhęttu af ašgeršum sķnum, en hann getur krafiš bśiš um endurgreišslu kostnašar aš žvķ leyti sem žvķ įskotnast fé af žeim. Kröfuhafi, sem getur ekki vęnst fullra efnda kröfu sinnar frį bśinu, hefur sömu heimild og erfingjar njóta skv. 3. mgr. Hafi erfingi eša kröfuhafi tekiš aš sér hagsmuni bśsins skv. 3. eša 4. mgr. getur skiptastjóri hvenęr sem er įkvešiš aš bśiš taki viš žeim į nż, en įšur skal žó hlutašeiganda greiddur sį kostnašur sem hann hefur oršiš aš bera af žessum sökum. 69. gr. Žótt erfingjar hafi ekki tekiš įbyrgš į skuldbindingum bśsins skal boša žį til skiptafunda, nema fariš sé meš žaš eftir fyrirmęlum 3. mgr. 62. gr. Hafi erfingjar ekki tekiš įbyrgš į skuldbindingum bśsins skulu kröfuhafar bošašir til skiptafunda sem eru haldnir mešan kröfulżsingarfresti er ólokiš. Žeir kröfuhafar, sem hafa ekki žegar fengiš fullar efndir śr hendi bśsins, skulu einnig bošašir til skiptafunda eftir žann tķma. Hafi kröfuhafi uppi kröfu um annaš en peningagreišslu skal hann žó ašeins bošašur til fundar ef fjallaš veršur um hagsmuni hans. Hafi erfingjar lżst yfir įbyrgš į skuldbindingum bśsins žarf ekki aš boša ašra en žį til skiptafunda. Aš žvķ leyti sem žarf aš įkveša atkvęši į skiptafundum rįšast žau mešal erfingja af arfshlutföllum žeirra, žó žannig aš maki žess lįtna nżtur einnig atkvęša af bśshluta sķnum ef įkvöršun varšar hjśskapareign. Mešal kröfuhafa rįšast atkvęši af fjįrhęšum krafna žeirra, en aš žvķ leyti sem krafa er tryggš aš hluta, ógjaldfallin, umdeild eša skilyrt, skal skiptastjóri įkveša henni atkvęši til brįšabirgša. Fari erfingjar og kröfuhafar ķ senn meš atkvęši skal hvor hópur fara samanlagt meš helming atkvęša. Séu atkvęši greidd um mįlefni sem varša sérstaka hagsmuni einstaks erfingja eša kröfuhafa skulu atkvęši hlutašeiganda falla nišur. Skiptastjóra er heimilt aš boša ašra til skiptafunda en skylt er skv. 1.–3. mgr. ef fundarefni varšar hagsmuni žeirra eša nęrvera žeirra gęti oršiš til hagręšis. Slķkir fundarmenn njóta ekki mįlfrelsis eša tillöguréttar nema aš žvķ leyti sem skiptastjóri įkvešur. 70. gr. Skiptafundur er įlyktunarfęr ef hann er sóttur af žeim sem fara meš minnst žrišjung atkvęša skv. 4. mgr. 69. gr. Ef skiptafundur er ekki įlyktunarfęr skal skiptastjóri rįša fundarefninu til lykta, nema hann kjósi fremur aš boša til nżs fundar um žaš. Skiptastjóri er bundinn af įkvöršun įlyktunarfęrs skiptafundar hafi allir fundarmenn veriš į einu mįli. Telji skiptastjóri slķka įkvöršun žó andstęša lögum, óheišarlega, óframkvęmanlega eša bersżnilega fara ķ bįga viš hagsmuni erfingja eša kröfuhafa, sem sóttu ekki fundinn eša geta enn gefiš sig fram, mį hann virša įkvöršunina aš vettugi og annašhvort leggja mįlefniš fyrir nżjan skiptafund eša rįša mįlefninu sjįlfur til lykta. Greini fundarmenn į um įkvöršun er skiptastjóra aš öšru jöfnu rétt aš fylgja įlyktun meiri hlutans. Žaš skal žó ekki gert ef efni eru til aš vķkja frį henni vegna žeirra atvika, sem eru talin ķ 3. mgr., eša ef ętla mį aš meirahlutavaldi sé misbeitt minni hlutanum til tjóns. Telji skiptastjóri ekki fęrt aš fara aš įlyktun meiri hlutans getur hann lagt mįlefniš fyrir nżjan skiptafund eša rįšiš žvķ sjįlfur til lykta. Falli atkvęši jöfn į skiptafundi eša fįist annars ekki įlyktun meiri hluta skal skiptastjóri rįša mįlefninu til lykta į žann veg sem hann telur best eiga viš, nema hann kjósi fremur aš boša til nżs fundar um žaš. 71. gr. Skiptastjóri skal kynna nišurstöšur um fundarefni skv. 70. gr. jafnharšan į skiptafundum, nema hann telji naušsynlegt aš fresta įkvöršun til nżs fundar. Žį skal hann einnig kynna rįšstafanir sem hann hefur gert um hagsmuni bśsins frį žvķ fundur var sķšast haldinn og geta skipt mįli. Męti erfingi eša kröfuhafi ekki til skiptafundar, sem hann hefur veriš sannanlega bošašur til, glatar hann rétti til aš hafa uppi mótmęli eša kröfur vegna įkvaršana og rįšstafana sem hafa veriš teknar žar eša kynntar. Erfingi eša kröfuhafi, sem į atkvęši um mįlefni bśsins og telur įkvöršun eša rįšstöfun skiptastjóra ólögmęta, getur mótmęlt henni žegar į žeim fundi sem hśn er kynnt, en ella į nęsta fundi, sem hann er bošašur til, hafi hann ekki glataš rétti til žess skv. 2. mgr. Komi slķk mótmęli fram skal skiptastjóri leitast viš aš jafna įgreininginn, en takist žaš ekki skal hann beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 122. gr. Mešan įgreiningur hefur ekki veriš leiddur til lykta skulu ekki geršar rįšstafanir um mįlefniš nema naušsynlegt sé til aš réttindi eša munir fari ekki forgöršum eša rżrni aš mun. 72. gr. Hafi erfingjar lżst yfir įbyrgš į skuldbindingum bśsins og žaš kemur ķ ljós, žegar eignum bśsins hefur veriš komiš ķ verš og kröfulżsingarfresti er lokiš ef innköllun hefur veriš gefin śt, aš andvirši eigna nęgi ekki nema til aš greiša lżstar kröfur aš nokkru leyti eša öllu, skal skiptastjóri rįšstafa fénu til greišslu skiptakostnašar og krafna samkvęmt žvķ sem segir ķ 3. mgr. 64. gr., en gera sķšan yfirlit um žaš fé sem hann hefur tekiš viš ķ žįgu bśsins og rįšstöfun žess. Aš žvķ geršu skal hann boša erfingja til skiptafundar meš minnst tveggja vikna fyrirvara til aš ljśka skiptunum. Eintak yfirlitsins skal fylgja bošuninni. Komi ekki fram įbendingar um frekari eignir eša réttindi bśsins į skiptafundi sem er haldinn skv. 1. mgr. ritar skiptastjóri į yfirlit sitt aš skiptum sé lokiš meš žeim rįšstöfunum sem žar koma fram. Skal hann tilkynna žetta hérašsdómara skriflega, svo og sżslumanni sem skiptin įttu undir. Verši įgreiningur um hvort skilyrši séu til aš ljśka skiptum samkvęmt žvķ sem segir ķ 2. mgr. skal skiptastjóri leitast viš aš jafna hann į skiptafundinum eša į sérstökum fundi meš hlutašeigendum. Takist žaš ekki skal skiptastjóri beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 122. gr. Skiptum mį ljśka samkvęmt framansögšu žótt svo standi į sem segir ķ 76. gr., en žį skal fariš eftir įkvęšum žeirrar greinar eftir žvķ sem įtt getur viš. 73. gr. Nś hefur sį lįtni veriš ķ hjśskap, erfingjar hans hafa tekiš į sig įbyrgš į skuldbindingum bśsins eša fariš er meš skiptin eftir 2. mgr. 62. gr. og kröfulżsingarfresti er lokiš ef innköllun hefur veriš gefin śt, og maki žess lįtna tilkynnir skiptastjóra skriflega aš hann óski eftir aš setjast ķ óskipt bś meš einhverjum samerfingja sinna eša žeim öllum. Skal žį skiptastjóri, ef hann telur skilyršum laga fullnęgt fyrir slķkri heimild, senda žeim sżslumanni, sem skiptin įttu undir, umsókn makans um leyfi til setu ķ óskiptu bśi og samrit žeirra gagna sem hann hefur undir höndum og geta skipt mįli viš mat į umsókninni. Veiti sżslumašur leyfiš skal skiptastjóri ljśka opinberum skiptum žį žegar, eftir atvikum aš žvķ leyti sem efni eru til, og lįta makanum ķ té forręši į žeim eignum sem renna til óskipta bśsins, enda hafi kostnašur af skiptunum žį veriš greiddur. Ekki stendur žaš ķ vegi fyrir aš opinberum skiptum ljśki skv. 1. mgr. aš gjaldfallnar kröfur hafi ekki greišst eša trygging veriš sett fyrir žeim, en skiptastjóri skal žį tilkynna hlutašeigandi kröfuhöfum um mįlalokin. Ef dómsmįli er ólokiš til aš leysa śr įgreiningi um kröfu į hendur bśinu skal žvķ žó haldiš įfram ef kröfuhafinn kżs svo, en maki žess lįtna tekur žį viš mįlsašild af bśinu og veršur bundinn af nišurstöšu žess ef žeir hagsmunir sem um er aš tefla renna til óskipta bśsins eša falla į žaš. Skiptastjóri tilkynnir hérašsdómara um lok opinberra skipta skv. 1. mgr. 74. gr. Ef skilyršum 28. gr. er fullnęgt geta erfingjar komiš žvķ į framfęri viš skiptastjóra aš žeir óski eftir aš fį leyfi til einkaskipta į bśinu, enda sé kröfulżsingarfresti lokiš ef innköllun hefur veriš gefin śt og lżstar og gjaldfallnar kröfur greiddar, trygging sett eša fé tekiš frį fyrir žeim eša ófullnęgšir kröfuhafar samžykkja ósk erfingjanna skriflega. Telji skiptastjóri aš skilyrši geti veriš fyrir einkaskiptum skal hann senda beišni erfingjanna um heimild til žeirra žeim sżslumanni sem skiptin įttu undir. Veiti sżslumašur leyfiš skal skiptastjóri ljśka opinberum skiptum žį žegar og lįta erfingjum ķ té forręši į eignum bśsins, en įšur skal žó kostnašur af skiptunum greiddur. Ef leyfi er veitt til einkaskipta skv. 1. mgr. og dómsmįl er rekiš til aš leysa śr įgreiningi um kröfu į hendur bśinu skal žvķ haldiš įfram ef gagnašili bśsins kżs svo, en erfingjar taka žį viš fyrirsvari fyrir bśiš af skiptastjóra. Skiptastjóri tilkynnir hérašsdómara um lok opinberra skipta skv. 1. mgr. 75. gr. Hafi erfingjar lżst yfir įbyrgš į skuldum og skilyršum 65. gr. er fullnęgt, eša ef svo er įstatt sem segir ķ 2. mgr. 62. gr., getur skiptastjóri afhent žeim žęr eignir, sem er afrįšiš aš žeir fįi lagšar sér śt aš arfi, žótt skiptum verši ekki enn lokiš vegna annarra įstęšna. Skiptastjóri skal žó gęta žess aš śtlagning eigi sér ekki staš nema fé liggi fyrir til greišslu skiptakostnašar og aš erfingi eigi enn tilkall til fjįr sem nęgi til greišslu erfšafjįrskatts śr hendi hans eša hann reiši žaš af hendi. Kröfur gjafžega skulu efndar jafnskjótt og afrįšiš er um réttmęti žeirra og aš bśiš geti efnt žęr, enda greiši gjafžegi skiptastjóra um leiš erfšafjįrskatt vegna gjafarinnar og kostnaš sem kann aš leiša af varšveislu og afhendingu hennar. 76. gr. Skiptastjóri getur įkvešiš aš ljśka skiptum žótt kröfu hafi veriš lżst sem er hįš ókomnu skilyrši eša dómsmįl er rekiš um, eša sį tķmi er ókominn sem bśiš getur krafist aš fį aš efna hana ef fyrirséš žykir aš nokkur biš verši enn eftir mįlalokum. Hafi erfingjar ekki lżst yfir įbyrgš į skuldbindingum skal fé tekiš frį til aš efna slķkar kröfur, svo og endranęr ef dómsmįl er rekiš um gjaldfallna kröfu, en um varšveislu žess og endurupptöku skipta til śthlutunar į žvķ fer eftir 82. gr. Ef bśiš telur til eigna eša réttinda sem eru umdeild eša mį vęnta aš teljandi biš verši eftir aš megi koma ķ verš eša komi til greišslu getur skiptastjóri įkvešiš aš ljśka skiptum įn tillits til žeirra. Hann skal žó fylgja réttindunum eftir og taka skiptin upp į nż skv. 83. gr. žegar bśiš getur rįšstafaš žeim. Skiptastjóra er rétt aš taka fé frį til aš męta śtgjöldum af žessum sökum, en um mešferš žess skal fariš eftir 1. mgr. aš žvķ leyti sem žaš nżtist ekki til fulls. 77. gr. Žegar opinberum skiptum lżkur ekki skv. 72.–74. gr., lżstar kröfur į hendur bśinu hafa eftir atvikum veriš efndar og eignum žess hefur veriš komiš ķ verš aš öšru leyti en žvķ sem leišir af fyrirmęlum 75. og 76. gr., skal skiptastjóri, svo fljótt sem verša mį, gera frumvarp til śthlutunar śr bśinu. Ķ frumvarpinu skal eftirfarandi koma fram eftir žvķ sem tilefni er til:
Žaš skal og tekiš fram ķ frumvarpi ef erfšafé veršur varšveitt eftir įkvęšum 81. gr. og meš hverjum hętti žaš verši gert. 78. gr. Skiptastjóri skal boša erfingja, umbošsmenn žeirra, lögrįšamenn eša mįlsvara, til skiptafundar um frumvarp til śthlutunar meš minnst tveggja vikna fyrirvara og skal eintak žess fylgja bošuninni. Žaš skal tekiš fram ķ bošun aš verši fundurinn ekki sóttur af hįlfu erfingja eša hafi hann ekki uppi mótmęli žar gegn frumvarpinu žį verši litiš svo į aš hann samžykki žaš. Į skiptafundi, sem er haldinn skv. 1. mgr., skal skiptastjóri leggja frumvarpiš fram og veita žęr upplżsingar sem erfingjar ęskja um žaš. Erfingjum er rétt aš krefjast ašgangs aš gögnum um reikningshald bśsins sem skiptastjóri hefur undir höndum. Hafi erfingjar ekki uppi mótmęli į fundinum skal frumvarpiš tališ endanlega samžykkt af žeirra hendi, hvort sem žeir sękja fundinn eša ekki. Skiptastjóri skal žį rita į frumvarpiš aš žaš hafi veriš samžykkt sem śthlutunargerš śr bśinu og aš skiptum sé žar meš lokiš. 79. gr. Komi fram mótmęli gegn frumvarpi į skiptafundi skv. 78. gr. og žau varša önnur atriši žess en žau sem hlutašeigandi hefur žegar glataš rétti til aš mótmęla skv. 2. mgr. 71. gr. skal skiptastjóri krefja žann svara sem hefur mótmęlin uppi um hverjar breytingar hann telji eiga aš gera į frumvarpinu. Komi eingöngu fram mótmęli sem skiptastjóri telur efni til aš fallast į getur hann breytt frumvarpinu žeim til samręmis og lokiš skiptum, ef ašeins eru leišréttar augljósar eša óverulegar skekkjur eša fundurinn er sóttur af hįlfu allra erfingja og žeir gera engar athugasemdir. Verši žaš ekki gert skal skiptastjóri boša til nżs fundar skv. 78. gr. um frumvarpiš svo breytt. Verši mótmęlum ekki sinnt meš žeim hętti, sem segir ķ 2. mgr., skal skiptastjóri kvešja žį til fundar sem mótmęlin varša, séu žeir ekki į skiptafundinum, og leitast viš aš jafna įgreininginn. Takist žaš ekki skal skiptastjóri beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 122. gr. Mešan slķkur įgreiningur er ekki leiddur til lykta veršur skiptum ekki lokiš nema allir hlutašeigendur samžykki. Žegar įgreiningur hefur veriš leiddur til lykta skal skiptastjóri gera nżtt frumvarp til śthlutunar og boša til fundar um žaš, sbr. 77.–79. gr., nema forsendur fyrra frumvarps standi óhaggašar og telst žaš žį samžykkt. 80. gr. Žegar frumvarp hefur veriš samžykkt skal skiptastjóri standa skil į erfšafjįrskatti og greiša erfingjum, umbošsmönnum žeirra eša lögrįšamönnum arf og lįta žeim ķ té skilrķki fyrir eignarheimildum aš žvķ leyti sem žaš hefur ekki žegar veriš gert. Skiptastjóri skal tilkynna hérašsdómara skriflega aš skiptum sé lokiš. Einnig skal hann tilkynna žaš sżslumanni sem skiptin įttu undir og lįta eintak śthlutunargeršar fylgja. Hafi erfingjar lżst yfir įbyrgš į skuldbindingum bśsins og innköllun hefur ekki veriš gefin śt viš opinber skipti bera žeir įbyrgš einn fyrir alla og allir fyrir einn į žeim skuldbindingum žess lįtna sem kunna sķšar aš koma fram žótt ekki hafi veriš kunnugt um žęr įšur en skiptum lauk. Hafi innköllun veriš gefin śt bera žeir ašeins įbyrgš į žeim skuldbindingum sem var lżst eša halda gildi žrįtt fyrir vanlżsingu en voru ekki greiddar viš skiptin. 81. gr. Hafi erfingi ekki gefiš sig fram viš skiptin og ókunnugt er hvar verši nįš til hans skal skiptastjóri leggja erfšafé hans į reikning viš banka eša sparisjóš, sem beri svo hįa vexti sem kostur er. Hann skal afhenda sżslumanni, sem skiptin įttu undir, skilrķki fyrir slķkum reikningi til varšveislu. Hafi sżslumanni veriš afhent skilrķki fyrir arfi skv. 1. mgr., en innköllun hefur ekki veriš gefin śt til erfingja viš skiptin, skal hann svo fljótt sem verša mį fį birta tvķvegis ķ Lögbirtingablaši įskorun til erfingjans um aš vitja arfsins aš žvķ višlögšu aš fénu verši rįšstafaš skv. 3. mgr. Gefi erfingi sig ekki fram viš sżslumann til aš vitja arfs, sem er varšveittur skv. 1. mgr., eša einhver sį sem getur sannaš rétt sinn til fjįrins innan tķu įra frį žvķ innköllun til erfingja var birt eša įskorun skv. 2. mgr., geta erfingjar žess, sem féš var varšveitt fyrir, krafist aš fį žaš afhent eins og sį hefši ekki lifaš žegar arfurinn féll. Komi slķk krafa ekki fram innan eins įrs frį lokum žess frests skal sżslumašur greiša féš ķ rķkissjóš. Hafi erfingja veriš skipašur mįlsvari skv. 2. mgr. 13. gr. og erfinginn getur ekki tekiš viš arfi sķnum viš lok skipta skal skiptastjóri fara svo aš sem segir ķ 1. mgr. Sżslumašur varšveitir žį arfinn žar til erfinginn veršur fęr um aš taka viš honum eša annar sannar rétt sinn til aš taka viš honum ķ staš erfingjans. 82. gr. Hafi skiptastjóri lokiš skiptum en tekiš frį fé til aš męta skilyrtri kröfu, umdeildri eša ógjaldfallinni, skal žaš lagt į sérgreindan reikning viš banka eša sparisjóš sem beri svo hįa vexti sem kostur er. Skiptastjóri varšveitir skilrķki fyrir slķkum reikningi. Žegar komiš er ķ ljós um skilyrši fyrir kröfu, įgreiningur um hana hefur veriš leiddur endanlega til lykta eša sį tķmi er kominn aš hana megi efna, skal skiptastjóri taka skiptin upp į nż, ótilkvaddur eša samkvęmt kröfu erfingja eša žess sem į rétt til greišslu. Skiptastjóri skal žį greiša kröfuna hafi mįlalok oršiš į žann veg, en standi eitthvaš eftir af žvķ sem tekiš var frį skal hann tafarlaust gera frumvarp til višbótarśthlutunar til erfingja og fara aš öšru leyti svo aš sem segir ķ 78.–81. gr. Nemi sś fjįrhęš svo litlu sem kęmi ķ hlut hvers erfingja aš hśn standi ekki undir kostnaši af višbótarśthlutun mį skiptastjóri žó greiša hana ķ rķkissjóš. 83. gr. Hafi skiptum veriš lokiš įn tillits til eignar sem bśiš gat žį ekki rįšiš yfir, sbr. 2. mgr. 76. gr., skal skiptastjóri ótilkvaddur og tafarlaust taka skiptin upp į nż ef eignin stendur bśinu til rįšstöfunar. Standi andvirši eignarinnar undir kostnaši af žvķ skal skiptastjóri boša til skiptafundar um rįšstöfun hennar ef naušsyn ber til, en aš rįšstöfun lokinni skal hann gera frumvarp til višbótarśthlutunar til erfingja og fara annars svo aš sem segir ķ 78.–81. gr. Aš öšrum kosti rįšstafar hann eigninni og greišir andvirši hennar ķ rķkissjóš. Komi fram eign eftir skiptalok, sem hefši įtt aš falla til bśsins, skal skiptastjóri taka skiptin upp į nż, ótilkvaddur eša eftir kröfu erfingja. Aš öšru leyti skal fariš eftir fyrirmęlum 1. mgr. 84. gr. Opinber skipti verša ekki endurupptekin aš öšru leyti en heimilaš er ķ 82. og 83. gr. Gefi einhver sig fram innan tķu įra frį lokum opinberra skipta sem hefši įtt rétt til arfs eša gjafar śr bśinu en gengiš var framhjį viš skiptin getur hann krafiš hvern žann fyrir sig sem naut arfs ķ hans staš um endurgreišslu fyrir sitt leyti. Sį sem naut arfsins veršur ekki krafinn um arš eša vexti af fénu nema hann hafi tekiš viš arfinum gegn betri vitund. 85. gr. Frį žvķ erfingjar hafa fengiš leyfi til einkaskipta į dįnarbśi skv. 31. eša 74. gr. og žar til skiptum lżkur eša leyfi žeirra fellur nišur fara žeir ķ sameiningu meš forręši bśsins og eru einir bęrir um aš rįšstafa hagsmunum og svara fyrir skyldur žess, žar į mešal viš samningsgerš, fyrir dómi eša stjórnvöldum. Erfingjum er heimilt aš fela tilteknum manni, einum eša fleiri, aš koma fram af hįlfu bśsins gagnvart öšrum ķ vissum lögskiptum eša ķ öllu tilliti eftir žvķ sem žeir įkveša nįnar, sbr. 2. mgr. 29. gr. 86. gr. Viš rįšstöfun į mįlefnum bśsins verša erfingjar aš vera einhuga um įkvöršun nema žeir semji um annaš. Samningur milli erfingja um aš įkvöršun rįšist af atkvęši meiri hluta žeirra giršir ekki fyrir aš hver žeirra geti um sig krafist opinberra skipta į bśinu skv. 1. mgr. 38. gr. 87. gr. Erfingjum er heimilt aš gefa śt og fį birta innköllun ķ Lögbirtingablaši og skora žar į žį sem telja sig eiga kröfur į hendur bśinu eša til muna ķ vörslum žess aš lżsa žeim fyrir tilgreindum manni innan įkvešins frests. Slķk innköllun hefur ekki žau įhrif sem er męlt fyrir um ķ 58. gr. Hvort sem erfingjar gefa śt innköllun eša ekki getur hver sį sem telur sig eiga rétt į hendur bśinu lżst kröfu sinni fyrir erfingjunum eša žeim manni sem žeir hafa tilnefnt til aš svara fyrir hagsmuni bśsins. Slķk kröfulżsing hefur ekki žau įhrif sem męlt er fyrir um ķ 4. mgr. 57. gr., nema mįl sé rekiš um hana eftir 2. mgr. 90. gr. Mįl veršur ekki höfšaš į hendur dįnarbśi žótt erfingjar hafi fengiš leyfi til einkaskipta nema aš žvķ leyti sem męlt er fyrir um heimild til žess ķ 1. mgr. 4. gr., 3. mgr. 88. gr. og 2. mgr. 90. gr. Žó mį hafa uppi gagnkröfu til skuldajafnašar eša sjįlfstęšs dóms į hendur dįnarbśi ef žaš hefur höfšaš mįl um sķna hagsmuni. 88. gr. Fjįrnįm veršur ekki gert ķ eign dįnarbśs žótt erfingjar hafi leyfi til einkaskipta, hvorki til fullnustu kröfu į hendur žeim lįtna né erfingja, einum eša fleiri, nema eignin standi aš fyrra bragši til tryggingar fyrir kröfunni. Žaš sama į viš um kyrrsetningu og löggeymslu. Hafi erfingjar leyfi til einkaskipta getur sį sem hefur aflaš sér dóms į hendur žeim lįtna um skyldu hans til athafnar fylgt kröfu sinni samkvęmt dóminum eftir meš ašför į hendur dįnarbśinu aš žvķ leyti sem kröfunni veršur fullnęgt eftir ašalefni sķnu įn fjįrnįms. Žį mį einnig beina kröfu aš dįnarbśi um śtburšar- eša innsetningargerš įn undangengins dóms og sįttar. Kröfu um mįlskostnaš, sem kann aš vera lagšur į bśiš vegna įgreinings um ašför eftir žessari mįlsgrein, mį fullnęgja meš fjįrnįmi į hendur erfingja, svo og kröfu um kostnaš af geršinni sem hefur veriš įkvešinn viš framkvęmd hennar. Sį sem telur athöfn erfingja ķ nafni bśsins brjóta gegn lögvöršum rétti sķnum getur krafist aš lögbann verši lagt viš henni eftir almennum reglum, ef žeir hafa leyfi til einkaskipta. Mįl til stašfestingar į lögbanni veršur žį höfšaš į hendur dįnarbśinu og mį sękja žaš ķ žeirri žinghį žar sem skiptin fara fram. Ķ slķku mįli mį dęma bśiš til greišslu skašabóta vegna brots į lögbanni og mįlskostnašar, en slķku dómsįkvęši mį fullnęgja meš fjįrnįmi hjį erfingja. Krefjast mį naušungarsölu į eign dįnarbśs eftir almennum reglum ef erfingjar hafa leyfi til einkaskipta og žeirri kröfu veršur komiš fram įn ašgerša sem įkvęši 3. mgr. 87. gr. eša 1. mgr. žessarar greinar girša fyrir. 89. gr. Įkvęši 87. og 88. gr. breyta ķ engu rétti žess sem telur sig eiga kröfu į hendur dįnarbśi til aš sękja hana į hendur erfingja ķ skjóli įbyrgšar hans į skuldbindingum bśsins. 90. gr. Ef įgreiningur rķs milli erfingja viš einkaskipti, hvort sem er um réttindi žeirra til arfs, réttindi eša skyldur bśsins eša rįšstafanir į hagsmunum žess, getur einn žeirra eša fleiri leitaš śrlausnar hérašsdóms um įgreiningsefniš eftir 123. gr. mešan skiptum er enn ólokiš. Dómsmįl veršur ekki höfšaš meš öšrum hętti til aš fį leyst śr slķku įgreiningsefni. Ef įgreiningur veršur um kröfu sem er beint aš dįnarbśi skv. 2. mgr. 87. gr. og erfingjar og sį sem hefur hana uppi eru allir į einu mįli um žaš geta žeir leitaš śrlausnar hérašsdóms um įgreiningsefniš eftir įkvęšum 123. gr. mešan skiptum er enn ólokiš. Einkaskiptum veršur ekki lokiš mešan mįli skv. 1. eša 2. mgr. er ólokiš nema allir hlutašeigendur séu į žaš sįttir, en mįlinu mį žį halda įfram ķ óbreyttu horfi žótt skiptum sé lokiš. 91. gr. Sżslumašur skal fella nišur leyfi til einkaskipta og taka viš forręši bśsins į nż ef erfingjar ljśka ekki skiptum innan žess frests sem hann hefur veitt žeim, žeir hlķta ekki öšrum skilyršum sem hann hefur sett fyrir einkaskiptum eša hann synjar um stašfestingu einkaskiptageršar skv. 2. mgr. 94. gr. Erfingjum skal žó aš jafnaši gefinn kostur į aš tala mįli sķnu įšur en leyfi veršur fellt nišur og er sżslumanni heimilt aš veita žeim tiltekinn frest til śrbóta ef hann telur žaš geta boriš įrangur. Leyfi til einkaskipta veršur ekki aš öšrum kosti fellt nišur nema eftir įkvęšum 45. gr. 92. gr. Rįšstafanir erfingja į hagsmunum bśsins gagnvart žrišja manni, sem žeir hafa gert ķ skjóli leyfis til einkaskipta, raskast ekki af žvķ einu aš leyfi žeirra sé sķšar fellt nišur. Įkvaršanir, sem erfingjar hafa tekiš um réttindi sķn į milli, binda žį eftir reglum um gildi loforša, sbr. žó 2. mgr. Hafi erfingjar fengiš eignir bśsins śtlagšar viš einkaskipti og leyfi žeirra er sķšan fellt nišur ber hverjum žeirra aš skila žvķ aftur sem hann hefur tekiš viš ef bśiš krefst žess. Geti erfingi ekki skilaš eign mį bśiš krefja hann um fjįrhęš sem nemur andvirši hennar žegar śtlagning įtti sér staš įsamt vöxtum. 93. gr. Žegar erfingjar telja mįlefnum bśsins nęgilega rįšiš til lykta og innan žess frests sem žeim hefur veriš įkvešinn til aš ljśka einkaskiptum skulu žeir leggja einkaskiptagerš fyrir sżslumann. Ķ henni skal eftirfarandi m.a. koma fram:
Einkaskiptagerš skal vera skrifleg og undirrituš af erfingjum eša umbošsmönnum žeirra, lögrįšamönnum eša mįlsvörum. Žau gögn skulu fylgja henni sem erfingjar telja horfa til skżringa. Viš afhendingu einkaskiptageršar skulu erfingjar leggja žęr yfirlżsingar fyrir sżslumann til stašfestingar sem žeir žurfa į aš halda til aš žinglżsa eša skrį eignarréttindi sķn aš munum eša réttindum sem žeir taka aš arfi. Žį skulu erfingjar enn fremur afhenda sżslumanni žęr skżrslur og skjöl sem žeim er skylt til įkvöršunar og greišslu erfšafjįrskatts. Nś eru eignir bśsins óverulegar eša einkaskiptin eru einföld ķ snišum af öšrum įstęšum, og er žį sżslumanni heimilt aš ósk erfingja aš lįta hjį lķša aš krefja žį um einkaskiptagerš ef honum žykja nęgar upplżsingar koma fram ķ erfšafjįrskżrslu um žann lįtna, erfingja hans, eignir bśsins og skuldbindingar žess. Ef einkaskiptagerš er ekki lögš fyrir sżslumann skal litiš svo į aš erfingjar hafi fengiš allar eignir bśsins lagšar śt eftir arfshlutföllum, eftir atvikum meš tilliti til bśshluta maka žess lįtna. 94. gr. Sżslumašur skal, svo fljótt sem verša mį, taka afstöšu til einkaskiptageršar og žeirra skjala sem erfingjar leggja fyrir hann eftir 3. mgr. 93. gr. Honum er heimilt aš krefja erfingja um nįnari skżringar į sérhverju žvķ sem hann telur žörf og frekari gögn um einstök atriši. Telji sżslumašur skorta į aš einkaskiptagerš fullnęgi įkvęšum 1. og 2. mgr. 93. gr. eša aš eignir eša skuldbindingar bśsins kunni aš vera svo vantaldar eša ranglega metnar aš hętta sé į aš erfšafjįrskattur verši ekki réttilega įkvešinn eša aš brotiš verši gegn réttindum erfingja sem lögrįšamašur eša mįlsvari kemur fram fyrir skal hann aš öšru jöfnu gefa erfingjum kost į aš bęta śr žvķ sem er įfįtt, žį žegar eša innan tiltekins frests. Sinni erfingjar žvķ ekki eša telji sżslumašur annmarka svo verulega aš ekki megi ętla aš erfingjar muni bęta śr skal hann synja um stašfestingu einkaskiptageršar. Eins skal fariš aš ef annmarkar eru į žeim gögnum sem erfingjum ber aš lįta af hendi eftir 3. mgr. 93. gr., en sżslumanni er žó heimilt aš stašfesta einkaskiptagerš žótt ekki liggi fyrir fullnęgjandi yfirlżsingar um eignarréttindi erfingja aš einstökum munum eša réttindum bśsins. Ef sżslumašur telur einkaskiptagerš og önnur framkomin skjöl fullnęgjandi skal hann įrita hana um stašfestingu. 95. gr. Einkaskiptum er lokiš žegar sżslumašur hefur stašfest einkaskiptagerš skv. 3. mgr. 94. gr. Einkaskipti verša ekki tekin upp į nż nema sķšar komi fram eignir sem hefšu įtt aš koma til skipta. Erfingjar skulu tilkynna sżslumanni ef slķkt tilefni veršur til aš taka skiptin upp, en leyfi til einkaskipta skal žį gefiš śt į nż eftir fyrri umsókn žeirra, eftir atvikum aš fengnum yfirlżsingum žeirra sem koma ķ staš lįtinna erfingja. Skiptum skal sķšan lokiš į nż eftir įkvęšum 93. og 94. gr., en viš endurupptöku veršur ekki hreyft viš žvķ sem įšur var gert viš skiptin. Įkvęši 2. mgr. 84. gr. gilda um rétt žess sem kann aš hafa veriš gengiš framhjį viš einkaskipti. 96. gr. Hafi sérstakur lögrįšamašur veriš skipašur skv. 1. mgr. 13. gr. skal hann tafarlaust afhenda reglulegum lögrįšamanni erfingjans arfinn eša skilrķki fyrir honum žegar śtlagning hefur įtt sér staš eša einkaskiptum hefur veriš lokiš. Hafi erfingja veriš skipašur mįlsvari skv. 2. eša 3. mgr. 13. gr. skal mįlsvarinn standa skil į arfinum eftir 1. eša 4. mgr. 81. gr. Hafi mįlsvari veriš skipašur eftir 3. mgr. 13. gr. skal sżslumašur fara svo aš sem męlt er fyrir um ķ 2. og 3. mgr. 81. gr. 97. gr. Eftir aš einkaskiptum er lokiš bera erfingjar einn fyrir alla og allir fyrir einn įbyrgš į skuldbindingum bśsins įn tillits til žess hvort žeim var kunnugt um žęr įšur en skiptum var lokiš. 98. gr. Hafi annaš hjóna eša žau bęši sótt um leyfi til skilnašar aš borši og sęng eša lögskilnašar įn undangengins skilnašar aš borši og sęng, en sammęli hafa ekki tekist um skipti milli žeirra fyrir yfirvaldi, getur annaš žeirra eša žau bęši krafist aš opinber skipti fari fram til fjįrslita milli žeirra, enda séu ekki leiddar aš žvķ lķkur aš umsókn um leyfi til skilnašar kunni aš verša hafnaš. Hafi dómsmįl veriš höfšaš til skilnašar hjóna aš borši og sęng, lögskilnašar žeirra eša ógildingar hjśskaparins, getur annaš žeirra eša žau bęši krafist aš opinber skipti fari fram til fjįrslita milli žeirra. 99. gr. Annaš hjóna getur krafist opinberra skipta til fjįrslita milli sķn og maka sķns žótt hjśskapnum hafi ekki veriš slitiš:
Hjón geta aš auki krafist opinberra skipta til fjįrslita milli sķn ef žau eru sammįla um žaš. 100. gr. [Viš slit į óvķgšri sambśš getur annar sambśšarmaka eša bįšir krafist opinberra skipta til fjįrslita milli žeirra. Meš óvķgšri sambśš ķ lögum žessum er įtt viš sambśš tveggja einstaklinga, sem skrįš er ķ žjóšskrį eša sem rįša mį af öšrum ótvķręšum gögnum, enda eigi sambśšarfólk barn saman eša von į barni saman eša hafi bśiš saman samfleytt ķ aš minnsta kosti tvö įr.]1) 101. gr. Krafa um opinber skipti skal vera skrifleg og skal henni beint til hérašsdómstólsins ķ žvķ umdęmi žar sem ašilarnir eiga eša įttu sķšast sameiginlegt lögheimili, nema žeir semji um annaš. Ķ kröfu um opinber skipti skal eftirfarandi koma fram:
Gögn skulu fylgja kröfunni til stušnings žvķ aš skilyrši séu fyrir opinberum skiptum skv. 98., 99. eša 100. gr., svo og önnur gögn sem mį ętla aš hafi žżšingu viš mat į kröfunni. Krafa um opinber skipti veršur žvķ ašeins tekin til greina aš telja megi sżnt af žvķ sem fram er komiš aš eignir muni nęgja fyrir skiptakostnaši eša sį sem hefur kröfuna uppi setji tryggingu fyrir honum. Sį sem krefst opinberra skipta įbyrgist greišslu skiptakostnašar žótt hann hafi ekki veriš krafinn um tryggingu ķ byrjun. Fariš skal eftir įkvęšum 43. gr. og 1.–5. mgr. 44. gr. viš mešferš kröfu og śrskurš hérašsdómara um opinber skipti samkvęmt žessum kafla. 102. gr. Skiptin teljast byrjuš žegar hérašsdómari kvešur upp śrskurš um aš opinber skipti fari fram eša krafa um žau er fyrst tekin til greina fyrir ęšra dómi. Skipar hérašsdómari žį skiptastjóra til aš fara meš žau meš bókun ķ žingbók. Įkvęši V. kafla taka til skiptastjóra viš opinber skipti eftir žessum kafla. 103. gr. Ef ašili aš opinberu skiptunum er ólögrįša kemur lögrįšamašur fram af hans hįlfu viš žau, žar į mešal varšandi kröfu um žau. Hafi krafa um opinber skipti veriš tekin til greina og svo er įstatt um ašila aš žeim sem segir ķ 2. eša 3. mgr. 13. gr. skal skiptastjóri fara žess į leit viš sżslumann aš hann skipi ašilanum mįlsvara til aš koma fram fyrir hans hönd viš skiptin, nema skiptastjóri telji aš žaš megi ljśka žeim įn žess aš atbeina ašilans verši žörf. Įkvęši 4. mgr. 13. gr., 14. gr., 15. gr. og 2. mgr. 96. gr. gilda um slķka mįlsvara. 104. gr. Ef ekki verša sammęli um annaš koma ašeins til skipta žęr eignir og žau réttindi ašilanna sem verša ekki taldar séreignir annars žeirra og tilheyršu žeim žegar yfirvald tók fyrst fyrir umsókn um leyfi til skilnašar, dómsmįl var höfšaš til skilnašar eša ógildingar hjśskapar, hérašsdómari tók fyrst fyrir kröfu um opinber skipti til fjįrslita milli hjóna įn skilnašar eša ógildingar hjśskapar, eša óvķgšri sambśš var slitiš. Aš auki skulu koma til skipta aršur, vextir og annars konar tekjur sem hafa fengist sķšan af žeim eignum og réttindum. Meš sama hętti skal ašeins tekiš tillit til skulda ašilanna sem höfšu stofnast en voru ekki greiddar į žvķ tķmamarki. Žrįtt fyrir įkvęši 1. mgr. er hvoru hjóna um sig heimilt aš krefjast aš fį muni til eignar utan skipta, sem žvķ eru naušsynlegir til aš halda įfram atvinnu eša menntun sinni eša hefur eingöngu eša ašallega veriš aflaš til afnota žess, hvort sem munirnir eru hjśskapareignir žess sjįlfs eša hins hjónanna, ef veršgildi munanna er ekki slķkt aš žetta verši tališ ósanngjarnt gagnvart hinu hjónanna, og žaš hjónanna sem fęr muni meš žessum hętti tekur aš sér žęr skuldir sem hvķla į mununum eša hafa oršiš til vegna öflunar žeirra. Meš sömu skilyršum getur žaš hjónanna sem fer meš forsjį sameiginlegs ófjįrrįša barns žeirra krafist af hįlfu barnsins aš žaš fįi til eignar utan skipta muni sem žaš hefur haft afnot af śr hjśskapareign hvors hjónanna um sig. Viš fjįrslitin skal ekki tekiš tillit til eigna og skulda sem er fariš meš į žennan hįtt. Sambżlisfólk og sameiginleg ófjįrrįša börn žeirra njóta sama réttar og męlt er fyrir um ķ 2. mgr. žegar opinber skipti fara fram viš slit óvķgšrar sambśšar. 105. gr. Skiptastjóri skal, svo fljótt sem verša mį eftir skipun hans, boša ašilana, umbošsmenn žeirra, lögrįšamenn eša mįlsvara, til skiptafundar og leita žar vitneskju um hverjar eignir geti komiš til skipta skv. 104. gr., hvorum ašilanum žęr tilheyri, hvert veršmęti žeirra sé, hvar žęr sé aš finna, hver fari meš umrįš žeirra og hvort séreignir séu fyrir hendi og žį hverjar. Skiptastjóri heldur svo oft skiptafundi sem hann telur žörf til aš afla upplżsinga um žau atriši sem er getiš ķ 1. mgr. Aš öšru leyti leitar hann ekki vitneskju um žau sjįlfur, nema annar ašilinn eša bįšir krefjist žess og honum verši tališ kleift aš verša viš žvķ. Verši ekki sammęli um veršmat eigna og liggi ekki žį žegar fyrir aš žeim verši komiš ķ verš viš skiptin getur hvor ašilinn sem er krafist aš skiptastjóri ęski mats į žeim eftir 17.–23. gr. og njóta žį bįšir ašilarnir žeirrar stöšu sem erfingjum er veitt ķ žeim įkvęšum. Skiptastjóra skal gefinn kostur į aš vera višstaddur žegar mat fer fram. Hafi eignum eša réttindum, sem ęttu aš koma til skipta, veriš rįšstafaš eftir žann tķma, sem getur ķ 1. mgr. 104. gr., en įšur en opinber skipti byrjušu og sammęli verša ekki annašhvort um aš taka ekki tillit til žeirra eša um veršgildi žeirra, skal žaš įkvešiš meš mati meš sama hętti og segir ķ 3. mgr. 106. gr. Į skiptafundum sem eru haldnir skv. 105. gr. skal skiptastjóri enn fremur afla upplżsinga um žęr skuldir ašilanna sem koma til įlita eftir 1. mgr. 104. gr. Aš öšru leyti leitar hann ekki sjįlfur vitneskju um skuldir, nema annar ašilinn eša žeir bįšir krefjist žess og honum verši tališ kleift aš verša viš žvķ. Telji annaš hjóna sig eiga endurgjaldskröfu į hendur hinu eša aš hinu beri aš greiša skuld af séreign sinni skal žaš koma fram į skiptafundi žegar leitaš er vitneskju um skuldir aš öšru leyti. Ef annar ašilinn eša bįšir óska eftir žvķ į fyrsta skiptafundi skal skiptastjóri gefa śt og fį birta ķ Lögbirtingablaši innköllun žar sem skoraš er į žį sem telja til skulda į hendur ašilunum aš lżsa kröfum sķnum fyrir skiptastjóra innan tveggja mįnaša frį žvķ innköllunin birtist fyrra sinni. Skiptastjóri mį verša viš ósk um žetta, žótt hśn komi sķšar fram, ef skiptin eru enn skammt į veg komin og hann telur innköllun munu žjóna tilgangi og ekki leiša til óžarfa tafa. Innköllun skv. 3. mgr. hefur ekki žau įhrif sem er męlt fyrir um ķ 4. mgr. 57. gr. og 58. gr. og veitir hśn kröfuhöfum hvorki rétt til afskipta né til aš krefjast efnda viš skiptin. Viš skiptin skal tekiš tillit til krafna sem berast eftir lok kröfulżsingarfrests en įšur en skiptum lżkur. Hvort sem innköllun er gefin śt eša ekki skal skiptastjóri gefa bįšum ašilunum kost į aš tjį sig į skiptafundi um žęr skuldir sem upplżst er um. 107. gr. Ašilarnir eiga hvor um sig rétt į aš hafa vörslur žeirra eigna sem koma til skipta skv. 104. gr. og žeir höfšu ķ vörslum sķnum žegar opinber skipti byrjušu, žar til skiptastjóri kvešur į um annaš skv. 2. mgr. Žaš sama į viš um afnot eigna aš žvķ leyti sem afnotin rżra ekki veršgildi žeirra óešlilega. Skiptastjóri getur įkvešiš aš annar ašilinn verši sviptur vörslum eignar eftir kröfu gagnašilans og aš hann taki viš vörslunum sjįlfur eša fįi žęr gagnašilanum:
Ef um skipti er aš ręša milli hjóna veršur annaš žeirra ekki svipt vörslum séreignar sinnar nema žvķ hafi veriš mótmęlt viš skiptin aš um séreign sé aš ręša, įgreiningur um žaš hafi ekki veriš leiddur til lykta og svo standi į sem segir ķ 1. tölul. 2. mgr. Neiti vörsluhafi aš hlķta boši skiptastjóra um aš lįta eign af hendi getur skiptastjóri krafist śrskuršar hérašsdóms um skyldu hans til žess. Fariš skal meš slķkt mįlefni eftir 1. mgr. 124. gr. Taki hérašsdómari kröfu skiptastjóra til greina mį kveša svo į ķ śrskuršinum aš honum megi fullnęgja meš ašför įn ašfararfrests. Kęra śrskuršarins frestar ekki heimild til ašfarar eftir honum. 108. gr. Mešan opinber skipti standa yfir er skiptastjóri einn bęr um aš rįšstafa žeim eignum sem koma til skipta skv. 104. gr. og til aš taka viš žeim eša greišslu andviršis žeirra śr hendi žrišja manns, nema žęr hafi žegar veriš lagšar ašilum śt skv. 110. gr. 109. gr. Viš skiptin skal greina milli žeirra eigna sem tilheyra hvorum ašila fyrir sig og žeirra sem tilheyra žeim ķ sameiningu. Eins skal fariš meš skuldir hvors um sig og žęr skuldir sem beinast aš žeim bįšum ķ senn. Žegar įkvaršaš er hvaš hvor ašili eigi aš fį ķ sinn hlut og ef sammęli verša ekki um ašra skipan skal lagt saman varšandi hvorn žeirra fyrir sig veršmęti eigna, sem tilheyra honum einum, og veršmęti hlutdeildar hans ķ žvķ sem hann į ķ sameign meš gagnašilanum. Frį žessari heildareign hvors um sig skal sķšan dregin fjįrhęš skulda, sem beinast aš hvorum žeirra, įsamt hlutdeild hvors ķ sameiginlegum skuldum. Hvor ašilinn um sig į ašeins rétt į aš fį eignir ķ sinn hlut móti skuldum sķnum aš žvķ marki sem eignir hans sjįlfs, žar į mešal hlutdeild ķ sameign, hrökkva fyrir skuldunum. Aš žvķ leyti sem eignir ašilans nęgja ekki fyrir skuldum hans veršur ekki tekiš tillit til skuldanna sem umfram eru, nema ašilar įkveši annaš. Ef annar ašilinn į eignir umfram skuldir skal hrein eign hans koma til skipta milli žeirra beggja eftir žvķ sem leitt veršur af reglum um fjįrmįl hjóna eša sambżlisfólks. Eigi bįšir ašilarnir eignir umfram skuldir skal hrein eign žeirra lögš saman og įkvešiš eftir sömu reglum hvaš hvorum žeirra ber aš tiltölu af henni. Hlutdeild annars ašilans ķ hreinni eign hins eša ķ samanlagšri hreinni eign žeirra beggja skal žó skeršast aš žvķ leyti sem hinn ašilinn į endurgjaldskröfu į hendur honum, sbr. 2. mgr. 106. gr. Hvor ašilinn um sig į rétt į aš fį eignir lagšar sér śt eftir 110. gr. og greišslu af andvirši eigna sem er rįšstafaš eftir 111. gr. til fullnustu į žvķ sem honum ber skv. 3. og 4. mgr. 110. gr. Eftir žvķ sem rįšiš er hverjar eignir komi til skipta, hvorum ašila žęr tilheyri og hvert veršmęti žeirra verši tališ viš skiptin, svo og til hverra skulda verši tekiš tillit og meš hvaša hętti, skal skiptastjóri gefa hvorum ašila fyrir sig kost į žvķ į skiptafundi aš fį eignir lagšar sér śt eftir įkvęšum 2.–4. mgr. hafi ašilarnir ekki žegar komiš sér saman um annaš. Eftir žvķ sem skiptastjóri telur skilyršum žessarar greinar fullnęgt til aš verša viš kröfum um žaš skal hann leggja ašilunum śt eignir žegar ķ staš til frjįlsrar rįšstöfunar žótt enn sé óvķst um eignir og skuldir aš öšru leyti, enda žyki sżnt aš hvorugur ašilinn fįi meira ķ sinn hlut meš žessum hętti en hann muni eiga rétt į aš endingu. Skiptastjóri gefur śt heimildarskjöl um śtlagningu, ef žeirra er žörf, og hafa žau sömu įhrif og ef hann hefši umboš ašilanna til śtgįfu žeirra. Fyrst ķ staš skal skiptastjóri gefa hvorum ašila um sig kost į aš fį lagt śt af žeim eignum sķnum sem eru ekki ķ sameign ašilanna upp ķ žann hlut sem honum ber skv. 3. og 4. mgr. 109. gr. Verši ekki sammęli um annaš į hvorugur ašilanna rétt į aš fį eignir hins lagšar sér śt meš žessum hętti. Žegar ašila hefur veriš śtlagt žaš sem kostur er skv. 2. mgr., skal skiptastjóri žvķ nęst gefa honum kost į aš fį śtlagšar eignir sem eru ķ sameign ašilanna, enda sé veršmęti eignanna innan marka žess sem ašilinn į enn rétt į aš fį ķ sinn hlut skv. 3. og 4. mgr. 109. gr. Eigi bįšir ašilarnir žennan rétt til aš fį eignir śtlagšar śr sameign žeirra og žeir krefjast bįšir śtlagningar į sömu eign skal sį žeirra ganga fyrir sem mį ętla aš hafi meiri žörf fyrir eignina, en ella skal varpaš hlutkesti um ķ hvors hlut hśn komi ef ekki verša sammęli um annaš. Nś hefur śtlagning fariš fram skv. 2. og 3. mgr. og annar ašilinn eša žeir bįšir eiga enn rétt į aš fį eignir ķ sinn hlut skv. 3. og 4. mgr. 109. gr., en veršmęti einstakra eigna, sem eftir standa, fer fram śr žvķ sem hvor ašili um sig į rétt į. Skal skiptastjóri žį gefa žeim sem žetta į viš um kost į aš fį slķkar eignir ķ sinn hlut meš žvķ aš hann fįi žaš lagt śt af veršmęti žeirra sem réttur hans stendur ennžį til, en reiši af hendi afgang veršmętisins meš peningagreišslu. Ef bįšir ašilarnir krefjast aš fį sömu eign ķ sinn hlut meš žessum hętti og sammęli verša ekki um annaš skal sį žeirra ganga fyrir ķ žessum efnum sem į eignina, en sé hśn ķ sameign ašilanna skal sį ganga fyrir sem mį ętla aš hafi meiri žörf fyrir hana, en ella skal hlutkesti rįša. Ef sammęli verša ekki um annaš getur hvorugur ašilinn krafist aš fį eignir lagšar sér śt skv. 2.–4. mgr. móti skuld sem hvķlir į žeim bįšum ķ senn, nema hann taki skuldina einn aš sér og gagnašilinn verši leystur undan skuldinni eša hann veiti gagnašilanum nęgilega tryggingu aš mati skiptastjóra fyrir žvķ aš gagnašilinn eigi ekki į hęttu aš verša sóttur til greišslu skuldarinnar. Ef bįšir ašilar krefjast śtlagningar gegn žvķ aš taka aš sér sameiginlega skuld meš žessum skilyršum skal sį žeirra ganga fyrir sem ber endanlega įbyrgš į greišslu hennar, en sé įbyrgš žeirra jöfn skal varpaš hlutkesti um hvor žeirra taki skuldina aš sér. Eignir verša ekki allar lagšar śt ašilunum nema skiptakostnašur sé įšur greiddur. 111. gr. Aš žvķ leyti sem eignir verša ekki lagšar ašilunum śt skv. 110. gr. skulu teknar įkvaršanir į skiptafundi um rįšstöfun žeirra. Ašilarnir eiga einir atkvęšisrétt į skiptafundi, en atkvęši hvors žeirra ręšst af žvķ hlutfalli sem hann į tilkall til af hreinni eign žeirra, sbr. 4. mgr. 109. gr. Įkvęši 70. og 71. gr. gilda aš öšru leyti um žessa skiptafundi eftir žvķ sem įtt getur viš. Skiptastjóri framfylgir įkvöršunum sem eru teknar į skiptafundum. Hann gefur śt heimildarskjöl viš rįšstöfun eigna ašilanna meš sömu įhrifum og ef hann hefši umboš žeirra til žess. Andvirši eigna, sem er rįšstafaš viš skiptin, veršur ekki variš til greišslu skulda nema sį ašili sem skuld hvķlir į ęski žess sjįlfur. Ef skuld hvķlir žó į bįšum ašilum ķ senn og annar žeirra tekur hana ekki aš sér meš žeim hętti sem ķ 5. mgr. 110. gr. segir getur hvor žeirra um sig krafist aš hśn verši greidd aš fullu af andvirši eigna eftir žvķ sem žaš hrekkur til. 112. gr. Ef įgreiningur rķs milli ašila viš opinber skipti samkvęmt kafla žessum um žau atriši sem 2. mgr. 103. gr. og 104.–111. gr. taka til skal skiptastjóri leitast viš aš jafna hann. Takist žaš ekki beinir skiptastjóri mįlefninu til hérašsdóms eftir įkvęšum 122. gr. Slķkur įgreiningur veršur ekki lagšur fyrir dómstóla į annan hįtt. 113. gr. Ef bįšir ašilarnir eru sammįla um žaš og hvorugur žeirra hefur neytt réttinda sem eru lögum samkvęmt hįš žeirri forsendu aš opinber skipti fari fram til fjįrslita milli žeirra geta žeir hvenęr sem er įkvešiš aš fella skiptin nišur, enda hafi įfallinn kostnašur af žeim žį veriš greiddur. Žótt žetta sé gert haggast ekki gildi žeirra rįšstafana sem hafa įšur veriš geršar um eignir žeirra og skuldir skv. 111. gr. Takist samkomulag milli ašilanna um tilhögun fjįrslita eftir aš opinber skipti eru byrjuš skal skiptastjóri gera skriflegan samning milli žeirra og įrita hann um aš skiptunum sé lokiš samkvęmt honum, enda hafi kostnašur af skiptunum veriš greiddur. Ef skiptum lżkur ekki meš žeim hętti sem segir ķ 1. eša 2. mgr. og žegar eignir hafa veriš lagšar ašilunum śt eša žeim hefur veriš rįšstafaš skal skiptastjóri, svo fljótt sem verša mį, gera frumvarp til śthlutunar vegna fjįrslitanna. Um efni frumvarpsins, mešferš žess og ašgeršir viš lok skipta skal fariš eftir 77.–79. gr., 1. mgr. 80. gr. og 2. mgr. 96. gr. eftir žvķ sem įtt getur viš. Žegar skiptum hefur veriš lokiš skv. 2. eša 3. mgr. verša žau ekki tekin upp į nż, nema fram komi eign sem hefši įtt aš koma til skipta og annar eša bįšir ašilarnir krefjast žess. Viš endurupptöku veršur ekki hreyft viš žvķ sem įšur var gert, nema bįšir ašilar séu sammįla um žaš. 114. gr. Žegar skipti eru felld nišur eša žeim er lokiš skv. 113. gr. skal skiptastjóri tilkynna žaš hérašsdómara skriflega. Žegar opinberum skiptum til fjįrslita milli hjóna hefur veriš lokiš įšur en hjśskapnum er endanlega lokiš getur ašili aš žeim fengiš samning eša śthlutunargerš skv. 2. eša 3. mgr. 113. gr. skrįsett eins og um kaupmįla vęri aš ręša. Upp frį žvķ skal žaš sem hvor ašilanna fékk ķ sinn hlut viš skiptin og eignast eftir žann tķma sem um ręšir ķ 1. mgr. 104. gr. teljast séreign hans ķ hjśskapnum. 115. gr. Žótt opinber skipti fari fram samkvęmt kafla žessum breyta žau ekki rétti annarra til aš höfša mįl į hendur ašilum aš skiptunum eša krefjast fullnustugerša į hendur žeim. 116. gr. Aš žvķ leyti sem heimilt er aš lögum aš félagsmašur ķ félagi žar sem bįšir eša allir félagsmenn bera ótakmarkaša įbyrgš į skuldbindingum žess krefjist slita į žvķ getur hann krafist opinberra skipta ķ žvķ skyni, ef félagssamžykkt eša ašrir löggerningar standa žvķ ekki ķ vegi. Slitum veršur ekki komiš fram meš opinberum skiptum eftir lögum žessum į öšrum félögum en žeim sem 1. mgr. tekur til. 117. gr. Ef krafist er opinberra skipta til slita į skrįsettu félagi skal beišni um žau beint skriflega til hérašsdómstólsins ķ žvķ umdęmi žar sem félagiš į varnaržing. Sé félag óskrįsett skal beišninni beint til hérašsdómstólsins ķ žvķ umdęmi žar sem félagiš hefur ašalstöšvar. Rįšist umdęmi ekki meš žessum hętti skal krafist skipta ķ umdęmi žar sem formašur félagsstjórnar į heimilisvarnaržing, en sé formašur enginn, žį ķ umdęminu žar sem sį sem krefst skiptanna į heimilisvarnaržing. Ķ kröfu um opinber skipti skal eftirfarandi koma fram:
Gögn skulu fylgja kröfunni žvķ til stušnings aš skilyrši séu til aš verša viš henni. Eftir žvķ sem viš į skulu einnig fylgja samžykktir félagsins, upplżsingar um žaš sem hefur veriš tilkynnt firmaskrį um félagiš og sķšustu reikningar žess. Krafa um opinber skipti til slita į félagi veršur ekki tekin til greina, nema sżnt žyki af žvķ sem fram er komiš aš eignir žess muni nęgja til greišslu skiptakostnašar eša sį sem krefst skiptanna leggi fram tryggingu fyrir skiptakostnaši. Hann įbyrgist greišslu kostnašarins žótt hann hafi ekki veriš krafinn um tryggingu. Um mešferš kröfunnar og śrskurš um hana gilda įkvęši 43. gr. og 1.–5. mgr. 44. gr. 118. gr. Ef krafa um opinber skipti til félagsslita er tekin til greina skulu skiptin fara aš fyrirmęlum V., VI., VIII., IX. og X. kafla um skipti į dįnarbśi, žegar erfingjar įbyrgjast skuldbindingar žess, meš žeim breytingum sem leiša af ešli mįls. 119. gr. Hver sį, sem telur ašgerš eša įkvöršun sżslumanns skv. II., XII. eša XIII. kafla brjóta gegn réttindum sķnum og hefur lögvarša hagsmuni af aš fį henni hnekkt, getur krafist žess viš sżslumann aš hann lįti af ašgerš sinni og grķpi eftir atvikum til annarrar ašgeršar eša aš hann falli frį įkvöršun sinni og taki eftir atvikum ašra įkvöršun. Verši sżslumašur ekki viš žvķ getur sį sem į hlut aš mįli krafist śrlausnar hérašsdómara um įgreiningsatrišiš. Krafa um śrlausn hérašsdómara skv. 1. mgr. skal vera skrifleg og skal henni beint til žess sżslumanns sem ķ hlut į. Žegar sżslumanni hefur borist krafan skal hann tafarlaust senda hana žeim hérašsdómstól sem hefur lögsögu ķ umdęmi hans, įsamt upplżsingum um eftirfarandi, aš žvķ leyti sem žęr koma ekki fram ķ kröfunni:
Žau gögn skulu fylgja kröfunni sem mį telja aš hafi žżšingu fyrir śrlausn įgreiningsins, žar į mešal samrit gagna śr dįnarskrį. Hérašsdómari fer meš įgreiningsmįl samkvęmt žessari grein eftir įkvęšum XVII. kafla. Sį sem krefst śrlausnar hérašsdómara veršur sóknarašili ķ įgreiningsmįlinu fyrir dómi en sżslumašur varnarašili. Mešan įgreiningsmįliš hefur ekki veriš leitt til lykta skal sżslumašur gęta žess eftir föngum aš ašrar ašgeršir hans varšandi dįnarbśiš raski ekki frekar en naušsyn krefur žeim hagsmunum sem mįliš varšar. 120. gr. Ef įgreiningur veršur į dómžingi um žaš hvort krafa um opinber skipti skuli tekin til greina, sbr. 3. mgr. 44. gr., skal hérašsdómari taka įgreiningsmįliš žegar ķ staš til mešferšar įn sérstakra tilkynninga skv. 127. og 128. gr. meš žingfestingu mįls eftir įkvęšum XVII. kafla, žar sem rįšiš verši til lykta hvort opinber skipti fari fram. Sį sem krefst opinberra skipta skal vera sóknarašili ķ mįlinu, en sį sem andmęlir žeirri kröfu veršur varnarašili. Leyst skal śr įgreiningi um kröfu um opinber skipti ķ einu mįli žótt fleiri en einn krefjist žeirra eša fleiri en einn hafi uppi andmęli gegn henni og hver žeirra į sķnum grunni. Ef krafa kemur fram žess efnis sem segir ķ 1. mgr. 45. gr. skal hérašsdómari fara meš hana sem hluta mįls skv. 1. mgr. og gefa žį ašilum žess kost į aš tjį sig sérstaklega um žį kröfu įn žess aš skriflegar greinargeršir verši lagšar fram um hana, nema ašilar ęski žess. Hérašsdómari skal sķšan kveša upp sérstakan śrskurš um žennan žįtt mįlsins svo fljótt sem aušiš er. Śrskuršinum veršur ekki skotiš til ęšra dóms. 121. gr. Sį sem krefst śrskuršar hérašsdómara um hvort skiptastjóra verši vikiš śr starfi skv. 3. mgr. 47. gr. skal beina skriflegri kröfu sinni um žaš til žess hérašsdómstóls žar sem skiptastjórinn var skipašur til starfans. Ķ kröfunni skal eftirfarandi koma fram:
Žau gögn skulu fylgja kröfunni sem hśn er studd viš. Hérašsdómari fer meš kröfu skv. 1. mgr. eftir įkvęšum XVII. kafla. Sį sem krefst frįvikningar skiptastjórans skal vera sóknarašili mįls en skiptastjórinn varnarašili. 122. gr. Ef įgreiningur rķs um atriši viš opinber skipti sem fyrirmęli laga žessara kveša sérstaklega į um aš skuli beint til hérašsdóms til śrlausnar, svo og ef skiptastjóri telur žörf śrlausnar hérašsdóms um önnur įgreiningsatriši sem koma upp viš opinber skipti, skal skiptastjóri beina skriflegri kröfu um žaš til žess hérašsdómstóls žar sem hann var skipašur til starfa. Ķ kröfunni skal eftirfarandi koma fram:
Žau gögn skulu fylgja kröfunni sem varša įgreiningsefniš. Hérašsdómari fer meš įgreiningsatriši skv. 1. mgr. eftir įkvęšum XVII. kafla. Ef įgreiningsefni mįlsins varšar hvort krafa erfingja eša kröfuhafa verši višurkennd viš opinber skipti skal sį sem hefur kröfuna uppi aš öšru jöfnu verša sóknarašili mįlsins en bśiš eša sį sem andmęlir kröfunni veršur varnarašili. Ef įgreiningsefni mįlsins er annaš skal hérašsdómari įkveša eftir ešli žess hvernig ašild verši hįttaš. 123. gr. Erfingi sem ęskir śrlausnar hérašsdómara um įgreining milli sķn og annarra erfingja viš einkaskipti į dįnarbśi, sbr. 1. mgr. 90. gr., skal beina skriflegri kröfu um žaš til žess hérašsdómstóls sem hefur lögsögu ķ umdęmi žess sżslumanns sem veitti leyfi til einkaskipta. Ķ kröfunni skal eftirfarandi koma fram:
Ef sammęli hafa oršiš um aš leggja įgreiningsefni, sem hefur risiš milli erfingja og kröfuhafa viš einkaskipti, undir śrlausn hérašsdómara skv. 2. mgr. 90. gr., skulu ašilarnir sameiginlega beina skriflegri kröfu til žess hérašsdómstóls sem hefur lögsögu ķ umdęmi žess sżslumanns sem veitti erfingjunum leyfi til einkaskipta. Ķ kröfunni skulu žau atriši koma fram sem eru talin ķ 1. mgr., įsamt upplżsingum um nafn, kennitölu og heimilisfang hlutašeigandi kröfuhafa. Žau gögn skulu fylgja kröfu skv. 1. eša 2. mgr. sem varša įgreiningsefniš, žar į mešal skilrķki fyrir aš erfingjunum hafi veriš veitt leyfi til einkaskipta. Žegar hérašsdómara hefur borist krafa skv. 1. eša 2. mgr. skal hann kanna hvort mįlefniš geti įtt undir śrlausn hans. Telji hann svo ekki vera getur hann neitaš aš fara meš mįliš, en vilji sį sem beindi kröfunni til hans ekki una žeirra įkvöršun getur sį krafist śrskuršar um neitunina. Ef hérašsdómari telur skilyršum fullnęgt til žess skal hann fara meš mįliš eftir įkvęšum XVII. kafla, en ekki er hann bundinn viš žį afstöšu ef sķšar er krafist frįvķsunar mįlsins. Ef um įgreining er aš ręša, sem 1. mgr. tekur til, skal sį sem beindi kröfunni til hérašsdómara aš jafnaši vera sóknarašili mįlsins en ašrir erfingjar varnarašilar. Ef mįl er komiš til aš hętti 2. mgr. skal hlutašeigandi kröfuhafi aš jafnaši vera sóknarašili en dįnarbśiš varnarašili. 124. gr. Telji dįnarbś, sem er til opinberra skipta, til réttinda į hendur erfingja eša maka žess lįtna og śrlausn um žau hefur žżšingu fyrir skipti bśsins, ekki veršur leyst śr um žau ķ mįli sem ber aš eftir 122. gr. og unnt vęri aš höfša einkamįl ķ héraši til aš sękja žau eftir almennum reglum getur skiptastjóri, ef hann kżs svo, krafist śrlausnar hérašsdómara um kröfur bśsins eftir įkvęšum XVII. kafla. Skal skiptastjóri žį senda žeim hérašsdómstól, žar sem hann var skipašur til starfans, stefnu og önnur sóknargögn sem gerš eru śr garši eftir reglum um mešferš einkamįla ķ héraši aš öšru leyti en žvķ aš ķ stefnu skal žess dómžings ekki getiš žar sem mįliš veršur žingfest. Meš gögnum žessum skal fylgja skrifleg beišni um žessa mįlsmešferš, žar sem m.a. er rökstutt aš skilyršum sé fullnęgt fyrir henni. Telji ašili aš opinberum skiptum eftir XIV. kafla til réttinda į hendur gagnašila sķnum sem tengjast fjįrslitum milli žeirra, įn žess žó aš leyst verši śr um žau ķ mįli sem ber aš eftir 122. gr. og unnt vęri aš höfša einkamįl ķ héraši til aš sękja žau eftir almennum reglum, getur hann, ef hann svo kżs, krafist śrlausnar hérašsdómara um kröfur sķnar į hendur gagnašila sķnum eftir įkvęšum XVII. kafla. Skal ašilinn žį senda žeim hérašsdómstól sem kvaš į um opinberu skiptin stefnu og önnur sóknargögn įsamt beišni, svo sem lżst er ķ 1. mgr. Žegar hérašsdómara berst beišni įsamt sóknargögnum skv. 1. eša 2. mgr. skal hann kanna hvort skilyršum sé fullnęgt til aš verša viš henni. Telji hann žaš ekki getur hann neitaš aš fara meš mįliš meš skriflegri įkvöršun, en vilji sį sem beindi mįlinu til hans ekki una žeirri įkvöršun getur sį krafist śrskuršar um neitunina. Ella fer hérašsdómari meš mįliš eftir įkvęšum XVII. kafla, en ekki er hann bundinn af žeirri afstöšu ef sķšar er krafist frįvķsunar mįlsins. 125. gr. Nś telur dįnarbś til réttinda į hendur öšrum en žeim sem 1. mgr. 124. gr. tekur til, hvort sem bśiš er til opinberra skipta eša einkaskipta, réttindin hafa žżšingu fyrir skiptin og žau mętti sękja ķ einkamįli ķ héraši eftir almennum reglum, og getur žį sį eša žeir sem hafa forręši į mįlefnum žess leitaš śrlausnar hérašsdómara um réttindin eftir įkvęšum XVII. kafla, ef sį eša žeir sem kröfur beinast aš eru žvķ samžykkir. Nś rķs įgreiningur milli hjóna um fjįrslit milli žeirra vegna skilnašar eša ógildingar hjśskapar įn žess aš opinber skipti fari žó fram og um įgreining er aš tefla, sem mętti leysa śr skv. 122. gr. eša 2. mgr. 124. gr., ef opinber skipti skv. XIV. kafla vęru višhöfš, og geta žį hjónin, ef žau eru sammįla um žaš, leitaš śrlausnar hérašsdómara um įgreininginn eftir įkvęšum XVII. kafla. Um önnur atriši varšandi mįl skv. 1. og 2. mgr. fer samkvęmt įkvęšum 124. gr. eftir žvķ sem įtt getur viš. 126. gr. Aš žvķ leyti sem annaš leišir ekki af įkvęšum žessa kafla veršur ekki leyst śr um skyldur žrišja manns ķ mįlum sem fara eftir įkvęšum XVII. kafla, nema um sé aš ręša:
127. gr. Žegar įgreiningsmįl hefur borist hérašsdómara til śrlausnar meš žeim hętti sem segir ķ XVI. kafla og hann hefur eftir atvikum stašreynt aš skilyrši séu til aš fara meš žaš eftir įkvęšum žessa kafla, įkvešur hann staš og stund til žinghalds žar sem mįliš veršur žingfest, og sendir öllum ašilum mįlsins tilkynningu um žaš, žar sem eftirfarandi skal koma fram:
Meš tilkynningunni skal fylgja samrit žess skjals sem var beint til hérašsdómara samkvęmt įkvęšum XVI. kafla ķ žvķ skyni aš leita śrlausnar hans. Sé um mįl aš ręša skv. 124. eša 125. gr. skal samrit stefnu einnig fylgja tilkynningunni. Hérašsdómara er žó heimilt žess ķ staš aš taka upp ķ tilkynningu sinni texta žess eša žeirra skjala sem hefšu ella fylgt henni. 128. gr. Tilkynning skv. 127. gr. skal birt mįlsašila eša žeim sem vęri bęr til aš taka viš birtingu stefnu fyrir hans hönd meš žeim fyrirvara sem hérašsdómari hefur metiš hęfilegan. Birting skv. 1. mgr. skal fara fram meš sama hętti og stefna veršur birt ķ einkamįli. 129. gr. Mįl samkvęmt žessum kafla telst höfšaš viš žingfestingu žess, en žį leggur hérašsdómari fram žau gögn um mįliš sem honum hafa borist og hann telur hafa žżšingu fyrir śrlausn žess, įsamt tilkynningum skv. 127. gr. meš gögnum um birtingu žeirra. Ef sóknarašili mętir ekki viš žingfestingu eša žingsókn hans fellur sķšar nišur skal mįliš fellt nišur, en hérašsdómari mį žį śrskurša varnarašila ómaksžóknun ef hann sękir žing og krefst hennar. Hafi gagnkröfur veriš hafšar uppi ķ mįlinu skv. 4. mgr. 130. gr. skal žó ašeins fella nišur ašalsök en leyst skal žį śr gagnkröfunum į hendur sóknarašila eftir reglu 3. mgr. Ef varnarašili sękir ekki žing viš žingfestingu eša žingsókn hans fellur sķšar nišur skal fariš meš mįliš eftir almennum reglum um śtivist stefnda ķ einkamįli, en sóknarašila skal žį gefinn kostur į aš leggja fram greinargerš og frekari gögn samkvęmt žvķ sem segir ķ 1. mgr. 130. gr. 130. gr. Ef sótt er žing af hįlfu beggja eša allra ašila viš žingfestingu og ekki veršur sįtt ķ mįlinu skal hérašsdómari gefa sóknarašila kost į aš skila greinargerš, žar sem fram komi til fullnašar hverjar kröfur hann hafi uppi og į hverju žęr séu byggšar, įsamt frekari gögnum sem hann hyggst styšja mįlstaš sinn viš. Heimilt er žó aš veita sóknarašila skamman frest ķ žessu skyni ef ekki er um mįl aš ręša sem 124. eša 125. gr. taka til og stefna og sóknargögn hafa žegar komiš fram ķ. Aš framkomnum gögnum sóknarašila skv. 1. mgr. skal varnarašila gefinn kostur į skömmum fresti til aš leggja fram greinargerš af sinni hendi, žar sem fram komi kröfur hans um formhliš og efnishliš mįls og į hverju žęr séu byggšar, įsamt gögnum sem hann hyggst styšja mįlstaš sinn viš. Komi fram krafa af hendi varnarašila um frįvķsun mįlsins skal fariš meš hana eftir almennum reglum um mešferš einkamįla ķ héraši. Ef sótt er žing af hįlfu sóknarašila getur varnarašili haft uppi sjįlfstęšar kröfur af sinni hendi um śrlausn sakarefnisins ķ greinargerš og skal žį fariš meš žęr sem gagnkröfur ķ mįlinu. Slķkri kröfu veršur žó žvķ ašeins komiš aš ķ mįli aš skilyrši vęru til aš hafa hana uppi sjįlfstętt samkvęmt įkvęšum XVI. kafla, sbr. žó 126. gr. Gefa mį sóknarašila kost į aš skila stuttu skriflegu svari viš gagnkröfum, en mįliš skal rekiš ķ einu lagi um kröfur į bįša vegu. 131. gr. Hérašsdómari leysir śr mįlum samkvęmt lögum žessum meš śrskuršum. Forsendur skulu fylgja įlyktunarorši śrskuršar. Aš žvķ leyti sem annaš leišir ekki af įkvęšum žessara laga gilda almennar reglur um mešferš einkamįla ķ héraši um mešferš mįla samkvęmt žessum kafla. 132. gr. [Rįšherra]1) setur fyrirmęli ķ reglugerš2) um skrįr sem hérašsdómari heldur um mįl samkvęmt lögum žessum og um opinber skipti. 133. gr. Aš žvķ leyti sem ekki er męlt į annan veg ķ lögum žessum sęta śrskuršir og įkvaršanir hérašsdómara samkvęmt žeim kęru til [Landsréttar].1) Žó verša ekki kęršir śrskuršir eša įkvaršanir sem eru kvešnir upp eša teknar undir rekstri mįls og mundu ekki sęta kęru ef um vęri aš ręša einkamįl sem vęri rekiš eftir almennum reglum. Žį verša heldur ekki kęršir śrskuršir hérašsdómara sem fela ķ sér lokaįkvöršun hans um įgreiningsefni, nema fullnęgt sé almennum skilyršum til įfrżjunar dómi ķ einkamįli. [Śrskuršir Landsréttar um atriši sem talin eru upp ķ 1. mgr. 167. gr. laga um mešferš einkamįla sęta kęru til Hęstaréttar. Žį er unnt aš óska eftir leyfi Hęstaréttar til aš kęra til réttarins śrskurši Landsréttar ķ kęrumįlum samkvęmt žessum kafla sem fela ķ sér lokaįkvöršun um įgreiningsefniš.]1) Um kęrufresti, kęruna sjįlfa og mešferš hennar ķ héraši og fyrir [Landsrétti og]1) Hęstarétti gilda sömu reglur og um kęru ķ almennu einkamįli. Aš žvķ leyti sem ekki er kvešiš į annan veg ķ lögum žessum hefur kęra sömu įhrif į mešferš mįls ķ héraši og ef um almennt einkamįl vęri aš ręša. 134. gr. Lög žessi öšlast gildi 1. jślķ 1992. 135.–136. gr. … 137. gr. Ef skiptum er ólokiš į dįnarbśi žegar lög žessi öšlast gildi skulu skiptin fara fram ķ žvķ umdęmi sem leišir af 1. mgr. 3. gr. nema bśiš hafi įšur veriš tekiš til opinberra skipta eša leyfi til einkaskipta veriš veitt en žį skal ljśka skiptunum žar sem žau hafa byrjaš. Įkvęšum 2. og 3. mgr. 3. gr. skal beitt eftir žvķ sem įtt getur viš žótt hlutašeigandi hafi lįtist fyrir gildistöku laga žessara. 138. gr. Hafi andlįt manns, sem lést fyrir 1. jślķ 1992, ekki veriš tilkynnt žegar lög žessi öšlast gildi skal stašiš aš tilkynningunni og upplżsingagjöf meš žeim hętti sem kvešiš er į um ķ 5.–9. gr. Nś hefur andlįt veriš tilkynnt fyrir 1. jślķ 1992 og skiptum hefur ekki veriš lokiš žį, dįnarbśiš hefur ekki veriš tekiš til opinberra skipta og leyfi til einkaskipta ekki veriš veitt og žęr upplżsingar liggja ekki fyrir sem eru taldar ķ 1. mgr. 7. gr. og skal žį sżslumašur leita vitneskju um žau efni aš hętti 10. gr. įšur en tveir mįnušir eru lišnir frį gildistöku laga žessara. 139. gr. Viš gildistöku laga žessara taka sżslumenn viš žvķ forręši į dįnarbśum, sem kvešiš er į um ķ 11. gr., af žeim skiptarįšendum sem fóru meš žaš aš hętti eldri laga. 140. gr. Įkvęši 2. mgr. 12. gr. gilda ašeins um umboš sem erfingi veitir eftir gildistöku laga žessara. 141. gr. Beita mį įkvęšum 13. og 14. gr. um skipun sérstakra lögrįšamanna og mįlsvara žótt skipti hafi byrjaš į dįnarbśi fyrir gildistöku laga žessara. Įkvęši 3. mgr. 14. gr. og 15. gr. gilda frį 1. jślķ 1992 um fjįrhaldsmenn sem voru skipašir fyrir žann dag en upp frį žvķ skulu žeir sjįlfkrafa teljast sérstakir lögrįšamenn eša mįlsvarar eftir žvķ sem į viš. 142. gr. Hafi uppskrift eigna og eftir atvikum viršing į žeim įtt sér staš aš hętti eldri laga fyrir gildistöku laga žessara skal sś ašgerš metin ķgildi skrįsetningar og eftir atvikum mats eftir įkvęšum 17.–21. gr. Krefjast mį yfirmats eftir 22. gr. į viršingargerš eftir eldri lögum innan fjögurra vikna frį gildistöku laga žessara žótt lengri tķmi sé lišinn frį žvķ viršing fór fram ef eignunum hefur ekki žegar veriš rįšstafaš og nż viršing hafši ekki fariš fram eftir 47. gr. eldri laga. Hafi uppskrift eigna og eftir atvikum viršing aš hętti eldri laga ekki fariš fram veršur reglum 17.–23. gr. um skrįsetningu eigna og mat beitt žótt erfingjar hafi fengiš leyfi til einkaskipta į dįnarbśi fyrir gildistöku laga žessara eša skiptum veriš lokiš eftir įkvęšum 10. gr. eldri laga eša meš veitingu leyfis til setu ķ óskiptu bśi, sbr. 4. mgr. 25. gr. og 2. mgr. 27. gr. 143. gr. Žótt andlįt hafi boriš aš höndum fyrir gildistöku laga žessara skal ljśka skiptum eftir įkvęšum 25.–27. gr. ef skilyrši eru til. Taka mį skipti upp į nż skv. 4. mgr. 25. gr. žótt žeim hafi veriš lokiš fyrir gildistöku laga žessara eftir įkvęšum 10. gr. eldri laga. 144. gr. Įkvęši 28.–31. gr. gilda um skilyrši fyrir leyfi til einkaskipta, beišni um slķkt leyfi og veitingu žess žótt hlutašeigandi hafi lįtist fyrir gildistöku laga žessara ef fyrst er sótt um leyfiš eftir žann tķma. Hafi skuldheimtumašur lżst kröfu į hendur dįnarbśinu fyrir skiptarįšanda fyrir gildistöku laga žessara žótt ašgeršir viš opinber skipti hafi ekki veriš byrjašar skal leyfiš žó ekki veitt nema aš fullnęgšum skilyršum 1. mgr. 9. gr. eldri laga. Leyfi til einkaskipta, sem var veitt fyrir gildistöku laga žessara, haggast ekki žótt skilyršum 28. gr. vęri ekki fullnęgt eša žęr upplżsingar voru ekki veittar sem eru taldar ķ 1. mgr. 29. gr. Framlengja mį frest til aš ljśka einkaskiptum skv. 3. mgr. 29. gr. žótt leyfi til žeirra hafi veriš veitt fyrir gildistöku laga žessara. Įkvęši 3. žįttar og 123. gr. taka til einkaskipta frį gildistöku laga žessara žótt leyfi hafi veriš veitt til žeirra fyrir žann tķma aš žvķ leyti sem bindandi rįšstafanir hafa ekki įšur veriš geršar į annan veg. 145. gr. Ef svo stendur į žann 1. jślķ 1992 aš skiptum į dįnarbśi hefur ekki veriš lokiš eftir 10. gr. eldri laga, maka žess lįtna hefur ekki veriš veitt leyfi til setu ķ óskiptu bśi, erfingjum hefur ekki veriš veitt leyfi til einkaskipta og opinberra skipta hefur ekki veriš krafist og lengri tķmi er žį lišinn frį andlįti en fjórir mįnušir skal sżslumašur beina įskorun skv. 32. gr. til erfingja įšur en tveir mįnušir eru lišnir frį žvķ lög žessi öšlast gildi. Ef skemmri tķmi en fjórir mįnušir er lišinn frį andlįti žegar lög žessi öšlast gildi skal fariš eftir įkvęšum 32. gr. 146. gr. Beita mį įkvęšum III. kafla viš skipti dįnarbśs žótt hlutašeigandi hafi lįtist fyrir gildistöku laga žessara ef skiptum hefur ekki veriš lokiš žį og bindandi rįšstafanir hafa ekki žegar veriš geršar į annan veg en įkvęši žessi męla fyrir um. 147. gr. Įkvęši 37.–41. gr. gilda um skyldu og heimild til aš krefjast opinberra skipta į dįnarbśi žótt hlutašeigandi hafi lįtist fyrir gildistöku laga žessara. Eins gilda įkvęši 2. mgr. 38. gr. og 3. mgr. 40. gr. žótt skiptum hafi veriš lokiš eftir 10. gr. eldri laga. Fariš skal meš kröfu um opinber skipti undir žessum kringumstęšum eftir reglum IV. kafla. … 148. gr. … 149. gr. Hafi skiptaforstjóri veriš löggiltur af [rįšherra]1) til aš fara meš opinber skipti skv. 91. gr. eldri laga og žeim er ekki lokiš viš gildistöku laga žessara skal hann sjįlfkrafa teljast skiptastjóri ķ bśinu frį 1. jślķ 1992 įn sérstakrar skipunar. Įkvęši 3. mgr. 148. gr. gilda um framhald skiptanna. Įkvęši laga žessara um stöšu og störf skiptastjóra gilda aš öllu leyti um žį sem 1. mgr. tekur til frį gildistöku žeirra. 150. gr. … 151. gr. Įkvęši 2. og 3. mgr. 81. gr. gilda um mešferš į erfšafé žótt žaš hafi veriš tekiš til varšveislu fyrir gildistöku laga žessara. Tekur žetta einnig til erfšafjįr sem hefur ekki veriš vitjaš eftir įkvęšum 1. mgr. 56. gr. erfšalaga, nr. 8/1962, viš gildistöku laga žessara en hafi fé veriš afhent samkvęmt žvķ įkvęši eftir 30. jśnķ 1987 gilda reglur 2. mgr. sömu greinar um rétt til aš endurheimta žaš žótt žess sé fyrst krafist eftir gildistöku laga žessara. 152. gr. Įkvęši 98.–100. gr. gilda um heimildir til aš krefjast opinberra skipta til fjįrslita milli hjóna eša sambżlisfólks žótt žau atvik, sem žar eru įskilin, hafi įtt sér staš fyrir gildistöku laga žessara. Hafi komiš fram krafa um slķk opinber skipti en afstaša hefur ekki veriš tekin til hennar viš gildistöku laga žessara gilda įkvęši 101. gr. Ef opinber skipti standa yfir til fjįrslita milli hjóna eša sambżlisfólks žann 1. jślķ 1992 skal fariš eftir fyrirmęlum 1., 3. og 4. mgr. 148. gr. og 150. gr. Eftir žvķ sem įtt getur viš skal fariš eftir įkvęšum 103.–115. gr. og 142. gr. žótt opinber skipti til fjįrslita hafi veriš byrjuš fyrir gildistöku laga žessara hafi bindandi įkvaršanir eša rįšstafanir ekki žegar veriš teknar eša geršar į annan veg. Hafi veriš krafist opinberra skipta til slita į félagi fyrir gildistöku laga žessara en afstaša hefur ekki veriš tekin til kröfunnar gilda įkvęši 116. og 117. gr. Hafi opinber skipti byrjaš fyrir gildistöku laga žessara til slita į félagi eftir įkvęšum 90. gr. eldri laga, hvort sem žaš vęri heimilt eftir fyrirmęlum laga žessara eša ekki, sbr. 2. mgr. 116. gr., skal skiptum fram haldiš og lokiš eftir įkvęšum laga žessara, sbr. 1., 3. og 4. mgr. 148. gr. og 150. gr. 153. gr. … 154. gr. Ekki mį leita śrlausnar hérašsdómara skv. 119. gr. um įkvaršanir eša athafnir skiptarįšanda sem voru teknar eša įttu sér staš fyrir gildistöku laga žessara. Ef įgreiningur hefur risiš viš opinber skipti fyrir gildistöku laga žessara en mįl hefur ekki veriš žingfest ķ skiptarétti til aš leiša įgreininginn til lykta mį leita śrlausnar hérašsdómara um mįlefniš eftir 122. gr. Leysa mį śr kröfum ķ dómsmįlum skv. 124. og 126. gr. žótt opinber skipti hafi byrjaš fyrir gildistöku laga žessara. 155. gr. Skipti verša ekki endurupptekin eftir gildistöku laga žessara nema aš fullnęgšum skilyršum žeirra žótt skiptunum hafi veriš lokiš fyrir žann tķma. 156.–157. gr. … [158. gr. Fram til [31. desember [2025]1)]2) er heimilt aš taka mįl fyrir ķ sķma eša į fjarfundi, enda verši fyrirtöku mįlsins hįttaš žannig aš allir viškomandi ašilar heyri žau oršaskipti sem fram fara. Heimilt er aš fylgja įkvęšum IX. kafla stjórnsżslulaga, nr. 37/1993, og bjóša upp į rafręna mešferš mįla fram til [31. desember [2025]1)].2)]3)