Lagasafn.  Ķslensk lög 12. aprķl 2024.  Śtgįfa 154b.  Prenta ķ tveimur dįlkum.


Samningur gegn pyndingum og annarri grimmilegri, ómannlegri eša vanviršandi mešferš eša refsingu

1996 nr. 19 25. október


Tók gildi 22. nóvember 1996.

   Rķki žau sem ašilar eru aš samningi žessum,
   sem telja, ķ samręmi viš meginreglur žęr er fram koma ķ sįttmįla Sameinušu žjóšanna, aš višurkenning į jöfnum og óafsalanlegum réttindum allra manna sé undirstaša frelsis, réttlętis og frišar ķ heiminum,
   višurkenna aš réttindi žessi grundvallist į mešfęddri göfgi mannsins,
   hafa ķ huga skuldbindingar rķkja samkvęmt sįttmįlanum, sérstaklega 55. gr., til aš efla almenna viršingu fyrir og halda ķ heišri mannréttindi og grundvallarfrelsi,
   hafa hlišsjón af 5. gr. mannréttindayfirlżsingar Sameinušu žjóšanna og 7. gr. alžjóšasamnings um borgaraleg og stjórnmįlaleg réttindi sem bįšar kveša į um aš enginn mašur skuli sęta pyndingum eša grimmilegri, ómannlegri eša vanviršandi mešferš eša refsingu,
   hafa einnig hlišsjón af yfirlżsingu um vernd allra manna gegn žvķ aš sęta pyndingum og annarri grimmilegri, ómannlegri eša vanviršandi mešferš eša refsingu sem samžykkt var į allsherjaržinginu 9. desember 1975 og
   vilja aš barįttan gegn pyndingum og annarri grimmilegri, ómannlegri eša vanviršandi mešferš eša refsingu verši įrangursrķkari um heim allan,
   hafa komiš sér saman um eftirfarandi:
I. hluti.
1. gr.
1. Ķ samningi žessum merkir hugtakiš „pyndingar“ hvern žann verknaš sem manni er vķsvitandi valdiš alvarlegum lķkamlegum eša andlegum sįrsauka eša žjįningu meš ķ žvķ skyni t.d. aš fį hjį honum eša žrišja manni upplżsingar eša jįtningu, refsa honum fyrir verk sem hann eša žrišji mašur hefur framiš eša er grunašur um aš hafa framiš, eša til aš hręša eša neyša hann eša žrišja mann, eša af įstęšum sem byggjast į mismunun af einhverju tagi, žegar žeim sįrsauka eša žjįningu er valdiš af eša fyrir frumkvęši eša meš samžykki eša umlķšun opinbers starfsmanns eša annars manns sem er handhafi opinbers valds. Hugtakiš tekur ekki til sįrsauka eša žjįningar sem rekja mį aš öllu leyti til eša tilheyrir eša leišir af lögmętum višurlögum.
2. Grein žessi skeršir ekki gildi neins alžjóšasamnings eša įkvęša ķ landslögum sem hafa eša kunna aš hafa įkvęši sem ganga lengra.
2. gr.
1. Hvert ašildarrķki skal gera virkar rįšstafanir į sviši löggjafar, stjórnsżslu og réttarvörslu eša ašrar rįšstafanir til aš koma ķ veg fyrir pyndingar į sérhverju landsvęši ķ lögsögu žess.
2. Hvernig sem į stendur mį aldrei höfša til sérstakra ašstęšna af nokkru tagi, svo sem ófrišarįstands, ófrišarhęttu, ótryggs stjórnmįlaįstands innanlands eša nokkurs annars almenns neyšarįstands, til réttlętingar pyndingum.
3. Ekki mį vķsa til fyrirmęla yfirbošara eša stjórnvalds til réttlętingar pyndingum.
3. gr.
1. Ekkert ašildarrķki skal vķsa śr landi, endursenda (refouler) eša framselja mann til annars rķkis ef veruleg įstęša er til aš ętla aš hann eigi žar į hęttu aš sęta pyndingum.
2. Žegar įkvešiš er hvort slķkar įstęšur eru fyrir hendi skulu žar til bęr yfirvöld hafa hlišsjón af öllum atrišum sem mįli skipta, žar į mešal, eftir žvķ sem viš į, hvort ķ rķki žvķ sem um ręšir višgangist gróf, augljós eša stórfelld mannréttindabrot.
4. gr.
1. Hvert ašildarrķki skal tryggja aš pyndingar af öllu tagi teljist til afbrota samkvęmt refsilögum žess. Žaš sama skal gilda um tilraun til pyndinga og verk hvers žess manns sem telst hlutdeildarmašur eša žįtttakandi ķ pyndingum.
2. Hvert ašildarrķki skal leggja hęfilegar refsingar viš brotum žessum sem taka tillit til žess hversu alvarleg žau eru.
5. gr.
1. Ķ eftirgreindum tilvikum skal hvert ašildarrķki gera žęr rįšstafanir sem naušsynlegar eru til aš fella žau brot sem um ręšir ķ 4. gr. undir lögsögu sķna:
   (a) žegar brotin eru framin į landsvęši ķ lögsögu žess eša um borš ķ skipi eša loftfari sem skrįš er ķ žvķ rķki;
   (b) žegar sökunautur er žegn žess rķkis;
   (c) žegar sį sem fyrir broti veršur er žegn žess rķkis og žaš rķki telur rétt aš gera svo.
2. Sömuleišis skal hvert ašildarrķki gera žęr rįšstafanir sem naušsynlegar eru til aš fella slķk brot undir lögsögu žess ef sökunautur er staddur į landsvęši ķ lögsögu žess og hann er ekki framseldur skv. 8. gr. til einhvers žess rķkis sem 1. mgr. žessarar greinar tekur til.
3. Samningur žessi skal ekki hindra beitingu neinnar refsilögsögu samkvęmt landslögum.
6. gr.
1. Hvert ašildarrķki skal, ef mašur sem sakašur er um aš hafa framiš eitthvert žeirra brota sem um ręšir ķ 4. gr. er staddur innan lögsögu žess, er žaš hefur athugaš žęr upplżsingar sem žvķ eru tiltękar og gengiš śr skugga um aš ašstęšur réttlęti žaš, taka hann ķ gęslu eša gera ašrar rįšstafanir samkvęmt lögum til aš tryggja nęrveru hans. Um gęslu eša ašrar rįšstafanir samkvęmt lögum skal fara aš lögum žess rķkis, en ekki mega rįšstafanir žessar vara lengur en naušsyn krefur til aš unnt sé aš höfša refsimįl eša hlutast til um framsal.
2. Viškomandi rķki skal žegar framkvęma frumrannsókn į mįlavöxtum.
3. Manni, sem hafšur er ķ gęslu skv. 1. mgr. žessarar greinar, skal veitt ašstoš til aš hafa žegar ķ staš samband viš nęsta višeigandi fulltrśa žess rķkis žar sem hann er žegn, eša, sé hann rķkisfangslaus, viš fulltrśa žess rķkis žar sem hann dvelur aš jafnaši.
4. Žegar rķki hefur tekiš mann ķ gęslu samkvęmt žessari grein skal žaš žegar tilkynna žeim rķkjum sem um getur ķ 1. mgr. 5. gr. aš mašurinn sé žar ķ gęslu og um žęr įstęšur sem hśn er byggš į. Rķki žaš, sem framkvęmir frumrannsókn žį sem gert er rįš fyrir ķ 2. mgr. žessarar greinar, skal žegar ķ staš tilkynna įšurgreindum rķkjum um žaš sem fram hefur komiš og taka fram hvort žaš ętli aš beita lögsögu sinni.
7. gr.
1. Nś er į landsvęši ķ lögsögu ašildarrķkis aš finna mann sem sakašur er um aš hafa framiš eitthvert žeirra brota sem um ręšir ķ 4. gr. og skal žaš žį, ķ žeim tilvikum sem um er fjallaš ķ 5. gr., fela mįliš žar til bęrum yfirvöldum sķnum til höfšunar refsimįls ef mašurinn er ekki framseldur.
2. Yfirvöld žessi skulu taka įkvöršun sķna į sama hįtt og um hvert annaš alvarlegt afbrot vęri aš ręša samkvęmt lögum žess rķkis. Ķ tilvikum žeim sem um ręšir ķ 2. mgr. 5. gr. skulu kröfur um fyrirliggjandi sönnunargögn til höfšunar refsimįls og sakfellingar į engan hįtt vera minni en žęr sem eiga viš ķ tilvikum žeim sem um ręšir ķ 1. mgr. 5. gr.
3. Hverjum žeim manni, sem refsimįl er höfšaš gegn vegna brota sem um ręšir ķ 4. gr., skal tryggš réttlįt mįlsmešferš į öllum stigum mįlsins.
8. gr.
1. Ķ öllum framsalssamningum sem žegar eru fyrir hendi milli ašildarrķkja skal litiš svo į aš brot žau, sem um ręšir ķ 4. gr., teljist til afbrota sem geta varšaš framsali. Ašildarrķki skuldbinda sig til aš fella slķk brot undir afbrot sem varšaš geta framsali ķ öllum framsalssamningum sem sķšar eru geršir milli žeirra.
2. Nś berst ašildarrķki, sem setur žaš skilyrši fyrir framsali aš millirķkjasamningur sé fyrir hendi, framsalsbeišni frį öšru rķki sem žaš hefur ekki gert framsalssamning viš og mį žaš žį lķta svo į aš samningur žessi veiti lagagrundvöll til framsals aš žvķ er slķk brot varšar. Framsal skal hįš öšrum skilyršum sem lög žess rķkis sem framsalsbeišni er beint til kveša į um.
3. Ašildarrķki, sem ekki setja žaš skilyrši fyrir framsali aš millirķkjasamingur sé fyrir hendi, skulu sķn į milli telja slķk brot til afbrota sem varšaš geti framsali samkvęmt žeim skilyršum sem lög žess rķkis sem framsalsbeišni er beint til kveša į um.
4. Aš žvķ er varšar framsal milli ašildarrķkja skal fariš meš slķk brot eins og žau hefšu veriš framin ekki ašeins į žeim vettvangi žar sem žau įttu sér staš heldur einnig į landsvęši žeirra rķkja sem fella skulu žau undir lögsögu sķna skv. 1. mgr. 5. gr.
9. gr.
1. Ašildarrķki skulu af fremsta megni ašstoša hvert annaš ķ tengslum viš mešferš refsimįls vegna sérhvers žess brots sem um ręšir ķ 4. gr., žar meš tališ meš afhendingu allra sönnunargagna sem žeim eru tiltęk og žörf er į viš mešferš mįlsins.
2. Ašildarrķki skulu rękja skyldur sķnar skv. 1. mgr. žessarar greinar ķ samręmi viš sérhvern žann samning um gagnkvęma réttarašstoš sem ķ gildi kann aš vera milli žeirra.
10. gr.
1. Hvert ašildarrķki skal tryggja aš kennsla og upplżsingar um bann viš pyndingum verši óašskiljanlegur hluti žjįlfunar löggęslumanna į vegum borgaralegra yfirvalda eša hers, starfsfólks ķ heilsugęslu, opinberra starfsmanna og annarra sem kunna aš fįst viš gęslu, yfirheyrslu eša mešferš hvers žess manns sem sętir handtöku, gęslu eša fangelsun af nokkru tagi.
2. Hvert ašildarrķki skal tilgreina bann žetta ķ reglum žeim eša fyrirmęlum sem sett eru um skyldur og störf allra slķkra starfsmanna.
11. gr.
Hvert ašildarrķki skal hafa kerfisbundiš eftirlit meš yfirheyrslureglum, fyrirmęlum, ašferšum, starfsvenjum og fyrirkomulagi viš gęslu og mešferš manna sem sęta handtöku, gęslu eša fangelsun af nokkru tagi į öllum landsvęšum ķ lögsögu žess, ķ žvķ skyni aš koma ķ veg fyrir aš hvers konar pyndingar eigi sér staš.
12. gr.
Hvert ašildarrķki skal tryggja aš žar til bęr yfirvöld žess hlutist žegar til um óhlutdręga rannsókn hvenęr sem skynsamleg įstęša er til aš ętla aš pyndingar hafi įtt sér staš į einhverju landsvęši innan lögsögu žess.
13. gr.
Hvert ašildarrķki skal tryggja aš sérhver einstaklingur, sem heldur žvķ fram aš hann hafi veriš beittur pyndingum į einhverju landsvęši ķ lögsögu žess, eigi rétt į aš bera fram kęru til žar til bęrra yfirvalda žess og aš mįl hans sęti žegar óhlutdręgri rannsókn af žeirra hįlfu. Gera skal rįšstafanir til aš tryggja aš kęrandinn og vitni séu vernduš fyrir illri mešferš eša hótunum sem rekja mį til kęrunnar eša skżrslna sem gefnar hafa veriš.
14. gr.
1. Hvert ašildarrķki skal ķ réttarkerfi sķnu tryggja aš sį sem hefur sętt pyndingum hljóti uppreisn og eigi framkvęmanlegan rétt til sanngjarnra og fullnęgjandi bóta, žar meš tališ fyrir allri žeirri endurhęfingu sem kostur er į. Hljóti mašur bana af völdum pyndinga skulu žeir sem hann framfęrir eiga rétt į bótum.
2. Įkvęši žessarar greinar skulu engin įhrif hafa į bótarétt sem žegar er fyrir hendi ķ landslögum til handa žeim er sętt hefur pyndingum eša öšrum.
15. gr.
Hvert ašildarrķki skal tryggja aš engin yfirlżsing, sem reynist hafa veriš fengin meš pyndingum, sé notuš sem sönnunargagn viš mešferš mįls, nema gegn žeim sem sakašur er um pyndingar til sönnunar žvķ aš yfirlżsingin hafi veriš gefin.
16. gr.
1. Hvert ašildarrķki skuldbindur sig til aš hindra aš į nokkru landsvęši ķ lögsögu žess séu framin önnur verk er teljast til grimmilegrar, ómannlegrar eša vanviršandi mešferšar eša refsingar, en falla žó ekki undir skilgreiningu hugtaksins pynding ķ 1. gr., žegar slķk verk eru framin af eša fyrir frumkvęši eša meš samžykki eša umlķšun opinbers starfsmanns eša annars manns sem er handhafi opinbers valds. Sérstaklega skulu skuldbindingar žęr gilda sem um getur ķ 10., 11., 12. og 13. gr. žannig aš ķ staš žess aš vķsaš sé til pyndinga sé vķsaš til annarrar grimmilegrar, ómannlegrar eša vanviršandi mešferšar eša refsingar.
2. Įkvęši samnings žessa skerša ekki gildi įkvęša neinna annarra alžjóšasamninga eša landslaga sem leggja bann viš grimmilegri, ómannlegri eša vanviršandi mešferš eša refsingu eša varša framsal eša brottvķsun śr landi.

II. hluti.
17. gr.
1. Setja skal į stofn nefnd gegn pyndingum (hér eftir kölluš nefndin) er fer meš žau verkefni sem segir hér į eftir. Nefndin skal skipuš tķu sérfręšingum sem séu vammlausir og višurkenndir fyrir hęfni į sviši mannréttinda og skulu žeir starfa sem einstaklingar. Skulu sérfręšingarnir kjörnir af ašildarrķkjunum, aš teknu tilliti til sanngjarnrar landfręšilegrar dreifingar og gagnsemi žess aš sumir nefndarmenn hafi lögfręšilega starfsreynslu.
2. Nefndarmenn skulu kjörnir leynilegri kosningu af skrį um menn sem ašildarrķki hafa tilnefnt. Hvert ašildarrķki getur tilnefnt einn mann śr hópi eigin žegna. Skulu ašildarrķki hafa ķ huga gagnsemi žess aš tilnefna menn sem einnig eiga sęti ķ mannréttindanefndinni sem stofnuš var samkvęmt alžjóšasamningi um borgaraleg og stjórnmįlaleg réttindi og eru reišubśnir til aš sitja ķ nefndinni gegn pyndingum.
3. Kosning nefndarmanna skal fara fram į fundum ašildarrķkjanna sem ašalframkvęmdastjóri Sameinušu žjóšanna kallar saman į tveggja įra fresti. Į fundum žessum, sem eru lögmętir ef žeir eru sóttir af tveimur žrišju hlutum ašildarrķkjanna, skulu žeir taldir kjörnir ķ nefndina sem hljóta flest atkvęši og hreinan meiri hluta atkvęša fulltrśa ašildarrķkjanna sem višstaddir eru og greiša atkvęši.
4. Fyrsta kosning skal fara fram eigi sķšar en sex mįnušum eftir aš samningur žessi öšlast gildi. Eigi sķšar en fjórum mįnušum fyrir hverja kosningu skal ašalframkvęmdastjóri Sameinušu žjóšanna senda ašildarrķkjunum bréf og bjóša žeim aš leggja fram tilnefningar sķnar innan žriggja mįnaša. Ašalframkvęmdastjórinn skal gera skrį ķ stafrófsröš um alla žį sem žannig eru tilnefndir žar sem getiš er žeirra ašildarrķkja sem tilnefndu žį og skal leggja hana fyrir ašildarrķkin.
5. Kjörtķmabil nefndarmanna er fjögur įr. Žį mį endurkjósa ef žeir eru tilnefndir aš nżju. Žó rennur kjörtķmabil fimm žeirra nefndarmanna sem kjörnir eru ķ fyrstu kosningunni śt aš tveimur įrum lišnum og skal fundarstjóri žess fundar sem um ręšir ķ 3. mgr. žessarar greinar velja nöfn žessara fimm manna meš hlutkesti er fyrsta kosningin hefur fariš fram.
6. Nś deyr nefndarmašur eša segir af sér eša getur ekki af öšrum įstęšum rękt nefndarstörf sķn og skal žį ašildarrķkiš sem tilnefndi hann skipa annan sérfręšing śr hópi žegna sinna til setu ķ nefndinni žaš sem eftir lifir kjörtķmabils hans, enda samžykki meiri hluti ašildarrķkja žaš. Samžykki skal tališ veitt nema aš minnsta kosti helmingur ašildarrķkja svari neitandi innan sex vikna eftir aš ašalframkvęmdastjóri Sameinušu žjóšanna hefur tilkynnt žeim um hina fyrirhugušu skipun.
7. …1)
   1)Augl. C 19/1996, fskj. II.
18. gr.
1. Nefndin kżs embęttismenn sķna til tveggja įra ķ senn. Žį mį endurkjósa.
2. Nefndin setur sér sjįlf starfsreglur og skal žar mešal annars koma fram aš:
   (a) fundur sé lögmętur ef sex nefndarmenn sitja hann;
   (b) įkvaršanir nefndarinnar skuli teknar meš meiri hluta atkvęša višstaddra nefndarmanna.
3. Ašalframkvęmdastjóri Sameinušu žjóšanna skal sjį nefndinni fyrir naušsynlegu starfsliši og ašstöšu til žess aš hśn geti rękt starf sitt į fullnęgjandi hįtt samkvęmt samningi žessum.
[4. Mešlimir nefndar žeirrar, sem stofnuš er samkvęmt samningi žessum, skulu fį greidd laun śr sjóšum Sameinušu žjóšanna samkvęmt žeim skilmįlum og skilyršum sem allsherjaržingiš įkvešur.]1)
[5.]1) Ašalframkvęmdastjóri Sameinušu žjóšanna skal kalla saman fyrsta fund nefndarinnar. Aš honum loknum skal nefndin koma saman į žeim tķmum sem įkvešiš er ķ starfsreglum hennar.
   1)Augl. C 19/1996, fskj. II.
19. gr.
1. Ašildarrķki skulu, fyrir milligöngu ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna, leggja fyrir nefndina innan eins įrs frį žvķ er samningur žessi tekur gildi gagnvart žeim skżrslur um rįšstafanir žęr sem žau hafa gert til aš framkvęma skuldbindingar sķnar samkvęmt samningnum. Skulu ašildarrķki sķšan afhenda višbótarskżrslur į fjögurra įra fresti um allar nżjar rįšstafanir sem žau hafa gert og ašrar žęr skżrslur sem nefndin kann aš fara fram į.
2. Ašalframkvęmdastjóri Sameinušu žjóšanna skal senda öllum ašildarrķkjum skżrslur žessar.
3. Nefndin skal taka hverja skżrslu til athugunar, gera almennar athugasemdir um hana eftir žvķ sem hśn sér įstęšu til og senda hlutašeigandi ašildarrķki žęr. Getur ašildarrķkiš brugšist viš meš žvķ aš senda nefndinni žęr athugasemdir sem žaš kżs.
4. Ef nefndinni sżnist svo getur hśn įkvešiš aš birta athugasemdir sem hśn kann aš hafa gert skv. 3. mgr. žessarar greinar įsamt athugasemdum sem borist hafa frį hlutašeigandi ašildarrķki ķ įrsskżrslu sinni sem gerš er skv. 24. gr. Fari hlutašeigandi ašildarrķki fram į žaš getur nefndin einnig birt skżrsluna sem lögš er fram skv. 1. mgr. žessarar greinar.
20. gr.
1. Nś berast nefndinni įreišanlegar upplżsingar sem henni žykja fela ķ sér traustar vķsbendingar um aš pyndingar séu stundašar į kerfisbundinn hįtt į landsvęši ašildarrķkis og skal hśn žį bjóša žvķ ašildarrķki aš starfa meš sér aš athugun upplżsinganna og aš leggja fram athugasemdir um viškomandi upplżsingar ķ žvķ skyni.
2. Nefndin getur, meš hlišsjón af athugasemdum sem viškomandi ašildarrķki kann aš hafa lagt fram og öšrum višeigandi upplżsingum sem henni eru tiltękar og ef henni žykir rétt aš gera svo, skipaš einn eša fleiri nefndarmenn til aš gera rannsókn ķ trśnaši og gefa nefndinni skżrslu meš hraši.
3. Fari rannsókn fram skv. 2. mgr. žessarar greinar skal nefndin leita samstarfs viš viškomandi ašildarrķki. Ef ašildarrķkiš samžykkir žaš getur heimsókn til landsvęšis žess oršiš žįttur ķ slķkri rannsókn.
4. Aš lokinni athugun į nišurstöšum nefndarmanns eša -manna, sem fram eru lagšar skv. 2. mgr. žessarar greinar, skal nefndin senda žęr viškomandi ašildarrķki įsamt umsögn žeirri eša tillögum sem višeigandi žykja meš hlišsjón af ašstęšum.
5. Allt starf nefndarinnar, sem fjallaš er um ķ 1.–4. mgr. žessarar greinar, skal fara fram ķ trśnaši og skal į öllum stigum žess leita samstarfs ašildarrķkisins. Aš loknu slķku starfi aš žvķ er varšar rannsókn sem gerš er skv. 2. mgr. getur nefndin aš höfšu samrįši viš hlutašeigandi ašildarrķki įkvešiš aš birta samantekt um nišurstöšur starfsins ķ įrsskżrslu sinni sem gerš er skv. 24. gr.
21. gr.
1. Ašildarrķki aš samningi žessum getur hvenęr sem er lżst žvķ yfir samkvęmt žessari grein aš žaš višurkenni aš nefndin sé bęr til aš taka į móti og athuga erindi žar sem ašildarrķki heldur žvķ fram aš annaš ašildarrķki framfylgi ekki skyldum sķnum samkvęmt samningnum. Slķkum erindum mį žvķ ašeins veita vištöku og taka žau til athugunar samkvęmt mįlsmešferšarreglum žessarar greinar aš žau komi frį ašildarrķki sem hefur lżst žvķ yfir aš nefndin sé til žess bęr aš žvķ er žaš sjįlft varšar. Nefndin skal ekki taka erindi til athugunar samkvęmt žessari grein ef žaš varšar ašildarrķki sem ekki hefur gefiš slķka yfirlżsingu. Meš erindi sem berast samkvęmt grein žessari skal fariš samkvęmt eftirfarandi mįlsmešferšarreglum:
   (a) ef ašildarrķki telur aš annaš ašildarrķki framfylgi ekki įkvęšum samnings žessa getur žaš ķ skriflegu erindi vakiš athygli žess į mįlinu. Innan žriggja mįnaša frį móttöku erindisins skal móttökurķkiš gefa rķki žvķ sem erindiš sendi skżringu eša einhverja ašra skriflega yfirlżsingu til śtskżringar į mįlinu og er rétt aš žar sé eftir žvķ sem gerlegt er og viš į vķsaš til mįlsmešferšar innanlands og śrręša sem gripiš hefur veriš til, standa yfir eša tiltęk eru;
   (b) ef mįliš er ekki śtkljįš svo fullnęgjandi sé fyrir bęši hlutašeigandi ašildarrķki innan sex mįnaša frį žvķ aš móttökurķkiš tók į móti upphaflega erindinu skal hvoru rķki um sig rétt aš vķsa mįlinu til nefndarinnar meš tilkynningu til hennar og hins rķkisins;
   (c) nefndin skal ašeins fjalla um mįl sem vķsaš er til hennar samkvęmt žessari grein eftir aš hśn hefur gengiš śr skugga um aš ķ mįlinu hafi veriš reynt aš neyta allra śrręša innanlands og žau tęmd, ķ samręmi viš almennt višurkenndar meginreglur žjóšaréttar. Žetta gildir žó ekki ef beiting śrręšanna dregst óhęfilega į langinn eša er ólķkleg til žess aš veita žeim manni sem oršiš hefur fyrir broti į samningi žessum fullnęgjandi śrbętur;
   (d) nefndin skal halda fundi fyrir luktum dyrum er athugun į erindum samkvęmt žessari grein fer fram;
   (e) nefndin skal, sbr. žó įkvęši c-lišar, veita hlutašeigandi ašildarrķkjum lišsinni sitt meš žaš fyrir augum aš komast aš vinsamlegri lausn ķ mįlinu byggšri į viršingu fyrir skuldbindingum samnings žessa. Ķ žvķ skyni getur nefndin skipaš sérstaka sįttanefnd žegar žaš į viš;
   (f) ķ sérhverju mįli sem vķsaš er til nefndarinnar samkvęmt žessari grein getur nefndin beint žvķ til hlutašeigandi ašildarrķkja sem greinir ķ b-liš aš lįta ķ té allar upplżsingar sem mįli skipta;
   (g) hlutašeigandi ašildarrķki, sem greinir ķ b-liš, eiga rétt į mįlsvara žegar mįl er til athugunar hjį nefndinni og aš koma aš munnlegum og/eša skriflegum athugasemdum;
   (h) innan tólf mįnaša frį móttökudegi tilkynningar samkvęmt b-liš skal nefndin leggja fram skżrslu:
   (i) nįist lausn samkvęmt įkvęšum e-lišar skal nefndin einskorša skżrslu sķna viš stutta greinargerš um stašreyndir og lausn žį sem nįšst hefur;
   (ii) nįist ekki lausn samkvęmt įkvęšum e-lišar skal nefndin einskorša skżrslu sķna viš stutta greinargerš um stašreyndir mįlsins. Žau skriflegu gögn sem lögš voru fram af hlutašeigandi ašildarrķkjum, svo og bókun um žaš sem munnlega kom fram af žeirra hįlfu, skulu fylgja skżrslunni.
   Skżrslunni skal įvallt komiš į framfęri viš hlutašeigandi ašildarrķki.
2. Įkvęši žessarar greinar öšlast gildi žegar fimm ašildarrķki samnings žessa hafa gefiš yfirlżsingu skv. 1. mgr. hennar. Yfirlżsingar žessar skulu ašildarrķkin afhenda ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna og skal hann senda öšrum ašildarrķkjum endurrit žeirra. Yfirlżsingu mį draga til baka hvenęr sem er meš tilkynningu til ašalframkvęmdastjórans. Slķk afturköllun skal ekki hafa įhrif į athugun nokkurs mįls sem greinir ķ erindi sem žegar hefur veriš komiš į framfęri samkvęmt žessari grein. Ekki skal veita vištöku frekari erindum frį neinu ašildarrķki samkvęmt žessari grein eftir aš tilkynning um afturköllun yfirlżsingarinnar hefur borist ašalframkvęmdastjóranum, nema hlutašeigandi ašildarrķki hafi gefiš nżja yfirlżsingu.
22. gr.
1. Ašildarrķki aš samningi žessum getur hvenęr sem er lżst žvķ yfir samkvęmt žessari grein aš žaš višurkenni aš nefndin sé bęr til aš taka į móti og athuga erindi frį einstaklingum eša fyrir hönd einstaklinga sem falla undir lögsögu žess og halda žvķ fram aš ašildarrķki hafi brotiš įkvęši samningsins gagnvart žeim. Nefndin skal ekki taka į móti neinu erindi varšandi ašildarrķki sem ekki hefur gefiš slķka yfirlżsingu.
2. Nefndin skal vķsa frį sérhverju žvķ erindi samkvęmt grein žessari sem er nafnlaust eša sem hśn telur fela ķ sér misnotkun į réttinum til aš senda slķk erindi eša vera ósamrżmanlegt įkvęšum samningsins.
3. Nefndin skal vekja athygli ašildarrķkis aš samningi žessum, sem gefiš hefur yfirlżsingu skv. 1. mgr. og sakaš er um aš brjóta gegn įkvęšum hans, į sérhverju erindi sem lagt er fyrir hana samkvęmt žessari grein, sbr. žó 2. mgr. Innan sex mįnaša skal móttökurķkiš leggja fyrir nefndina skriflegar skżringar eša yfirlżsingar til śtskżringar į mįlinu og um śrręši sem žaš kann aš hafa gripiš til.
4. Nefndin skal taka erindi sem henni berast samkvęmt žessari grein til athugunar ķ ljósi allra upplżsinga sem henni eru veittar af hlutašeigandi einstaklingi eša fyrir hans hönd og af hlutašeigandi ašildarrķki.
5. Nefndin skal ekki taka neitt erindi frį einstaklingi samkvęmt grein žessari til athugunar nema hśn hafi fullvissaš sig um:
   (a) aš sama mįl hafi ekki veriš og sé ekki til athugunar samkvęmt öšrum alžjóšlegum rannsóknarreglum eša reglum um lausn deilumįla;
   (b) aš einstaklingurinn hafi tęmt öll tiltęk śrręši innanlands. Žetta gildir žó ekki ef beiting śrręšanna dregst óhęfilega į langinn eša er ólķkleg til žess aš veita žeim manni sem oršiš hefur fyrir broti į samningi žessum fullnęgjandi śrbętur.
6. Nefndin skal halda fundi fyrir luktum dyrum er athugun į erindum samkvęmt žessari grein fer fram.
7. Nefndin skal koma sjónarmišum sķnum į framfęri viš hlutašeigandi ašildarrķki og einstakling.
8. Įkvęši žessarar greinar öšlast gildi žegar fimm ašildarrķki samnings žessa hafa gefiš yfirlżsingu skv. 1. mgr. hennar. Yfirlżsingar žessar skulu ašildarrķkin afhenda ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna og skal hann senda öšrum ašildarrķkjum endurrit žeirra. Yfirlżsingu mį draga til baka hvenęr sem er meš tilkynningu til ašalframkvęmdastjórans. Slķk afturköllun skal ekki hafa įhrif į athugun nokkurs mįls sem greinir ķ erindi er žegar hefur veriš komiš į framfęri samkvęmt žessari grein. Ekki skal veita vištöku frekari erindum frį einstaklingi eša fyrir hönd einstaklings samkvęmt žessari grein eftir aš tilkynning um afturköllun yfirlżsingarinnar hefur borist ašalframkvęmdastjóranum, nema hlutašeigandi ašildarrķki hafi gefiš nżja yfirlżsingu.
23. gr.
Žeir sem sęti eiga ķ nefndinni og sérstökum sįttanefndum sem skipašar kunna aš vera skv. e-liš 1. mgr. 21. gr. skulu eiga rétt į ašstöšu, sérréttindum og frišhelgi sérfręšinga ķ erindageršum fyrir Sameinušu žjóširnar samkvęmt žeim köflum samnings um réttindi og grišhelgi Sameinušu žjóšanna sem viš eiga.
24. gr.
Nefndin skal įrlega leggja skżrslu um störf sķn samkvęmt samningi žessum fyrir ašildarrķkin og allsherjaržing Sameinušu žjóšanna.

III. hluti.
25. gr.
1. Samningur žessi skal liggja frammi til undirritunar fyrir öll rķki.
2. Samningur žessi er hįšur fullgildingu. Fullgildingarskjölum skal koma ķ vörslu hjį ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna.
26. gr.
Öllum rķkjum skal heimilt aš gerast ašilar aš samningi žessum. Ašild öšlast gildi žegar ašildarskjali hefur veriš komiš ķ vörslu hjį ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna.
27. gr.
1. Samningur žessi öšlast gildi į žrķtugasta degi eftir žann dag er tuttugasta fullgildingar- eša ašildarskjalinu er komiš ķ vörslu hjį ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna.
2. Gagnvart sérhverju rķki, sem fullgildir samning žennan eša gerist ašili aš honum eftir aš tuttugasta fullgildingar- eša ašildarskjalinu hefur veriš komiš ķ vörslu, öšlast hann gildi į žrķtugasta degi eftir žann dag er fullgildingar- eša ašildarskjali žess er komiš ķ vörslu.
28. gr.
1. Hvert rķki getur, viš undirritun eša fullgildingu samnings žessa eša viš ašild aš honum, lżst žvķ yfir aš žaš višurkenni ekki bęrni nefndarinnar skv. 20. gr.
2. Hvert žaš rķki, sem gert hefur fyrirvara skv. 1. mgr. žessarar greinar, getur hvenęr sem er falliš frį honum meš tilkynningu til ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna.
29. gr.
1. Sérhvert ašildarrķki aš samningi žessum getur boriš fram tillögu um breytingu į honum og fengiš hana skrįša hjį ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna. Skal ašalframkvęmdastjórinn žį senda ašildarrķkjunum breytingartillöguna įsamt tilmęlum um aš žau tilkynni honum hvort žau séu hlynnt žvķ aš haldin verši rįšstefna ašildarrķkjanna til aš athuga og greiša atkvęši um tillöguna. Ef, innan fjögurra mįnaša frį žvķ aš sending breytingartillögunnar er dagsett, eigi minna en žrišjungur ašildarrķkjanna er fylgjandi žvķ aš slķk rįšstefna verši haldin skal ašalframkvęmdastjórinn boša til hennar į vegum Sameinušu žjóšanna. Sérhverja breytingartillögu, sem samžykkt er af meiri hluta žeirra ašildarrķkja sem sękja rįšstefnuna og atkvęši greiša, skal ašalframkvęmdastjórinn leggja fyrir öll ašildarrķki til samžykktar.
2. Breyting sem er samžykkt skv. 1. mgr. žessarar greinar öšlast gildi žegar tveir žrišju hlutar ašildarrķkja samnings žessa hafa tilkynnt ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna aš žau hafi stašfest hana ķ samręmi viš stjórnskipunarhętti žeirra hvers um sig.
3. Žegar breytingar öšlast gildi eru žęr bindandi fyrir žau ašildarrķki sem hafa stašfest žęr, en önnur ašildarrķki eru įfram bundin af įkvęšum samnings žessa og sérhverri fyrri breytingu sem žau hafa stašfest.
30. gr.
1. Sérhver deila tveggja eša fleiri ašildarrķkja um tślkun eša beitingu samnings žessa sem ekki tekst aš leysa meš samningum skal, aš ósk einhvers žeirra, lögš ķ gerš. Ef ašilar geta ekki komiš sér saman um tilhögun geršarinnar innan sex mįnaša frį žvķ aš hennar er óskaš getur hver žeirra vķsaš deilunni til Alžjóšadómstólsins meš umsókn samkvęmt samžykktum hans.
2. Hvert rķki getur, viš undirritun eša fullgildingu samnings žessa eša viš ašild aš honum, lżst žvķ yfir aš žaš telji sig ekki bundiš af 1. mgr. žessarar greinar. Önnur ašildarrķki skulu ekki bundin af 1. mgr. žessarar greinar gagnvart ašildarrķki sem gert hefur slķkan fyrirvara.
3. Hvert žaš rķki, sem gert hefur fyrirvara skv. 2. mgr. žessarar greinar, getur hvenęr sem er falliš frį honum meš tilkynningu til ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna.
31. gr.
1. Ašildarrķki getur sagt upp samningi žessum meš skriflegri tilkynningu til ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna. Uppsögn öšlast gildi einu įri eftir aš ašalframkvęmdastjórinn tekur viš tilkynningunni.
2. Uppsögn leysir ekki ašildarrķkiš undan skyldum sķnum samkvęmt samningi žessum varšandi nokkurn verknaš eša athafnaleysi sem į sér staš fyrir gildistökudag uppsagnarinnar og skal heldur ekki hafa nein įhrif į framhald athugunar mįls sem var žegar til athugunar hjį nefndinni fyrir gildistökudag uppsagnarinnar.
3. Eftir žann dag er uppsögn ašildarrķkis öšlast gildi skal nefndin ekki hefja athugun į neinu nżju mįli sem varšar žaš rķki.
32. gr.
Ašalframkvęmdastjóri Sameinušu žjóšanna skal tilkynna öllum ašildarrķkjum Sameinušu žjóšanna og öllum rķkjum sem undirritaš hafa samning žennan eša gerst ašilar aš honum um:
   (a) undirritanir, fullgildingar og ašild skv. 25. og 26. gr.;
   (b) gildistökudag samnings žessa skv. 27. gr. og gildistökudag allra breytinga skv. 29. gr.;
   (c) uppsagnir skv. 31. gr.
33. gr.
1. Samningur žessi, žar sem arabķskur, enskur, franskur, kķnverskur, rśssneskur og spęnskur texti hans eru jafngildir, skal afhentur ašalframkvęmdastjóra Sameinušu žjóšanna til varšveislu.
2. Ašalframkvęmdastjóri Sameinušu žjóšanna skal senda öllum rķkjum stašfest endurrit samnings žessa.