Lagasafn.  Ķslensk lög 12. aprķl 2024.  Śtgįfa 154b.  Prenta ķ tveimur dįlkum.

Lög um umbošssöluvišskipti

1992 nr. 103 28. desember

Ferill mįlsins į Alžingi.   Frumvarp til laga.

Tóku gildi 1. janśar 1993. EES-samningurinn: VII. višauki tilskipun 86/653/EBE. Breytt meš: L. 76/2002 (tóku gildi 17. maķ 2002).

Ef ķ lögum žessum er getiš um rįšherra eša rįšuneyti įn žess aš mįlefnasviš sé tilgreint sérstaklega eša til žess vķsaš, er įtt viš menningar- og višskiptarįšherra eša menningar- og višskiptarįšuneyti sem fer meš lög žessi. Upplżsingar um mįlefnasviš rįšuneyta skv. forsetaśrskurši er aš finna hér.

I. kafli. Gildissviš og skilgreiningar.
1. gr.
Lög žessi gilda um višskipti ķ umbošssölu sem eiga sér staš milli Ķslands og annarra rķkja. Ķ lögunum merkir umbošssölumašur sjįlfstętt starfandi milliliš sem hefur ótķmabundna heimild til aš semja um kaup eša sölu į vörum og žjónustu sem veitt er ķ žvķ sambandi fyrir hönd annars ašila — umbjóšanda — samkvęmt samningi žeirra ķ milli.
Sį telst ekki umbošssölumašur ķ merkingu laga žessara sem vegna starfa sķns hefur umboš til žess aš skuldbinda žaš fyrirtęki eša félag, sem hann vinnur hjį eša er eigandi aš, sameignarfélagi sem hefur heimild til žess aš gera bindandi skuldbindingar fyrir mešeigendur sķna. Skiptastjóri ķ žrotabśi telst heldur ekki umbošssölumašur ķ merkingu laga žessara.
2. gr.
Lög žessi nį ekki til ólaunašra umbošssölumanna eša umbošssölumanna žegar žeir starfa į uppbošsmörkušum.
Rįšherra getur meš reglugerš undanžegiš tiltekna žętti umbošssöluvišskipta frį įkvęšum laga žessara žegar viškomandi einstaklingar hafa umbošssölumennsku aš aukastarfi.

II. kafli. Réttindi og skyldur ķ umbošssöluvišskiptum.
3. gr.
Umbošssölumašur skal gęta hagsmuna umbjóšanda sķns af skyldurękni og heišarleika. Sérstaklega ber umbošssölumanni:
   a. aš gera višeigandi tilraunir til žess aš semja um višskipti og koma žeim į,
   b. aš mišla öllum tiltękum upplżsingum sem mįli skipta til umbjóšandans,
   c. aš fylgja réttmętum fyrirmęlum frį umbjóšanda sķnum.
4. gr.
Umbjóšandi skal ķ öllum samskiptum sķnum viš umbošssölumann koma fram af skyldurękni og heišarleika. Umbjóšanda ber sér ķ lagi:
   a. aš fį umbošssölumanni ķ hendur naušsynleg gögn,
   b. aš veita umbošssölumanni naušsynlegar upplżsingar varšandi umbošssölusamninginn, sér ķ lagi lįta hann vita innan ešlilegra tķmamarka ef hann sér fyrir aš višskiptin verša umtalsvert minni en ętla mį aš umbošssölumašurinn hafi gert rįš fyrir.
Umbjóšanda ber einnig aš greina umbošssölumanni frį žvķ innan ešlilegra tķmamarka hyggist hann samžykkja, hafna eša hętta viš višskipti sem sį sķšarnefndi hefur komiš į.
5. gr.
Įkvęši 3. og 4. gr. eru ófrįvķkjanleg.

III. kafli. Žóknun.
6. gr.
Liggi ekki fyrir samkomulag um žóknun milli ašila skal umbošssölumašur eiga rétt į sambęrilegri žóknun sem venja er aš greiša umbošssölumönnum meš umboš fyrir žęr tegundir vöru eša žjónustu, sem samningur hans tekur til, į žvķ svęši žar sem hann starfar. Ef engin slķk venja er fyrir hendi skal umbošssölumašurinn eiga rétt į ešlilegri žóknun meš hlišsjón af žvķ um hvaša višskipti er aš ręša.
Sį hluti žóknunar, sem er breytilegur eftir fjölda eša upphęš višskiptasamninga, skal teljast umbošslaun samkvęmt lögum žessum.
Įkvęši 7.–12. gr. gilda ašeins ef žóknun umbošssölumanns er aš hluta eša aš öllu leyti ķ formi umbošslauna.
7. gr.
Umbošssölumašur skal eiga rétt į umbošslaunum af višskiptum sem komiš var į į gildistķma umbošssamnings hafi višskiptin komist į ķ beinu framhaldi af vinnu hans eša višskipti hafi komist į viš žrišja ašila sem hann hefur įšur įtt aš višskiptavini ķ sambęrilegum višskiptum.
Umbošssölumašur skal einnig eiga rétt į umbošslaunum af višskiptum sem komiš var į į gildistķma umbošssamnings hafi slķk višskipti tekist į landsvęši žvķ eša viš žann hóp višskiptavina sem honum hefur veriš fališ aš annast og višskipti hafi veriš gerš viš višskiptavin af žvķ svęši eša śr žeim hópi.
8. gr.
Umbošssölumašur skal eiga rétt į umbošslaunum af višskiptum sem fara fram eftir aš umbošssamningur fellur śr gildi ef rekja mį višskiptin aš mestu leyti til vinnu hans į mešan umbošssamningurinn er enn ķ gildi og hafi veriš stofnaš til višskiptanna innan hęfilegs tķma frį žvķ aš samningstķma er lokiš. Enn fremur į umbošssölumašur rétt į umbošslaunum eftir gildistķma samnings ef pöntun frį žrišja ašila, sbr. 7. gr., hefur borist umbošssölumanni eša umbjóšanda fyrir lok samningstķma.
9. gr.
Umbošssölumašur į ekki rétt į umbošslaunum skv. 7. gr. ef žau veršur aš greiša fyrrverandi umbošssölumanni skv. 8. gr. nema sérstakar ašstęšur geri žaš sanngjarnt aš žeim sé skipt į milli žeirra.
10. gr.
Krafa um umbošslaun er gjaldkręf žegar:
   a. umbjóšandi hefur gengiš frį višskiptum,
   b. umbjóšandi ętti aš hafa gengiš frį višskiptum ķ samręmi viš samkomulag viš žrišja ašila,
   c. žrišji ašili hefur žegar gengiš frį višskiptunum.
Krafa um umbošslaun stofnast ķ sķšasta lagi žegar žrišji ašili hefur gengiš frį sķnum hluta višskiptanna eša ętti aš hafa gert žaš ef umbjóšandi hefši stašiš viš sinn žįtt višskiptanna eins og um var samiš.
Umbošslaun skulu greidd eigi sķšar en į sķšasta degi nęsta mįnašar eftir žann įrsfjóršung sem krafa um žau varš gjaldkręf.
Eigi er heimilt meš samningum aš vķkja frį 2. og 3. mgr. žessarar greinar žannig aš umbošssölumašur njóti lakari kjara en žar greinir.
11. gr.
Réttur til umbošslauna getur falliš nišur žegar samningsįkvęši um višskipti umbjóšanda og žrišja ašila eru ekki uppfyllt af įstęšum sem umbjóšanda veršur ekki kennt um.
Umbošslaun, sem umbošssölumašur hefur fengiš greidd, skulu endurgreidd umbjóšanda ef réttur til žeirra hefur falliš nišur.
Óheimilt er meš samningum aš vķkja frį įkvęšum 1. mgr. žessarar greinar žannig aš umbošssölumašur njóti lakari kjara en žar greinir.
12. gr.
Umbjóšandi skal afhenda umbošssölumanni yfirlit yfir umbošslaun, sem kröfur hafa stofnast til, eigi sķšar en į sķšasta degi nęsta mįnašar eftir žann įrsfjóršung sem kröfurnar stofnast į. Į yfirlitinu skulu koma fram žeir lišir sem śtreikningur umbošslaunanna byggist į.
Umbošssölumašur getur krafist žess aš fį allar upplżsingar vegna viškomandi višskipta sem umbjóšandi bżr yfir, žar meš taldar śtskriftir śr bókhaldi, til žess aš sannreyna aš umbošslaun séu rétt reiknuš.
Óheimilt er meš samningum aš vķkja frį 1. og 2. mgr. žessarar greinar žannig aš umbošssölumašur njóti lakari kjara en žar greinir.

IV. kafli. Lok og slit umbošssölusamninga.
13. gr.
Umbošssölusamningar skulu vera skriflegir.
14. gr.
Umbošssölusamningur meš tiltekinn gildistķma breytist ķ samning meš ótiltekinn gildistķma ef višskipti halda įfram meš sama hętti eftir aš upphaflegum gildistķma lżkur.
15. gr.
Umbošssölusamningi meš ótiltekinn gildistķma mį segja upp meš uppsagnarfresti af hvorum ašila um sig.
Sé ekki um annaš samiš skal uppsagnarfrestur vera einn mįnušur ef samningur hefur veriš ķ gildi ķ eitt įr eša skemur og skal uppsagnarfrestur lengjast um einn mįnuš fyrir hvert įr sem samingurinn hefur veriš ķ gildi umfram eitt įr. Uppsagnarfrestur skal žó ekki vera lengri en sex mįnušir.
Semji ašilar um lengri frest en um getur ķ 2. mgr. er umbjóšanda óheimilt aš įskilja sér skemmri uppsagnarfrest en umbošssölumašur.
Sé eigi um annaš samiš mišast uppsagnarfrestur viš mįnašamót.
Įkvęši žessarar greinar skulu eiga viš um umbošssölusamninga skv. 14. gr. Įkvęši um uppsagnarfrest skulu mišast viš upphaf gildistķma upphaflegs samnings.
16. gr.
Žrįtt fyrir įkvęši 2. mgr. 15. gr. er heimilt aš segja upp umbošssölusamningi įn uppsagnarfrests ef annar hvor ašilinn stendur aš einhverju leyti ekki viš įkvęši samningsins. Enn fremur er heimilt aš segja upp umbošssölusamningi įn uppsagnarfrests ef ófyrirsjįanleg atvik gerast hjį öšrum hvorum ašilanum sem raska verulega forsendum samningsins og bersżnilega er ósanngjarnt aš ašilinn žurfi aš standa viš hann.
Vanręki umbošssölumašur eša umbjóšandi skyldur sķnar samkvęmt umbošssölusamningi getur hann bakaš sér skašabótaskyldu. Sį ašili, sem krefjast vill skašabóta, skal tilkynna hinum um kröfuna įn įstęšulauss drįttar eftir aš hann hefur eša ętti aš hafa vitneskju um vanręksluna. Sé žaš ekki gert fellur skašabótaréttur nišur. Žetta gildir žó ekki ef mótašilinn hefur starfaš į óheišarlegan hįtt eša sżnt af sér vķtavert gįleysi.
17. gr.
Sé umbošssölusamningi sagt upp af umbjóšanda į umbošssölumašur rétt į greišslu vegna samningsslita ef hann hefur śtvegaš umbjóšanda sķnum nżja višskiptavini eša hefur aukiš verulega višskipti umbjóšanda sķns viš eldri višskiptavini og umbjóšandi heldur įfram aš hagnast umtalsvert af višskiptum viš žessa višskiptavini. Enn fremur veršur greišsla vegna samningsslita aš vera sanngjörn ķ ljósi ašstęšna og žį sér ķ lagi meš tilliti til žeirra umbošslauna sem umbošssölumašur hlaut af aukningu višskipta og enn fremur meš tilliti til mögulegra samningsįkvęša milli ašila um aš umbošssölumašur leggi ekki stund į tiltekin višskipti eftir aš gildistķmi samnings er lišinn.
Upphęš greišslu vegna samningsslita skal ekki vera hęrri en sem svarar til eins įrs umbošslauna mišaš viš mešaltal žeirra į föstu veršlagi sķšustu fimm įr samningstķmans. Hafi samningur ašila gilt skemur en fimm įr skal mišaš viš mešaltal umbošslauna į föstu veršlagi į gildistķma samningsins.
Umbošssölumašur fyrirgerir ekki rétti sķnum til mįlshöfšunar til skašabóta vegna fjįrhagstjóns meš žvķ aš taka viš greišslu vegna samningsslita frį umbjóšanda.
Umbošssölumašur į rétt į skašabótum vegna žess fjįrhagstjóns sem hann veršur fyrir vegna uppsagnar umbjóšanda į umbošssölusamningi. Fjįrhagstjón ķ žessum skilningi eru einkum tapašar umbošslaunatekjur sem umbošssölumašur hefši fengiš meš žvķ aš uppfylla samviskusamlega įkvęši umbošssölusamningsins og jafnframt bęta verulega hag umbjóšanda sķns. Enn fremur žegar umbošssölumašur situr uppi meš ógreiddar og vannżttar fjįrfestingar sem hann hefur lagt ķ vegna umbošssöluvišskiptanna ķ samrįši viš umbjóšanda.
Réttur til greišslu vegna samningsslita skv. 1. mgr. og skašabóta vegna fjįrhagstjóns skv. 4. mgr. stofnast žótt samningi žessum sé sagt upp vegna andlįts umbošssölumanns.
Umbošssölumašur missir rétt til greišslu vegna samningsslita og til skašabóta vegna fjįrhagstjóns ef hann tilkynnir ekki umbjóšanda innan eins įrs frį samningsslitum aš hann hyggist notfęra sér žennan rétt sinn.
18. gr.
Umbošssölumašur į ekki rétt į greišslu vegna samningsslita skv. 17. gr. ef umbjóšandi hefur sagt umbošssölusamningi upp vegna vanrękslu umbošssölumanns.
Umbošssölumašur į ekki rétt til greišslu vegna samningsslita ef hann hefur sjįlfur sagt samningnum upp. Žetta į žó ekki viš ef įstęšur uppsagnarinnar mį rekja til umbjóšanda eša žess aš umbošssölumašurinn getur ekki haldiš įfram starfi sķnu vegna aldurs eša sjśkleika.
Umbošssölumašur į enn fremur ekki rétt į greišslu vegna samningsslita ef hann framselur umbošssölusamninginn til annars umbošssölumanns meš samžykki umbjóšanda.
19. gr.
Ašilum er óheimilt aš semja um frįvik frį įkvęšum 17. og 18. gr. žannig aš umbošssölumašur njóti lakari kjara en žar er męlt fyrir um.
20. gr.
Heimilt er aš semja um takmarkanir į višskiptum umbošssölumanns eftir aš gildistķma samnings lżkur, enda sé slķkur samningur geršur skriflega og takmarkanirnar tengdar žvķ svęši eša hópi višskiptavina sem hann skyldi beina žjónustu sinni aš samkvęmt umbošssölusamningi og enn fremur tengdar žeim tegundum vöru og žjónustu sem umbošiš gilti fyrir.
Slķk takmörkun į višskiptum umbošssölumanns mį ekki gilda lengur en ķ tvö įr eftir aš gildistķma samnings lżkur.
21. gr.
Žrįtt fyrir įkvęši 19. gr. geta ašilar umbošssölusamnings vikiš frį įkvęšum laganna ef starf umbošssölumannsins samkvęmt samningnum fer fram utan rķkja Evrópska efnahagssvęšisins [eša ašildarrķkja stofnsamnings Frķverslunarsamtaka Evrópu]1) og ekki er aš finna sambęrileg ófrįvķkjanleg įkvęši ķ löggjöf viškomandi rķkis.
   1)L. 76/2002, 43. gr.

V. kafli. Gildistaka.
22. gr.
Lög žessi öšlast gildi 1. janśar 1993. …