Lagasafn. Ķslensk lög 12. aprķl 2024. Śtgįfa 154b. Prenta ķ tveimur dįlkum.
Lög um lausafjįrkaup
2000 nr. 50 16. maķ
Ferill mįlsins į Alžingi. Frumvarp til laga.
Tóku gildi 1. jśnķ 2001. EES-samningurinn: XIX. višauki tilskipun 1999/44/EB. Breytt meš:
L. 48/2003 (tóku gildi 1. jśnķ 2003).
L. 87/2006 (tóku gildi 30. jśnķ 2006).
L. 98/2009 (tóku gildi 1. okt. 2009 nema 69. og 70. gr. sem tóku gildi 1. jan. 2010).
L. 126/2011 (tóku gildi 30. sept. 2011).
L. 81/2019 (tóku gildi 1. janśar 2020 nema III. kafli og 1. mgr. 20. gr. sem tóku gildi 6. jślķ 2019; EES-samningurinn: XIX. višauki tilskipun 2013/11/ESB, reglugerš 524/2013, 2015/1051).
L. 131/2020 (tóku gildi 17. des. 2020; EES-samningurinn: XVII. višauki tilskipun 2016/943).
L. 27/2021 (tóku gildi 30. aprķl 2021).
Ef ķ lögum žessum er getiš um rįšherra eša rįšuneyti įn žess aš mįlefnasviš sé tilgreint sérstaklega eša til žess vķsaš, er įtt viš menningar- og višskiptarįšherra eša menningar- og višskiptarįšuneyti sem fer meš lög žessi. Upplżsingar um mįlefnasviš rįšuneyta skv. forsetaśrskurši er aš finna hér.
I. kafli. Gildissviš.
1. gr. Almennt gildissviš laganna.
Lög žessi gilda um kaup aš svo miklu leyti sem ekki er į annan veg męlt fyrir ķ lögum. Lögin gilda ekki um fasteignakaup.
Lög žessi gilda einnig um skipti eftir žvķ sem viš getur įtt.
2. gr. Pöntunarkaup. Žjónustusamningar.
Lög žessi gilda um pöntun hlutar sem bśa skal til žegar sį sem pantar lętur ekki ķ té verulegan hluta efnis til framleišslunnar. Lögin gilda hvorki um samninga um aš reisa byggingar né önnur mannvirki į fasteign.
Lögin gilda ekki um samninga žegar sį sem afhendir hlut skal jafnframt lįta ķ té vinnu eša ašra žjónustu sem felur ķ sér mestan hluta af skyldum hans.
3. gr. Samningar og višskiptavenjur.
Įkvęši laga žessara eiga ekki viš žegar annaš leišir af samningi, fastri venju milli ašila, višskiptavenju eša annarri venju sem telja veršur bindandi ķ millum ašila.
4. gr. …1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
5. gr. Alžjóšleg kaup.
Lög žessi gilda um alžjóšleg kaup meš žeim sérreglum sem ķ lögunum felast, sbr. einkum įkvęši XV. kafla.
Sérreglur um alžjóšleg kaup gilda ekki ķ kaupum žegar seljandinn hefur atvinnustöš sķna ķ Danmörku, Finnlandi, į Ķslandi, ķ Noregi eša Svķžjóš og kaupandinn hefur atvinnustöš sķna ķ einhverju žessara landa (norręn kaup).
Sérreglurnar eiga ekki heldur viš um:
a. …1)
b. kaup į uppboši,
c. sölu ķ framhaldi af fullnustugerš eša samkvęmt lagaboši,
d. kaup į veršbréfum, peningum, kröfum eša réttindum,
e. kaup į farartękjum, loftförum eša loftpśšaskipum.
1)L. 48/2003, 64. gr.
II. kafli. Afhendingin.
6. gr. Reišukaup.
Söluhlut skal hafa til reišu til vištöku į žeim staš žar sem seljandi hafši atvinnustöš sķna (eša heimili, sbr. 83. gr.) žegar kaup voru gerš. Ef ašilar vissu žį aš söluhlutur eša žęr vörubirgšir eša framleišslustašur sem hlut įtti aš taka frį var į öšrum staš skal hafa hlutinn til reišu žar.
Söluhlutur telst afhentur žegar kaupandi hefur veitt honum vištöku.
7. gr. Stašarkaup og sendingarkaup.
Ef söluhlut skal fęra kaupanda į sama staš eša innan žess svęšis žar sem seljandi er vanur aš sjį um aš flytja slķka hluti (stašarkaup) telst hlutur afhentur žegar honum er veitt vištaka žar.
Ef senda skal söluhlut til kaupanda ķ öšrum tilvikum (sendingarkaup) og annaš leišir ekki af flutningsskilmįlum eša öšrum samningi telst hlutur afhentur žegar hann hefur veriš fenginn žeim flytjanda ķ hendur sem tekiš hefur aš sér flutning frį sendingarstaš. Ef seljandinn sér sjįlfur um flutninginn telst afhending žį fyrst hafa įtt sér staš žegar kaupandi hefur veitt hlutnum vištöku.
Ef hlutur er seldur „frķtt“, „afhentur“ eša „afhentur frķtt“ og gefinn er til kynna įkvešinn stašur telst hluturinn ekki afhentur fyrr en hann er kominn žangaš.
…1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
8. gr. Višbótarskyldur viš sendingarkaup.
Ef seljandi į aš sjį um aš senda hlut er honum skylt aš gera žį samninga sem naušsynlegir eru til žess aš hann verši fluttur į įkvöršunarstaš meš višeigandi hętti og samkvęmt venjulegum skilmįlum um slķka flutninga.
Ef söluhlutur er ekki tryggšur ķ flutningi skal seljandi tilkynna kaupanda žaš. Ef seljandi į ekki aš kaupa tryggingar vegna flutnings hlutarins veršur hann, ef kaupandinn ęskir žess, aš gefa žęr upplżsingar sem kaupandanum eru naušsynlegar til žess aš hann geti keypt sér slķka tryggingu.
Ef seljandi afhendir flutningsmanni hlut įn žess aš greinilega komi fram meš auškenningu, ķ flutningsskjali eša į annan skżran hįtt, aš hluturinn eigi aš fara til kaupanda veršur seljandi aš tilkynna kaupanda greinilega hvar hann eigi aš veita hlutnum vištöku.
9. gr. Afhendingartķmi.
Ef hlut į ekki aš afhenda samkvęmt kröfu eša įn tafar og afhendingartķmann leišir ekki heldur meš öšrum hętti af samningi skal afhenda hlutinn innan sanngjarns tķma frį žvķ aš kaup voru gerš.
Ef samiš hefur veriš um svigrśm varšandi afhendingartķma į seljandinn rétt į aš velja hann, nema atvik sżni aš kaupandi eigi aš velja hann.
Ef seljanda ķ reišukaupum er rétt aš velja afhendingartķma skal hann tilkynna kaupanda meš nęgum fyrirvara hvenęr sękja megi hlutinn.
10. gr. Heimild seljanda til aš halda eigin greišslu.
Ef seljandi hefur ekki veitt lįn eša greišslufrest er hann ekki skyldur til aš afhenda hlutinn, framselja skjöl eša į annan hįtt aš yfirfęra rįšstöfunarrétt yfir hlutnum, nema žvķ ašeins aš kaupveršiš sé samtķmis greitt.
Ef seljandi į aš senda hlut til annars stašar getur hann ekki lįtiš žaš hjį lķša, en hann getur komiš ķ veg fyrir aš kaupandinn fįi umrįšin žar til kaupveršiš er greitt.
11. gr. Kostnašur.
Seljandi greišir kostnaš vegna söluhlutar žar til hann hefur veriš afhentur. Įkvęši žetta gildir ekki um kostnaš sem stafar af žvķ aš afhendingu seinkar vegna atvika sem varša kaupanda.
…1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
III. kafli. Įhęttan af söluhlut.
12. gr. Um žaš hvaš ķ įhęttu felst.
Žegar įhęttan af söluhlut hefur flust yfir til kaupanda fellur skylda hans til žess aš greiša kaupveršiš ekki nišur žótt hluturinn eftir žaš farist, skemmist eša rżrni ef um er aš ręša atvik sem ekki verša rakin til seljanda.
13. gr. Įhęttuflutningur.
Įhęttan flyst yfir til kaupanda žegar söluhlutur hefur veriš afhentur ķ samręmi viš įkvęši samnings eša ķ samręmi viš įkvęši 6. eša 7. gr.
Ef hlutar er ekki vitjaš eša honum veitt vištaka į réttum tķma og žaš mį rekja til kaupanda eša atvika sem hann varša flyst įhęttan yfir į kaupandann žegar hlutur er honum til rįšstöfunar og vanefnd veršur af hans hįlfu viš žaš aš veita hlutnum ekki vištöku. …1)
Ef kaupandi į aš vitja söluhlutar annars stašar en hjį seljanda flyst įhęttan yfir til kaupanda žegar afhendingartķminn er kominn og kaupanda er kunnugt um aš hluturinn er honum heimill til rįšstöfunar į afhendingarstašnum.
1)L. 48/2003, 64. gr.
14. gr. Auškenning söluhlutar.
Įhęttan flyst ekki yfir til kaupanda fyrr en söluhlutur hefur veriš auškenndur honum meš merkingu į flutningsskjölum eša žaš hefur į annan hįtt veriš gert ljóst aš hlutur er ętlašur honum.
15. gr. Söluhlutur ķ flutningi.
Ef kaup eru gerš um söluhlut sem er ķ flutningi flyst įhęttan yfir til kaupanda viš lok samningsgeršar, nema leiša megi af atvikum aš kaupandi hafi tekiš į sig įhęttuna žegar frį žeirri stundu er hlutur var afhentur flutningsmanni žeim sem gaf śt flutningsskjališ. Seljandi ber žó įvallt įhęttuna af tjóni sem hann vissi eša mįtti vita um viš kaupin en upplżsti kaupanda ekki um.
…1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
16. gr. Skil hlutar sem keyptur er meš skilarétti.
Ef söluhlutur hefur veriš keyptur eša afhentur til reynslu eša į annan hįtt meš rétti til aš skila honum aftur ber kaupandi įhęttuna samkvęmt įkvęšum žessa kafla žar til seljandinn hefur aftur veitt hlutnum vištöku. Žetta gildir žó ekki žegar kaupandinn hefur rétt til aš skila söluhlut samkvęmt įkvęšum ķ lögum um hśsgöngu- og fjarsölusamninga.
IV. kafli. Eiginleikar söluhlutar, gallar o.fl.
17. gr. Eiginleikar söluhlutar.
Söluhlutur skal, hvaš varšar tegund, magn, gęši, ašra eiginleika og innpökkun, fullnęgja žeim kröfum sem leišir af samningi.
Ef annaš leišir ekki af samningi skal söluhlutur:
a. henta ķ žeim tilgangi sem sambęrilegir hlutir eru venjulega notašir til;
b. henta ķ įkvešnum tilgangi sem seljandinn vissi eša mįtti vita um žegar kaup voru gerš, nema leiša megi af atvikum aš kaupandi hafi ekki byggt į séržekkingu seljanda og mati hans eša hafi ekki haft sanngjarna įstęšu til žess;
c. hafa žį eiginleika til aš bera sem seljandi hefur vķsaš til meš žvķ aš leggja fram prufu eša lķkan;
d. vera ķ venjulegum eša öšrum forsvaranlegum umbśšum sem naušsynlegar eru til aš varšveita og vernda hann.
…1)
Söluhlutur telst gallašur ef hann er ekki ķ samręmi viš žęr kröfur sem fram koma ķ [1. og 2. mgr.]1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
18. gr. Upplżsingar um eiginleika eša notkun.
Reglur um galla gilda einnig žegar söluhlutur svarar ekki til žeirra upplżsinga sem seljandi hefur viš markašssetningu eša į annan hįtt gefiš um hlutinn, eiginleika hans eša notkun og ętla mį aš hafi haft įhrif į kaupin.
Regla 1. mgr. gildir meš sama hętti žegar söluhlutur svarar ekki til žeirra upplżsinga sem annar en seljandi hefur gefiš į umbśšum hlutarins, ķ auglżsingum eša viš ašra markašssetningu į vegum seljanda eša fyrri söluašila. [Žetta gildir]1) žó ekki ef seljandi hvorki vissi né mįtti vita aš upplżsingarnar voru gefnar.
Reglur 1. og 2. mgr. gilda ekki žegar upplżsingarnar eru leišréttar į skżran og skilmerkilegan hįtt og meš nęgum fyrirvara.
1)L. 48/2003, 64. gr.
19. gr. Hlutur seldur „ķ žvķ įstandi sem hann er“. Sala į uppboši.
Žótt söluhlutur sé seldur „ķ žvķ įstandi sem hann er“ eša meš öšrum įžekkum almennum fyrirvara telst hann gallašur žegar:
a. hluturinn svarar ekki til žeirra upplżsinga sem seljandi hefur gefiš um hann, eiginleika hans eša not og ętla mį aš žessi atriši hafi haft įhrif į žaš aš kaup geršust;
b. seljandi hefur viš kaupin vanrękt aš gefa upplżsingar um atriši sem verulegu mįli skipta varšandi hlutinn eša not hans og seljandi hlaut aš žekkja til og kaupandi mįtti ętla aš hann fengi upplżsingar um, enda megi ętla aš vanrękslan hafi haft įhrif į kaupin eša
c. įstand söluhlutar er til muna verra en kaupandi hafši įstęšu til aš ętla mišaš viš kaupverš og atvik aš öšru leyti.
Ef notašir hlutir eru seldir į uppboši gilda įkvęši 1. mgr. eftir žvķ sem viš getur įtt.
20. gr. Vond trś kaupanda, rannsókn fyrir kaup o.fl.
Kaupandi getur ekki boriš neitt žaš fyrir sig sem galla sem hann vissi eša mįtti vita um žegar kaupin voru gerš.
Hafi kaupandi rannsakaš söluhlut įšur en kaupin voru gerš eša hafi hann įn gildrar įstęšu lįtiš undir höfuš leggjast aš sinna hvatningu seljanda um slķka rannsókn getur kaupandi ekki boriš fyrir sig neitt žaš sem hann hefši žį įtt aš veita athygli. Žetta gildir žó ekki ef seljandi hefur sżnt af sér vķtavert gįleysi eša framferši hans aš öšru leyti veriš andstętt heišarleika og góšri trś.
Reglur 2. mgr. gilda einnig hafi kaupandi fyrir kaup rannsakaš sżnishorn af hlutnum eša lįtiš žaš hjį lķša įn gildrar įstęšu og gallinn varšar eiginleika sem sjį mįtti į sżnishorninu.
21. gr. Tķmamark galla.
Viš mat į žvķ hvort söluhlutur er gallašur skal mišaš viš žaš tķmamark žegar įhęttan af söluhlut flyst yfir til kaupanda, jafnvel žótt gallinn komi ekki fram fyrr en sķšar.
Seljandi ber einnig įbyrgš į galla sem kemur fram sķšar ef įstęšu gallans mį rekja til vanefnda af hans hįlfu. Sama į viš žegar seljandi hefur meš įbyrgšaryfirlżsingu eša öšrum hętti įbyrgst aš hluturinn hafi tiltekna eiginleika eša aš hlut megi nota meš venjulegum eša sérstökum hętti tiltekinn tķma eftir afhendingu.
V. kafli. Śrręši kaupanda vegna vanefnda seljanda. Greišsludrįttur.
22. gr. Almenn įkvęši.
Ef hlutur er ekki afhentur eša hann er afhentur of seint og ekki er kaupanda um aš kenna eša atvikum sem hann varša getur kaupandi samkvęmt įkvęšum 23.–29. gr. krafist efnda, riftunar og skašabóta įsamt žvķ aš halda eftir kaupveršinu skv. 42. gr. Réttur kaupanda til skašabóta fellur ekki nišur žótt hann setji fram ašrar kröfur eša ekki sé unnt aš halda slķkum kröfum fram.
Ef seljandi fullnęgir aš öšru leyti ekki nógu snemma skyldum sķnum samkvęmt samningnum gilda įkvęšin um greišsludrįtt, eftir žvķ sem viš getur įtt, žó ekki įkvęši 2. og 3. mgr. 25. gr. Um annaš mį semja …,1) enda sé žaš kaupanda ķ hag.
1)L. 48/2003, 64. gr.
23. gr. Réttur til efnda.
Kaupandi getur haldiš fast viš kaup og krafist efnda. Žetta gildir ekki ef um er aš ręša hindrun sem seljandi ręšur ekki viš og heldur ekki ef efndir hefšu ķ för meš sér slķkt óhagręši eša kostnaš fyrir seljanda aš žaš vęri ķ verulegu ósamręmi viš hagsmuni kaupanda af efndum.
Ef śr vandkvęšum greišist innan hęfilegs tķma getur kaupandi krafist efnda. Žaš er žó skilyrši aš efndir verši ekki, mišaš viš žann tķma sem lišinn er, mun öršugri eša leiši til annars ešlis en žess sem seljandi gat vęnst eša aš öšru leyti sé ósanngjarnt aš krefjast efnda.
Kaupandi glatar rétti sķnum til efnda ef hann dregur óhęfilega lengi aš krefjast žeirra.
24. gr. Fyrirspurnir.
Nś beinir seljandi fyrirspurn til kaupanda um žaš hvort hann vilji veita hlut vištöku žrįtt fyrir seinkun eša hann tilkynnir kaupanda aš hann muni afhenda hiš selda innan tiltekins tķma, en kaupandi svarar ekki įn įstęšulauss drįttar frį žvķ aš hann fékk tilkynninguna. Getur kaupandi žį ekki rift kaupunum ef efndir verša innan žess tķma sem nefndur var.
25. gr. Riftun.
Kaupandi getur rift kaupum žegar greišsludrįttur hefur ķ för meš sér verulegar vanefndir.
Einnig er unnt aš rifta kaupum ef seljandi afhendir ekki söluhlut og efndir dragast fram yfir sanngjarnan višbótarfrest sem kaupandi hefur sett.
Mešan višbótarfrestur er aš lķša getur kaupandi ekki rift kaupum, nema žvķ ašeins aš seljandinn hafi lżst žvķ yfir aš ekki verši af efndum į žeim tķma eša ljóst er aš hann muni ekki efna.
26. gr. Riftun pöntunarkaupa.
Ef kaup varša hlut sem er śtbśinn sérstaklega fyrir kaupanda samkvęmt fyrirmęlum hans eša óskum, og geti seljandi af žeim sökum ekki rįšstafaš hlutnum į annan hįtt įn verulegs tjóns, getur kaupandi žvķ ašeins rift kaupunum aš greišsludrįttur leiši til žess aš tilgangur hans meš kaupunum raskist verulega. Įkvęši žetta gildir ekki um alžjóšleg kaup.
27. gr. Skašabętur.
Kaupandi getur krafist skašabóta vegna žess tjóns sem hann bķšur vegna greišsludrįttar af hįlfu seljanda. Žetta gildir žó ekki ef seljandi sżnir fram į aš greišsludrįttur hafi oršiš vegna hindrunar sem hann fékk ekki rįšiš viš eša ekki er meš sanngirni unnt aš ętlast til aš hann hefši haft hindrunina ķ huga viš samningsgerš eša getaš komist hjį eša sigrast į afleišingum hennar.
Ef greišsludrįtt mį rekja til žrišja manns sem seljandi hefur fališ aš efna kaupin aš nokkru leyti eša öllu er seljandi žvķ ašeins laus undan įbyrgš aš žrišji mašur vęri žaš einnig samkvęmt reglu 1. mgr. Sama gildir ef greišsludrįtt mį rekja til afhendingarašila sem seljandi hefur notaš eša til einhvers annars į fyrra sölustigi.
Lausn undan įbyrgš er til stašar mešan hindrun er fyrir hendi. Falli hśn brott er unnt aš koma fram įbyrgš, enda sé seljanda žį skylt aš efna kaupin, en hann lįti žaš hjį lķša.
Reglur ķ 1.–3. mgr. eiga ekki viš um óbeint tjón skv. 2. mgr. 67. gr. Ķ alžjóšlegum kaupum nį reglurnar žó einnig til óbeins tjóns, nema annaš leiši af 3. mgr. 70. gr.
Kaupandi getur įvallt krafist skašabóta ef greišsludrįtt eša tjón mį rekja til mistaka eša vanrękslu af hįlfu seljanda.
28. gr. Upplżsingaskylda um hindrun.
Ef hindrun kemur ķ veg fyrir aš seljandi geti efnt kaupin į réttum tķma skal hann tilkynna kaupanda um hindrunina og įhrif hennar į möguleika sķna til aš efna kaupin. Fįi kaupandi ekki slķka tilkynningu įn įstęšulauss drįttar frį žvķ aš seljandi fékk eša gat fengiš vitneskju um hindrunina getur kaupandi krafist žess aš žaš tjón sé bętt sem unnt hefši veriš aš komast hjį ef hann hefši fengiš tilkynninguna meš nęgum fyrirvara.
29. gr. Riftunarfrestur.
Ef hlutur er afhentur of seint getur kaupandi ekki rift kaupum, nema hann tilkynni žaš seljanda innan sanngjarns tķma frį žvķ aš hann fékk vitneskju um afhendinguna.
Gallar.
30. gr. Almenn įkvęši.
Ef söluhlutur reynist gallašur og gallinn er hvorki sök kaupanda né stafar af ašstęšum sem hann varša getur kaupandi samkvęmt įkvęšum 31.–40. gr. krafist śrbóta, nżrrar afhendingar, afslįttar, riftunar og skašabóta įsamt žvķ aš halda eftir greišslu kaupveršs samkvęmt įkvęši 42. gr. Réttur kaupanda til skašabóta fellur ekki nišur žótt hann geri ašrar kröfur eša žótt ekki sé unnt aš halda slķkum kröfum fram.
Reglurnar um galla gilda einnig um ašra įgalla į efndum seljanda, eftir žvķ sem viš į. Unnt er aš semja um annaš …,1) enda sé žaš kaupanda ķ hag.
1)L. 48/2003, 64. gr.
31. gr. Rannsókn kaupanda eftir afhendingu.
Eftir afhendingu skal kaupandi, jafnskjótt og sanngjarnt tękifęri gefst, rannsaka söluhlut į žann hįtt sem góš venja stendur til.
Ef flytja į hlut frį afhendingarstaš getur kaupandi bešiš meš rannsókn žar til hluturinn er kominn į įkvöršunarstaš.
Breyti kaupandi įkvöršunarstaš mešan hlutur er ķ flutningi eša sendi hlut įfram įn žess aš hafa haft sanngjarnt tękifęri til aš rannsaka hann, og hafi seljandi viš kaupin vitaš eša mįtt vita um möguleikann į slķkri breytingu eša framsendingu, mį lįta rannsókn bķša žar til hluturinn er kominn į hinn nżja įkvöršunarstaš.
…1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
32. gr. Tilkynning.
Kaupandi glatar rétti sķnum til žess aš bera fyrir sig galla ef hann tilkynnir ekki seljanda įn įstęšulauss drįttar frį žvķ aš hann varš galla var eša mįtti verša hans var ķ hverju gallinn er fólginn. …1)
Ef kaupandi leggur ekki fram kvörtun innan tveggja įra frį žeim degi er hann veitti söluhlut vištöku getur hann ekki sķšar boriš gallann fyrir sig. Žetta gildir ekki ef seljandi hefur ķ įbyrgšaryfirlżsingu eša öšrum samningi tekiš į sig įbyrgš vegna galla ķ lengri tķma.
Viš sölu į byggingarefni, sem ętlašur er verulega lengri endingartķmi en almennt gerist um söluhluti, er frestur til aš bera fyrir sig galla fimm įr frį žvķ aš efninu var veitt vištaka.
1)L. 48/2003, 64. gr.
33. gr. Undantekningar frį reglum um tilkynningar.
Žrįtt fyrir įkvęši 31. og 32. gr. getur kaupandi boriš fyrir sig galla ef seljandi hefur sżnt af sér vķtavert gįleysi eša framferši hans er į annan hįtt ekki ķ samręmi viš heišarleika og góša trś.
34. gr. Krafa um śrbętur og nżja afhendingu.
Kaupandi getur krafist žess aš seljandi bęti śr galla į eigin reikning ef žaš veršur gert įn žess aš valda seljanda ósanngjörnum kostnaši eša óhagręši. Seljandi getur žess ķ staš afhent nżjan hlut ķ samręmi viš įkvęši 36. gr.
Kaupandi getur krafist nżrrar afhendingar ef galli er verulegur. Žetta į ekki viš ef fyrir hendi er hindrun eša sams konar ósamręmi og um ręšir ķ 23. gr. Žį er ekki heldur unnt aš krefjast nżrrar afhendingar ef hlutur var til stašar viš kaup og hefur slķka eiginleika mišaš viš vęntingar ašila aš ekki er meš sanngirni unnt aš krefjast žess aš hann verši bęttur meš öšrum hlut.
Ef seljandi fullnęgir ekki žeirri skyldu sinni aš bęta śr galla eša afhenda nżjan hlut getur kaupandi krafist skašabóta fyrir ešlileg śtgjöld viš aš fį bętt śr galla.
35. gr. Tilkynning um kröfu um śrbętur og nżja afhendingu.
Kaupandi glatar rétti sķnum til žess aš krefjast śrbóta eša nżrrar afhendingar ef hann tilkynnir ekki seljanda um žį kröfu sķna samtķmis tilkynningu skv. 32. gr. eša innan sanngjarns frests frį žeim tķma. Kaupandi heldur žó rétti sķnum ef seljandi hefur sżnt af sér vķtavert gįleysi eša framferši hans strķšir į annan hįtt gegn heišarleika og góšri trś.
…1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
36. gr. Réttur seljanda til śrbóta og nżrrar afhendingar.
Žótt kaupandi krefjist žess ekki er seljanda heimilt aš bęta į eigin kostnaš śr galla eša afhenda annan hlut ef žaš er unnt įn verulegs óhagręšis fyrir kaupanda og įn žeirrar įhęttu aš kaupandi fįi ekki bętt śtgjöld sķn hjį seljanda.
Nś spyr seljandi kaupanda hvort hann samžykki śrbętur eša nżja afhendingu eša seljandi skżrir kaupanda frį žvķ aš hann vilji bęta śr eša afhenda annan hlut innan tiltekins tķma. Ef kaupandi svarar ekki įn įstęšulauss drįttar getur seljandi gert naušsynlegar rįšstafanir innan žess tķma sem nefndur var.
Seljandi getur ekki boriš fyrir sig aš hann hafi ekki fengiš tękifęri til śrbóta eša nżrrar afhendingar žegar kaupandinn hefur séš um aš bęta śr gallanum og žaš yrši tališ ósanngjarnt, mišaš viš ašstęšur, aš krefjast žess af kaupanda aš hann biši eftir śrbótum seljanda eša nżrri afhendingu.
37. gr. Afslįttur eša riftun žegar ekki veršur af śrbótum eša nżrri afhendingu.
Ef śrbętur eša nż afhending koma ekki til įlita eša ekki veršur af žeim innan hęfilegs tķma frį žvķ aš kaupandi kvartaši yfir galla getur hann krafist afslįttar af kaupverši eša rift kaupunum samkvęmt įkvęšum 38. eša 39. gr. Žetta gildir ekki ef kaupandi hafnar śrbótum sem hann er skyldur til aš žiggja.
Kaupandi getur ekki krafist afslįttar žegar um er aš ręša kaup į notušum hlutum į uppboši.
38. gr. Afslįttur af kaupverši.
Ef hlutur er gallašur getur kaupandi krafist afslįttar af kaupverši. Skal afslįtturinn reiknašur žannig aš hlutfalliš milli hins lękkaša veršs og samningsveršsins svari til hlutfallsins milli veršgildis hlutarins ķ göllušu og umsömdu įstandi į afhendingartķma.
39. gr. Riftun.
Kaupandi getur rift kaupum ef meta mį galla til verulegra vanefnda.
Kaupandi getur ekki rift kaupum, nema hann tilkynni seljanda um riftun įn įstęšulauss drįttar frį žvķ aš hann fékk eša hefši įtt aš fį vitneskju um gallann eša eftir aš frestur sį er śtrunninn sem leitt getur af kröfu eša tilkynningu samkvęmt įkvęšum 34. eša 36. gr. Žetta gildir žó ekki ef seljandi hefur sżnt af sér vķtavert gįleysi eša framferši hans strķšir aš öšru leyti gegn heišarleika og góšri trś.
40. gr. Skašabętur.
Kaupandi getur krafist skašabóta fyrir žaš tjón sem hann bķšur vegna galla į söluhlut, nema seljandinn sanni aš žį megi rekja til hindrana žeirra sem nefndar eru ķ 27. gr. Reglur 27. og 28. gr. eiga hér viš.
Reglur 1. mgr. eiga ekki viš um sams konar óbeint tjón og nefnt er ķ 2. mgr. 67. gr. Ķ alžjóšlegum kaupum eiga reglurnar žó einnig viš um óbeint tjón, nema annaš leiši af įkvęšum 3. mgr. 70. gr.
Kaupandi getur įvallt krafist skašabóta ef
a. gallann eša tjóniš mį rekja til mistaka eša vanrękslu seljanda eša
b. hlutur var ekki žegar viš samningsgerš ķ samręmi viš žaš sem heitiš var af seljanda.
Vanheimild o.fl.
41. gr. Vanheimild. Ašrar kröfur žrišja manns.
Ef žrišji mašur į eignarrétt, vešrétt eša annan rétt yfir söluhlut (vanheimild) gilda reglurnar um galla eftir žvķ sem viš į, nema leiša megi af samningi aš kaupandi hafi įtt aš taka viš hlutnum meš žeim takmörkunum sem leišir af rétti žrišja manns. Reglan um tveggja įra tilkynningarfrest skv. 2. mgr. 32. gr. gildir žó ekki.
Kaupandi getur ķ öllum tilvikum krafist skašabóta fyrir tjón af völdum vanheimildar sem var til stašar viš kaupin, enda hafi hann hvorki vitaš né mįtt vita um vanheimildina.
Ef žrišji mašur gerir tilkall til réttar yfir söluhlut og kröfu hans er andmęlt gilda įkvęši 1. og 2. mgr. eftir žvķ sem viš į, nema augljóst sé aš krafa žrišja manns eigi ekki viš nein rök aš styšjast.
Reglur 1. mgr. gilda eftir žvķ sem viš į žegar krafa žrišja manns byggist į hugverka- eša auškennarétti hans, sbr. įkvęši 96. gr. Um annaš mį semja …,1) enda sé žaš kaupanda ķ hag.
1)L. 48/2003, 64. gr.
Önnur įkvęši.
42. gr. Réttur kaupanda til aš halda eftir kaupverši.
Ef kaupandi į kröfu į hendur seljanda vegna vanefnda hins sķšarnefnda getur kaupandinn haldiš eftir žeim hluta kaupveršsins sem nęgir til žess aš tryggja kröfu hans.
43. gr. Vanefndir aš žvķ er varšar hluta hins selda.
Ef vanefndir seljanda varša einvöršungu hluta hins selda eiga reglur žessa kafla viš aš žvķ er žann hluta varšar. Kaupandi getur rift kaupunum meš öllu ef vanefndir eru verulegar į samningnum ķ heild sinni.
Ef rįša mį af atvikum aš seljandi hafi lokiš afhendingu af sinni hįlfu, žótt umsamiš magn hafi ekki allt veriš afhent, eiga reglurnar um galla viš.
44. gr. Afhending ķ įföngum.
Ef seljandi į aš afhenda hiš selda ķ įföngum og vanefndir verša į tiltekinni afhendingu getur kaupandi rift kaupum aš žvķ er hana varšar samkvęmt reglunum um riftun.
Ef vanefndir veita kaupanda réttmęta įstęšu til aš ętla aš vanefndir verši į afhendingum sķšar žannig aš riftunarréttur skapist getur kaupandi į žeim grundvelli einnig rift aš žvķ er sķšari afhendingar varšar ef žaš gerist įšur en sanngjarn frestur er lišinn.
Ef kaupandi riftir kaupum aš žvķ er eina afhendingu varšar getur hann samtķmis rift kaupunum varšandi fyrri eša sķšari afhendingar ef slķkt samhengi er milli žeirra aš žęr nżtist ekki ķ žeim tilgangi sem gert var rįš fyrir viš samningsgeršina.
VI. kafli. Skyldur kaupanda. Kaupverš.
45. gr.
Ef kaup eru gerš įn žess aš kaupveršiš leiši af samningi skal kaupandi greiša fyrir söluhlut žaš gangverš sem er į sams konar hlutum, seldum viš svipašar ašstęšur, viš samningsgeršina, enda sé veršiš ekki ósanngjarnt. Ef ekki er um neitt slķkt gangverš aš ręša skal kaupandi greiša žaš verš sem sanngjarnt er mišaš viš ešli hlutar, gęši hans og atvik aš öšru leyti.
…1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
46. gr.
Ef kaupveršiš į aš rįšast af fjölda, mįli eša žyngd skal viš žetta mišaš į žeim tķma žegar įhęttan af söluhlutnum flyst frį seljanda til kaupanda.
Žegar kaupveršiš er įkvešiš eftir žyngd skal fyrst draga frį žyngd umbśša.
47. gr.
Ef kaupandi hefur fengiš reikning eša oršsendingu er hann bundinn viš žaš verš sem žar kemur fram ef hann segir ekki til um žaš innan sanngjarns tķma aš hann samžykki veršiš ekki. Žetta į ekki viš žegar lęgra verš leišir af samningi eša uppsett verš er ósanngjarnt.
Greišsla kaupveršsins.
48. gr.
Kaupveršiš skal greiša į atvinnustöš seljanda. Ef greišsla į aš fara fram gegn afhendingu söluhlutar eša skjals skal greišslan innt af hendi į afhendingarstašnum.
Auk greišslu ķ reišufé er kaupanda heimilt aš inna greišslu af hendi meš öšrum višurkenndum greišsluašferšum. Ķ skyldu til žess aš greiša kaupveršiš felst einnig skylda til žess, ķ samręmi viš įkvęši samningsins, aš samžykkja vķxil, leggja fram bankatryggingu, bankaįbyrgš eša ašra tryggingu og gera ašrar žęr rįšstafanir sem greišsla kaupveršsins er komin undir.
Seljandinn ber įbyrgš į auknum kostnaši viš greišslu sem stafar af žvķ aš hann hefur flutt atvinnustöš sķna eftir aš kaupin voru gerš.
49. gr.
Leiši greišslutķma ekki af kaupsamningnum skal kaupandinn greiša kaupveršiš žegar seljandinn krefst žess, en žó ekki fyrr en hluturinn er afhentur kaupanda eša stendur honum til rįšstöfunar ķ samręmi viš samninginn og lög žessi.
Įšur en kaupandinn greišir kaupveršiš į hann žó rétt į aš rannsaka hlutinn į venjulegan hįtt ef žaš er ekki ósamrżmanlegt umsaminni ašferš viš afhendingu og greišslu kaupveršsins.
Nś er farmbréf notaš viš flutning söluhlutar til įkvöršunarstašarins eša flutningurinn fer aš öšru leyti fram meš žeim skilmįlum aš seljandinn getur ekki rįšiš yfir hlutnum eftir greišslu. Mį žį krefjast greišslu gegn afhendingu flutningsskjals, farmbréfs eša annarrar sönnunar fyrir žvķ aš hluturinn verši fluttur meš slķkum skilmįlum. Žetta gildir žótt hluturinn sé ekki kominn fram eša kaupandinn hafi ekki haft tękifęri til aš rannsaka hann.
Atbeini kaupanda aš efndum kaupa.
50. gr.
Kaupanda er skylt
a. aš stušla fyrir sitt leyti aš žvķ, eftir žvķ sem sanngjarnt er aš ętlast til af honum, aš seljandi geti efnt skyldur sķnar og
b. taka viš hlutnum meš žvķ aš sękja hann eša veita honum vištöku.
VII. kafli. Śrręši seljanda vegna vanefnda af hįlfu kaupanda.
51. gr. Almenn įkvęši.
Ef kaupandi greišir ekki kaupveršiš eša fullnęgir ekki öšrum skyldum sķnum samkvęmt samningnum eša lögum žessum, og žaš veršur hvorki rakiš til seljanda né atvika sem hann varša, getur seljandinn krafist efnda, riftunar og skašabóta ķ samręmi viš įkvęši žessa kafla. Hann getur einnig haldiš eftir greišslum skv. 10. gr. og krafist vaxta skv. 71. gr.
Sinni kaupandi ekki žeirri skyldu sinni aš veita söluhlut vištöku, og žaš veršur hvorki rakiš til seljanda né atvika sem hann varša, gilda įkvęši 55. gr., 2. mgr. 57. gr. og 58. gr.
Réttur seljanda til skašabóta og vaxta fellur ekki brott žótt hann neyti annarra śrręša eša viš žaš aš slķk śrręši verši ekki höfš uppi.
52. gr. Réttur til efnda meš žvķ aš krefjast greišslu. Afpöntun.
Seljandi getur haldiš fast viš kaupin og krafiš kaupanda um greišslu kaupveršsins. Žetta gildir žó ekki į mešan ekki er unnt aš greiša vegna stöšvunar samgangna eša greišslumišlunar eša vegna annarra atvika sem kaupandi getur hvorki stjórnaš né yfirunniš.
Nś afpantar kaupandi hlut sem skal sérstaklega śtbśinn fyrir hann. Getur seljandi žį ekki haldiš fast viš kaupin meš žvķ aš halda gerš hlutarins įfram eša gert ašrar rįšstafanir til afhendingar įsamt žvķ aš krefjast greišslu, nema žvķ ašeins aš stöšvun hafi ķ för meš sér verulegt óhagręši fyrir hann eša hęttu į žvķ aš hann fįi ekki bętt žaš tjón sem afpöntun hefur ķ för meš sér. Ef seljandi getur ekki haldiš fast viš kaupin skal įkveša skašabętur fyrir žaš tjón, sem afpöntunin veldur, samkvęmt reglum X. kafla.
Ef hlutur hefur ekki veriš afhentur glatar seljandi rétti sķnum til žess aš krefjast efnda ef hann bķšur óhęfilega lengi meš aš setja slķka kröfu fram.
53. gr. Krafa um aš kaupandi stušli aš efndum.
Um rétt seljanda til aš krefjast efnda į žeirri skyldu kaupanda aš hann stušli aš efndum gilda įkvęši 23. gr. eftir žvķ sem viš į.
54. gr. Riftun žegar kaupandi greišir ekki.
Seljandi getur rift kaupum vegna drįttar į greišslu kaupveršsins žegar um verulegar vanefndir af hįlfu kaupanda er aš ręša.
Einnig er unnt aš rifta kaupum žegar kaupandi greišir ekki kaupveršiš innan sanngjarns višbótarfrests sem seljandi hefur sett til efndanna.
Seljandi getur ekki rift kaupum mešan višbótarfrestur er aš lķša, nema žvķ ašeins aš kaupandi hafi lżst žvķ yfir aš hann muni ekki efna kaupin į žeim tķma.
Ef kaupandi hefur žegar veitt söluhlut vištöku getur seljandi žvķ ašeins rift kaupunum aš hann hafi gert um žaš fyrirvara eša kaupandi hafnar hlutnum. Ķ alžjóšlegum kaupum er žó unnt aš rifta kaupum įn slķks fyrirvara ef riftun hefur ekki įhrif į žann rétt sem žrišji mašur, ž.m.t. bś kaupanda, hefur yfir hlutnum.
55. gr. Riftun žegar kaupandi stušlar ekki aš kaupum.
Seljandi getur rift kaupum ef kaupandi stušlar ekki aš žeim og vanefndir hans eru verulegar. Seljandi getur meš sömu skilyršum rift kaupunum žegar kaupandi veitir hlut ekki vištöku skv. b-liš 50. gr. og seljandi hefur sérstaka hagsmuni af žvķ aš losna viš hlutinn.
Einnig er unnt aš rifta kaupunum žegar kaupandinn innan sanngjarns višbótarfrests, sem seljandinn hefur sett honum til efnda,
a. stušlar ekki aš kaupum eša
b. veitir ekki söluhlut vištöku žegar seljandi hefur sérstaka hagsmuni af žvķ aš losna viš hlutinn.
Mešan višbótarfrestur er aš lķša getur seljandi ekki rift kaupum, nema žvķ ašeins aš kaupandi hafi lżst žvķ yfir aš hann muni ekki efna kaupin į žeim tķma.
56. gr. Afhending ķ įföngum.
Ef seljandi į aš afhenda ķ įföngum og kaupandi aš greiša eša stušla aš efndum varšandi hverja afhendingu og vanefndir verša af kaupanda hįlfu į tiltekinni afhendingu getur seljandi rift aš žvķ er hana varšar samkvęmt reglum 54. og 55. gr.
Ef vanefndir veita seljanda réttmęta įstęšu til aš ętla aš slķkar vanefndir verši į sķšari afhendingum aš riftunarréttur skapist getur seljandi į žeim grundvelli einnig rift kaupum aš žvķ er žęr afhendingar varšar ef žaš gerist įšur en sanngjarn frestur er lišinn.
57. gr. Skašabętur.
Seljandi getur krafist skašabóta fyrir tjón af völdum greišsludrįttar kaupanda. Žetta į žó ekki viš mešan kaupandi sżnir fram į aš greišsludrįttur stafi af stöšvun almennra samgangna eša greišslumišlunar eša annarri hindrun sem kaupandi hefur ekki stjórn į og ekki er meš sanngirni hęgt aš ętlast til aš hann hafi getaš haft ķ huga viš samningsgeršina, komist hjį afleišingunum af eša yfirunniš. Reglur 2. og 3. mgr. 27. gr. gilda eftir žvķ sem viš į.
Seljandi getur krafist skašabóta samkvęmt reglum 27. gr. fyrir žaš tjón sem hann bķšur og stafar af žvķ
a. aš kaupandi stušlar ekki aš efndum į kaupunum eša
b. kaupandi veitir hlut ekki nógu snemma vištöku skv. b-liš 50. gr. og seljandi hefur af žvķ sérstaka hagsmuni aš losna viš hlutinn.
58. gr. Upplżsingaskylda um hindrun.
Ef hindrun tįlmar žvķ aš kaupandi geti efnt kaupin į réttum tķma skal hann tilkynna seljanda um hindrunina og įhrif hennar į möguleika sķna til efnda. Fįi seljandi ekki slķka tilkynningu innan sanngjarns tķma frį žvķ aš kaupandinn vissi eša mįtti vita um hindrunina getur seljandi krafist bóta fyrir žaš tjón sem hann hefši getaš komist hjį ef hann hefši fengiš tilkynninguna ķ tķma.
59. gr. Riftunarfrestur seljanda.
Ef kaupveršiš hefur veriš greitt getur seljandi ekki rift kaupunum, nema hann hafi tilkynnt kaupanda um žaš
a. viš drįtt į efndum af hįlfu kaupanda įšur en seljandi fékk aš vita um efndir kaupanda eša
b. viš ašrar vanefndir įn įstęšulauss drįttar frį žvķ aš hann vissi eša mįtti vita um vanefndir eša eftir aš hęfilegur višbótarfrestur skv. 2. mgr. 55. gr. er lišinn.
60. gr. Įkvöršun um einkenni hlutar.
Nś į kaupandi aš įkveša lögun hlutar, mįl eša ašra eiginleika hans og gerir žaš ekki į umsömdum tķma eša įn įstęšulauss drįttar frį žvķ aš hann fékk um žaš hvatningu frį seljanda. Getur seljandi žį sjįlfur įkvešiš žessi einkenni ķ samręmi viš žaš sem hann mį ętla aš séu hagsmunir kaupanda. Žetta kemur ekki ķ veg fyrir aš seljandi geti haldiš fram öšrum kröfum sem hann į.
Seljandi skal upplżsa kaupanda um žau einkenni sem hann įkvešur skv. 1. mgr. og veita kaupanda hęfilegan frest til aš gera į žeim breytingar. Geri kaupandi žaš ekki įn įstęšulauss drįttar, eftir aš hafa fengiš tilkynningu frį seljanda, veršur įkvöršun seljanda um einkennin bindandi.
VIII. kafli. Sameiginlegar reglur um fyrirsjįanlegar vanefndir, greišslužrot o.fl.
61. gr. Stöšvun greišslu vegna fyrirsjįanlegra vanefnda o.fl.
Ef ķ ljós kemur eftir kaup vegna framferšis samningsašila eša vegna alvarlegs brests į greišslugetu hans eša möguleikum til efnda aš hann muni ekki efna verulegan hluta af skyldum sķnum getur gagnašili stöšvaš efndir af sinni hįlfu og haldiš eftir sinni greišslu.
Ef seljandi hefur žegar sent hlutinn og ķ ljós koma žau atriši varšandi kaupanda sem um getur ķ 1. mgr. getur seljandi varnaš žvķ aš söluhlutur verši afhentur kaupanda eša bśi hans. Žetta į viš žótt kaupandi eša bś hans hafi veitt flutningsskjölum vištöku.
Sį ašili, sem stöšvar efndir eša varnar žvķ aš hlutur sé afhentur, skal strax tilkynna gagnašila sķnum žaš. Farist žaš fyrir getur gagnašili krafist skašabóta fyrir žaš tjón sem unnt hefši veriš aš komast hjį ef tilkynning hefši veriš send.
Samningsašili, sem hefur stöšvaš efndir eša varnaš žvķ aš hlutur yrši afhentur, veršur aš halda efndum įfram ef gagnašili setur fullnęgjandi tryggingar fyrir efndum af sinni hįlfu.
62. gr. Riftun vegna fyrirsjįanlegra vanefnda.
Ef ljóst er fyrir efndatķma aš koma muni til vanefnda sem veita ašila rétt til riftunar getur hann rift kaupunum įšur en efndatķminn er kominn. Varna mį riftun ef gagnašili setur strax fullnęgjandi tryggingar af sinni hįlfu fyrir žvķ aš stašiš muni verša viš kaupin.
Ef tķmi vinnst til skal sį ašili, sem rifta vill kaupum, vara gagnašila sinn viš žannig aš honum gefist fęri į aš verša sér śti um tryggingar til aš varna riftuninni.
63. gr. Gjaldžrot.
Um rétt til aš ganga inn ķ kaup, halda eftir greišslu eša rifta kaupum vegna gjaldžrots samningsašila fer eftir lögum um gjaldžrotaskipti.
IX. kafli. Sameiginlegar reglur um riftun eša nżja afhendingu.
64. gr. Réttarįhrif.
Žegar kaupum er rift falla skyldur ašila til aš efna žau nišur.
Hafi kaup veriš efnd aš fullu eša aš hluta af hįlfu samningsašila mį krefjast skila į žvķ sem móttekiš hefur veriš. Ašili getur žó haldiš žvķ sem hann hefur móttekiš žar til gagnašili skilar žvķ sem hann hefur tekiš viš. Sama į viš žegar ašili į rétt til skašabóta eša vaxta og fullnęgjandi trygging er ekki sett.
Ef seljandinn į aš afhenda į nż getur kaupandi haldiš hjį sér žvķ sem hann hefur móttekiš žar til afhending hefur įtt sér staš aš nżju.
Riftun hefur engin įhrif į samningsįkvęši um [višskiptaleyndarmįl],1) um lausn įgreiningsefna eša um réttindi og skyldur ašila sem leišir af riftuninni.
1)L. 131/2020, 20. gr.
65. gr. Afrakstur og vextir žegar greišslum er skilaš.
Žegar kaupum er rift skal kaupandi fęra seljanda žann afrakstur til tekna sem hann hefur haft af hlutnum og greiša hęfilegt endurgjald fyrir veruleg not sem hann hefur aš öšru leyti haft af honum.
Ef seljandi į aš endurgreiša kaupveršiš ber honum aš greiša vexti ķ samręmi viš įkvęši 71. gr. frį žeim degi er hann tók viš greišslunni.
66. gr. Missir réttar til riftunar og afhendingar į nż.
Kaupanda er žvķ ašeins heimilt aš rifta kaupum eša krefjast afhendingar į nż aš hann geti skilaš hlutnum aš öllu verulegu leyti ķ sama įstandi og magni og hluturinn var ķ žegar kaupandi veitti honum vištöku. Kaupandi glatar žó ekki rétti sķnum til žess aš krefjast riftunar eša nżrrar afhendingar žegar
a. įstęšur žess aš ekki er unnt aš skila hlutnum aš öllu verulegu leyti ķ sama įstandi og magni mį rekja til eiginleika hans eša annarra ašstęšna sem ekki varša kaupandann;
b. hluturinn hefur rżrnaš, skemmst eša eyšilagst og žaš mį rekja til verknašar sem gera varš til aš ganga śr skugga um hvort hann vęri gallašur; eša
c. hluturinn hefur veriš seldur ķ heild eša aš hluta ķ venjulegum višskiptum eša hann hefur veriš notašur eša honum breytt af kaupanda viš fyrirhuguš not įšur en kaupanda varš ljós eša mįtti verša ljós galli sį sem leišir til riftunar eša kröfu um afhendingu į nż.
Kaupandi glatar ekki heldur réttinum til riftunar eša nżrrar afhendingar ef hann viš skilin bętir žį veršmętisrżrnun sem oršin er į hlutnum. Įkvęši žetta gildir ekki ķ alžjóšlegum kaupum.
X. kafli. Umfang skašabóta. Vextir.
67. gr. Almennar reglur.
Skašabętur vegna vanefnda af hįlfu annars samningsašila skulu svara til žess tjóns, ž.m.t. vegna śtgjalda, veršmunar og tapašs hagnašar, sem gagnašili bķšur vegna vanefndanna. Žetta gildir žó einungis um žaš tjón sem ašili gat meš sanngirni séš fyrir sem hugsanlega afleišingu vanefndar.
Meš óbeinu tjóni er įtt viš:
a. tjón sem rekja mį til samdrįttar eša stöšvunar ķ framleišslu eša višskiptum (rekstrarstöšvun);
b. tjón sem rekja mį til žess aš hlutur kemur ekki aš žeim notum sem aš var stefnt;
c. tjón sem rekja mį til tapašs hagnašar, žegar samningur viš žrišja mann fellur brott eša veršur ekki réttilega efndur, en ašeins aš žvķ marki sem kaupandi lętur įn sanngjarnrar įstęšu hjį lķša aš gera samning viš annan ašila eša gera ašrar rįšstafanir til aš koma ķ veg fyrir eša draga śr tjóni sķnu;
d. tjón sem rekja mį til skemmda į öšru en söluhlutnum sjįlfum, svo og hlutum sem hann er notašur til framleišslu į eša standa ķ nįnu og beinu sambandi viš fyrirhuguš not hans.
Reglur 2. mgr. eiga ekki viš um kostnaš vegna:
a. venjulegra rįšstafana sem bęta eiga śr žegar söluhlut seinkar eša hann er gallašur eša
b. rįšstafana sem takmarka annaš tjón en žaš sem 2. mgr. nęr til.
…1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
68. gr. Veršmunur viš stašgöngurįšstafanir.
Ef kaupum er rift og kaupandi kaupir af öšrum (stašgöngukaup) eša seljandi selur öšrum (stašgöngusala) meš forsvaranlegum hętti og innan sanngjarns tķma frį riftun skal, žegar veršmunur er reiknašur śt, leggja til grundvallar kaupveršiš og veršiš viš stašgöngurįšstöfunina.
69. gr. Veršmunur žegar ekki er um stašgöngurįšstafanir aš ręša.
Ef kaupum er rift įn žess aš geršar séu stašgöngurįšstafanir žęr sem um ręšir ķ 68. gr. og unnt er aš stašreyna gangverš söluhlutar skal, žegar veršmunur er reiknašur śt, leggja til grundvallar kaupveršiš og gangveršiš į riftunartķmanum. Ef kaupum er rift eftir aš söluhlut hefur veriš veitt vištaka skal ķ žess staš miša viš gangveršiš žegar afhendingin įtti sér staš.
Gangverš er žaš verš sem er į sambęrilegum hlutum į afhendingarstaš. Žegar ekki er um gangverš aš ręša į afhendingarstaš skal miša viš veršiš į öšrum staš sem meš sanngirni mį jafna til afhendingarstašarins, žó žannig aš taka skal tillit til munar į flutningskostnaši.
70. gr. Skylda til aš takmarka tjón. Mildun įbyrgšar. Alžjóšleg kaup.
Samningsašila, sem ber fyrir sig vanefndir af hįlfu gagnašila, er meš sanngjörnum rįšstöfunum skylt aš takmarka tjón sitt. Vanręki hann žaš ber hann sjįlfur žann hluta tjónsins sem af žvķ leišir.
Skašabętur mį lękka ef žęr teljast ósanngjarnar fyrir hinn bótaskylda žegar litiš er til fjįrhęšar tjónsins ķ samanburši viš žaš fjįrtjón sem venjulega veršur ķ sambęrilegum tilvikum og atvika aš öšru leyti.
Ķ alžjóšlegum kaupum nį skašabętur eingöngu til žess tjóns sem samningsašili gat meš sanngirni bśist viš aš leiša mundi af vanefndum hans ķ ljósi žeirra atvika sem hann žekkti eša mįtti žekkja žegar samningur var geršur. Skašabętur ķ slķkum kaupum verša ekki lękkašar samkvęmt įkvęšum 2. mgr.
71. gr. Vextir.
Ef kaupveršiš eša önnur vangoldin fjįrhęš er ekki greidd į réttum tķma ber skuldara aš greiša vexti af fjįrhęšinni ķ samręmi viš įkvęši vaxtalaga, ž.m.t. hvaš varšar vaxtafót, upphafstķma vaxta og śtreikning vaxta.
XI. kafli. Umönnun söluhlutar.
72. gr. Skylda seljanda til umönnunar.
Nś sękir kaupandi ekki söluhlut eša veitir honum ekki vištöku į réttum tķma eša önnur atvik, sem kaupanda varša, leiša til žess aš hann fęr hlutinn ekki afhentan. Skal seljandi žį į kostnaš kaupanda annast um hlutinn meš žeim hętti sem sanngjarnt er mišaš viš ašstęšur, enda hafi hann hlutinn ķ vörslum sķnum eša geti meš öšrum hętti annast hann.
73. gr. Skylda kaupanda til umönnunar.
Hafni kaupandi söluhlut sem hann hefur veitt vištöku skal hann į kostnaš seljanda annast um hlutinn į žann hįtt sem sanngjarn er mišaš viš ašstęšur.
Hafni kaupandi söluhlut sem hefur veriš sendur til hans honum til rįšstöfunar į įkvöršunarstaš skal hann annast um hlutinn į kostnaš seljanda, enda sé honum žaš kleift įn žess aš greiša kaupveršiš eša baka sér meš žvķ ósanngjörn śtgjöld eša óhagręši. Žetta į žó ekki viš ef seljandi sjįlfur eša einhver į hans vegum getur annast hlutinn į įkvöršunarstaš.
74. gr. Umönnun af hįlfu žrišja manns.
Samningsašili, sem annast skal um söluhlut, getur fališ žaš žrišja manni į kostnaš gagnašila, enda sé ekki óhęfilegur kostnašur žvķ samfara. Samningsašili er laus undan įbyrgš sinni hafi vörslumašur veriš valinn meš forsvaranlegum hętti og veitt hlutnum vištöku.
75. gr. Skašabętur og trygging fyrir kostnaši.
Samningsašili, sem annast um söluhlut į kostnaš gagnašila, į rétt til endurgreišslu hęfilegs kostnašar sem af žvķ hlżst. Hann getur haldiš hlutnum hjį sér žar til kostnašurinn hefur veriš greiddur eša nęgileg trygging sett.
76. gr. Sala.
Samningsašila, sem skylt er aš annast um söluhlut, er heimilt aš selja hlutinn ef hann getur ekki annast um hann įn žess aš baka sér verulegan kostnaš. Sama gildir ef gagnašili dregur óhęfilega lengi aš taka viš hlutnum eša greiša kaupveršiš og geymslukostnaš.
Ef hętt er viš aš hlutur rżrni fljótt eša eyšileggist eša kostnašur viš geymslu hans verši óhęfilega mikill ber aš selja hlutinn ef žess er nokkur kostur.
Standa skal aš sölu meš forsvaranlegum hętti. Ef kostur er skal gera gagnašila višvart um žaš meš hęfilegum fyrirvara aš hluturinn muni verša seldur.
77. gr. Önnur rįšstöfun en sala.
Ef ašili hefur heimild til sölu samkvęmt įkvęšum 76. gr., en hluturinn selst ekki eša ljóst er aš söluandviršiš nęgir ekki fyrir sölukostnaši, er ašila heimilt aš rįšstafa hlutnum meš öšrum forsvaranlegum hętti. Vara skal gagnašila viš sé žess kostur.
78. gr. Reikningsgerš og reikningsfęrsla.
Samningsašili, sem annast hefur um söluhlut, skal reikningsfęra gagnašila fyrir žvķ sem fékkst fyrir hlutinn viš sölu eša meš öšrum hętti og gera honum reikning fyrir kostnaši sķnum. Žaš sem umfram er fellur til gagnašila.
XII. kafli. Aršur og annar afrakstur.
79. gr. Afrakstur af söluhlut.
Afrakstur af söluhlut, sem veršur til fyrir umsaminn afhendingartķma, fellur til seljanda, enda hafi ekki veriš įstęša til aš ętla aš afraksturinn félli til sķšar. Afrakstur, sem sķšar veršur til, fellur til kaupanda, enda hafi ekki veriš įstęša til aš ętla aš hann félli til fyrr. Heimilt er aš semja į annan veg …,1) enda sé žaš kaupanda ķ hag.
1)L. 48/2003, 64. gr.
80. gr. Hlutir.
Kaup į hlutum nį til žess aršs sem ekki var gjaldfallinn fyrir kaupin. Sama gildir um réttinn til įskriftar aš nżjum hlutum, enda hafi ekki veriš unnt aš nżta réttinn fyrir kaupin.
81. gr. Krafa sem ber vexti.
Kaup į kröfu sem ber vexti nį til įfallinna vaxta sem ekki eru gjaldfallnir į umsömdum afhendingartķma. Greiša skal jafnvirši vaxtanna sem višbót viš kaupveršiš, enda hafi krafan ekki veriš seld sem óvķs krafa.
XIII. kafli. Nokkur almenn įkvęši.
82. gr. Įhęttan af sendingu tilkynninga.
Nś sendir samningsašili tilkynningu ķ samręmi viš įkvęši laga žessara og į žann hįtt sem forsvaranlegt er mišaš viš ašstęšur. Komi annaš ekki fram getur sendandinn byggt į žvķ aš tilkynningin hafi veriš send nógu snemma žótt henni seinki, mistök verši viš sendinguna eša hśn nįi ekki til gagnašila.
83. gr. Atvinnustöš.
Ef samningsašili hefur fleiri en eina atvinnustöš og atvinnustöš hans skiptir mįli skal mišaš viš žį atvinnustöš sem kaupunum tengdist žegar litiš er til žeirra atvika sem ašilar mišušu viš žegar kaup voru gerš.
Ef samningsašili hefur ekki atvinnustöš sem tengist kaupunum skal miša viš heimili hans.
XIV. kafli. Krafa į hendur fyrri söluašila.
84. gr. Skilyrši kröfu į hendur fyrri söluašila.
[Kaupandi getur],1) ef annaš leišir ekki af samningi, gert kröfu vegna galla į söluhlut į hendur fyrri söluašila ef seljandi getur gert sams konar kröfu vegna gallans.
…1)
1)L. 48/2003, 64. gr.
85. gr. Tilkynning.
Kaupandi skal setja kröfu sķna į hendur fyrri söluašila fram įn įstęšulauss drįttar frį žvķ aš honum varš kunnugt um eša mįtti vera kunnugt um gallann. Ķ sķšasta lagi skal hann setja kröfu sķna fram įšur en lišnir eru žeir tilkynningarfrestir sem gilda ķ samskiptum seljanda og fyrri söluašila.
…1)
Kaupandi skal svo fljótt sem tilefni gefst tilkynna fyrri söluašila hvers hann krefst.
1)L. 48/2003, 64. gr.
86. gr. Įbyrgš į upplżsingum skv. 18. gr.
Žegar sį er hlut hefur bśiš til eša annar fyrri söluašili hefur gefiš upplżsingar žęr sem nefndar eru ķ 2. mgr. 18. gr. ber hann įbyrgš į žvķ tjóni sem kaupandinn veršur fyrir vegna upplżsinganna, eftir atvikum óskipt meš seljanda. Reglur 40. gr. eiga viš meš sama hętti.
XV. kafli. Sérreglur um alžjóšleg kaup.
87. gr. Alžjóšleg kaup.
Meš alžjóšlegum kaupum er ķ lögum žessum įtt viš kaup milli ašila sem hafa atvinnustöš sķna ķ mismunandi rķkjum, enda komi žetta fram ķ samningi, leiši af fyrri višskiptum ašila eša megi rįša af upplżsingum sem žeir hafa veitt įšur eša į žeim tķma er kaup voru gerš.
88. gr. Tślkun laganna. Óleyst įlitaefni. Beinar efndir.
Ķ alžjóšlegum kaupum skal viš tślkun į įkvęšum laganna taka tillit til žess aš naušsynlegt er aš samręma beitingu žeirra reglna sem byggšar eru į samningi Sameinušu žjóšanna frį 1980 um alžjóšleg lausafjįrkaup, svo og alžjóšlegs ešlis žeirra. Einnig skal taka tillit til naušsynjar į heišarleika og góšrar trśar ķ alžjóšlegum višskiptum.
Śr įlitaefnum vegna atvika, sem samningur Sameinušu žjóšanna fjallar um en hann leysir ekki śr meš afgerandi hętti, skal leysa ķ samręmi viš meginreglur samningsins og aš öšru leyti ķ samręmi viš žau landslög sem beita ber samkvęmt reglum alžjóšlegs einkamįlaréttar.
Um kröfu um beinar efndir, sem įkvarša skal hér į landi eša į grundvelli ķslenskra réttarreglna, gilda įvallt įkvęši laga žessara, sbr. 28. gr. samnings Sameinušu žjóšanna.
89. gr. Tślkun į yfirlżsingum ašila.
Yfirlżsingu ašila og ašrar athafnir skal tślka ķ samręmi viš vilja hans žegar gagnašili vissi eša mįtti vita hver ętlunin var. Ella ber aš leggja žann skilning til grundvallar sem skynsamur mašur ķ sömu ašstöšu mįtti meš sanngirni hafa viš sambęrilegar ašstęšur.
Žegar įkveša skal ętlun eša skilning skv. 1. mgr. skal taka tillit til allra atvika mįlsins sem žżšingu hafa, svo sem višręšna, fyrri framkvęmdar milli ašila, verslunarvenju og sķšari athafna ašila.
90. gr. Verslunarvenja.
Ef annaš leišir ekki af samningi eru ašilar bundnir af verslunarvenjum sem žeir žekktu eša mįttu žekkja og eru vel žekktar ķ alžjóšlegum višskiptum og er yfirleitt fylgt af ašilum ķ sambęrilegum višskiptasamböndum. Telst verslunarvenjan žį hluti af samningi ašila.
91. gr. Munnlegur eša skriflegur samningur.
Kaup žarf hvorki aš gera né stašfesta skriflega, og um žau gilda engar ašrar formkröfur. Sönnur mį leiša aš kaupum meš sérhverju tiltęku sönnunargagni, ž.m.t. vitnum.
Samningi mį breyta eša ljśka ef ašilar eru um žaš sammįla sķn ķ milli.
Skriflegum samningi, sem įkvešur aš breytingu eša lok samnings skuli gera skriflega, veršur ekki breytt eša honum lokiš meš öšrum hętti. Ašili getur žó meš athöfnum sķnum fyrirgert rétti sķnum til aš byggja į slķkum įkvęšum ef gagnašili hefur gert rįšstafanir ķ trausti žeirra athafna.
92. gr. Erlend löggjöf sem krefst skriflegs samnings.
Įkvęši 91. gr. eiga ekki viš ķ alžjóšlegum kaupum ef annar samningsašilinn hefur atvinnustöš sķna ķ samningsrķki žar sem ekki eru ķ löggjöf višurkenndir ašrir samningar en žeir sem eru geršir skriflega, enda hafi rķkiš gefiš yfirlżsingu ķ samręmi viš 96. gr. samnings Sameinušu žjóšanna um alžjóšleg lausafjįrkaup frį 1980.
93. gr. Sķmskeyti og telexskeyti.
Įkvęši 91. og 92. gr. laga žessara standa žvķ ekki ķ vegi aš nota megi sķmskeyti, telexskeyti, sķmbréf og ašrar rafręnar sendingar manna į milli, enda sé unnt aš sannreyna falsleysi yfirlżsingar og stašfesta žaš.
94. gr. Verulegar vanefndir.
Vanefndir samningsašila teljast verulegar ef žęr leiša til slķks tjóns fyrir gagnašila aš hann telst af žeirra völdum mun verr settur en hann mįtti meš réttu vęnta samkvęmt samningnum, nema žvķ ašeins aš sį ašili, sem vanefnir, hafi ekki getaš séš žaš fyrir og ekki heldur skynsamur mašur ķ sömu stöšu og viš sömu ašstęšur gat meš sanngirni séš fyrir.
95. gr. Afhending og leišrétting skjala.
Ef seljanda er skylt aš afhenda skjal er varšar hlutinn skal hann afhenda žaš į žeim tķma og staš og ķ žvķ įstandi sem um var samiš. Hafi seljandi afhent skjališ fyrir umsaminn tķma getur hann, įšur en afhendingartķmi er kominn, leišrétt galla į skjalinu ef žaš veldur gagnašila ekki óréttmętu óhagręši eša kostnaši. Kaupandi glatar žrįtt fyrir žaš ekki rétti sķnum til skašabóta.
96. gr. Höfundaréttur žrišja manns, išnašarréttindi o.fl.
Seljandi skal afhenda söluhlut įn takmarkana sem rekja mį til höfundaréttar žrišja manns, réttinda žrišja manns į sviši išnašar eša annarra hugverkaréttinda sem seljandinn vissi eša mįtti vita um į samningstķmanum ef réttinn eša kröfuna mį rekja:
a. til laga ķ žvķ rķki žar sem hlutinn skal endurselja eša nota ef žaš var skilningur ašila viš samningsgeršina aš hlutinn skyldi selja eša nota ķ žvķ rķki eša
b. ķ öšrum tilvikum til laga ķ žvķ rķki žar sem kaupandi hefur atvinnustöš sķna viš samningsgeršina.
Skyldur seljanda skv. 1. mgr. eiga ekki viš žegar:
a. kaupandi vissi eša mįtti vita viš samningsgeršina um réttinn eša kröfuna eša
b. rétturinn eša krafan er afleišing žess aš seljandinn hefur fylgt tęknilegum teikningum, lżsingum, fyrirsögnum, hönnun eša öšrum leišbeiningum sem kaupandi hefur lagt til.
97. gr. Undantekningar frį reglum um tilkynningar.
Seljandi getur ekki boriš fyrir sig aš kaupandi hafi vanrękt rannsókn skv. 31. gr. eša vanrękt aš senda tilkynningar skv. 32. gr. ef seljandi vissi eša mįtti vita um žau atvik er varša gallann įn žess aš upplżsa kaupandann um žau.
Žegar um vanheimild eša ašra kröfu žrišja manns skv. 41. eša 96. gr. er aš ręša getur seljandi ekki boriš fyrir sig aš kaupandi hafi sżnt slķka vanrękslu sem um ręšir ķ 1. mgr. ef seljandi vissi um réttinn eša kröfuna og inntak žeirra. Regla 2. mgr. 32. gr. um tveggja įra tilkynningarfrest gildir ekki um slķkar kröfur.
Žótt kaupandi hafi ekki sent tilkynningar žęr sem um ręšir ķ 1. mgr. 32. gr. getur hann krafist afslįttar eša skašabóta fyrir annaš tjón en missi hagnašar hafi hann haft sanngjarna įstęšu til aš lįta hjį lķša aš senda slķkar tilkynningar.
98. gr. Afhending of snemma eša ķ of miklu magni.
Ef söluhlutur er afhentur of snemma getur kaupandi samžykkt afhendinguna eša hafnaš henni, enda gęti hann umönnunarskyldu sinnar.
Ef afhent er meira magn en um var samiš getur kaupandi samžykkt afhendinguna eša hafnaš žvķ sem umfram er. Samžykki kaupandi žaš magn sem umfram hefur veriš afhent, ķ heild eša aš hluta, skal kaupveršiš fyrir umframmagniš reiknast hlutfallslega į grundvelli žess veršs sem leišir af samningnum.
[XVI. kafli. Frjįls uppboš.]1)
1)L. 27/2021, 8. gr.
[99. gr. Uppboš.
Sį sem ber įbyrgš į uppboši į lausafé er nefndur uppbošsstjóri.
Uppbošsstjóri mį hvorki gera boš į uppboši sjįlfur né lįta ašra gera žaš fyrir sķna hönd.
Uppbošsstjóri skal kynna uppbošsskilmįla skriflega og skulu žeir lesnir upp įšur en uppboš hefst.
Ķ uppbošsskilmįlum skal gera grein fyrir gjöldum, sem leggjast ofan į söluverš, greišsluskilmįlum, ef ekki er um stašgreišslu aš ręša, įsamt öšrum skilmįlum sem uppbošsstjóra er skylt aš geta og hvenęr įbyrgš į hinu selda flyst śr hendi seljanda til kaupanda.
Munir sem bjóša į upp skulu vera til sżnis og skošunar ķ hęfilegan tķma fyrir uppboš, hvort sem er į uppbošsstaš eša meš rafręnum hętti.
Kaupandi uppbošsmunar getur ekki boriš fyrir sig galla į honum, nema hann svari ekki til žess heitis er hann var auškenndur meš viš söluna, seljandi hafi haft svik ķ frammi eša almennt sé tališ óheišarlegt aš skjóta sér undan įbyrgš.]1)
1)L. 27/2021, 8. gr.
[XVII. kafli.]1) [Gildistaka o.fl.]2)
1)L. 27/2021, 8. gr. 2)L. 81/2019, 24. gr.
[[100. gr.]1) …2)]3)
1)L. 27/2021, 8. gr. 2)L. 81/2019, 24. gr. 3)L. 87/2006, 1. gr.
[101. gr.]1)
Lög žessi öšlast gildi 1. jśnķ 2001.
…
Lög žessi gilda einvöršungu um žį samninga sem geršir verša eftir gildistöku laganna.
1)L. 27/2021, 8. gr.
Įkvęši til brįšabirgša. …1)
1)L. 87/2006, 3. gr.