Lagasafn. Ķslensk lög 12. aprķl 2024. Śtgįfa 154b. Prenta ķ tveimur dįlkum.
Lög um gjaldžrotaskipti o.fl.
1991 nr. 21 26. mars
Ferill mįlsins į Alžingi. Frumvarp til laga.
Tóku gildi 1. jślķ 1992. Breytt meš:
L. 92/1991 (tóku gildi 1. jślķ 1992 nema 103. gr. sem tók gildi 9. jan. 1992).
L. 26/1998 (tóku gildi 29. aprķl 1998).
L. 32/2000 (tóku gildi 26. maķ 2000).
L. 88/2008 (tóku gildi 1. jan. 2009 nema brbįkv. VII sem tók gildi 21. jśnķ 2008).
L. 23/2009 (tóku gildi 31. mars 2009).
L. 24/2009 (tóku gildi 1. aprķl 2009).
L. 31/2010 (tóku gildi 27. aprķl 2010).
L. 60/2010 (tóku gildi 19. jśnķ 2010).
L. 95/2010 (tóku gildi 3. jślķ 2010).
L. 101/2010 (tóku gildi 1. įgśst 2010).
L. 135/2010 (tóku gildi 2. des. 2010).
L. 142/2010 (tóku gildi 29. des. 2010; um lagaskil sjį 2. gr.).
L. 162/2010 (tóku gildi 1. jan. 2011).
L. 82/2011 (tóku gildi 1. sept. 2011 nema brbįkv. sem tók gildi 30. jśnķ 2011).
L. 126/2011 (tóku gildi 30. sept. 2011).
L. 72/2012 (tóku gildi 4. jślķ 2012 nema 7. gr. sem tók gildi 15. jślķ 2012).
L. 47/2015 (tóku gildi 1. jan. 2016 nema brbįkv. og 22. og 23. gr. sem tóku gildi 15. jślķ 2015).
L. 78/2015 (tóku gildi 1. įgśst 2015).
L. 117/2016 (tóku gildi 1. jan. 2018, nema 52., 53., 75., 76. og 79.–81. gr. sem tóku gildi 28. okt. 2016).
L. 141/2018 (tóku gildi 1. jan. 2019).
L. 74/2019 (tóku gildi 1. okt. 2020 skv. augl. A 79/2020 nema 1. gr. og 1. og 2. tölul. 12. gr. sem tóku gildi 5. jślķ 2019).
L. 57/2020 (tóku gildi 26. jśnķ 2020).
L. 133/2022 (tóku gildi 7. jan. 2023).
L. 45/2023 (tóku gildi 1. jan. 2024 nema 8. gr. og b-lišur 9. gr. sem tóku gildi 21. jśnķ 2023; um lagaskil sjį nįnar 11. gr.).
L. 21/2024 (tóku gildi 1. aprķl 2024; um lagaskil sjį 31. gr.).
Ef ķ lögum žessum er getiš um rįšherra eša rįšuneyti įn žess aš mįlefnasviš sé tilgreint sérstaklega eša til žess vķsaš, er įtt viš dómsmįlarįšherra eša dómsmįlarįšuneyti sem fer meš lög žessi. Upplżsingar um mįlefnasviš rįšuneyta skv. forsetaśrskurši er aš finna hér.
1. žįttur. Almenn įkvęši.
I. kafli. Oršskżringar.
1. gr.
Ķ lögum žessum er oršiš skuldari notaš um mann, félag eša stofnun sem ęskir og fęr eftir atvikum heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings eša krafist er gjaldžrotaskipta hjį.
Oršiš žrotamašur er ķ lögum žessum notaš um mann žegar bś hans hefur veriš tekiš til gjaldžrotaskipta. Ef įtt getur viš og annaš er ekki tekiš fram er oršiš einnig notaš um félög og stofnanir žegar bś žeirra hafa veriš tekin til gjaldžrotaskipta.
2. gr.
Ķ lögum žessum telst frestdagur vera sį dagur sem hérašsdómara berst beišni um heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings eša krafa um gjaldžrotaskipti, svo og dįnardagur manns ef fariš er meš dįnarbś hans eftir reglum žessara laga um gjaldžrotaskipti. Ef fleiri en einn žessara daga koma til įlita telst sį fyrsti žeirra frestdagur, sbr. žó 2.–4. mgr.
Sį dagur, sem hérašsdómara barst beišni um heimild til greišslustöšvunar, telst frestdagur žótt beišnin hafi veriš afturkölluš eša henni hafi veriš hafnaš, ef nż beišni um heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings eša krafa um gjaldžrotaskipti į bśi skuldarans berst hérašsdómara innan mįnašar frį žvķ žaš geršist. Hafi skuldara veriš veitt heimild til greišslustöšvunar telst sį dagur, sem beišni um hana barst hérašsdómara, enn fremur frestdagur ef hérašsdómara berst beišni skuldarans um heimild til aš leita naušasamnings eša krafa um gjaldžrotaskipti į bśi hans innan mįnašar frį žvķ greišslustöšvun lauk.
Sį dagur, sem hérašsdómara barst beišni um heimild til aš leita naušasamnings, telst frestdagur ef honum berst nż beišni um slķka heimild, beišni um heimild til greišslustöšvunar eša krafa um gjaldžrotaskipti į bśi skuldarans innan mįnašar frį žvķ upphaflega beišnin var afturkölluš eša henni var hafnaš, heimild til aš leita naušasamnings féll nišur eša śrskuršur gekk um hvort naušasamningur yrši stašfestur.
Sį dagur, sem hérašsdómara barst krafa um gjaldžrotaskipti, telst frestdagur žótt krafan hafi veriš afturkölluš eša henni hafi veriš hafnaš, ef honum berst nż krafa um gjaldžrotaskipti eša beišni um heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings innan mįnašar frį žvķ žaš geršist.
Beišni eša krafa telst komin fram innan mįnašar skv. 2.–4. mgr. ef hśn berst ķ sķšasta lagi į sama mįnašardegi og fyrri atburšur geršist almanaksmįnuši fyrr.
3. gr.
Oršiš nįkomnir er ķ lögum žessum notaš um žį sem eftirfarandi tengsl standa milli:
1. hjón og žį sem bśa ķ óvķgšri sambśš,
2. žį sem eru skyldir ķ beinan legg eša fyrsta liš til hlišar, en meš skyldleika er ķ žessu sambandi einnig įtt viš tengsl sem skapast viš ęttleišingu eša fóstur,
3. žį sem tengjast meš hjśskap eša óvķgšri sambśš meš sama hętti og um ręšir ķ 2. tölul.,
4. mann og félag eša stofnun sem hann eša mašur honum nįkominn į verulegan hluta ķ [eša žar sem hann eša mašur honum nįkominn situr ķ stjórn eša stżrir daglegum rekstri],1)
5. [tvö félög eša stofnanir ef annaš žeirra į verulegan hluta ķ hinu eša mašur nįkominn öšru žeirra į slķkan hluta ķ hinu, situr žar ķ stjórn eša stżrir daglegum rekstri],1)
6. menn, félög og stofnanir sem eru ķ sambęrilegum tengslum og um ręšir ķ 1.–5. tölul.
1)L. 95/2010, 3. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l.
II. kafli. Lögsaga o.fl.
4. gr.
Žegar skuldari er einstaklingur veršur įkvęšum žessara laga um heimild hans til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings og um gjaldžrotaskipti į bśi hans žvķ ašeins beitt aš skuldarinn eigi lögheimili hér į landi og sé ekki undanžeginn lögsögu ķslenskra dómstóla. Įkvęšum žessara laga veršur žó beitt um ķslenskan rķkisborgara sem į ekki lögheimili hér į landi, ef hann er undanžeginn lögsögu dómstóla ķ öšrum rķkjum.
Žegar skuldari er félag eša stofnun veršur įkvęšum žessara laga um heimild hans til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings og um gjaldžrotaskipti į bśi hans žvķ ašeins beitt aš eftirfarandi skilyršum sé fullnęgt:
1. žegar um skrįsett félag er aš ręša aš žaš eigi skrįš varnaržing hér į landi,
2. žegar um óskrįsett félag er aš ręša aš žaš eigi varnaržing hér į landi samkvęmt samžykktum sķnum, lögum eša ešli mįls, en sömu reglum skal beitt um stofnun eftir žvķ sem įtt getur viš.
5. gr.
Einkafirma manns og félagi, žar sem félagsmenn bera ótakmarkaša įbyrgš į skuldbindingum, veršur ašeins veitt heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings ef sį eša žeir sem bera įbyrgš į skuldbindingum firmans eša félagsins fį einnig sömu heimild. Bś slķks firma eša félags veršur ekki tekiš til gjaldžrotaskipta nema bś žess manns eša žeirra sem bera įbyrgš į skuldbindingum firmans eša félagsins séu įšur tekin til gjaldžrotaskipta.
Nś er skuldarinn félag, sem į varnaržing hér į landi og starfrękir śtibś hér eša erlendis, félagiš ber ótakmarkaša įbyrgš į skuldbindingum śtibśsins og félaginu er veitt heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings, og skal žį sś heimild nį sjįlfkrafa til śtibśsins. Eins skal fariš aš ef bś félagsins er tekiš til gjaldžrotaskipta. Hér į landi veršur śtibśinu ekki veitt sjįlfstęš heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings og bś žess veršur ekki tekiš til gjaldžrotaskipta nema meš bśi félagsins.
Opinberri stofnun veršur ekki veitt heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings og bś hennar veršur ekki tekiš til gjaldžrotaskipta ef rķkiš eša sveitarfélag ber įbyrgš į skuldbindingum hennar nema męlt sé į annan veg ķ lögum. Bś sveitarfélags veršur ekki tekiš til gjaldžrotaskipta.
6. gr.
[Heimilt er aš gera samninga viš önnur rķki]1) um aš heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings, sem er veitt ķ einu samningsrķki, gildi sjįlfkrafa ķ öšru samningsrķki meš žeim réttarįhrifum sem fylgja slķkri heimild ķ öšru hvoru rķkinu. Į sama hįtt er …1) heimilt aš gera samninga viš önnur rķki um aš gjaldžrotaskipti ķ einu samningsrķki nįi einnig til eigna eša réttinda žrotamanns ķ öšru samningsrķki, en įkveša mį ķ slķkum samningi aš gjaldžrotaskipti fari aš einhverju leyti eša öllu sjįlfstętt fram ķ hverju samningsrķki fyrir sig eftir löggjöf žess eša annars tiltekins rķkis.
[Įn tillits til žess hvort samningur hefur veriš geršur eftir 1. mgr. veršur įkvęšum žessara laga um heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings sjįlfkrafa beitt um śtibś erlends félags, sem er starfrękt og į skrįš varnaržing hér į landi, ef félagiš ber įbyrgš į skuldbindingum śtibśsins og hefur įšur fengiš sömu eša fyllilega sambęrilega heimild ķ sķnu heimarķki. Bś slķks śtibśs veršur ekki tekiš til gjaldžrotaskipta hér į landi, nema bś erlenda félagsins hafi įšur veriš tekiš til gjaldžrotaskipta.
Ef annaš leišir ekki af 1. eša 2. mgr. hafa heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings og gjaldžrotaskipti ķ öšru rķki ekki įhrif hér į landi nema skuldari eša žrotabś hans afli śrskuršar Hérašsdóms Reykjavķkur um aš sama eša sambęrileg heimild eša fullnustugerš, sem kvešiš hefur veriš į um meš dómsśrlausn ķ heimarķki hans, hafi eftir žvķ sem įtt getur viš réttarįhrif hér į landi eftir įkvęšum IV. kafla, 1. og 2. mgr. 40. gr. eša 74. og 116. gr. Beišni um slķkan śrskurš skal vera skrifleg og greint žar skżrlega frį hverrar heimildar sé leitaš, auk naušsynlegrar reifunar į atvikum mįls og žeim erlendu réttarreglum sem įtt geta viš. Meš beišninni skulu fylgja višhlķtandi gögn um heimildina sem fengin hefur veriš ķ öšru rķki, žar meš tališ stašfest endurrit śrlausnar dómstóls įsamt žżšingu og stašfesting hans į aš heimildin sé enn ķ gildi og hversu lengi hśn muni standa.]2)
1)L. 92/1991, 108. gr. 2)L. 95/2010, 4. gr.
7. gr.
Beišni um heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings og krafa um gjaldžrotaskipti skal vera skrifleg. Ķ henni eša fylgigögnum meš henni skal eftirfarandi koma fram svo skżrt sem verša mį:
1. hvers sé beišst eša krafist,
2. fullt nafn skuldarans og kennitala hans; sé skuldarinn einstaklingur skal enn fremur koma fram hvert lögheimili hans sé og dvalarstašur, sé hann annar en lögheimili, hvort hann hafi atvinnurekstur meš höndum og ef svo er hver sį rekstur sé, hvar hann fari fram og hvort um firma sé ręša sem beri sérstakt heiti; ef skuldarinn er félag skal enn fremur koma fram hvert varnaržing og hvar starfstöš žess sé, hvenęr žaš hafi veriš stofnaš, hver tilgangur žess sé, hverja starfsemi žaš hafi meš höndum og hvar hśn fari fram, en sömu upplżsingar skulu koma fram ef skuldarinn er stofnun,
3. viš hver atvik, rök og lagaįkvęši beišnin eša krafan sé studd.
Ef beišni eša krafa stafar frį skuldaranum sjįlfum skulu aš auki koma fram sundurlišašar upplżsingar um eignir hans og skuldir.
Ef krafa stafar frį öšrum en skuldaranum skal koma fram hver hafi hana uppi įsamt kennitölu hans og heimili, svo og yfirlżsing af hendi hlutašeiganda um aš hann įbyrgist allan kostnaš af žeirri ašgerš sem hann krefst.
Žau gögn sem beišni eša krafa er studd viš skulu fylgja henni. Ef skuldarinn er félag skulu eftir žvķ sem unnt er einnig fylgja samžykktir žess, gögn eša vottorš um skrįningu og sķšustu reikningar žess, en eftir atvikum skal eins fariš aš ef um stofnun er aš ręša eša mann sem hefur atvinnurekstur meš höndum.
8. gr.
Beišni um heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings og kröfu um gjaldžrotaskipti skal beint til hérašsdómstóls ķ žvķ umdęmi žar sem skuldarinn yrši sóttur ķ einkamįli į heimilisvarnaržingi sķnu.
Ef samtķmis er beišst heimildar til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings eša krafist gjaldžrotaskipta hjį einum manni eša fleirum og firma eša félagi, sbr. 1. mgr. 5. gr., og varnaržing žeirra er ekki žaš sama, getur sį sem setur fram beišni eša kröfu óskaš eftir žvķ viš hérašsdómara į varnaržingi eins žeirra aš hann fari meš mįlefni žeirra allra. Ef hérašsdómari telur efni til aš verša viš žeirri ósk skal hann senda [rįšherra]1) erindiš tafarlaust, en rįšherra įkvešur endanlega hvort viš žvķ verši oršiš. Hérašsdómari getur ekki tekiš fyrir beišni eša kröfu varšandi žį sem eiga varnaržing utan umdęmis hans fyrr en rįšherra hefur heimilaš žaš.
Ef beišni eša krafa kemur fram ķ umdęmi žar sem ekki veršur fariš meš hana skal hérašsdómari framsenda hana og fylgigögn meš henni hérašsdómstólnum ķ réttu umdęmi meš įritun eša vottorši um hvenęr hśn hafi borist honum, en sį dagur sem hann tók viš henni telst frestdagur žótt hśn hafi komiš fram ķ röngu umdęmi.
Fariš veršur meš beišni eša kröfu ķ žvķ umdęmi žar sem hśn kom réttilega fram žótt skuldari flytji lögheimili sitt eša skrįš varnaržing śr umdęminu įšur en endanleg afstaša er tekin til hennar.
Beišnum eša kröfum skuldarans eša annarra varšandi heimild til greišslustöšvunar skal beint til žess hérašsdómstóls sem veitti heimildina ķ byrjun žótt skuldarinn hafi flutt lögheimili sitt eša skrįš varnaržing śr umdęminu eftir aš heimildin var veitt. Eins skal fariš meš beišnir eša kröfur varšandi heimild til aš leita naušasamnings.
1)L. 126/2011, 153. gr.
9. gr.
Viš hérašsdómstóla skulu haldnar skrįr um beišnir og kröfur samkvęmt lögum žessum žar sem fram koma upplżsingar um afdrif žeirra, svo og um dómsmįl sem eru rekin eftir įkvęšum laga žessara, en [rįšherra]1) setur nįnari reglur um slķkar skrįr ķ reglugerš.2)
[Rįšherra]1) setur enn fremur fyrirmęli ķ reglugerš2) um žingbękur, ašra skrįningu upplżsinga og veitingu vottorša um žau mįlefni sem lög žessi taka til.
Hérašsdómari skal veita žeim sem žess krefst og hann telur hafa lögmętra hagsmuna aš gęta upplżsingar śr skrįm skv. 1. mgr. Sį sem hefur lögmętra hagsmuna aš gęta getur einnig krafist ašgangs aš beišnum eša kröfum og fylgigögnum meš žeim žótt žęr hafi ekki veriš lagšar fram į dómžingi.
1)L. 162/2010, 123. gr. 1)Rg. 226/1992.
[9. gr. a.
Įkvęši laga um Höfšaborgarsamninginn um alžjóšleg tryggingarréttindi ķ hreyfanlegum bśnaši og bókunar um bśnaš loftfara hafa forgang fram yfir įkvęši žessara laga vegna skrįšra tryggingarréttinda sem falla undir Höfšaborgarsamninginn og bókun um bśnaš loftfara og innbyršis žżšingu skrįšra tryggingarréttinda, og žeirra śrręša sem kröfuhafi hefur til aš nį fullnustu kröfu sinnar.]1)
1)L. 74/2019, 12. gr.
2. žįttur. Greišslustöšvun.
III. kafli. Heimild til greišslustöšvunar.
10. gr.
Skuldari, sem į ķ verulegum fjįrhagsöršugleikum og vill freista žess aš koma nżrri skipan į fjįrmįl sķn meš ašstoš lögmanns eša löggilts endurskošanda, sem hann hefur rįšiš ķ žvķ skyni, getur leitaš heimildar til greišslustöšvunar.
Ķ beišni um heimild til greišslustöšvunar eša meš henni skal, auk žess sem męlt er fyrir um ķ 7. gr., koma fram ķtarleg greinargerš skuldarans um hvaš valdi verulegum fjįrhagsöršugleikum hans, ķ hverju žeir felist, hvernig hann hyggist leysa śr žeim meš heimild til greišslustöšvunar og hvern hann hafi rįšiš sér til ašstošar. Ef skuldarinn er bókhaldsskyldur skal fylgja beišninni yfirlżsing löggilts endurskošanda um aš bókhald skuldarans sé ķ lögbošnu formi.
Ašstošarmašur skuldara viš greišslustöšvun skal fullnęgja hęfisskilyršum 1.–4. tölul. 2. mgr. 75. gr. og mį hann hvorki sjįlfur hafa hagsmuna aš gęta af fjįrhagslegum mįlefnum skuldarans né neinn honum nįkominn. Meš beišni um heimild til greišslustöšvunar skal lögš fram yfirlżsing hans um aš hann sé fśs til aš taka aš sér starfann og fullnęgi žessum skilyršum.
11. gr.
Tafarlaust eftir aš beišni um heimild til greišslustöšvunar hefur borist skal hérašsdómari įkveša hvenęr hśn verši tekin fyrir į dómžingi, en žinghald ķ žvķ skyni skal hįš svo fljótt sem verša mį. Įkvöršun žessa tilkynnir hérašsdómari skuldaranum meš sannanlegum hętti og žeim fyrirvara aš žingsókn verši komiš viš.
Žegar beišni um heimild til greišslustöšvunar er fyrst tekin fyrir og mętt er af hįlfu skuldarans skal hérašsdómari leita svara viš sérhverju žvķ sem hann telur óljóst eša ónógar upplżsingar komnar fram um og getur haft žżšingu viš mat į žvķ hvort oršiš verši viš beišninni. Hérašsdómara er rétt aš benda skuldaranum į žaš sem kann aš vera įfįtt og veita honum skamman frest til aš leggja fram frekari gögn eša til aš veita nįnari upplżsingar um tiltekin atriši, ef žaš veršur tališ geta boriš įrangur, en slķkur frestur skal ekki veittur til lengri tķma en einnar viku og aš jafnaši ašeins einu sinni. Hérašsdómara er einnig rétt aš veita skuldaranum frest meš sama hętti til aš rįša sér annan mann til ašstošar ef sį mašur, sem hann hefur rįšiš sér ķ byrjun, fullnęgir ekki hęfisskilyršum til starfans aš mati hérašsdómara.
Ef ekki er sótt žing af hįlfu skuldarans žegar beišni hans er tekin fyrir skošast hśn afturkölluš.
12. gr.
Žegar gagnaöflun er lokiš um beišni um heimild til greišslustöšvunar skal hérašsdómari įn įstęšulauss drįttar kveša upp śrskurš um hvort heimildin sé veitt.
Hérašsdómari skal synja um heimild til greišslustöšvunar ef eitthvert eftirtalinna atriša į viš:
1. aš krafa um gjaldžrotaskipti į bśi skuldarans hafi komiš fram įšur en beišni hans um heimild til greišslustöšvunar var tekin til śrskuršar og krafan hafi hvorki veriš afturkölluš né hafnaš meš śrskurši,
2. aš skuldarinn hafi įšur haft heimild til greišslustöšvunar sem hefur lokiš innan žriggja įra fyrir frestdag,
3. aš naušasamningur hafi komist į fyrir skuldarann innan žriggja įra fyrir frestdag,
4. aš skuldaranum sé sżnilega žegar oršiš skylt aš krefjast gjaldžrotaskipta į bśi sķnu vegna įkvęša 2. mgr. 64. gr.,
5. aš ekki verši tališ aš skuldarinn eigi ķ slķkum fjįrhagsöršugleikum aš žeir séu verulegir eša ónógar upplżsingar hafi komiš fram til aš lagt verši mat į žaš,
6. aš rįšageršir skuldarans um rįšstafanir mešan į greišslustöšvun stęši verši ekki taldar heimilar eša samrżmast tilgangi hennar, raunhęfar eša lķklegar til aš koma nżrri skipan į fjįrmįl hans, eša upplżsingar um žęr séu svo óljósar aš ekki žyki fęrt aš leggja mat į žaš,
7. aš rökstuddur grunur sé um aš upplżsingar af hendi skuldarans séu vķsvitandi rangar eša villandi,
8. aš beišni skuldarans eša fylgigögnum meš henni sé įfįtt ķ öšrum atrišum eša sį sem hann hefur rįšiš sér til ašstošar verši talinn vanhęfur til aš gegna žvķ starfi, enda hafi skuldarinn ekki sinnt įbendingum hérašsdómara skv. 2. mgr. 11. gr.
Telji hérašsdómari skilyršum fullnęgt til aš verša viš beišni um heimild til greišslustöšvunar skal tiltekiš ķ śrskurši aš heimildin sé veitt til įkvešins dags og stundar innan žriggja vikna frį uppkvašningu śrskuršarins žegar žing veršur hįš til aš taka mįlefniš fyrir į nż.
Śrskurši hérašsdómara samkvęmt žessari grein veršur ekki skotiš til ęšra dóms.
13. gr.
Ašstošarmašur skuldarans skal tafarlaust eftir veitingu heimildar til greišslustöšvunar boša lįnardrottna hans til fundar sem skal haldinn į varnaržingi skuldarans og ekki sķšar en žremur sólarhringum fyrir žinghald sem hérašsdómari hefur įkvešiš skv. 3. mgr. 12. gr., en aš öšru leyti skal įkveša staš og stund til fundarins meš žeim hętti aš ętla megi aš sem flestir lįnardrottnar geti įtt kost į aš sękja hann.
Fundarboš skal vera skriflegt og sent öllum žekktum lįnardrottnum skuldarans meš hęfilegum fyrirvara ķ śtbornu įbyrgšarbréfi, sķmskeyti eša į annan sannanlegan hįtt. Ķ žvķ skal koma fram aš heimild hafi veriš veitt til greišslustöšvunar, hvar og hvenęr fundur verši haldinn meš lįnardrottnum og hvenęr hérašsdómari hafi įkvešiš aš taka mįlefniš fyrir į nż į dómžingi. Lįnardrottnum, sem ekki var kunnugt um ķ byrjun en uppvķst veršur um fyrir fundinn, skal tilkynnt um žetta į sama hįtt.
14. gr.
Į fundi meš lįnardrottnum, sem bošaš er til skv. 13. gr., skal ašstošarmašur skuldarans leggja fram tęmandi og sundurlišaša skrį sķna um eignir og skuldbindingar skuldarans, en žar skal andvirši hverrar eignar įętlaš og fjįrhęš hverrar skuldbindingar reiknuš śt mišaš viš frestdag. Į fundinum skal ašstošarmašurinn gera grein fyrir žvķ hvernig hann telji unnt aš reyna aš koma nżrri skipan į fjįrmįl skuldarans, hvaš hafi žegar veriš gert ķ žeim efnum og hvort skuldarinn hyggist ęskja įframhaldandi greišslustöšvunar. Į fundinum skal ašstošarmašurinn enn fremur leita afstöšu lįnardrottna til rįšagerša sinna og tillagna žeirra um ašgeršir.
Ašstošarmašurinn stjórnar fundi meš lįnardrottnum og fęrir fundargerš, en ķ henni skulu višhorf lįnardrottna til rįšagerša hans koma skżrlega fram. Ķ žessum efnum skal fariš eftir įkvęšum 4. og 5. mgr. 79. gr., aš žvķ leyti sem įtt getur viš, en rétt til fundarsóknar eiga žeir sem gefa sig fram į fundarstaš og kvešast eiga kröfu į hendur skuldaranum sem hann kannast viš eša žeir sżna skilrķki fyrir.
15. gr.
Nś ęskir skuldarinn įframhaldandi greišslustöšvunar og skal hann žį leggja fram skriflega beišni um žaš ķ žinghaldi sem hérašsdómari hefur įkvešiš ķ śrskurši sķnum skv. 3. mgr. 12. gr.
Beišninni skulu fylgja skrį ašstošarmanns um eignir og skuldbindingar skuldarans, sönnur fyrir aš bošaš hafi veriš til fundar meš lįnardrottnum eftir fyrirmęlum 13. gr., fundargerš af fundinum og skrifleg greinargerš ašstošarmannsins um hvernig hafi veriš stašiš aš ašgeršum į greišslustöšvunartķmanum og hverjar rįšstafanir verši geršar ef beišnin veršur tekin til greina.
16. gr.
Lįnardrottni skuldarans er heimilt aš męta į dómžingi žar sem beišni skuldarans skv. 15. gr. er tekin fyrir og leggja žar fram skrifleg og rökstudd mótmęli gegn žvķ aš hśn verši tekin til greina. Fariš skal meš slķk mótmęli eftir 166. gr. ef hvorki skuldarinn né lįnardrottinn hans falla žegar frį kröfum sķnum.
17. gr.
Ef skuldarinn leggur fram beišni skv. 1. mgr. 15. gr. framlengist greišslustöšvun sjįlfkrafa žar til hérašsdómari hefur tekiš afstöšu til hennar ķ śrskurši, žó aldrei lengur en ķ sjö sólarhringa.
Hérašsdómari skal synja um įframhaldandi greišslustöšvun ef eitthvert eftirtalinna atvika eiga viš:
1. aš svo standi į sem segir ķ 4.–8. tölul. 2. mgr. 12. gr.,
2. aš ašstošarmašur skuldarans žyki hafa vanrękt skyldur sķnar ķ starfi, enda verši ekki rįšin bót į žvķ meš rįšningu nżs ašstošarmanns,
3. aš skuldarinn hafi meš eša įn samžykkis ašstošarmanns sķns gert rįšstafanir ķ andstöšu viš įkvęši 19.–21. gr.,
4. aš tališ verši eftir žvķ sem fram er komiš og ķ ljósi ašstęšna aš ekki hafi veriš stašiš ešlilega aš tilraunum til aš koma nżrri skipan į fjįrmįl skuldarans mešan į greišslustöšvun hefur stašiš,
5. aš įframhaldandi greišslustöšvun žyki ekki munu žjóna tilgangi.
Śrskurši hérašsdómara um synjun um įframhaldandi greišslustöšvun veršur ekki skotiš til ęšra dóms.
Telji hérašsdómari skilyrši til aš fallast į beišni skuldarans um įframhaldandi greišslustöšvun skal įkvešiš ķ śrskurši aš heimildin sé framlengd til tiltekins dags og stundar žegar žing veršur hįš til aš taka mįlefniš fyrir į nż innan žriggja mįnaša eftir aš beišnin var lögš fram į dómžingi.
Ašstošarmašur skuldarans skal tafarlaust tilkynna öllum žekktum lįnardrottnum um śrskurš hérašsdómara ķ śtbornu įbyrgšarbréfi, sķmskeyti eša į annan sannanlegan hįtt.
18. gr.
Nś hefur greišslustöšvun veriš framlengd en sį tķmi hefur ekki nęgt til aš ljśka viš aš koma nżrri skipan į fjįrmįl skuldarans og getur hann žį enn lagt fram beišni um įframhaldandi greišslustöšvun ķ žinghaldi sem hérašsdómari hefur įkvešiš skv. 4. mgr. 17. gr., ef veruleg lķkindi verša talin fyrir aš slķk heimild leiši til įrangurs. Įšur skal ašstošarmašur skuldarans boša og halda fund meš lįnardrottnum eftir įkvęšum 13. og 14. gr.
Beišni skuldarans skv. 1. mgr. skal vera skrifleg. Henni skulu fylgja žau gögn sem eru talin ķ 2. mgr. 15. gr., en žaš skal rökstutt ķ greinargerš ašstošarmannsins hvers vegna sį tķmi sem er žegar lišinn hafi ekki nęgt til aš koma nżrri skipan į fjįrmįl skuldarans og hvernig greišslustöšvun geti boriš įrangur ef af framhaldi hennar yrši.
Įkvęšum 16. og 17. gr. skal beitt um mešferš beišni skuldarans skv. 1. mgr., žó žannig aš hérašsdómari getur aldrei heimilaš skuldaranum greišslustöšvun ķ lengri tķma en alls sex mįnuši tališ frį žinghaldi sem hann hefur įkvešiš ķ śrskurši skv. 3. mgr. 12. gr. Hérašsdómari įkvešur ekki žinghald viš lok greišslustöšvunar sem stendur žann hįmarkstķma.
Framlengja mį heimild til greišslustöšvunar oftar en tvķvegis innan žess hįmarksfrests sem męlt er fyrir um ķ 3. mgr.
IV. kafli. Réttarįhrif greišslustöšvunar.
19. gr.
Mešan į greišslustöšvun stendur er skuldaranum óheimilt aš rįšstafa eignum sķnum eša réttindum og stofna til skuldbindinga į hendur sér, nema ašstošarmašur hans veiti fyrir fram samžykki sitt til žess hverju sinni og heimild standi til slķkrar ašgeršar ķ 20. eša 21. gr.
Žrįtt fyrir įkvęši 1. mgr. er ašstošarmanni heimilt aš veita skuldaranum skriflega fyrir fram almennt samžykki til aš verja fjįrmunum innan tiltekinna marka til aš afla sér og fjölskyldu sinni daglegra naušsynja eša til aš standa straum af reglubundnum eša naušsynlegum śtgjöldum til aš halda įfram rekstri sķnum, en skuldaranum ber aš gera ašstošarmanninum grein fyrir rįšstöfunum ķ skjóli slķks samžykkis meš reglulegu millibili eftir įkvöršun ašstošarmannsins og er samžykkiš afturtękt įn fyrirvara.
Ašstošarmanni skuldarans ber eftir föngum aš hafa umsjón eša eftirlit meš fjįrreišum hans til aš fyrirbyggja aš hann brjóti gegn įkvęšum 1. og 2. mgr.
20. gr.
Mešan į greišslustöšvun stendur er óheimilt aš rįšstafa eignum eša réttindum skuldarans, nema rįšstöfunin verši talin naušsynlegur žįttur ķ daglegum rekstri hans eša tilraunum til aš koma nżrri skipan į fjįrmįl hans, ešlilegt verš komi fyrir žau og andviršiš sé varšveitt žannig aš žaš liggi fyrir óskert viš lok greišslustöšvunar, sbr. žó 2. mgr. Skuldaranum er žó heimilt aš rįšstafa eignum eša réttindum sķnum sem rynnu ekki til žrotabśs hans ef til gjaldžrotaskipta vęri žegar komiš.
Mešan į greišslustöšvun stendur er óheimilt aš verja peningaeign skuldarans, peningum sem fįst viš rįšstöfun eigna eša réttinda, arši af eignum eša réttindum eša tekjum sem hann aflar ķ atvinnurekstri til annarra žarfa en:
1. aš afla skuldaranum og fjölskyldu hans daglegra naušsynja,
2. aš standa straum af naušsynlegum śtgjöldum til aš halda įfram rekstri skuldarans,
3. aš greiša skuldir aš žvķ leyti sem žaš er heimilt skv. 21. gr.,
4. aš greiša óumflżjanlegan kostnaš af tilraunum til aš koma nżrri skipan į fjįrmįl skuldarans,
5. aš kosta ašgeršir sem mį telja vķst aš séu naušsynlegar til aš koma ķ veg fyrir verulegt tjón.
21. gr.
Skuldaranum er óheimilt aš greiša skuldir eša efna ašrar skuldbindingar sķnar mešan į greišslustöšvun stendur nema aš žvķ leyti sem vķst er aš skuldbindingin yrši efnd eša skuldin yrši greidd eftir stöšu sinni ķ skuldaröš ef til gjaldžrotaskipta kęmi į bśi hans ķ kjölfar greišslustöšvunar. Heimilt er žó annars aš greiša skuld eša efna ašra skuldbindingu ef telja mį vķst aš žaš sé naušsynlegt til aš varna verulegu tjóni.
Mešan į greišslustöšvun stendur er skuldaranum óheimilt aš stofna til skulda, taka į sig ašrar skuldbindingar eša leggja höft į eignir sķnar eša réttindi, nema til aš afla sér og fjölskyldu sinni daglegra naušsynja, eša žaš sé naušsynlegt til aš halda įfram atvinnurekstri hans eša til aš varna verulegu tjóni og vķst žykir aš sś ašgerš yrši lįnardrottnum hans til hagsbóta ef til gjaldžrotaskipta kęmi į bśi hans ķ kjölfar greišslustöšvunar.
22. gr.
Įkvęši ķ samningum eša réttarreglum um afleišingar vanefnda taka ekki gildi gagnvart skuldaranum į žeim tķma sem greišslustöšvun stendur yfir, aš öšru leyti en žvķ aš krefjast mį drįttarvaxta, dagsekta eša févķtis vegna vanefnda skuldarans į skyldum sķnum įn tillits til greišslustöšvunar.
Mešan į greišslustöšvun stendur er óheimilt aš taka bś skuldarans til gjaldžrotaskipta eša kyrrsetja eignir hans, taka žęr ķ löggeymslu, gera fjįrnįm ķ žeim eša rįšstafa žeim meš naušungarsölu.
Mešan į greišslustöšvun stendur er stjórnvöldum óheimilt aš neyta žvingunarśrręša ķ garš skuldarans vegna vanefnda hans į skuldbindingum sķnum viš žau. Veiting heimildar til greišslustöšvunar raskar ekki įstandi sem stjórnvald hefur komiš į fyrir žann tķma meš slķku śrręši.
V. kafli. Lok greišslustöšvunar.
23. gr.
Greišslustöšvun lżkur įn frekari ašgerša žegar sį tķmi er į enda sem hérašsdómari hefur markaš henni og beišni um įframhaldandi greišslustöšvun kemur ekki fram eša ekki er mętt af hįlfu skuldarans ķ žinghaldi viš lok įšur įkvešins greišslustöšvunartķma.
Greišslustöšvun lżkur sjįlfkrafa žótt sį tķmi sé ekki runninn śt sem heimild var veitt til hennar:
1. žegar hérašsdómara berst skrifleg tilkynning skuldarans um aš hann afsali sér heimild sinni til hennar,
2. žegar śrskuršur gengur um aš skuldaranum sé veitt heimild til aš leita naušasamnings,
3. žegar śrskuršur gengur um aš bś skuldarans sé tekiš til gjaldžrotaskipta aš kröfu hans sjįlfs,
4. viš andlįt skuldarans,
5. viš kosningu lögmęltrar skilanefndar til aš slķta félagi sem hefur heimild til greišslustöšvunar.
Greišslustöšvun lżkur žegar ķ staš viš uppkvašningu śrskuršar hérašsdómara um synjun um įframhaldandi heimild til hennar eša nišurfellingu heimildarinnar skv. 24.–26. gr., svo og ef sį frestur rennur śt sem getur ķ 1. mgr. 17. gr. įn žess aš śrskuršur sé kvešinn upp innan hans um įframhaldandi greišslustöšvun.
Ef greišslustöšvun lżkur skv. 2. eša 3. mgr. falla sjįlfkrafa nišur fundir meš lįnardrottnum og žinghöld ķ tengslum viš hana sem įšur hafši veriš įkvešiš aš halda.
Ašstošarmanni ber tafarlaust aš tilkynna žekktum lįnardrottnum skuldarans skriflega um lok greišslustöšvunar og tiltaka žar hvenęr henni lauk og af hverri įstęšu.
24. gr.
Ef ašstošarmašur skuldarans telur sér ekki fęrt aš gegna žvķ starfi lengur mešan į greišslustöšvun stendur skal hann tilkynna žaš hérašsdómara įn tafar. Tilkynning ašstošarmannsins skal vera skrifleg og tekiš fram ķ henni hverjar įstęšur bśi aš baki afstöšu hans. Enn fremur skal koma fram hverjar rįšstafanir hafi helstar veriš geršar eftir aš heimild var veitt til greišslustöšvunar.
Ef skuldarinn telur ašstošarmann sinn vanrękja störf sķn eša standa į annan hįtt óešlilega aš žeim skal hann tilkynna žaš hérašsdómara skriflega. Ķ tilkynningunni skal koma fram skżring į žvķ sem skuldarinn telur ašfinnsluvert ķ störfum ašstošarmannsins.
Berist hérašsdómara tilkynning skv. 1. eša 2. mgr. skal hann tafarlaust boša skuldarann og ašstošarmann hans til žinghalds meš hęfilegum fyrirvara og sannanlegum hętti og gefa žeim kost į aš tjį sig um mįlefniš. Telji hérašsdómari žaš sem fram er komiš žess ešlis aš skuldaranum yrši synjaš um įframhaldandi greišslustöšvun af žeim sökum skv. 2. mgr. 17. gr. eša ef ekki er sótt žing af hįlfu skuldarans skal hérašsdómari žegar ķ staš fella nišur heimildina meš śrskurši. Ella bókar hann žį įkvöršun sķna aš gefa skuldaranum kost į aš tilnefna žį žegar annan ašstošarmann sem fullnęgir hęfisskilyršum til starfans og stendur žį heimild til greišslustöšvunar óbreytt aš žvķ geršu.
Śrskurši hérašsdómara um nišurfellingu greišslustöšvunar skv. 3. mgr. veršur ekki skotiš til ęšra dóms.
25. gr.
Ašstošarmanni skuldara er skylt aš tilkynna hérašsdómara žaš skriflega ef hann telur aš greišslustöšvun muni ekki bera įrangur eša skuldarinn starfar ekki af trśmennsku meš honum eša hefur gert rįšstafanir ķ andstöšu viš 19.–21. gr.
Berist hérašsdómara tilkynning skv. 1. mgr. skal hann tafarlaust boša skuldarann og ašstošarmann hans til žinghalds meš sannanlegum hętti og gefa žeim kost į aš tjį sig um mįlefniš. Telji hérašsdómari žaš sem fram er komiš žess ešlis aš skuldaranum yrši synjaš um įframhaldandi greišslustöšvun af žeim sökum skv. 2. mgr. 17. gr., eša ef ekki er sótt žing af hįlfu skuldarans, skal hérašsdómari žegar ķ staš fella nišur heimildina meš śrskurši. Ella įkvešur hérašsdómari aš heimild til greišslustöšvunar standi óbreytt.
Śrskurši hérašsdómara um nišurfellingu heimildar til greišslustöšvunar skv. 2. mgr. veršur ekki skotiš til ęšra dóms.
26. gr.
Lįnardrottinn skuldarans getur krafist žess aš heimild hans til greišslustöšvunar verši felld nišur ef žau atvik eru uppi sem mundu valda žvķ aš hérašsdómara bęri aš synja um įframhaldandi greišslustöšvun skv. 2. mgr. 17. gr.
Krafa skv. 1. mgr. skal vera skrifleg. Skal tiltekiš skżrlega ķ henni um hver atvik sé aš ręša og hver rök standi til aš heimild til greišslustöšvunar verši felld nišur. Gögn til stušnings kröfunni skulu fylgja henni.
Hérašsdómari getur įkvešiš meš bókun ķ žingbók aš vķsa kröfunni į bug įn frekari ašgerša ef hann telur hana bersżnilega tilefnislausa, efni hennar verulega įfįtt eša aš komiš verši aš lokum greišslustöšvunar žegar unnt yrši aš taka afstöšu til kröfunnar. Įkvöršun hérašsdómara um žetta veršur ekki skotiš til ęšra dóms.
Ef kröfu veršur ekki vķsaš į bug skv. 3. mgr. skal hérašsdómari tafarlaust boša žann sem hefur hana uppi, skuldarann og ašstošarmann hans til žinghalds meš sannanlegum hętti og hęfilegum fyrirvara. Ef ekki er sótt žing af hįlfu skuldarans og hlutašeigandi lįnardrottinn krefst žess skal hérašsdómari žį žegar fella nišur heimild skuldarans til greišslustöšvunar meš śrskurši. Ef sótt er žing af hįlfu beggja og hvorugur fellur frį kröfum sķnum skal hérašsdómari fara meš įgreininginn eftir 166. gr. og kveša sķšan į ķ śrskurši um hvort heimild til greišslustöšvunar falli nišur eša standi óbreytt.
Śrskurši hérašsdómara skv. 4. mgr. um aš heimild til greišslustöšvunar falli nišur veršur ekki skotiš til ęšra dóms.
3. žįttur. Naušasamningar įn undanfarandi gjaldžrotaskipta.
VI. kafli. Almenn įkvęši um naušasamninga.
27. gr.
Meš naušasamningi er ķ lögum žessum įtt viš samning um greišslu skulda eša eftirgjöf af skuldum sem kemst į milli skuldarans og įskilins meiri hluta lįnardrottna hans og hlżtur sķšan stašfestingu fyrir dómi. Naušasamningur, sem žannig er geršur, bindur einnig ašra lįnardrottna skuldarans eftir žvķ sem nįnar er męlt hér fyrir.
28. gr.
Naušasamningur hefur ekki įhrif į eftirtaldar kröfur į hendur skuldaranum:
1. kröfur sem hafa oršiš til eftir aš śrskuršur gekk um heimild skuldarans til aš leita naušasamnings,
2. kröfur um annaš en peningagreišslu sem veršur fullnęgt eftir ašalefni sķnu,
3. kröfur sem nytu stöšu skv. 109., 110. og 112. gr. ef bś skuldarans hefši veriš tekiš til gjaldžrotaskipta į žeim degi sem śrskuršur gekk um heimild hans til aš leita naušasamnings,
4. [kröfur sem trygging er fyrir ķ eign skuldarans aš žvķ leyti sem tryggingarrétturinn fellur ekki nišur vegna naušasamningsins, [sbr. žó įkvęši til brįšabirgša II],1) en aš skuldaranum veršur ekki gengiš vegna slķkrar kröfu ķ frekara męli en greinir ķ 4. mgr. 60. gr.],2)
5. kröfur sem yrši fullnęgt meš skuldajöfnuši ef bś skuldarans hefši veriš tekiš til gjaldžrotaskipta,
6. kröfur sem eru sérstaklega undanžegnar įhrifum naušasamnings eftir įkvęšum hans meš žvķ aš žęr greišist aš fullu, sbr. 2. mgr. 36. gr.
[Lįnardrottinn skuldarans getur aš tilteknu leyti eša öllu afsalaš sér réttindum skv. 1. mgr., žannig aš naušasamningur hafi įhrif į kröfu hans, meš yfirlżsingu sem hann gefur viš undirbśning skuldarans aš öflun heimildar til aš leita naušasamnings eša ķ kröfulżsingu viš naušasamningsumleitanir.]2) Binda mį slķka yfirlżsingu žvķ skilyrši aš hśn feli žvķ ašeins ķ sér endanlegt réttindaafsal aš naušasamningur komist į.
Naušasamningur leišir til brottfalls skulda sem yrši skipaš ķ skuldaröš eftir …3) 114. gr. ef bś skuldarans hefši veriš tekiš til gjaldžrotaskipta.
1)L. 57/2020, 24. gr. 2)L. 95/2010, 5. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l. 3)L. 24/2009, 1. gr.
29. gr.
Žęr kröfur į hendur skuldaranum, sem eru ekki undanžegnar įhrifum naušasamnings og falla ekki nišur vegna hans eftir įkvęšum 28. gr., nefnast samningskröfur.
Ķ naušasamningi mį kveša į um algera eftirgjöf samningskrafna, hlutfallslega lękkun žeirra, gjaldfrest į žeim, breytt form į greišslu žeirra eša žrennt žaš sķšastnefnda ķ senn.
Ķ naušasamningi veršur ekki įkvešin mismikil eftirgjöf samningskrafna. Žó mį kveša į um aš tilteknir lįnardrottnar, einn eša fleiri, veiti meiri eftirgjöf en ašrir, ef žeir samžykkja žaš sjįlfir, og einnig mį kveša į um aš lįgar samningskröfur verši greiddar meš tiltekinni fjįrhęš žótt sś skipan leiši til žess aš hlutfallsleg eftirgjöf žeirra lįnardrottna verši minni en annarra, sbr. 2. mgr. 36. gr.
Ķ naušasamningi veršur ekki įkvešin misjöfn lenging gjaldfrests į samningskröfum, nema gjalddagi žeirra allra verši sį sami eša sį eša žeir lįnardrottnar sem er ętlaš aš veita lengri gjaldfrest en ašrir samžykki žaš. Įkveša mį aš žeir sem veita lengri gjaldfrest fįi greidda vexti eftir žann tķma sem ašrir fį greitt eša verši sett trygging fyrir greišslu eftir žaš.
Ķ naušasamningi veršur ekki įkvešiš aš greišslur til lįnardrottna verši inntar af hendi ķ mismunandi formi. Žó mį kveša į um žaš aš tilteknir lįnardrottnar taki viš greišslu ķ öšru og veršminna formi en ašrir, ef žeir samžykkja žaš sjįlfir, en viš mat į veršgildi greišslu skal byggt į žvķ hvert gangverš hennar telst gegn stašgreišslu meš peningum.
Žótt einn eša fleiri lįnardrottnar samžykki aš hętti 3.–5. mgr. aš veita meiri ķvilnun en ašrir eša einum žeirra eša fleirum er ętlaš skv. 2. mgr. 36. gr. aš veita minni eftirgjöf en öšrum žį skal litiš svo į um įkvöršun atkvęša viš samningsgeršina og ķ öšru tilliti, sem getur skipt mįli, aš allir lįnardrottnar veiti žį almennu ķvilnun sem kvešiš er į um ķ naušasamningnum.
30. gr.
Naušasamningur hefur ķ för meš sér, įn tillits til samninga, laga eša annarra reglna, aš allar samningskröfur falla sjįlfkrafa ķ gjalddaga gagnvart skuldaranum žegar samningurinn kemst į, nema kvešiš sé žar į um tiltekinn gjaldfrest. Fjįrhęš samningskröfu veršur ekki fęrš nišur žótt hśn falli fyrr ķ gjalddaga af žessum sökum en annars hefši oršiš.
Samningskröfur ķ erlendum gjaldmišli skulu fęršar til ķslensks gjaldmišils eftir skrįšu sölugengi į žeim degi sem śrskuršur gekk um heimild til aš leita naušasamnings.
Viš įkvöršun heildarfjįrhęšar hverrar samningskröfu skal mišaš viš stöšu hennar į žeim degi sem śrskuršur gekk um heimild til aš leita naušasamnings, aš meštöldum vöxtum, veršbótum, gengisįlagi, innheimtukostnaši og öšru sem kann aš hafa fylgt kröfunni į žeim tķma. Samningskröfur bera ekki vexti eftir aš naušasamningur er kominn į nema žar sé kvešiš į um žaš, en drįttarvextir falla į žęr eftir almennum reglum ef vanefndir verša į samningnum.
Nś į sami lįnardrottinn fleiri samningskröfur en eina į hendur skuldaranum og skal žį leggja fjįrhęšir žeirra saman og telja heildarfjįrhęšina eina samningskröfu įn tillits til uppruna krafnanna eša annarra atvika. Hafi lįnardrottinn, sem įtti fleiri kröfur en eina į hendur skuldaranum, framselt einhverja žeirra žremur mįnušum fyrir frestdag eša sķšar skal einnig telja kröfurnar samanlagšar eina samningskröfu, en framsalshafinn telst žį eiga sitt hlutfall ķ samningskröfunni ķ samręmi viš fjįrhęš hvorrar eša hverrar žeirra. Eins skal fariš aš viš önnur ašilaskipti aš kröfu.
31. gr.
Kröfur teljast til samningskrafna įn tillits til žess hvort vitaš sé um žęr eša žęr séu hįšar ókomnu skilyrši viš gerš naušasamnings.
Įgreiningur um réttmęti kröfu breytir žvķ ekki aš hśn verši talin samningskrafa eins og endanlega veršur śr henni leyst.
32. gr.
Reglum XX. kafla um riftun rįšstafana viš gjaldžrotaskipti veršur beitt ef naušasamningur kemst į, aš öšru leyti en žvķ aš skuldarinn veršur aš höfša dómsmįl til riftunar innan žriggja mįnaša frį žvķ samningurinn komst į. Aš žvķ leyti sem įkvęši XX. kafla taka miš af žeim degi sem śrskuršur var kvešinn upp um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta skal viš riftun eftir gerš naušasamnings miša viš žann dag sem śrskuršur gekk um heimild til aš leita hans.
Krafa, sem kann aš verša til į hendur skuldaranum vegna riftunar eša rakna viš af žeim sökum, telst samningskrafa ef įkvęši 28. gr. leiša ekki til annars. Viš naušasamningsumleitanir skal slķk hugsanleg krafa talin skilyrt nema riftun hafi žegar įtt sér staš.
33. gr.
Žeir lįnardrottnar skuldarans sem eiga samningskröfur į hendur honum og lżsa žeim viš naušasamningsumleitanir, sbr. 4. mgr. 45. gr., eiga atkvęšisrétt um naušasamning nema:
1. lįnardrottnar sem eru nįkomnir skuldaranum,
2. lįnardrottnar sem fara meš skilyrtar kröfur ef skilyršiš er ekki komiš fram.
Lįnardrottnar sem eiga atkvęši um naušasamning skv. 1. mgr. nefnast atkvęšismenn.
Viš atkvęšagreišslu um naušasamning fer hver atkvęšismašur meš eitt atkvęši žar sem žau eru greidd eftir höfšatölu, sbr. žó 4. mgr. 30. gr. Ef tveir eša fleiri atkvęšismenn eiga samningskröfu saman fara žeir samanlagt meš eitt atkvęši en hver žeirra į sjįlfstęšan atkvęšisrétt fyrir sķnu hlutfalli af kröfunni.
Žegar atkvęši eru greidd um naušasamning eftir kröfufjįrhęšum skal leggja saman heildarfjįrhęš krafna allra atkvęšismanna og reikna sķšan śt hundrašshluta kröfu hvers žeirra af heildarfjįrhęšinni. Fer sķšan hver atkvęšismašur meš atkvęši sem nemur hundrašshluta hans.
[Žótt naušasamningur geymi įkvęši um breytta greišsluskilmįla kröfu samkvęmt įkvęši til brįšabirgša II fer lįnardrottinn ekki meš atkvęšisrétt um naušasamning nema aš žvķ leyti sem hann hefur afsalaš sér tryggingarrétti fyrir kröfu sinni, sbr. 2. mgr. 28. gr.]1)
1)L. 57/2020, 24. gr.
VII. kafli. Heimild til aš leita naušasamnings.
34. gr.
Skuldari sem ęskir heimildar til aš leita naušasamnings skal gera beišni sķna svo śr garši sem segir ķ 7. gr., en aš auki skal eftirfarandi koma fram ķ henni eša greinargerš meš henni:
1. įstęšur žess aš skuldarinn leitar naušasamnings, žar sem sérstaklega skal greint frį žvķ hvaš hafi valdiš skuldastöšu hans, hvers vegna hann geti ekki stašiš aš fullu skil į skuldum sķnum, į hverjum forsendum samningsboš hans hafi veriš įkvešiš og hvernig hann rökstyšji aš hann muni geta stašiš viš žaš,
2. skżringar viš frumvarp aš naušasamningi eftir žvķ sem skuldarinn telur žörf,
3. nįkvęm talning eigna skuldarans įsamt įętlušu veršmęti hverrar žeirra og nįkvęm talning skulda hans įsamt fjįrhęš hverrar žeirra į žeim tķma sem beišnin er gerš,
4. hvort einhverjar rįšstafanir hafi įtt sér staš sem kynnu aš verša riftanlegar ef naušasamningur kęmist į.
35. gr.
Auk žess sem męlt er fyrir um ķ 7. gr. skal eftirfarandi fylgja beišni um heimild til aš leita naušasamnings:
1. frumvarp aš naušasamningi eftir fyrirmęlum 36. gr.,
2. skriflegar yfirlżsingar frį aš minnsta kosti fjóršungi atkvęšismanna samkvęmt talningu skulda ķ beišni skuldarans, [eftir fjįrhęšum krafna žeirra],1) um aš žeir męli meš naušasamningi į grundvelli frumvarps skuldarans,
3. sķšasta skattframtal skuldarans,
4. trygging fyrir greišslu kostnašar af ašgeršum viš frekari undirbśning og gerš naušasamnings.
Ef skuldarinn er bókhaldsskyldur skulu enn fremur fylgja sķšustu įrsreikningar hans og uppgjörsreikningar sem kunna sķšan aš hafa veriš geršir, įsamt įlitsgerš löggilts endurskošanda um hvort bókhald skuldarans sé ķ lögbošnu horfi og hvort reikningar hans gefi raunhęfa mynd af efnahag hans.
1)L. 95/2010, 7. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l.
36. gr.
Ķ frumvarpi aš naušasamningi skal kvešiš į um eftirfarandi:
1. hversu mikiš skuldarinn bjóšist til aš greiša af samningskröfum og ķ hverju formi,
2. hvenęr greišslur muni eiga sér staš,
3. hvort vextir og žį hverjir verši greiddir af samningskröfum frį žvķ naušasamningur kemst į til gjalddaga ef greišslufrestur er rįšgeršur,
4. hvort trygging og žį hver verši sett fyrir efndum naušasamnings,
[5. aš hvaša leyti breyta eigi greišsluskilmįlum kröfu sem samningsveš er fyrir ķ eign skuldarans, sbr. įkvęši til brįšabirgša II, hver sś eign sé, til hverra krafna sś breyting taki og hvaš ķ henni felist].1)
Ķ frumvarpi aš naušasamningi mį setja įkvęši um aš kröfur, innan tiltekinnar fjįrhęšar, sem hefšu ella talist samningskröfur, verši greiddar aš fullu ef sś fjįrhęš veršur talin óveruleg ķ ljósi efnahags skuldarans, en įkvęši sem žetta mį ekki standa nema allar samningskröfur fįist aš minnsta kosti greiddar meš žeirri fjįrhęš. Ef sami lįnardrottinn į fleiri kröfur en eina į hendur skuldaranum eša hefur įtt žęr og ašilaskipti hafa oršiš aš žeim innan žeirra tķmamarka, sem getur ķ 4. mgr. 30. gr., žį skulu kröfurnar lagšar saman og įkvešiš samkvęmt žvķ hvort įkvęši sem žetta taki til žeirra.
Ef skuldari ęskir žess aš einhverjir lįnardrottnar samžykki aš veita honum meiri ķvilnun en ašrir, sbr. 3.–5. mgr. 29. gr., skal tekiš skżrlega fram ķ frumvarpi aš naušasamningi hver sś ķvilnun sé og ķ hverjum atrišum hśn vķki frį almennum skilmįlum frumvarpsins.
1)L. 57/2020, 24. gr.
37. gr.
Hérašsdómari skal tafarlaust eftir aš beišni um heimild til aš leita naušasamnings hefur borist honum įkveša hvenęr hśn verši tekin fyrir į dómžingi, en žinghald ķ žvķ skyni skal hįš svo fljótt sem verša mį. Hérašsdómari tilkynnir įkvöršun žessa skuldaranum meš sannanlegum hętti og žeim fyrirvara aš žingsókn verši komiš viš.
Ef ekki er sótt žing af hįlfu skuldarans, žegar beišni hans er tekin fyrir, skošast hśn afturkölluš.
Žegar beišnin er fyrst tekin fyrir og mętt er af hįlfu skuldarans skal hérašsdómari leita svara viš sérhverju žvķ sem hann telur óljóst eša ónógar upplżsingar komnar fram um og getur haft žżšingu viš mat į žvķ hvort oršiš verši viš beišninni. Hérašsdómari getur veitt skuldaranum skamman frest til aš leggja fram frekari gögn eša til aš gefa nįnari upplżsingar um tiltekin atriši, ef hann telur žaš geta komiš aš haldi, en slķkur frestur skal ekki veittur til lengri tķma en einnar viku og aš jafnaši ašeins einu sinni.
Žegar gagnaöflun er lokiš um beišnina skal hérašsdómari įn įstęšulauss drįttar kveša upp śrskurš um hvort heimild sé veitt til aš leita naušasamnings.
38. gr.
Hérašsdómari skal synja um heimild til aš leita naušasamnings ef eitthvert eftirtalinna atriša į viš:
1. aš skuldarinn hafi įšur haft heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings og heimildin hafi veriš felld nišur innan žriggja įra fyrir frestdag vegna framferšis hans,
2. aš naušasamningur hafi įšur veriš stašfestur fyrir skuldarann innan žriggja įra fyrir frestdag eša kröfu hans um stašfestingu naušasamnings hefur veriš hafnaš į sama tķmabili af öšrum sökum en žeim aš įgallar hafi veriš į framkvęmd naušasamningsumleitana,
3. aš rökstuddur grunur sé um aš upplżsingar af hendi skuldarans séu vķsvitandi rangar eša villandi,
4. aš beišni skuldarans sé įfįtt, fylgigögn vanti meš henni eša annmarkar séu į žeim, eša trygging skv. 4. tölul. 1. mgr. [35. gr.]1) sé ófullnęgjandi aš mati hérašsdómara,
5. aš įstęša sé til aš draga verulega ķ efa aš frumvarp skuldarans fįist samžykkt, naušasamningur verši stašfestur eša skuldarinn muni efna hann.
Skuldarinn mį einn skjóta synjunarśrskurši hérašsdómara til ęšra dóms. Ef heimildin er veitt fyrir ęšra dómi mišast tķmamörk ķ įkvęšum VI. kafla viš žann dag sem śrlausn hans er kvešin upp.
1)L. 92/1991, 108. gr.
39. gr.
Telji hérašsdómari skilyršum fullnęgt til žess veitir hann skuldaranum heimild til aš leita naušasamnings meš śrskurši. Slķkum śrskurši veršur ekki skotiš til ęšra dóms.
Tafarlaust eftir aš heimild hefur veriš veitt til aš leita naušasamnings skal hérašsdómari skipa mann meš bókun ķ žingbók til aš hafa umsjón meš framkvęmd naušasamningsumleitana. Įkvęši XIII. kafla um hęfi skiptastjóra, réttindi žeirra, skyldur og frįvikningu gilda um umsjónarmanninn eftir žvķ sem įtt getur viš.
40. gr.
Frį žvķ heimild er veitt til aš leita naušasamnings og žar til naušasamningur kemst į eša heimildin fellur nišur hefur hśn sömu įhrif og greišslustöšvun skv. 19.–21. gr. og 1. og 3. mgr. 22. gr., žó žannig aš umsjónarmašur meš naušasamningsumleitunum gegnir žvķ hlutverki sem ašstošarmanni skuldarans er męlt ķ žeim įkvęšum.
Į žvķ tķmabili sem um ręšir ķ 1. mgr. veršur bś skuldarans ekki tekiš til gjaldžrotaskipta nema eftir kröfu hans sjįlfs. Į žvķ tķmabili verša eignir skuldarans heldur ekki kyrrsettar, teknar ķ löggeymslu, fjįrnįm gert ķ žeim eša žeim rįšstafaš meš naušungarsölu til tryggingar eša fullnustu samningskröfu, kröfu sem félli nišur skv. 3. mgr. 28. gr. ef naušasamningur kęmist į eša kröfu sem skuldarinn bżšst til aš greiša aš fullu įn tillits til naušasamnings skv. 2. mgr. 36. gr.
Į žvķ tķmabili sem um ręšir ķ 1. mgr. er skuldaranum óheimilt aš framselja kröfu sķna į hendur öšrum ef framsališ hefši ķ för meš sér aš réttur til skuldajafnašar viš kröfu hans fęri forgöršum.
41. gr.
Heimild til aš leita naušasamnings fellur sjįlfkrafa nišur:
1. žegar hérašsdómara berst skrifleg tilkynning skuldarans um aš hann afsali sér henni,
2. žegar śrskuršur gengur um aš bś skuldarans sé tekiš til gjaldžrotaskipta aš beišni hans sjįlfs,
3. viš andlįt skuldarans,
4. žegar śrslit atkvęšagreišslu um frumvarp aš naušasamningi liggja fyrir skv. 52. gr. og žaš hefur ekki hlotiš samžykki nęgilegs fjölda atkvęšismanna,
5. žegar frestur skv. 1. mgr. 54. gr. er runninn śt įn žess aš skuldarinn hafi lagt kröfu um stašfestingu naušasamnings fyrir hérašsdómara eša skuldarinn fellur frį žeirri kröfu,
6. žegar kröfu um stašfestingu naušasamnings hefur veriš endanlega hafnaš, sbr. 59. gr.
42. gr.
Lįnardrottnar skuldarans, sem fara meš samningskröfur og umsjónarmašur meš naušasamningsumleitunum, geta krafist žess skriflega viš hérašsdómara aš heimild til aš leita naušasamnings verši felld nišur ef:
1. svo margir atkvęšismenn lįta ķ té skriflegar yfirlżsingar um andstöšu viš frumvarp aš naušasamningi aš vķst sé aš žaš fįist ekki samžykkt,
2. skuldarinn hefur gert rįšstafanir sem honum eru óheimilar skv. 1. mgr. 40. gr. eša sinnir aš öšru leyti ekki žeim skyldum sem fylgja heimild hans,
3. önnur atvik liggja žegar fyrir sem munu fyrirsjįanlega valda aš synjaš verši um stašfestingu naušasamnings.
Krafa skv. 1. mgr. skal vera rökstudd og skulu žau gögn fylgja henni sem hśn er byggš į.
Hérašsdómari getur vķsaš kröfu skv. 1. mgr. į bug meš bókun ķ žingbók og įn frekari ašgerša ef hann telur hana bersżnilega tilefnislausa eša efni hennar eša gögnum til stušnings henni verulega įfįtt, eša ef svo skammur tķmi er žar til nišurstaša fęst um samžykki frumvarps eša stašfestingu samnings aš engir hagsmunir standi til aš leysa śr henni. Įkvöršun hérašsdómara um žetta veršur ekki skotiš til ęšra dóms.
Ef kröfu veršur ekki vķsaš į bug skv. 3. mgr. skal hérašsdómari tafarlaust boša žann sem hefur hana uppi og skuldarann til žinghalds meš sannanlegum hętti og hęfilegum fyrirvara. Ef ekki er sótt žing af hįlfu skuldarans og gagnašili hans krefst žess skal hérašsdómari žį žegar fella nišur heimild skuldarans meš śrskurši. Ef sótt er žing af hįlfu skuldarans og hann mótmęlir kröfunni skal fariš meš įgreininginn eftir 167. gr. Hérašsdómari tekur žį afstöšu til kröfunnar ķ śrskurši.
Skuldarinn getur skotiš śrskurši hérašsdómara um nišurfellingu heimildar til aš leita naušasamnings til ęšra dóms innan sólarhrings frį uppkvašningu śrskuršarins. Heimildin fellur nišur aš žeim fresti lišnum hafi mįlskot ekki įtt sér staš, en ella helst hśn žar til leyst er śr mįlinu fyrir ęšra dómi. Sé kvešiš į um nišurfellingu heimildar til aš leita naušasamnings fyrir ęšra dómi telst heimildin žį žegar fallin brott. Aš öšru leyti gilda almennar reglur um mįlskot į śrskurši hérašsdómara skv. 4. mgr.
VIII. kafli. Naušasamningsumleitanir.
43. gr.
Umsjónarmašurinn skal strax eftir skipun sķna athuga hag skuldarans eftir föngum til aš stašreyna hvort žęr upplżsingar séu réttar sem skuldarinn gaf žegar hann aflaši sér heimildar til aš leita naušasamnings og leiša atriši ķ ljós sem geta haft žżšingu fyrir śrlausn um hvort naušasamningur verši stašfestur. Hann skal einnig gera naušsynlegar rįšstafanir žegar ķ staš til aš koma į eftirliti sķnu og umsjón meš fjįrreišum skuldarans. Ķ žessu skyni er skuldaranum skylt aš veita umsjónarmanninum sérhverjar upplżsingar um efnahag sinn og ašgang aš gögnum um žau efni. Žį er žeim einnig skylt aš veita umsjónarmanninum upplżsingar sem vęri skylt aš veita skiptastjóra ef bś skuldarans hefši veriš tekiš til gjaldžrotaskipta. Umsjónarmanninum er heimilt aš neyta śrręša 81. og 82. gr.
Mešan į samningsumleitunum stendur skal umsjónarmašurinn gęta žess sérstaklega hvort einhver atvik komi upp sem valda eša gętu valdiš nišurfellingu heimildar skuldarans til aš leita naušasamninga.
44. gr.
Umsjónarmašurinn skal tafarlaust eftir skipun sķna gefa śt og fį birta tvķvegis ķ Lögbirtingablaši innköllun žar sem skoraš er į lįnardrottna skuldarans, sem telja sig eiga samningskröfur į hendur honum, aš lżsa kröfum sķnum fyrir umsjónarmanninum innan fjögurra vikna frį žvķ innköllunin birtist fyrra sinni. Ķ innkölluninni skal koma fram nafn skuldarans, kennitala og heimilisfang, aš honum hafi veriš veitt heimild til aš leita naušasamnings meš śrskurši uppkvešnum tiltekinn dag og hvert kröfulżsingar skuli sendar. Žį skal einnig tiltekiš ķ innkölluninni hvar og hvenęr fundur verši haldinn meš atkvęšismönnum til aš greiša atkvęši um frumvarp skuldarans.
Jafnframt žvķ aš gefa śt innköllun skv. 1. mgr. skal umsjónarmašurinn senda öllum lįnardrottnum skuldarans sem fara meš samningskröfur og vitaš er um tilkynningu ķ įbyrgšarbréfi eša į annan jafntryggan hįtt žar sem sömu atriša skal getiš og ķ innköllun. [Slķk tilkynning skal jafnframt send lįnardrottnum, sem vitaš er um og fara meš kröfu sem trygging er fyrir ķ eign skuldarans, ef ķ frumvarpi skuldarans er gert rįš fyrir aš žęr kröfur sęti breytingum samkvęmt įkvęši til brįšabirgša II.]1) Meš tilkynningunni skal fylgja eintak af frumvarpi skuldarans aš naušasamningi.
1)L. 57/2020, 24. gr.
45. gr.
Kröfulżsingar lįnardrottna skulu geršar śr garši į sama hįtt og viš gjaldžrotaskipti, sbr. 2. og 3. mgr. 117. gr. [Ķ kröfulżsingu getur atkvęšismašur aš auki greitt atkvęši um frumvarp skuldarans aš naušasamningi, sbr. 1. mgr. 50. gr.]1)
Ef kröfu er lżst fyrir umsjónarmanni er fyrningu hennar slitiš gagnvart skuldaranum.
Krafa lįnardrottins į hendur skuldaranum fellur ekki nišur žótt henni sé ekki lżst innan kröfulżsingarfrests viš naušasamningsumleitanir.
Žeir atkvęšismenn eiga einir rétt į aš greiša atkvęši um frumvarp skuldarans aš naušasamningi sem hafa lżst kröfum sķnum fyrir umsjónarmanninum innan kröfulżsingarfrests.
1)L. 95/2010, 8. gr.
46. gr.
Žegar kröfulżsingarfrestur er į enda skal umsjónarmašurinn gera skrį um žęr samningskröfur sem hafa borist innan frestsins og atkvęšisréttur fylgir. Ķ skrįnni skal eftirfarandi koma fram:
1. nafn hvers lįnardrottins og hvenęr krafa hans hafi borist,
2. fjįrhęš hverrar kröfu eins og henni hefur veriš lżst, en žó žannig aš hśn hafi eftir atvikum veriš reiknuš meš tilliti til įkvęša 3. mgr. 28. gr. og 2. og 3. mgr. 30. gr.,
3. hver atkvęši fylgi hverri kröfu, bęši aš höfšatölu og eftir kröfufjįrhęš.
[Jafnframt žvķ sem aš framan greinir skal umsjónarmašurinn gera skrį um kröfur, sem trygging er fyrir ķ eign skuldarans, įn tillits til žess hvort žeim hafi veriš lżst. Ķ skrįnni skal koma fram fjįrhęš hverrar kröfu, gjalddagi, hvort og eftir atvikum aš hverju leyti hśn er ķ vanskilum, til hverrar eignar trygging taki og hvort hlutašeigandi lįnardrottinn hafi falliš frį tryggingarréttindum sķnum aš hluta eša öllu leyti [og hvort og žį hverjar breytingar skuldarinn vilji gera į greišsluskilmįlum kröfunnar samkvęmt įkvęši til brįšabirgša II].1)]2)
Hafi kröfu veriš lżst fyrir umsjónarmanninum sem hann telur ekki samningskröfu, eša hafi samningskröfu veriš lżst af lįnardrottni sem umsjónarmašurinn telur ekki atkvęšismann, skal krafan ekki talin ķ skrį skv. 1. mgr. Umsjónarmašurinn skal tilkynna hlutašeigandi lįnardrottni um žį afstöšu sķna meš sannanlegum hętti meš minnst žriggja sólarhringa fyrirvara įšur en fundur veršur haldinn til aš greiša atkvęši um frumvarp skuldarans.
Skuldaranum skal gefinn kostur į aš kynna sér [skrįr skv. 1. og 2. mgr.],2) kröfulżsingar og fylgigögn meš žeim meš hęfilegum fyrirvara įšur en fundur veršur haldinn til aš greiša atkvęši um frumvarp hans.
1)L. 57/2020, 24. gr. 2)L. 95/2010, 9. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l.
47. gr.
Skuldarinn mį gera breytingar į frumvarpi sķnu aš naušasamningi eftir aš honum hefur veriš heimilaš aš leita hans og žar til atkvęšagreišslu er endanlega lokiš um žaš. …1)
1)L. 95/2010, 10. gr.
48. gr.
Fundur skal haldinn til aš greiša atkvęši um frumvarp skuldarans aš naušasamningi innan [fjögurra]1) vikna frį žvķ kröfulżsingarfresti er lokiš. Um įkvöršun fundarstašar og tķma, stjórn fundarins, rétt til fundarsóknar og tillagna, fęrslu fundargeršar og önnur almenn atriši sem lśta aš framkvęmd hans gilda įkvęši 79. og 125. gr. eftir žvķ sem įtt getur viš, žó žannig aš umsjónarmašurinn gegnir žvķ hlutverki sem skiptastjóra er žar męlt.
Ķ upphafi fundar skv. 1. mgr. skal umsjónarmašurinn gera grein fyrir eftirfarandi:
1. frumvarpi skuldarans aš naušasamningi og žeim breytingum sem kunna aš hafa veriš geršar į žvķ frį upphaflegri mynd,
2. hverjar nišurstöšur hafi oršiš af athugun hans skv. 1. mgr. 43. gr. og hvort hann telji frumvarp skuldarans sanngjarnt fyrir alla hlutašeigendur ķ žvķ ljósi,
3. hverjar rįšstafanir hafi helstar veriš geršar um hagsmuni skuldarans frį žvķ samningsumleitanir hófust,
4. [[skrį sinni skv. 1. mgr.]2) 46. gr. og hvort einhverra krafna, sem hefur veriš lżst, sé ekki getiš ķ [henni],2) sbr. 3. mgr. 46. gr.],1)
[5. skrį sinni skv. 2. mgr. 46. gr., hvaš liggi fyrir um višhorf lįnardrottna sem tilgreindir eru ķ skrįnni til óska skuldarans um breytta greišsluskilmįla og hvernig ętla megi aš slķkar breytingar eša afsal žessara lįnardrottna į réttindum skv. 2. mgr. 28. gr. geti haft įhrif į hęš samningsbošs skuldarans og getu hans til aš standa viš žaš].2)
Umsjónarmašurinn skal žvķ nęst lżsa eftir mótmęlum gegn réttmęti krafna sem koma fram ķ skrį hans skv. 1. mgr. 46. gr., įkvöršun fjįrhęša žeirra og atkvęšisréttar, og žvķ hvort einhver telji sig eiga atkvęšisrétt sem ekki er žar getiš. Atkvęšismenn og skuldarinn eiga rétt į aš lżsa yfir mótmęlum, svo og žeir lįnardrottnar sem telja sér ranglega meinaš um atkvęši. Komi mótmęli fram skal umsjónarmašurinn leitast viš aš jafna įgreining, en žó žaš takist ekki skal fundi fram haldiš eftir žvķ sem hér į eftir segir.
Umsjónarmašurinn skal sķšan gefa fundarmönnum kost į aš tjį sig um frumvarp skuldarans og atriši sem varša žaš. Umsjónarmašurinn og skuldarinn skulu eftir föngum veita fundarmönnum svör viš fyrirspurnum, en aš žvķ bśnu skulu greidd atkvęši um frumvarpiš aš naušasamningi.
1)L. 95/2010, 11. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l. 2)L. 57/2020, 24. gr.
49. gr.
[Frumvarp aš naušasamningi telst samžykkt ef žvķ er greitt sama hlutfall atkvęša eftir fjįrhęšum krafna atkvęšismanna og eftirgjöf af samningskröfum į aš nema samkvęmt frumvarpinu, žó aš lįgmarki 60 hundrašshluta žeirra atkvęša, og jafnframt 60 hundrašshluta atkvęša eftir höfšatölu allra atkvęšismanna.]1) Ef frumvarp mišar hvorki aš hlutfallslegri né algerri eftirgjöf samningskrafna telst žaš samžykkt ef žaš hlżtur samžykki 60 hundrašshluta allra atkvęšismanna eftir bęši höfšatölu og fjįrhęšum krafna žeirra.
1)L. 95/2010, 12. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l.
50. gr.
[Atkvęšismenn mega greiša atkvęši um frumvarp aš naušasamningi ķ kröfulżsingu eša skriflega į annan hįtt og skal tekiš tillit til slķkra atkvęša sem berast umsjónarmanninum ķ sķšasta lagi įšur en atkvęšagreišslu er lokiš. Atkvęši žessi skulu žó žvķ ašeins tekin gild aš vafalaust sé aš žau varši žaš frumvarp sem til atkvęšagreišslu er og ótvķręš og skilyršislaus afstaša atkvęšismanns til žess komi žar fram. Sé annaš ekki tekiš fram ķ skriflegu atkvęši skal žaš standa žótt breyting hafi sķšar veriš gerš į frumvarpi skuldarans sé breytingin atkvęšismönnum ķ hag. Sé atkvęši greitt skriflega į annan hįtt en ķ kröfulżsingu skal undirskrift atkvęšismanns vottuš af tveimur vitundarvottum, [lögmanni]1) eša lögbókanda. Atkvęšismašur sem greitt hefur atkvęši skriflega getur dregiš žaš til baka meš skriflegri yfirlżsingu, sem vottuš er į sama hįtt, ef hśn berst umsjónarmanninum įšur en atkvęšagreišsla hefst į fundi eša meš žvķ aš sękja fundinn og óska eftir aš fį aš greiša žar atkvęši į nżjan leik.]2)
Greiša mį atkvęši um frumvarpiš eftir umboši en um sönnun umbošs fer eftir almennum reglum.
Tekiš skal viš atkvęši um frumvarpiš frį atkvęšismanni žótt kröfu hans hafi veriš mótmęlt. Žį skal einnig tekiš viš atkvęši žess sem mętir į fundinn og krefst aš fį aš njóta atkvęšisréttar um frumvarpiš žótt hans sé ekki getiš ķ skrį skv. 1. mgr. 46. gr. Slķk atkvęši teljast įgreiningsatkvęši. Ef mótmęli varša ašeins hluta af kröfu atkvęšismanns skal atkvęši hans greitt ķ tvennu lagi en sį hluti atkvęšis sem styšst viš umdeildan hluta kröfunnar telst žį įgreiningsatkvęši.
Fęrt skal ķ fundargerš hvort atkvęšismašur hafi greitt atkvęši, hvort žaš hafi veriš greitt į fundinum eša komiš fram skriflega, hvort atkvęšismašur hafi stašiš žar aš verki sjįlfur eša umbošsmašur hans og hvernig atkvęšiš hafi falliš. Greint skal milli įgreiningsatkvęša skv. 3. mgr. og annarra atkvęša.
1)L. 117/2016, 39. gr. 2)L. 95/2010, 13. gr.
51. gr.
Ef frumvarp fęst hvorki samžykkt né fellt į fundi skv. 48. gr. vegna ónógrar žįtttöku ķ atkvęšagreišslu getur umsjónarmašurinn įkvešiš aš beišni skuldarans įšur en fundi er slitiš aš atkvęšagreišslu verši fram haldiš į nżjum fundi sem skal haldinn innan tveggja vikna. Žann fund žarf ekki aš boša frekar en aš tilkynna um hann įšur en upphaflegum fundi er slitiš. Um framkvęmd framhaldsfundar fer eftir reglum 48. og 50. gr. aš öšru leyti en žvķ aš mótmęlum veršur ekki komiš žar fram eftir 3. mgr. 48. gr.
Ef atkvęšismašur sękir ekki framhaldsfund skv. 1. mgr. eša greišir žar ekki atkvęši stendur fyrra atkvęši hans óhaggaš nema frumvarpi aš naušasamningi hafi veriš breytt eftir aš hann greiddi žaš.
52. gr.
Žegar atkvęšagreišslu er endanlega lokiš į fundi skv. 48. eša 51. gr. skal nišurstaša hennar tilkynnt įšur en honum er slitiš.
Viš talningu atkvęša skal fyrst litiš til žess hvort önnur atkvęši en įgreiningsatkvęši skv. 3. mgr. 50. gr. nęgi ein til śrslita žótt öll įgreiningsatkvęšin yršu talin meš. Ef svo er rįšast śrslit atkvęšagreišslu įn frekari ašgerša.
Ef ķ ljós kemur aš įgreiningsatkvęši geti rįšiš nišurstöšu um hvort frumvarp aš naušasamningi fįist samžykkt skal umsjónarmašurinn reyna til žrautar aš jafna įgreining um žau į fundinum. Verši įgreiningur leystur aš einhverju leyti eša öllu meš žessum hętti skulu atkvęši talin į nż skv. 2. mgr.
Rįšist śrslit atkvęšagreišslu ekki į žann hįtt sem ķ 3. mgr. segir skal umsjónarmašurinn aš endingu telja įgreiningsatkvęši meš sem hafa falliš til samžykkis frumvarpinu en virša öll önnur įgreiningsatkvęši aš vettugi. Skulu śrslit žannig fengin rįša nišurstöšu naušasamningsumleitana.
53. gr.
Ef frumvarp skuldarans hefur ekki hlotiš samžykki nęgilegs fjölda atkvęšismanna skal umsjónarmašurinn tafarlaust tilkynna žaš hérašsdómara skriflega.
Falli heimild skuldarans til aš leita naušasamnings nišur, hvort sem er vegna žess sem getur ķ 1. mgr. eša af öšrum sökum, skal umsjónarmašurinn fį birta, svo fljótt sem verša mį, auglżsingu um žau mįlalok ķ Lögbirtingablaši.
IX. kafli. Stašfesting naušasamnings.
54. gr.
Nś hefur naušasamningsumleitunum lokiš meš samžykki frumvarps skuldarans og skal skuldarinn žį leggja skriflega kröfu um stašfestingu naušasamnings fyrir hérašsdómara innan viku frį žvķ sś nišurstaša var kynnt į fundi, sbr. 1. mgr. 52. gr. [Ķ kröfunni skal mešal annars gerš ķtarleg grein fyrir žvķ hvernig skuldarinn telji sig munu geta stašiš ķ skilum viš lįnardrottna ef naušasamningur veršur stašfestur, žar į mešal meš kröfur sem samningurinn hefši ekki įhrif į.]1)
Meš kröfu skv. 1. mgr. skal fylgja yfirlżsing umsjónarmannsins um hvers efnis endanlegt frumvarp skuldarans hafi veriš, hver nišurstaša atkvęšagreišslu um žaš hafi oršiš og hvort hśn hafi rįšist af įgreiningsatkvęšum. Ķ yfirlżsingunni skal umsjónarmašurinn einnig lįta uppi įlit sitt į atrišum sem hann telur geta haft žżšingu viš śrlausn um hvort krafa skuldarans verši tekin til greina. Kröfunni skulu enn fremur fylgja eintak af skrį umsjónarmannsins skv. 1. mgr. 46. gr. og fundargeršir af fundi skv. 48. og eftir atvikum 51. gr.
1)L. 95/2010, 14. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l.
55. gr.
Žegar hérašsdómara hefur borist krafa skv. 1. mgr. 54. gr. skal hann svo fljótt sem verša mį įkveša žinghald til aš taka hana fyrir. Bošaš skal til žinghaldsins meš auglżsingu sem hérašsdómari gefur śt og fęr birta einu sinni į kostnaš skuldarans ķ Lögbirtingablaši meš minnst einnar viku fyrirvara, en ķ henni skal eftirfarandi koma fram:
1. aš samžykki hafi fengist meš tilteknum atkvęšafjölda fyrir frumvarpi aš naušasamningi handa skuldaranum, en greina skal nafn hans, kennitölu og heimilisfang,
2. hvers efnis frumvarpiš hafi veriš,
3. įskorun til žeirra sem vilja koma fram mótmęlum gegn stašfestingu naušasamnings samkvęmt frumvarpinu um aš męta til žinghalds į tilteknum staš og tķma.
Skuldaranum skal afhent eša sent eintak bošunar til žinghalds um kröfu sķna į sannanlegan hįtt.
56. gr.
Ef ekki er sótt žing af hįlfu skuldarans, žegar krafa hans um stašfestingu naušasamnings er tekin fyrir, skal hérašsdómari kveša upp śrskurš žį žegar og hafna žar kröfunni.
Ef sótt er žing af hįlfu skuldarans og mótmęli koma ekki fram gegn kröfu hans um stašfestingu naušasamnings skal hśn tekin til śrskuršar žį žegar, en hérašsdómari mį žó gefa honum skamman frest til aš leggja fram frekari gögn um hana ef eftir žvķ er leitaš. Viš śrlausn um kröfuna gętir hérašsdómari ekki annarra atriša en žeirra sem eru talin ķ 57. gr.
Ef sótt er žing af hįlfu skuldarans og mótmęli koma fram gegn kröfu hans um stašfestingu naušasamnings skal fariš meš įgreininginn eftir įkvęšum 167. gr.
57. gr.
Hérašsdómari skal hafna kröfu skuldarans um stašfestingu naušasamnings ef:
1. synja hefši įtt um heimild til aš leita naušasamnings ķ öndveršu skv. 1. mgr. 38. gr. eša hśn hefur žegar falliš nišur skv. 41. gr.,
2. fyrir liggur aš skuldarinn hafi bošiš atkvęšismanni ķvilnun til aš fį rįšiš atkvęši hans eša stašiš aš öšru misferli ķ žvķ skyni,
3. stašiš hefur veriš svo ranglega aš innköllun eša tilkynningum til lįnardrottna, mešferš krafna žeirra, fundi um frumvarp aš naušasamningi eša atkvęšagreišslu um žaš aš žaš kunni aš hafa skipt sköpum um nišurstöšur atkvęšagreišslunnar.
Hérašsdómara er og rétt aš hafna kröfu skuldarans ef verulegir gallar eru į mįlatilbśnaši hans varšandi kröfuna sem ekki hefur veriš sinnt aš bęta śr.
58. gr.
Eftir kröfu žess sem hefur lögmętra hagsmuna aš gęta og mótmęlir kröfu skuldarans um stašfestingu naušasamnings getur hérašsdómari aš auki hafnaš žeirri kröfu skuldarans ef:
1. sś eftirgjöf sem skuldaranum yrši veitt er aš mun meiri en sanngjarnt veršur tališ ķ ljósi efnahags hans,
2. skuldarinn hefur rżrt fjįrhagsstöšu sķna af įsetningi eša stórfelldu gįleysi lįnardrottnum til tjóns,
3. verulegar lķkur eru fęršar aš žvķ aš skuldarinn eša annar į hans vegum hafi reynt aš hafa įhrif į afstöšu atkvęšismanna til frumvarps aš naušasamningi meš vilyršum um ķvilnanir žeim til handa,
4. atkvęšagreišsla um frumvarp aš naušasamningi hefur rįšist af einu eša fleiri įgreiningsatkvęšum žvķ til samžykkis skv. 4. mgr. 52. gr. og verulegar lķkur eru fęršar aš žvķ aš krafa eša kröfur hlutašeigenda hafi veriš rangar eša žeim hafi ekki įtt aš fylgja atkvęši,
5. eitt eša fleiri įgreiningsatkvęši, sem féllu ekki til samžykkis frumvarpi aš naušasamningi, hafi veriš virt aš vettugi skv. 4. mgr. 52. gr., frumvarpiš hefši ekki hlotiš nęgileg atkvęši til samžykkis ef žessi įgreiningsatkvęši hefšu veriš talin meš og verulegar lķkur eru fęršar aš žvķ aš kröfur aš baki žeim séu réttar og aš žeim hefši įtt aš fylgja atkvęši um frumvarpiš,
6. verulegar lķkur eru fęršar aš žvķ aš skuldarinn muni ekki standa ķ skilum žótt naušasamningurinn verši stašfestur.
[Enn fremur getur hérašsdómari hafnaš kröfu skuldarans um stašfestingu naušasamnings ef sį krefst sem nżtur samningsvešs fyrir kröfu ķ eign skuldarans og ekki er fullnęgt skilyršum įkvęšis til brįšabirgša II fyrir breytingu į greišsluskilmįlum kröfu žess lįnardrottins eša slķkar breytingar į kröfum annarra rétthafa ķ sömu eign gętu leitt til žess aš tryggingarréttur hans rżrnaši aš mun.]1)
1)L. 57/2020, 24. gr.
59. gr.
Skjóta mį śrskurši hérašsdómara um kröfu skuldarans um stašfestingu naušasamnings til ęšra dóms innan viku frį uppkvašningu hans. Hafi mįlskot ekki įtt sér staš innan žess frests veršur nišurstaša hérašsdómara endanleg viš lok hans.
Umsjónarmašur meš naušasamningsumleitunum skal auglżsa ķ Lögbirtingablaši nišurstöšu um stašfestingu naušasamnings žegar endanleg śrlausn er fengin.
X. kafli. Réttarįhrif naušasamnings.
60. gr.
Naušasamningur telst kominn į žegar krafa skuldarans um stašfestingu naušasamningsins hefur veriš tekin til greina meš endanlegri dómsśrlausn.
[Žegar naušasamningur er kominn į bindur hann lįnardrottna og žį sem ķ staš žeirra koma um samningskröfur žeirra og žęr kröfur sem samningsveš er fyrir ķ eign skuldarans og naušasamningurinn hefur įhrif į. Efndir kröfu ķ samręmi viš įkvęši naušasamnings hafa sömu įhrif og ef hśn hefši veriš efnd eftir upphaflegu efni sķnu.]1)
Naušasamningur hefur sömu įhrif og réttarsįtt milli skuldarans og lįnardrottna hans um žęr samningskröfur žeirra sem koma fram ķ skrį skv. 1. mgr. 46. gr., aš žvķ leyti sem skuldarinn mótmęlti žeim ekki.
[Aš žvķ leyti sem lįnardrottinn, sem hefur samningsveš fyrir kröfu sinni ķ eign skuldarans, hefur ekki afsalaš sér tryggingarréttindunum skv. 2. mgr. 28. gr. getur lįnardrottinn į engu stigi eftir stašfestingu naušasamnings leitaš fullnustu fyrir kröfunni gagnvart skuldaranum į annan hįtt en meš žvķ aš ganga aš žeirri eign.]2)
Naušasamningur haggar ekki rétti lįnardrottins skuldarans til aš ganga aš tryggingu sem žrišji mašur kann aš hafa sett fyrir efndum skuldbindingar til fullnustu į henni allri eša til aš krefja įbyrgšarmann um fulla greišslu.
1)L. 57/2020, 24. gr. 2)L. 95/2010, 15. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l.
61. gr.
Höfši skuldarinn mįl til riftunar į rįšstöfun eftir aš naušasamningur kemst į, sbr. 32. gr., getur sį sem hann beinir greišslukröfu aš ekki krafist skuldajafnašar viš žaš sem hann kann aš eiga rétt til eftir naušasamningnum nema aš žvķ leyti sem žaš er žegar komiš ķ gjalddaga.
62. gr.
Mešan naušasamningur hefur ekki veriš efndur aš fullu mį ógilda hann meš dómi ķ mįli sem einhver sį, sem į [kröfu sem samningurinn hefur įhrif į],1) höfšar į hendur skuldaranum:
1. ef leitt er ķ ljós aš sviksamlegt eša refsivert atferli skuldarans hafi stušlaš aš žvķ aš naušasamningurinn hafi komist į,
2. ef skuldarinn hefur greitt eša heitiš aš greiša einhverjum lįnardrottni meira af [kröfu]1) hans en hann į tilkall til eftir naušasamningnum,
3. ef skuldarinn vanefnir verulega skuldbindingar sķnar samkvęmt naušasamningnum.
Naušasamningur fellur sjįlfkrafa śr gildi ef hann hefur ekki veriš efndur aš fullu og skuldarinn fęr heimild til aš leita naušasamnings į nż eša bś hans er tekiš til gjaldžrotaskipta.
1)L. 57/2020, 24. gr.
63. gr.
Ef naušasamningur fellur śr gildi skv. 62. gr. raknar viš réttur lįnardrottna skuldarans til aš krefja hann um efndir [krafna]1) eins og samningurinn hefši aldrei veriš geršur.
Ef naušasamningur fellur śr gildi falla nišur tryggingar eša įbyrgšir sem žrišji mašur kann aš hafa sett eša tekiš į sig fyrir žvķ aš stašiš yrši viš naušasamninginn nema samningurinn hafi veriš ógiltur skv. 1. eša 2. tölul. 1. mgr. 62. gr. og honum hafi veriš kunnugt eša mįtt vera kunnugt um žau atvik sem leiddu til ógildingar.
1)L. 57/2020, 24. gr.
[X. kafli a. [Naušasamningur til greišsluašlögunar.]1)]2)
1)L. 101/2010, 36. gr. 2)L. 24/2009, 2. gr.
[63. gr. a.
[Sį sem įrangurslaust hefur leitaš samnings viš lįnardrottna sķna eftir įkvęšum laga um greišsluašlögun einstaklinga getur samkvęmt fyrirmęlum žessa kafla leitaš naušasamnings til greišsluašlögunar, en slķkur samningur getur ašeins haft įhrif į kröfur sem naušasamningur eftir almennum įkvęšum laga žessara tekur til, sbr. 28. gr. [Naušasamningur til greišsluašlögunar tekur žó ekki til eftirfarandi krafna:
a. fésekta sem įkvešnar hafa veriš meš dómi eša af stjórnvaldi eša meš sįtt įšur en umsókn um greišsluašlögun var tekin til greina, krafna um vangoldinn viršisaukaskatt, krafna um afdregna vangoldna stašgreišslu opinberra gjalda og krafna um skašabętur vegna tjóns sem samkvęmt dómi hefur veriš valdiš meš refsiveršu athęfi, [aš öšru leyti en žvķ aš įkveša mį aš greitt verši af žeim kröfum ķ samręmi viš d-liš 1. mgr. 21. gr. laga um greišsluašlögun einstaklinga, nr. 101/2010; žį mį įkveša aš veittur sé gjaldfrestur į žeim į tķmabili greišsluašlögunar, aš undanskildum fésektum],1)
b. [krafna Menntasjóšs nįmsmanna vegna nįmslįna aš öšru leyti en žvķ aš įkveša mį viš greišsluašlögun aš afborganir af žeim og vextir falli nišur į greišsluašlögunartķma; žeim greišslum sem falla nišur į greišsluašlögunartķma įsamt vanskilažętti kröfunnar sem var tilkominn viš gildistöku samnings skal bęta viš höfušstól kröfunnar; virkar kröfur vegna įbyrgšarskuldbindinga į nįmslįnum sem og almenn skuldabréf sem stofnuš eru vegna vanskila, ofgreišslu nįmslįna eša markašskjaralįna teljast ekki kröfur vegna nįmslįna],1)
c. krafna višskiptabanka vegna tķmabundinnar fyrirgreišslu sem nįmsmanni er veitt vegna framfęrslu į grundvelli vęntanlegs lįns frį Lįnasjóši ķslenskra nįmsmanna, enda hafi samhliša veriš samiš um aš lįninu skuli rįšstafa aš fullu til uppgjörs į fyrirgreišslu višskiptabankans; ef umsękjandi fullnęgir ekki skilyršum lįnasjóšsins um framvindu nįms skal fariš meš fyrirgreišslu višskiptabanka, eša eftir atvikum žann hluta hennar sem ekki fęst greiddur meš lįni frį sjóšnum, sem samningskröfu og tekur greišsluašlögun žį til kröfunnar,
d. uppsafnašra skulda viš opinbera ašila vegna mešlags og fer um uppsafnaša skuld samkvęmt ķvilnunarśrręšum laga um [innheimtu mešlaga o.fl.];2) [žó mį įkveša aš greitt verši af žeim kröfum ķ samręmi viš d-liš 1. mgr. 21. gr. laga um greišsluašlögun einstaklinga, nr. 101/2010, eša aš veittur sé gjaldfrestur į žeim į tķmabili greišsluašlögunar.]1)]3)
Einstaklingur sem ber ótakmarkaša įbyrgš į atvinnustarfsemi, hvort sem hann hefur lagt stund į hana einn eša ķ félagi viš ašra, getur žó ekki leitaš naušasamnings til greišsluašlögunar samkvęmt žessum kafla nema skuldir sem stafa frį atvinnurekstrinum séu tiltölulega lķtill hluti af heildarskuldum hans.
Sį sem leita vill naušasamnings til greišsluašlögunar skal leggja fyrir hérašsdómara frumvarp umsjónarmanns meš greišsluašlögun til slķks samnings įsamt kröfu um stašfestingu naušasamnings samkvęmt frumvarpinu innan viku frį žvķ aš umsjónarmašur lét žaš frį sér fara, en frumvarpiš hefur žį sömu įhrif og ef žaš hefši veriš samžykkt af lįnardrottnum viš atkvęšagreišslu um naušasamningsfrumvarp eftir almennum reglum laga žessara.
Meš beišni um stašfestingu naušasamnings til greišsluašlögunar skulu fylgja samrit allra gagna sem lįgu fyrir viš umleitanir til aš koma į samningi um greišsluašlögun įsamt greinargerš umsjónarmanns.]4)]5)
1)L. 21/2024, 32. gr. 2)L. 45/2023, 12. gr. 3)L. 135/2010, 12. gr. 4)L. 101/2010, 36. gr. 5)L. 24/2009, 2. gr.
[63. gr. b.
[Eftir žvķ sem įtt getur viš skal fariš eftir įkvęšum 55.–59. gr. viš mešferš kröfu um stašfestingu naušasamnings skv. 63. gr. a. Reglur X. kafla gilda um naušasamning til greišsluašlögunar aš frįtalinni 3. mgr. 60. gr.
[Naušasamningur til greišsluašlögunar takmarkar ekki heimildir innheimtuašila sekta samkvęmt įkvęšum laga um fullnustu refsinga, ž.m.t. til aš beita innheimtuśrręšum og taka įkvöršun um aš vararefsing sektar skuli afplįnuš.]1)]2)]3)
1)L. 21/2024, 32. gr. 2)L. 101/2010, 36. gr. 3)L. 24/2009, 2. gr.
[63. gr. c.
[Ljśka mį gjaldžrotaskiptum meš naušasamningi til greišsluašlögunar eftir įkvęšum XXI. kafla og eftir atvikum tķmabundinni greišsluašlögun fasteignaveškrafna samkvęmt lögum nr. 50/2009. Ķ staš žess aš žrotamašur leggi frumvarp aš naušasamningi fyrir skiptastjóra og hann lįti greiša atkvęši um žaš skal žrotamašurinn žį leggja fyrir skiptastjóra greišsluįętlun og hann sķšan leita greišsluašlögunar į sama hįtt og umsjónarmašur hefši ella gert samkvęmt įkvęšum V. kafla laga nr. 101/2010, um greišsluašlögun einstaklinga.]1)]2)
1)L. 135/2010, 13. gr. 2)L. 24/2009, 2. gr.
[63. gr. d.–63. gr. i. …1)]2)
1)L. 101/2010, 36. gr. 2)L. 24/2009, 2. gr.
4. žįttur. Gjaldžrotaskipti.
XI. kafli. Upphaf gjaldžrotaskipta.
64. gr.
Skuldari getur krafist aš bś sitt verši tekiš til gjaldžrotaskipta ef hann getur ekki stašiš ķ fullum skilum viš lįnardrottna sķna žegar kröfur žeirra falla ķ gjalddaga og ekki veršur tališ sennilegt aš greišsluöršugleikar hans muni lķša hjį innan skamms tķma.
Skuldara, sem er bókhaldsskyldur, er skylt aš gefa bś sitt upp til gjaldžrotaskipta žegar svo er oršiš įstatt fyrir honum sem segir ķ 1. mgr. [Nś lįta žeir sem bęrir eru um aš taka įkvöršun um aš leita gjaldžrotaskipta į bśi slķks skuldara sem ekki er einstaklingur žaš hjį lķša og bera žeir žį skašabótaįbyrgš gagnvart lįnardrottnum skuldarans aš žvķ leyti sem žeir fara af žessum sökum į mis viš fullnustu krafna sinna, enda sżni žeir ekki fram į aš sś vanręksla hafi ekki veriš žeim saknęm.]1)
1)L. 95/2010, 16. gr.
65. gr.
Lįnardrottinn getur krafist aš bś skuldarans verši tekiš til gjaldžrotaskipta ef skuldarinn hefur strokiš af landi brott eša fer annars huldu höfši og ętla mį aš žaš sé sökum skulda, enda megi telja aš hętta sé į aš drįttur į gjaldžrotaskiptum geti bakaš lįnardrottninum tjón.
Lįnardrottinn getur annars krafist aš bś skuldarans verši tekiš til gjaldžrotaskipta aš einhverju eftirtöldu fullnęgšu, enda sżni skuldarinn ekki fram į aš hann sé allt aš einu fęr um aš standa full skil į skuldbindingum sķnum žegar žęr koma ķ gjalddaga eša verši žaš innan skamms tķma:
1. aš kyrrsetning, löggeymsla eša fjįrnįm hafi veriš gert hjį skuldaranum įn įrangurs aš einhverju leyti eša öllu į sķšustu žremur mįnušum fyrir frestdag …,1)
2. aš skuldarinn hafi haft heimild til greišslustöšvunar sem hefur lokiš innan mįnašar įšur en krafa hlutašeigandi lįnardrottins um gjaldžrotaskipti berst hérašsdómara,
3. aš skuldarinn hafi haft heimild til aš leita naušasamnings sem hefur falliš nišur skv. [41. eša 42. gr.]2) innan mįnašar įšur en krafa hlutašeigandi lįnardrottins um gjaldžrotaskipti berst hérašsdómara,
4. aš skuldarinn lżsi yfir aš fjįrhagur hans sé slķkur sem segir ķ 1. mgr. 64. gr.
[5. aš skuldarinn hafi ekki innan žriggja vikna oršiš viš įskorun lįnardrottins, sem birt hefur veriš honum eftir sömu reglum og gilda um birtingu stefnu ķ einkamįli, um aš lżsa žvķ skriflega yfir aš hann verši fęr um aš greiša skuld viš hlutašeigandi lįnardrottin žegar hśn fellur ķ gjalddaga eša innan skamms tķma ef hśn er žegar gjaldfallin, [enda berist hérašsdómara krafa lįnardrottins um gjaldžrotaskipti innan žriggja mįnaša frį žvķ įskorunin var birt skuldara].3)]1)
Lįnardrottinn getur žó ekki krafist gjaldžrotaskipta į bśi skuldarans skv. 1. eša 2. mgr.:
1. ef krafa hans er nęgilega tryggš meš veši eša öšrum sambęrilegum réttindum ķ eignum skuldarans eša žrišja manns eša vegna įbyrgšar žrišja manns,
2. ef žrišji mašur bżšur fram greišslu į kröfu hans eša ef krafan er ekki komin ķ gjalddaga aš žrišji mašur bjóši fram tryggingu fyrir henni sem veršur talin nęgileg.
Aš öšru leyti en leišir af 2. tölul. 3. mgr. skiptir ekki mįli um heimild lįnardrottins til aš krefjast gjaldžrotaskipta hvort krafa hans sé komin ķ gjalddaga.
1)L. 95/2010, 17. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l. 2)L. 101/2010, 36. gr. 3)L. 78/2015, 32. gr.
66. gr.
Krafa um gjaldžrotaskipti skal send hérašsdómara og vera gerš svo śr garši sem segir ķ 7. gr. Krafa lįnardrottins um gjaldžrotaskipti og fylgigögn meš henni skulu vera ķ tvķriti.
Sį sem hefur krafist gjaldžrotaskipta įbyrgist greišslu kostnašar af mešferš kröfu sinnar og af gjaldžrotaskiptunum ef krafa hans er tekin til greina og kostnašurinn greišist ekki af fé žrotabśsins. Gildir žetta einnig žótt hann hafi ekki veriš krafinn um tryggingu skv. 2. mgr. 67. gr.
Ef lįnardrottinn hefur krafist gjaldžrotaskipta og skilyrši fyrir žeim reynast ekki fyrir hendi skal hann bęta skuldaranum fjįrtjón hans og miska ef lįnardrottninum mįtti vera ljóst aš skilyršin skorti eša hann ętti ekki žį kröfu į hendur skuldaranum sem hann byggši į. Bętur verša sóttar ķ einkamįli eftir almennum reglum, en žęr mį dęma žótt krafa um gjaldžrotaskipti hafi veriš tekin til greina.
67. gr.
Žegar hérašsdómara hefur borist krafa um gjaldžrotaskipti skal hann kanna svo fljótt sem verša mį hvort einhverjir gallar séu į henni eša mįlatilbśnašinum aš öšru leyti sem ljóst er aš valdi žvķ aš henni verši hafnaš af sjįlfsdįšum. Ef slķkir įgallar eru uppi mį hérašsdómari žegar vķsa kröfunni į bug meš bókun ķ žingbók žar sem įstęšu žess er getiš. Slķkri įkvöršun hérašsdómara veršur ekki skotiš til ęšra dóms, en hlutašeiganda er heimilt aš leggja kröfuna fyrir į nż og krefjast fyrirtöku hennar į dómžingi og śrskuršar um hvort henni verši hafnaš. Hérašsdómari mį hafna kröfunni meš śrskurši įn žess aš ašrir eigi kost į aš tjį sig um hana en sį sem hefur hana uppi.
Ef framkomin gögn taka ekki af tvķmęli um aš eignir skuldarans muni nęgja fyrir greišslu skiptakostnašar, ef krafan yrši tekin til greina, skal hérašsdómari krefja žann sem hefur gert hana um tryggingu tiltekinnar fjįrhęšar fyrir kostnašinum įšur en krafan veršur tekin fyrir, enda hafi henni ekki veriš vķsaš į bug skv. 1. mgr. Hérašsdómari skal įkveša tiltekinn skamman frest til aš leggja fram tryggingu og tilkynna žaš hlutašeiganda į sannanlegan hįtt, en komi trygging ekki fram innan frestsins skal krafan skošast afturkölluš žį žegar. Rķsi įgreiningur um skyldu til aš setja tryggingu eša fjįrhęš hennar getur sį sem er krafinn um hana krafist fyrirtöku mįlefnisins į dómžingi og śrskuršar hérašsdómara um žaš. Lengist žį frestur til aš setja tryggingu mešan mįlefniš er óśtkljįš, en hérašsdómari kvešur upp śrskurš sinn įn žess aš ašrir žurfi aš eiga kost į aš tjį sig um mįlefniš en sį sem er krafinn tryggingar.
Žegar stašreynt er aš kröfu verši ekki vķsaš į bug skv. 1. mgr. og trygging hefur eftir atvikum veriš sett skv. 2. mgr. skal hérašsdómari įkveša žinghald til aš taka kröfuna fyrir, en žaš skal hįš svo fljótt sem verša mį. Hafi hérašsdómara borist fleiri kröfur en ein, framangreindum skilyršum er fullnęgt um žęr bįšar eša allar, en engin žeirra hefur enn veriš tekin til greina, žį skal hérašsdómari įkveša žinghald til aš taka hverja žeirra sjįlfstętt fyrir. Žaš skal aš jafnaši gert ķ žeirri röš sem kröfurnar bįrust, en ef komiš hefur fram krafa skuldarans um gjaldžrotaskipti į bśi sķnu skal hśn žó fyrr tekin fyrir en krafa lįnardrottins.
Kröfu um gjaldžrotaskipti mį afturkalla žar til śrskuršur gengur um hana.
68. gr.
Hafi skuldarinn krafist gjaldžrotaskipta į bśi sķnu skal hérašsdómari tilkynna honum um žinghald til aš taka kröfu hans fyrir meš sannanlegum hętti og hęfilegum fyrirvara.
Ef skuldarinn sękir ekki žing žegar krafa hans er tekin fyrir skal hśn talin afturkölluš.
Ef skuldarinn sękir žing skal hérašsdómari leita svara hans viš sérhverju žvķ sem skiptir mįli um kröfu hans og hérašsdómari telur óljóst eša ónógar upplżsingar komnar fram um. Hérašsdómari mį veita skuldaranum skamman frest til aš veita frekari upplżsingar, en slķkur frestur skal aš jafnaši ašeins veittur einu sinni og ekki til lengri tķma en einnar viku.
69. gr.
Hafi lįnardrottinn krafist gjaldžrotaskipta į bśi skuldarans skal hérašsdómari rita į kröfuna įkvöršun sķna um žinghald til aš taka hana fyrir įsamt fyrirkalli til skuldarans, en lįta sķšan birta hana fyrir skuldaranum. Viš birtingu skal skuldaranum eša žeim sem birt er fyrir ķ žįgu hans lįtiš ķ té samrit kröfunnar meš įritun hérašsdómara og fylgigagna meš henni.
Birting skv. 1. mgr. skal fara fram meš žeim fyrirvara sem hérašsdómari įkvešur, en hann mį žó ekki vera skemmri en einn sólarhringur. Aš öšru leyti skal fylgt žeim reglum sem gilda um birtingu stefnu ķ einkamįli.
Birting žarf ekki aš fara fram skv. 2. mgr. ef skuldarinn sękir žing og mótmęlir ekki aš krafan verši tekin fyrir įn birtingar.
Hérašsdómari skal tilkynna hlutašeigandi lįnardrottni um žinghald til aš taka beišni hans fyrir meš sannanlegum hętti og minnst sólarhrings fyrirvara.
70. gr.
Ef ekki er sótt žing af hįlfu lįnardrottins žegar krafa hans um gjaldžrotaskipti į bśi skuldarans er tekin fyrir skal hśn talin afturkölluš. Ef skuldarinn sękir žing og krefst žess getur hérašsdómari įkvešiš honum ómaksžóknun śr hendi hlutašeigandi lįnardrottins.
Ef skuldarinn sękir ekki žing žegar krafa lįnardrottins um gjaldžrotaskipti er tekin fyrir skal eftir atvikum lķta svo į aš skuldarinn višurkenni fullyršingar hans.
[Ef skuldarinn sękir žing skal hérašsdómari leišbeina honum um žau śrręši sem kvešiš er į um ķ 3. žętti. Ef skuldari og lįnardrottinn sem krefst skipta į bśi hans ęskja žess mį dómari verša viš sameiginlegri beišni žeirra um aš fresta mešferš kröfunnar. Slķka fresti mį ekki veita til lengri tķma en samtals eins mįnašar nema skuldari sé einstaklingur sem ekki stundar atvinnurekstur, en fresturinn mį žį lengstur verša samtals žrķr mįnušir.]1)
Ef skuldarinn sękir žing og mótmęlir kröfu lįnardrottins um aš bś hans verši tekiš til gjaldžrotaskipta skal fariš meš hana eftir įkvęšum 168. gr.
1)L. 23/2009, 4. gr.
71. gr.
Svo fljótt sem verša mį eftir aš krafa hefur veriš tekin til śrskuršar skal hérašsdómari kveša upp śrskurš um hvort bś skuldarans verši tekiš til gjaldžrotaskipta, hvort sem kröfunni hefur veriš mótmęlt eša ekki. Hann skal gęta žess af sjįlfsdįšum hvort lagaskilyrši séu fyrir gjaldžrotaskiptum žótt ekki hafi veriš móti žvķ męlt.
Ef hérašsdómari tekur til greina kröfu um gjaldžrotaskipti frestar žaš ekki framkvęmd žeirra žótt śrskurši hans um žaš sé skotiš til ęšra dóms. Žess skal žó gętt aš ašgeršir raski ekki réttindum mįlsašila meira en naušsyn krefur mešan mįliš er enn óśtkljįš.
Ef krafa um gjaldžrotaskipti er fyrst tekin til greina fyrir ęšra dómi skal miša įhrif, sem įkvęši laga žessara tengja uppkvašningu śrskuršar hérašsdómara um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta, viš uppkvašningu śrlausnar ęšra dóms.
Ef fariš veršur meš dįnarbś sem er til opinberra skipta eftir reglum žessa žįttar skal eftir žvķ sem įtt getur viš miša įhrif, sem įkvęši laga žessara tengja uppkvašningu śrskuršar hérašsdómara um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta, viš uppkvašningu śrskuršar um aš dįnarbśiš sé tekiš til opinberra skipta.
XII. kafli. Žżšing gjaldžrotaskipta.
72. gr.
Žegar hérašsdómari kvešur upp śrskurš um aš bś skuldarans sé tekiš til gjaldžrotaskipta tekur žrotabś skuldarans viš öllum fjįrhagslegum réttindum sem hann įtti eša naut viš uppkvašningu śrskuršarins, nema annaš leiši af réttarreglum, ešli réttindanna eša löggerningi sem veršur ekki hnekkt vegna gjaldžrotaskiptanna. Ef um einstakling er aš ręša mį žrotamašurinn žó halda žeim fjįrhagslegu réttindum sem fjįrnįm veršur ekki gert ķ eša verša undanžegin fjįrnįmi nema męlt sé sérstaklega į annan veg ķ lögum.
Žrotabś tekur viš öllum fjįrhagslegum skyldum sem hvķldu į žrotamanni į žvķ tķmamarki sem getur ķ 1. mgr. nema réttarreglur eša löggerningur kveši į um annaš eša žaš leiši af ešli skyldnanna.
Žrotabś nżtur hęfis til aš eiga og öšlast réttindi og hęfi žess til aš bera og baka sér skyldur helst žar til skiptum žess lżkur endanlega eftir fyrirmęlum laga žessara.
73. gr.
Mešan į gjaldžrotaskiptum stendur eignast žrotabśiš žau fjįrhagslegu réttindi sem hefšu ella falliš til žrotamannsins, enda hefšu žau ekki veriš undanžegin skv. 1. mgr. 72. gr. ef žau hefšu veriš komin ķ eigu hans žegar hérašsdómari kvaš upp śrskurš um aš bśiš vęri tekiš til gjaldžrotaskipta. Žetta gildir žó ekki um:
1. žaš sem žrotamašurinn vinnur sér inn mešan į skiptunum stendur,
2. arf, dįnargjöf, dįnarbešsgjöf eša lķfsgjöf sem fellur eša kemur til framkvęmdar mešan į skiptunum stendur, ef arfleišandi eša gefandi hefur įkvešiš žį undanžįgu į lögmętan hįtt,
3. žaš sem žrotamašurinn aflar sér meš andvirši žess sem įkvęši 1. og 2. tölul. taka til.
Mešan į gjaldžrotaskiptum stendur falla žęr skuldbindingar į žrotabśiš sem skiptastjóri bakar žvķ eša einhver sį sem hann hefur heimilaš aš skuldbinda žaš.
74. gr.
Viš uppkvašningu śrskuršar hérašsdómara um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta missir žrotamašurinn rétt til aš rįša yfir réttindum, sem falla til žrotabśsins eftir 72. og 73. gr., svo žżšingu hafi gagnvart žvķ. Žetta gildir žó ekki um rétt žrotamannsins til aš samžykkja aš maki žess, sem hann į rétt til arfs eftir, fįi leyfi til aš sitja ķ óskiptu bśi eša til aš įkveša meš bindandi hętti aš lįta hjį lķša aš vefengja įkvęši erfšaskrįr sem leiša til brottfalls, skeršingar eša kvašar į arfi sem hefši įtt aš koma ķ hans hlut.
Viš uppkvašningu śrskuršar hérašsdómara um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta missir žrotamašurinn rétt til aš stofna til skuldbindinga svo žżšingu hafi gagnvart žrotabśinu.
Žrįtt fyrir įkvęši 1. og 2. mgr. getur sį, sem hvorki vissi né mįtti vita um gjaldžrotaskiptin, unniš rétt į hendur žrotabśinu vegna rįšstöfunar žrotamannsins sem į sér staš įšur en innköllun hefur birst vegna skiptanna.
Įkvęši 1.–3. mgr. gilda ekki ef reglur um višskiptabréf, žinglżsingu eša ašra skrįningu leiša til annars.
XIII. kafli. Skiptastjórar.
75. gr.
Žegar hérašsdómari hefur kvešiš upp śrskurš um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta skipar hann skiptastjóra til aš fara meš skiptin meš bókun ķ žingbók. Sé krafa um gjaldžrotaskipti fyrst tekin til greina fyrir ęšra dómi skipar hérašsdómari skiptastjóra svo fljótt sem žau śrslit verša honum kunn.
Engan mį skipa ķ starf skiptastjóra nema hann lżsi sig fśsan til aš taka starfann aš sér og:
1. sé oršinn 25 įra gamall,
2. sé lögrįša og hafi ekki misst forręši į bśi sķnu,
3. sé svo į sig kominn andlega og lķkamlega aš hann geti gegnt starfanum,
4. [hafi hvorki hlotiš fangelsisdóm fyrir refsiveršan verknaš sem framinn var eftir aš hann varš fullra 18 įra né oršiš sannur aš]1) athęfi sem gerir hann óveršugan naušsynlegs trausts til aš geta gegnt starfanum,
5. hafi lokiš embęttisprófi ķ lögum,
6. yrši ekki vanhęfur sem dómari ķ einkamįli sem žrotamašurinn eša sį sem į kröfu į hendur žrotabśinu ętti ašild aš eša, ef félag eša stofnun er til gjaldžrotaskipta, ķ einkamįli sem stjórnarmenn eša starfsmenn sem hafa haft daglega stjórn félagsins eša stofnunarinnar meš höndum ęttu ašild aš.
Ef sżnt žykir aš störf skiptastjóra verši umfangsmikil getur hérašsdómari skipaš tvo menn eša fleiri til aš gegna žeim og mį žį vķkja frį skilyrši 5. tölul. 2. mgr. um ašra en einn skiptastjórann. Skiptastjórarnir įkveša žį hvernig žeir skipta meš sér verkum.
Andist skiptastjóri įšur en skiptum er lokiš, bišji hann hérašsdómara um lausn frį starfanum eša vķki hérašsdómari honum frį skv. 76. gr. skal hérašsdómari tafarlaust skipa annan mann ķ hans staš. Ef skiptastjórar eru fleiri en einn ķ žrotabśi og starf eins žeirra losnar mį hérašsdómari žó lįta ógert aš skipa mann ķ stašinn, en įšur skal hann leita afstöšu žess skiptastjóra eša žeirra sem gegna störfum įfram.
Ef ķ ljós kemur eftir skipun skiptastjóra aš hann sé vanhęfur til aš leysa af hendi tiltekiš verk ķ starfi sķnu vegna fyrirmęla 6. tölul. 2. mgr. įn žess aš žaš verši tališ varša neinu fyrir rękslu starfans aš öšru leyti getur hérašsdómari aš ósk hans skipaš annan löghęfan mann til aš leysa verkiš af hendi.
Hérašsdómara er rétt aš krefja skiptastjóra um tryggingu eša skilrķki um aš hann sé įbyrgšartryggšur vegna starfans og getur sett honum tiltekinn frest til aš setja tryggingu eftir aš skipun hefur įtt sér staš.
Įkvöršun hérašsdómara um skipun manns ķ starf skiptastjóra veršur ekki skotiš til ęšra dóms.
1)L. 141/2018, 15. gr.
76. gr.
Žeim sem į kröfu į hendur bśinu er mešan į gjaldžrotaskiptum stendur heimilt aš bera upp skriflegar ašfinnslur um störf skiptastjóra viš hérašsdómara sem hefur skipaš hann. Komi slķkar ašfinnslur fram eša berist hérašsdómara meš öšrum hętti vitneskja um aš framferši skiptastjóra ķ starfi kunni aš vera ašfinnsluvert skal hann kvešja skiptastjóra og žann sem kann aš hafa haft ašfinnslur uppi į sinn fund til aš tjį sig um mįlefniš. Hérašsdómara er heimilt aš kvešja fleiri į fund sinn af slķku tilefni.
Telji hérašsdómari ašfinnslur į rökum reistar getur hann gefiš skiptastjóra kost į aš bęta śr innan tiltekins frests. Verši skiptastjóri ekki viš žvķ eša ef framferši hans ķ starfi hefur annars veriš slķkt aš ekki verši tališ réttmętt aš gefa honum kost į aš rįša bót į starfshįttum sķnum, skal hérašsdómari vķkja honum śr starfi žegar ķ staš meš śrskurši. Hérašsdómari skal meš sama hętti vķkja skiptastjóra śr starfi ef hann setur ekki tryggingu skv. 5. mgr. 75. gr. innan tilskilins frests eša fullnęgir ekki lengur žeim hęfisskilyršum sem eru sett ķ 2. mgr. 75. gr.
Fallist hérašsdómari ekki į aš vķkja skiptastjóra śr starfi skv. 2. mgr. getur sį sem hafši uppi ašfinnslur um störf hans krafist śrskuršar hérašsdómara um hvort skiptastjóranum verši vikiš frį. Meš sama hętti getur sį sem į kröfu į hendur bśinu og telur skiptastjóra ekki fullnęgja skilyršum 2. mgr. 75. gr. krafist aš hérašsdómari kveši į um žaš meš śrskurši hvort skiptastjóra verši vikiš frį af žeim sökum. Fariš skal meš slķkar kröfur eftir 169. gr.
77. gr.
Skiptastjóri annast öll störf sem lśta aš mešferš žrotabśsins, en honum er heimilt į kostnaš žess aš leita sér ašstošar eša žjónustu til aš leysa af hendi einstök verk į sķna įbyrgš.
Skiptastjóri į rétt til žóknunar fyrir störf sķn sem greišist af bśinu eša žeim sem įbyrgist greišslu skiptakostnašar skv. 2. mgr. 66. gr. Honum er heimilt aš taka sér greišslu af fé bśsins upp ķ įfallna žóknun sķna mešan į skiptum stendur, enda kynni hann įkvöršun um žaš į skiptafundi og žaš teljist tryggt aš hann gangi ekki meš žessu į hlut žeirra sem eiga rétthęrri kröfur į hendur bśinu.
Sį sem hefur veriš skipašur skiptastjóri telst opinber sżslunarmašur mešan hann gegnir starfanum.
Skiptastjóra ber aš bęta tjón sem hann kann aš valda öšrum ķ starfi eftir almennum skašabótareglum.
78. gr.
Skiptastjóri sér um reikningshald fyrir žrotabśiš og gefur skżrslur til yfirvalda um fjįrmuni žess og rekstur eftir žvķ sem žörf krefur.
Hafi skiptum ekki veriš lokiš innan sex mįnaša frį žvķ śrskuršur gekk um gjaldžrotaskiptin skal skiptastjóri gera yfirlit yfir efnahag og rekstur žrotabśsins, en upp frį žvķ um hver įramót og mitt hvert įr žar til skiptum er lokiš. Hver sį, sem hefur lżst kröfu ķ bśiš en hefur ekki fengiš efndir hennar, getur krafist aš fį aš sjį reikninga bśsins, enda hafi kröfu hans ekki įšur veriš hafnaš. Skiptastjóra er heimilt į kostnaš bśsins aš fela löggiltum endurskošanda aš gera reikninga žess eša endurskoša žį ef žess er krafist eša hann telur annars sérstaka įstęšu til.
79. gr.
Skiptastjóri skal halda skiptafundi eftir žvķ sem męlt er fyrir ķ lögum žessum.
Skiptastjóri įkvešur hvar skiptafundir verša haldnir og hvenęr, meš hverjum fyrirvara žeir verši bošašir og hvert fundarefni verši, aš žvķ leyti sem ekki er sérstaklega męlt fyrir um žaš ķ lögum žessum. Leitast skal žó viš aš skiptafundir verši haldnir į slķkum staš og tķma aš ętla megi aš sem flestir fundarmenn eigi hęgt meš aš sękja žį.
Ķ bošun til skiptafundar skal koma fram hvar og hvenęr hann verši haldinn og hvert fundarefniš verši ķ meginatrišum. Sé ekki kvešiš į um annaš ķ lögum žessum getur skiptastjóri kosiš hvort hann boši til fundar meš auglżsingu sem hann fęr birta meš minnst viku fyrirvara ķ Lögbirtingablaši eša meš tilkynningu til hvers og eins sem į rétt til fundarsóknar, sbr. 1. mgr. 125. gr. Ef bošaš er til fundar meš sķšargreinda hęttinum skal žess gętt aš fundarboši sé komiš žannig fram aš sannaš verši hvort fundarmanni hafi borist eša mįtt berast fundarboš ķ tęka tķš, en fundarmenn skulu žó einir gjalda žess hafi žeir ekki veitt skiptastjóra nęgar upplżsingar um hvar til žeirra verši nįš. Misfarist slķkt fundarboš til eins eša fleiri fundarmanna getur skiptastjóri įkvešiš aš fresta fundi eša halda hann meš įskilnaši um rétt žeirra sem voru ekki bošašir til aš hafa uppi athugasemdir sķšar um žaš sem žar fer fram.
Skiptastjóri stjórnar skiptafundum og atkvęšagreišslum sem fara žar fram og įkvešur ķ hverri röš mįlefni verši tekin fyrir og fundarmenn fįi aš tjį sig. Skiptastjóra er heimilt aš vķsa óviškomandi mönnum af fundi, svo og fundarmönnum sem spilla žar starfsfriši.
Skiptastjóri fęrir fundargeršir į skiptafundum og skal hann gęta žess aš fundarmönnum sé kynnt efni žeirra įšur en fundi veršur slitiš og gefinn kostur į aš hafa uppi athugasemdir um žaš.
80. gr.
Skiptastjóri tekur viš skjölum sem hafa žżšingu fyrir gjaldžrotaskiptin og varšveitir žau um sinn eftir aš hann lżkur störfum aš žvķ leyti sem žau hafa ekki įšur veriš lögš fram ķ dómi. Um afhendingu skjalanna til varšveislu į Žjóšskjalasafni skal fariš eftir sömu reglum og eiga viš um skjöl sem eru lögš fram ķ dómsmįlum.
Sį sem sżnir skiptastjóra fram į aš hann hafi lögvarinna hagsmuna aš gęta getur krafist aš fį ašgang aš skjölum žrotabśsins til skošunar og eftirrit af žeim į eigin kostnaš mešan skiptastjóri hefur žau ķ vörslum sķnum.
81. gr.
Žrotamanninum er skylt aš verša viš kvašningu skiptastjóra um aš męta į fund hans og veita honum upplżsingar og lįta honum ķ té gögn sem hann krefst vegna gjaldžrotaskiptanna. Ef bś félags eša stofnunar hefur veriš tekiš til gjaldžrotaskipta hvķlir sama skylda į stjórnarmönnum, endurskošanda, framkvęmdarstjóra, deildarstjóra og öšrum samsvarandi forrįšamönnum félagsins eša stofnunarinnar, svo og žeim sem höfšu lįtiš af slķkum störfum įšur en til gjaldžrotaskipta kom. Sama skylda hvķlir enn fremur į žeim sem eru nįkomnir žrotamanni.
Skiptastjóri getur skrįš skżrslu manns, sem įkvęši 1. mgr. taka til, um atriši sem varša gjaldžrotaskiptin og krafist aš hann undirriti hana aš višlögšum drengskap žvķ til stašfestingar aš efni hennar sé samkvęmt žvķ sem hann viti sannast og réttast, enda hafi honum veriš gefinn kostur į aš stašreyna efni hennar og koma fram leišréttingum sķnum į henni.
Verši einhver sį, sem getur ķ 1. mgr., ekki viš kröfu skiptastjóra um upplżsingar eša gögn mį skiptastjóri fara žess skriflega į leit viš hérašsdómara aš hlutašeigandi verši kvaddur fyrir dóm til aš gefa skżrslu um mįlefniš sem vitni. Skal fariš eftir reglum um mešferš einkamįla ķ héraši um kvašningu vitnis, skyldu til vitnisburšar, višurlög į hendur vitni og skżrslutökuna sjįlfa, eftir žvķ sem įtt getur viš.
82. gr.
Žeim sem hafa eignir žrotabśs ķ umrįšum sķnum er skylt aš veita skiptastjóra žęr upplżsingar og lįta honum ķ té žau gögn um mįlefni bśsins sem hann krefst. Sama skylda hvķlir į opinberum stofnunum og öšrum stjórnvöldum og sżslunarmönnum, [višskiptabönkum, sparisjóšum og veršbréfamišstöšvum],1) svo og öšrum sem geta haft vitneskju um eignir og skuldir žrotabśs vegna višskiptatengsla viš žrotamanninn eša af öšrum sambęrilegum įstęšum.
Neiti einhver sį, sem getur ķ 1. mgr., aš verša viš kröfu skiptastjóra um upplżsingar eša gögn mį skiptastjóri fara svo aš sem segir ķ 3. mgr. 81. gr.
Nś neitar žrotamašurinn eša forrįšamašur félags eša stofnunar, sem er til gjaldžrotaskipta, aš afhenda skiptastjóra eignir žrotabśsins eša synjar honum um ašgang aš hśsnęši žar sem įstęša vęri til aš ętla aš eignir eša gögn bśsins sé aš finna og getur žį skiptastjóri krafist žess skriflega aš hérašsdómari kveši upp śrskurš um skyldu hlutašeiganda til aš lįta eign af hendi eša veita ašgang aš hśsnęši. Berist hérašsdómara slķk krafa skal hann tafarlaust kvešja skiptastjóra og žann sem į hlut aš mįli fyrir dóm meš sannanlegum hętti. Tekur hérašsdómari afstöšu til kröfunnar meš śrskurši, en ef įgreiningur veršur um hana skal fariš meš hann eftir įkvęšum 170. gr.
Śrskurši skv. 3. mgr. mį ef žörf krefur fullnęgja meš ašför įn ašfararfrests. Mįlskot śrskuršarins frestar ekki ašför.
1)L. 32/2000, 7. gr.
83. gr.
Mešan į gjaldžrotaskiptum stendur mį skiptastjóri krefjast śrskuršar hérašsdómara um aš žrotamanninum verši bönnuš för śr landi um tiltekinn tķma ef nęrvera hans veršur talin naušsynleg vegna athugunar į fjįrreišum žrotabśsins og rįšstöfunum žrotamannsins fyrir upphaf gjaldžrotaskipta. Ef bś félags eša stofnunar hefur veriš tekiš til gjaldžrotaskipta getur skiptastjóri haft uppi sams konar kröfu varšandi framkvęmdarstjóra eša žann sem hefur annars haft daglega stjórn félagsins eša stofnunarinnar meš höndum, žótt starfsheiti hans hafi veriš annaš, svo og formann stjórnar félags eša stofnunar.
Ef krafa kemur fram skv. 1. mgr. skal hérašsdómari tafarlaust kvešja skiptastjóra og žann sem krafan beinist aš fyrir dóm meš sannanlegum hętti. Hérašsdómari tekur afstöšu til kröfunnar meš śrskurši, en ef įgreiningur veršur um kröfuna skal fariš meš hann eftir įkvęšum 170. gr. Hérašsdómari skal gęta žess aš banniš standi ekki lengur en žörf krefur.
Banni eftir śrskurši hérašsdómara skv. 2. mgr. skal framfylgt meš sama hętti og farbanni sem er lagt į eftir lögum um mešferš [sakamįla].1) Mįlskot śrskuršarins frestar ekki aš hann komi til framkvęmdar.
Žeim sem įkvęši 1. mgr. taka til er skylt aš tilkynna skiptastjóra fyrir fram um breytingu į heimilisfangi sķnu.
1)L. 88/2008, 234. gr.
84. gr.
Ef skiptastjóri fęr vitneskju ķ starfi sķnu um atvik sem hann telur geta gefiš tilefni til rökstudds gruns um aš žrotamašurinn eša ašrir kunni aš hafa gerst sekir um refsivert athęfi skal hann tilkynna žaš [hérašssaksóknara].1) Skiptastjóra er óskylt aš leita eftir slķkri vitneskju umfram žaš sem leišir af upplżsingaöflun hans starfa sinna vegna.
1)L. 47/2015, 30. gr.
XIV. kafli. Fyrstu ašgeršir viš gjaldžrotaskipti.
85. gr.
Skiptastjóri skal įn tafar eftir skipun sķna gefa śt og fį birta innköllun vegna gjaldžrotaskiptanna žar sem eftirfarandi skal koma fram:
1. nafn žrotamannsins, kennitala og eftir atvikum lögheimili hans, dvalarstašur, ašsetur, starfsstöš eša skrįš varnaržing,
2. heiti og kennitala firma eša félags, ef žrotamašurinn hefur boriš ótakmarkaša įbyrgš į skuldbindingum žess,
3. hvenęr śrskuršur hérašsdómara gekk um töku bśs til gjaldžrotaskipta og hver frestdagur sé viš gjaldžrotaskiptin,
4. įskorun til lįnardrottna og annarra, sem telja sig eiga kröfur į hendur bśinu eša til muna ķ vörslum žess, um aš lżsa kröfum sķnum fyrir skiptastjóra meš sendingu eša afhendingu kröfulżsinga į tilteknum staš innan tilgreinds kröfulżsingarfrests sem hefur veriš įkvešinn eftir 2. mgr.,
5. stašur og stund sem skiptafundur veršur haldinn til aš fjalla um skrį um lżstar kröfur, en sį fundur skal haldinn innan mįnašar frį lokum kröfulżsingarfrests [nema dómari įkveši lengri frest viš skipun skiptastjóra].1)
Kröfulżsingarfrestur skal aš jafnaši įkvešinn tveir mįnušir, en ef sérstaklega stendur į mį skiptastjóri įkveša aš fresturinn verši tiltekinn mįnašarfjöldi frį žremur til sex mįnaša. Hver sem lengd kröfulżsingarfrests veršur įkvešin skal hann įvallt byrja aš lķša viš fyrri birtingu innköllunar og skal žess skżrlega getiš ķ henni.
Ķ innköllun mį skiptastjóri kveša į um aš žeim lįnardrottnum sé óžarft aš lżsa kröfum sķnum sem hafi lżst žeim viš undanfarandi naušasamningsumleitan žrotamannsins og ęski ekki aš koma fram breyttum kröfum.
Hafi skiptastjóri žegar viš śtgįfu innköllunar įkvešiš aš halda skiptafund til aš fjalla um rįšstöfun hagsmuna bśsins mį hann boša til slķks fundar ķ innkölluninni.
Innköllun skal birt tvķvegis ķ Lögbirtingablaši.
1)L. 95/2010, 18. gr.
86. gr.
Jafnframt žvķ aš gefa śt innköllun skv. 85. gr. er skiptastjóra rétt aš leita sérstaklega vitneskju um hvort einhver sį, sem kann aš telja til kröfu į hendur žrotabśinu, sé bśsettur erlendis. Komi fram vitneskja um slķkt er skiptastjóra rétt aš tilkynna hlutašeiganda svo fljótt sem verša mį um gjaldžrotaskiptin, hvenęr kröfulżsingarfrestur endi og hverjar afleišingar žaš geti haft aš kröfu verši ekki lżst innan frestsins.
Ef skiptastjóri telur įstęšu til aš ętla aš lįnardrottnar kunni aš vera bśsettir erlendis, sem ekki er vitaš hverjir séu eša hvar verši nįš til, er honum rétt aš fį birta auglżsingu erlendis meš sama efni og tilkynning skv. 1. mgr.
Skiptastjóra er rétt aš fį birta auglżsingu meš sama efni og tilkynning skv. 1. mgr. ķ dagblaši hér į landi eša į annan hįtt sem hann kżs, ef sérstök įstęša žykir til.
87. gr.
Skiptastjóri skal žegar eftir skipun sķna leita vitneskju um hverjar eignir eša réttindi tilheyri žrotabśinu, hvar žęr sé aš finna og hver fari meš umrįš žeirra eša hafi umsjón meš žeim. Skiptastjórinn skal tafarlaust gera rįšstafanir til aš svipta žrotamanninn umrįšum eigna eša koma ķ veg fyrir aš hann fari meš žęr į óheimilan hįtt og til aš draga śr hęttu į aš nokkur geti unniš rétt į hendur žrotabśinu vegna įkvęša 3. og 4. mgr. 74. gr. Skiptastjórinn skal eftir žörfum taka viš umrįšum eigna žrotabśsins eša umsjón meš žeim, en heimilt er honum aš lįta žęr vera įfram ķ vörslum annarra sem lżsa sig fśsa til aš gęta žeirra į eigin įhęttu.
[Žrįtt fyrir įkvęši 1. mgr. er skiptastjóra heimilt viš gjaldžrotaskipti į bśi einstaklings aš heimila honum ķ allt aš tólf mįnuši aš bśa įfram ķ hśsnęši ķ eigu žrotabśsins eša halda umrįšum einstakra lausafjįrmuna žess. Fyrir žau afnot skal žį greidd leiga, sem nemur aš minnsta kosti žeim kostnaši sem žrotabśiš ber af eigninni, en heimilt er skiptastjóra aš įskilja aš trygging sé sett fyrir spjöllum sem kunna aš verša į henni. Įšur en įkvöršun er tekin skal skiptastjóri leita afstöšu žeirra sem njóta tryggingarréttinda ķ eigninni.]1)
Skiptastjóri skal žegar eftir skipun sķna gera rįšstafanir til aš tryggja aš hann fįi bókhaldsgögn žrotamannsins ķ hendur.
1)L. 60/2010, 1. gr.
88. gr.
Skiptastjóri skal, svo fljótt sem verša mį, įkveša hvernig stašiš verši aš atvinnurekstri žrotabśsins, gagnkvęmum samningum žess og öšrum mikilsveršum atrišum sem žola ekki biš, og gera žęr rįšstafanir ķ žeim efnum sem hann telur naušsynlegar fyrir hagsmuni bśsins. Um rįšstöfun į eignum og réttindum bśsins fer eftir įkvęšum XIX. kafla.
XV. kafli. Gagnkvęmir samningar.
89. gr.
Įkvęšum žessa kafla skal ekki beita ef annaš leišir af öšrum lagaįkvęšum eša ešli réttarsambandsins.
90. gr.
Ef žrotamašurinn hefur gert gagnkvęman samning įšur en śrskuršur gekk um aš bś hans vęri tekiš til skipta en ekki innt greišslu sķna af hendi getur višsemjandi hans haldiš sinni greišslu eftir eša, ef hann hefur sent greišsluna, varnaš žvķ aš hśn sé afhent žrotabśinu žar til nęgileg trygging er sett fyrir greišslu frį žrotabśinu į gjalddaga. Žetta į einnig viš žó gjalddagi į greišslu višsemjandans sé kominn.
91. gr.
Žrotabśi er heimilt aš taka viš réttindum og skyldum žrotamannsins eftir gagnkvęmum samningi.
Višsemjandi žrotamannsins getur krafist aš žrotabśiš taki afstöšu til žess innan hęfilegs frests hvort žaš muni nżta heimild sķna skv. 1. mgr.
Ef samningur męlir fyrir um greišslur frį žrotabśinu smįtt og smįtt nżtur krafa višsemjandans til greišslna, sem falla til eftir aš śrskuršur gekk um aš bśiš vęri tekiš til skipta, rétthęšar skv. 3. tölul. 110. gr.
92. gr.
Ef lausnardagur į greišslu višsemjandans er kominn og žrotabśiš hefur nżtt heimild sķna skv. 1. mgr. 91. gr. skal žrotabśiš eftir kröfu višsemjandans inna sķna greišslu af hendi eša, ef gjalddagi er ekki kominn, setja tryggingu fyrir greišslu. Hafi višsemjandinn greitt į hann sama rétt ef hann gęti fengiš greišslunni skilaš ef žrotabśiš hefši ekki nżtt heimild sķna.
Ef samningurinn męlir fyrir um greišslur smįtt og smįtt af beggja hįlfu skal trygging sś, sem žrotabśiš setur fyrir ógreiddum kröfum, jafnan vera fyrir žeim kröfum višsemjandans sem fyrst uršu til eftir aš śrskuršur gekk um aš bśiš vęri tekiš til skipta.
Ef žaš er tališ sanngjarnt vegna hagsmuna višsemjandans er heimilt aš vķkja frį įkvęšum 1. og 2. mgr. Ef samningsįkvęši um žęr tryggingar, sem žrotabśinu er gert aš setja, eru talin ósanngjörn ķ garš žess er heimilt aš fella žau śr gildi ķ heild eša aš hluta eša breyta žeim.
93. gr.
Ef žrotabś nżtir ekki heimild sķna skv. 1. mgr. 91. gr. eša setur ekki tryggingu innan hęfilegs frests getur višsemjandi slitiš samningnum. Žaš sama į viš žegar višsemjandinn hefši öšlast riftunarrétt ef ekki hefši komiš til gjaldžrotaskipta.
Ef višsemjandi hefur innt greišslu sķna af hendi eša hluta hennar getur hann einungis slitiš samningnum og krafist endurgreišslu frį žrotabśinu ef reglur um samninga eins og žį sem um ręšir heimila slķkt.
94. gr.
Ef žrotabśiš nżtir ekki heimild sķna skv. 1. mgr. 91. gr. getur višsemjandinn krafiš žaš um skašabętur vegna žess tjóns sem hann veršur fyrir viš samningsslitin, sbr. žó 96. gr.
95. gr.
Ef žrotabśiš nżtir ekki heimild sķna skv. 1. mgr. 91. gr., en fęr ķ hendur greišslu frį višsemjandanum eftir aš śrskuršur gekk um aš bśiš vęri tekiš til gjaldžrotaskipta, skal žaš skila henni.
96. gr.
Žrotabśiš getur sagt upp samningi um leigu eša annaš varanlegt réttarsamband meš venjulegum hętti eša sanngjörnum fresti žótt lengri uppsagnarfrestur sé įkvešinn ķ samningnum eša hann sé óuppsegjanlegur, nema samningnum hafi veriš žinglżst eša hann skrįšur opinberlega meš hlišstęšum hętti.
Višsemjandinn getur einnig sagt samningnum upp gagnvart žrotabśinu meš venjulegum eša sanngjörnum fresti nema žrotamašurinn hafi mįtt framselja rétt sinn samkvęmt honum eša fyrirmęli annarra laga standa žvķ ķ vegi.
Žegar sérstaklega stendur į mį gera žeim sem segir upp samningi meš heimild ķ 1. eša 2. mgr. aš greiša hinum skašabętur vegna tjóns sem leišir af uppsögninni. Um rétthęš slķkrar skašabótakröfu į hendur žrotabśi fer skv. 113. gr.
97. gr.
Ef žrotamašurinn hefur haft fasteign į leigu til atvinnurekstrar sķns og žrotabśiš getur ekki, žegar śrskuršur hefur veriš kvešinn upp um aš bśiš sé tekiš til gjaldžrotaskipta, tekiš afstöšu til žess hvort žaš nżtir heimild sķna skv. 1. mgr. 91. gr. öšlast višsemjandinn rétt til leigugreišslna frį žvķ śrskuršurinn var kvešinn upp og til žess tķma sem žrotabśiš gefur yfirlżsingu um afstöšu sķna. Um rétthęš kröfu višsemjandans til leigugreišslna fer eftir 3. tölul. 110. gr.
98. gr.
Žegar śrskuršur hefur veriš kvešinn upp um aš bśiš sé tekiš til gjaldžrotaskipta skal įkveša hvort žrotabśiš taki viš réttindum og skyldum samkvęmt rįšningarsamningum žeirra manna sem starfa viš atvinnurekstur žrotamannsins.
Starfsmenn eiga rétt til launa frį žvķ śrskuršur var kvešinn upp og til žess tķma sem žrotabśiš tekur afstöšu sķna. Um rétthęš slķkra launakrafna fer eftir 3. tölul. 110. gr.
Ef gjaldžrotaskiptin leiša til breyttra ašstęšna og brżnir hagsmunir starfsmanns krefjast žess getur hann žó slitiš rįšningarsamningi sķnum. Honum er žį skylt aš veita žrotabśinu hęfilegan frest til aš leita annars starfsmanns ķ sinn staš, enda setji žrotabśiš tryggingu fyrir greišslu launa žann tķma sem hann sinnir starfi af žessum sökum ef žess er krafist.
XVI. kafli. Kröfur į hendur žrotabśi.
99. gr.
Allar kröfur į hendur žrotabśi falla sjįlfkrafa ķ gjalddaga viš uppkvašningu śrskuršar hérašsdómara um aš bśiš sé tekiš til gjaldžrotaskipta įn tillits til žess sem kann įšur aš hafa veriš umsamiš eša įkvešiš meš öšrum hętti.
Kröfur į hendur žrotabśi um annaš en peningagreišslu sem verša ekki efndar eftir ašalefni sķnu skulu metnar til veršs eftir žeim reglum sem gilda um slķkt mat viš ašför.
Kröfur į hendur žrotabśi ķ erlendum gjaldmišli skulu fęršar til ķslensks gjaldmišils eftir skrįšu sölugengi į žeim degi sem śrskuršur gekk um aš bśiš vęri tekiš til gjaldžrotaskipta aš žvķ leyti sem žeim veršur ekki fullnęgt skv. 109.–111. gr.
100. gr.
Hver sį, sem skuldar žrotabśinu, getur dregiš žaš frį sem hann į hjį žvķ hvernig sem skuld og gagnkröfu er variš ef lįnardrottinn hefur eignast kröfuna įšur en žrķr mįnušir voru til frestdags, hvorki vitaš né mįtt vita aš žrotamašurinn įtti ekki fyrir skuldum og ekki fengiš kröfuna til aš skuldajafna, enda hafi krafa žrotabśsins į hendur honum oršiš til fyrir frestdag.
Žęr kröfur, sem eru taldar ķ 114. gr., verša ekki notašar til skuldajafnašar nema aš žvķ leyti sem eignir žrotabśsins hrökkva til greišslu žeirra viš śthlutun.
Ekki mį framselja višskiptabréf ķ eigu žrotabśsins fyrr en kröfulżsingarfresti er lokiš og ekki sķšar ef gagnkröfu er lżst žannig aš fyrirgert sé meš žvķ gagnkröfurétti. Sé žetta gert ber bśinu aš greiša bętur, en um rétthęš žeirrar bótakröfu fer eftir 3. tölul. 110. gr.
101. gr.
Skuldajafna mį skilyrtri kröfu viš kröfu žrotabśsins žegar skilyršiš er uppfyllt. Hafi krafa žrotabśsins veriš greidd įšur en skilyršiš var uppfyllt fer um rétthęš endurkröfu į hendur žrotabśinu eftir 3. tölul. 110. gr. Ef enn er óvķst viš śthlutun śr žrotabśinu hvort skilyršiš verši uppfyllt skal taka frį fé til endurgreišslu kröfunnar skv. 1. mgr. 157. gr.
102. gr.
Ef žrotabś greišir hluta kröfu vegna vešs eša annarra tryggingarréttinda skal viš śthlutun śr bśinu ašeins miša viš afgang kröfunnar.
103. gr.
Ef fleiri en žrotamašurinn įbyrgjast kröfu meš óskiptri įbyrgš skal viš śthlutun śr žrotabśinu miša viš heildarfjįrhęš kröfunnar enda žótt:
1. annar skuldari hafi greitt hluta kröfunnar og hann hafi mįtt endurkrefja žrotamanninn,
2. hluti kröfunnar hafi veriš greiddur śr bśi annars skuldara,
3. annar skuldari hafi greitt hluta kröfunnar į sķšustu žremur mįnušum fyrir frestdag.
Ef annar skuldari hefur žegar fengiš endurgreišslu frį žrotamanninum vegna greišslu žess fyrrnefnda į hluta kröfunnar og žrotabśiš riftir ekki žeirri endurgreišslu skal žrįtt fyrir įkvęši 1. mgr. miša viš afgang kröfunnar viš śthlutun.
104. gr.
Kröfuhafa, sem hefur fengiš greišslur frį fleirum en žrotabśinu, skal ekki greiša meira samtals en nemur kröfu hans meš vöxtum og mįlskostnaši. Ef greišsla sem hann ętti aš fį śr žrotabśinu leišir til žess aš hann fengi hęrri greišslu skal skipta mismuninum milli samskuldara žrotabśsins eftir réttarsambandi žeirra.
105. gr.
Ef kröfu er lżst ķ žrotabśiš og einnig endurgreišslukröfu vegna sömu kröfu skal miša viš samtölu žessara krafna viš śthlutun. Upp ķ endurgreišslukröfuna skal žaš ašeins greitt sem er umfram fjįrhęš ašalkröfunnar. Ef fleiri en einn gera endurgreišslukröfur skal skipta śthlutunarfjįrhęš eftir reglu 104. gr.
106. gr.
Ef kröfu er lżst ķ žrotabśiš og endurgreišslukrafa samskuldara er tryggš meš veši eša öšrum tryggingarréttindum ķ eignum žess skal lękka žį fjįrhęš sem samskuldari getur krafist į grundvelli tryggingarréttarins um žį fjįrhęš sem kemur upp ķ ašalkröfuna viš śthlutun.
Eigi samskuldarinn rétt til skuldajafnašar skal beita reglum 1. mgr.
107. gr.
Samskuldari sem į endurkröfurétt į žrotamanninn og hefur greitt skuld žeirra į sķšustu žremur mįnušum fyrir frestdag į sama rétt til greišslu śr hendi žrotabśsins og lįnardrottinn žeirra hefši įtt ef hann hefši ekki fengiš greišsluna frį samskuldaranum. Samskuldarinn į žó ekki rétt į hęrri fjįrhęš śr hendi žrotabśsins en hann hefši getaš krafiš žrotamanninn um ef ekki hefši komiš til gjaldžrotaskipta.
Hafi fleiri samskuldarar en einn greitt skuldina skal žvķ fé sem žeir fį viš śthlutun skipt milli žeirra eftir reglu 104. gr.
108. gr.
Beita skal įkvęšum 104.–107. gr. žegar krafa į hendur žrotabśinu er tryggš meš veši eša öšrum tryggingarréttindum ķ eign žrišja manns.
XVII. kafli. Rétthęš krafna į hendur žrotabśi.
109. gr.
Afhenda skal eign eša réttindi ķ vörslum žrotabśs žrišja manni ef hann sannar eignarrétt sinn aš žeim. Öšrum rétthöfum skal meš sama hętti afhenda eignir eša réttindi sem žrotabśiš į ekki tilkall til.
Hafi žrotabśiš selt eign eša réttindi sem žrišji mašur sannar sķšar aš hafi tilheyrt sér getur hann krafist greišslu žess sem žrotabśiš fékk ķ hendur viš söluna, eftir atvikum aš frįdregnum kostnaši sem bśiš hefur haft af varšveislu og sölu eignarinnar. Slķk krafa skal greidd į undan öllum öšrum kröfum į hendur bśinu.
110. gr.
Nęstar kröfum skv. 109. gr. ganga eftirtaldar kröfur ķ žeirri röš sem hér segir, sbr. žó 3. mgr. 111. gr.:
1. kostnašur af śtför žess lįtna ef fariš er meš dįnarbś hans eftir reglum žessa žįttar,
2. kostnašur af skiptunum,
3. kröfur sem hafa oršiš til į hendur žrotabśinu eftir uppkvašningu śrskuršar hérašsdómara um töku bśsins til gjaldžrotaskipta meš samningum skiptastjóra eša vegna tjóns sem bśiš bakar öšrum,
4. kröfur sem hafa oršiš til eftir frestdag meš rįšstöfunum skuldara sem voru samžykktar af ašstošarmanni hans viš greišslustöšvun eša umsjónarmanni meš naušasamningsumleitunum hans, enda hafi rįšstafanirnar veriš heimilar skv. 19.–21. gr.
111. gr.
Nęstar kröfum skv. 109. og 110. gr. ganga kröfur sem njóta vešréttar eša annarra tryggingarréttinda ķ eign žrotabśsins aš žvķ leyti sem žeim veršur fullnęgt af andvirši eignarinnar og arši eša öšrum tekjum sem žrotabśiš hefur fengiš greitt af henni.
Ef tveir lįnardrottnar eša fleiri eiga vešrétt eša tryggingarréttindi ķ sömu eign fer um rétthęš žeirra eftir almennum reglum. Óžinglżst réttindi į grundvelli almenns lögvešs ganga žó į eftir réttindum annarra samkvęmt žessari grein.
Kröfur skv. 2.–4. tölul. 110. gr. ganga ašeins fyrir kröfum samkvęmt žessari grein aš žvķ leyti sem žęr varša žį eign sem vešréttur eša tryggingarréttindi eru ķ.
112. gr.
Nęstar kröfum skv. 109.–111. gr. ganga aš réttri tiltölu viš fjįrhęš hverrar kröfu:
1. kröfur um laun og annaš endurgjald fyrir vinnu ķ žjónustu žrotamannsins sem hafa falliš ķ gjalddaga į sķšustu įtjįn mįnušum fyrir frestdag,
2. kröfur um bętur vegna slita į vinnusamningi sem hafa įtt sér staš į žvķ tķmabili sem um ręšir ķ 1. tölul. eša eftir frestdag [en slķk krafa getur žó ekki numiš hęrri fjįrhęš en svara mundi til launa ķ uppsagnarfresti sem gilda ętti um vinnusamninginn eftir lögum eša kjarasamningi],1)
3. kröfur um orlofsfé eša orlofslaun sem réttur hefur unnist til į žvķ tķmabili sem um ręšir ķ 1. tölul. eša eftir frestdag,
4. kröfur um gjöld til lķfeyrissjóša, sjśkrasjóša og orlofsheimilasjóša sem žrotamanninum hefur boriš aš greiša samkvęmt lögum eša kjarasamningi į žvķ tķmabili sem um ręšir ķ 1. tölul. eša eftir frestdag, svo og gjöld til stéttarfélaga sem honum bar aš standa skil į vegna sama tķmabils,
5. kröfur um bętur vegna örorku eša daušsfalls manns sem starfaši ķ žjónustu žrotamannsins og varš žar fyrir slysi sem olli örorku eša daušsfalli og įtti sér staš į žvķ tķmabili sem um ręšir ķ 1. tölul. eša eftir frestdag,
6. kröfur maka, fyrrverandi maka eša barns žrotamannsins um lķfeyri eša mešlag vegna žess tķmabils sem um ręšir ķ 1. tölul. eša eftir frestdag, ef kröfurnar styšjast viš yfirvaldsįkvöršun eša skilnašarsamning og greišast ekki af almannatryggingum eša meš sambęrilegum hętti,
7. kröfur til eša vegna mešferšar fjįr sem žrotamašurinn hefur haft ķ vörslum sķnum sem opinber sżslunarmašur meš sjįlfstęša fégęslu,
8. kröfur um žóknun ašstošarmanns viš greišslustöšvun og umsjónarmanns meš naušasamningsumleitunum įsamt naušsynlegum kostnaši sem žeir hafa lagt śt fyrir eftir frestdag.
Kröfur skv. 1.–6. tölul. skulu enn fremur njóta rétthęšar samkvęmt žessari grein žótt žęr séu eldri en žar segir ef mįl hefur veriš höfšaš til heimtu žeirra innan sex mįnaša frį gjalddaga og dómur hefur gengiš um žęr į sķšustu sex mįnušunum fyrir frestdag eša sķšar.
[Žeir sem nįkomnir eru žrotamanni eša félagi eša stofnun sem er til gjaldžrotaskipta njóta ekki réttar skv. 1.–3. tölul. 1. mgr. fyrir kröfum sķnum.]1)
1)L. 95/2010, 19. gr., sbr. einnig 22. gr. s.l.
113. gr.
Nęstar kröfum skv. 109.–112. gr. ganga allar ašrar kröfur į hendur žrotabśi aš réttri tiltölu viš fjįrhęš hverrar, nema žęr sem eru taldar ķ 114. gr.
114. gr.
Aš baki öllum kröfum skv. 109.–113. gr. koma eftirtaldar kröfur ķ žeirri röš sem hér segir:
1. kröfur um vexti, veršbętur, gengismun og kostnaš af innheimtu kröfu skv. 112. eša 113. gr. sem hafa falliš til eftir aš śrskuršur gekk um aš bśiš sé tekiš til gjaldžrotaskipta,
2. kröfur um févķti einkaréttarlegs ešlis nema aš žvķ leyti sem skašabętur felast ķ žeim,
3. kröfur um gjafir,
4. kröfur sem um hefur veriš samiš aš vķki fyrir öllum öšrum kröfum,
5. kröfur um vexti, veršbętur, gengismun og kostnaš af innheimtu kröfu skv. 2.–4. tölul. sem hafa falliš til eftir aš śrskuršur gekk um aš bśiš sé tekiš til gjaldžrotaskipta.
115. gr.
Viš framsal eša önnur ašilaskipti aš kröfu fylgja réttindi į hendur žrotabśi skv. 109.–114. gr.
Nś greišir samskuldari žrotabśs kröfu, og fer žį um framkröfu hans į hendur žrotabśinu meš sama hętti og kröfuna sem var greidd, en žó rżrir žaš ekki sjįlfstęš tryggingarréttindi sem samskuldarinn kann aš eiga.
XVIII. kafli. Mešferš krafna į hendur žrotabśi.
116. gr.
Dómsmįl veršur ekki höfšaš ķ héraši gegn žrotabśi nema męlt sé sérstaklega fyrir um heimild til žess ķ lögum eša um [sakamįl]1) sé aš ręša og krafist sé refsivišurlaga sem mį įkveša į hendur žrotabśi. Mį žį höfša mįliš ķ žvķ umdęmi žar sem skiptin fara fram.
Halda mį mįli til dóms ef žaš hefur veriš höfšaš į hendur žrotamanninum og dómur ekki gengiš ķ žvķ įšur en śrskuršur gekk um aš bśiš vęri tekiš til gjaldžrotaskipta, enda tilkynni stefnandi žess skiptastjóra um žaš. Tekur žį žrotabśiš viš ašild mįlsins ef žęr skyldur, sem mįliš varša, falla į žaš, en ella mį halda žvķ til dóms į hendur žrotamanninum ef um einstakling er aš ręša. Ef mįl sem mį halda til dóms į hendur žrotabśinu hefur veriš dómtekiš vegna śtivistar žrotamannsins eftir uppkvašningu śrskuršar um töku bśs hans til gjaldžrotaskipta mį žrotabśiš krefjast endurupptöku žess eftir reglum um lögmęt forföll.
Kröfu um ašför, kyrrsetningu, lögbann eša löggeymslu veršur ekki komiš fram gegn žrotabśi.
Kröfu um naušungarsölu į eign žrotabśs veršur ekki komiš fram į fyrstu sex mįnušum eftir uppkvašningu śrskuršar um aš bśiš sé tekiš til gjaldžrotaskipta nema aš kröfu eša meš samžykki skiptastjóra. Eftir žaš getur sį sem hefur heimild til aš krefjast naušungarsölu įn frekari dóms, sįttar eša ašfarar komiš henni fram į eign žrotabśsins ef krafa hans hefši veriš komin ķ gjalddaga įn tillits til 1. mgr. 99. gr.
1)L. 88/2008, 234. gr.
117. gr.
Sį sem vill halda uppi kröfu į hendur žrotabśi og getur ekki fylgt henni eftir skv. 116. gr. skal lżsa henni fyrir skiptastjóra.
Kröfulżsing skal vera skrifleg og tekiš fram ķ hvers žįgu hśn sé gerš, svo ekki verši um villst. Ķ henni skulu kröfur tilteknar svo skżrt sem verša mį, svo sem fjįrhęš kröfu og vaxta ķ krónum og hverrar stöšu sé krafist aš hśn njóti ķ skuldaröš, eša um afhendingu tiltekins hlutar, įkvöršun į tilgreindum réttindum į hendur žrotabśinu, lausn undan tiltekinni skyldu viš žaš, skyldu žess til įkvešinnar athafnar eša til aš lįta af henni, greišslu kostnašar af innheimtu kröfunnar eša gęslu hagsmuna af henni o.s.frv. Ķ kröfulżsingu skal enn fremur greina žęr mįlsįstęšur sem kröfuhafi byggir rétt sinn į hendur žrotabśinu į, svo og önnur atvik sem žarf aš greina samhengis vegna.
Žau gögn skulu fylgja kröfulżsingu sem kröfur eru studdar viš.
Skiptastjóri skal stašfesta móttöku kröfulżsingar ef eftir žvķ er leitaš.
Krafa lįnardrottins um gjaldžrotaskipti, sem hefur veriš tekin til greina, telst nęgileg lżsing kröfu į hendur žrotabśinu ef hśn fullnęgir įkvęšum 2. og 3. mgr.
Kröfulżsingu fyrir skiptastjóra fylgja sömu įhrif og ef mįl hefši veriš höfšaš um kröfuna į žeirri stund sem hśn berst honum.
118. gr.
Ef kröfu į hendur žrotabśi er ekki lżst fyrir skiptastjóra įšur en fresti lżkur skv. 2. mgr. 85. gr. og ekki er unnt aš fylgja henni fram gagnvart žvķ skv. 116. gr., žį fellur hśn nišur gagnvart bśinu nema:
1. kröfunni sé lżst įšur en bošaš er til skiptafundar um frumvarp til śthlutunar śr bśinu og samžykki fįist fyrir aš krafan komist aš hjį 3/4 hlutum žeirra kröfuhafa sem fęru į mis viš greišslu af žeim sökum, tališ bęši eftir höfšatölu kröfuhafanna og fjįrhęšum krafna žeirra,
2. kröfuhafinn sé bśsettur erlendis og hafi hvorki veriš kunnugt né mįtt vera kunnugt um gjaldžrotaskiptin, enda sé kröfunni lżst įn įstęšulausra tafa og įšur en bošaš er til skiptafundar um frumvarp til śthlutunar śr bśinu,
3. krafan sé höfš uppi til skuldajafnašar viš kröfu žrotabśsins aš fullnęgšum skilyršum 100. gr.,
4. um kröfu sé aš ręša skv. 109. gr.,
5. um kröfu sé aš ręša skv. 1.–3. tölul. 110. gr. eša hśn hafi annars fyrst oršiš til eftir uppkvašningu śrskuršar um aš bśiš sé tekiš til gjaldžrotaskipta og henni er lżst įn įstęšulausra tafa og įšur en bošaš er til skiptafundar um frumvarp til śthlutunar śr bśinu,
6. um kröfu sé aš ręša sem hefur raknaš viš vegna riftunar, sbr. 143. gr., og henni er lżst įn įstęšulausra tafa og įšur en bošaš er til skiptafundar um frumvarp til śthlutunar śr bśinu.
119. gr.
Žegar kröfulżsingarfresti er lokiš skal skiptastjóri tafarlaust gera skrį um žęr kröfur sem hafa komiš fram, žar sem hann lętur ķ ljós sjįlfstęša afstöšu sķna til žess hvort og žį hvernig hann telji aš višurkenna eigi hverja kröfu um sig. Ķ skrįnni skal getiš hvers efnis kröfurnar séu, fjįrhęša žeirra og umkrafinnar stöšu ķ skuldaröš, ef žvķ er aš skipta. Skiptastjóra er žó óskylt aš taka afstöšu til kröfu ef telja mį fullvķst aš ekki geti komiš til greišslu hennar aš neinu leyti viš skiptin.
Ef skiptastjóri fellst ekki į aš višurkenna kröfu aš öllu leyti, eins og henni hefur veriš lżst, skal hann tilkynna hlutašeigandi kröfuhafa um afstöšu sķna til hennar meš minnst viku fyrirvara įšur en skiptafundur veršur haldinn til aš fjalla um skrį um lżstar kröfur. Tilkynningin skal send meš sannanlegum hętti og tekiš skżrlega fram ķ henni hverjar afleišingar žaš hafi ef afstöšu skiptastjóra veršur ekki mótmęlt į skiptafundinum, sbr. 3. mgr. 120. gr. Ķ staš tilkynningar getur skiptastjóri žó sent hlutašeiganda eintak kröfuskrįr, enda komi žį žar fram žaš sem ella hefši veriš ķ tilkynningunni.
Skiptastjóri skal lįta eintak kröfuskrįr liggja fyrir į starfsstofu sinni ķ aš minnsta kosti viku fyrir skiptafund til sżnis fyrir žį sem žangaš koma og hafa lżst kröfu ķ žrotabśiš. Žį ber skiptastjóra aš lįta žeim ķ té eintak kröfuskrįr sem hafa lżst kröfu į hendur žrotabśinu og leita eftir žvķ, en honum er heimilt aš krefjast greišslu til bśsins fyrir kostnaši af gerš eintaksins. Žrotamašurinn eša forrįšamašur félags eša stofnunar, sem er til gjaldžrotaskipta, skal eiga sama ašgang aš kröfuskrį, en ašrir ekki nema skiptastjóri telji sżnt aš žeir eigi lögvarinna hagsmuna aš gęta af žvķ.
120. gr.
Kröfuhafi, sem vill ekki una afstöšu skiptastjóra til višurkenningar kröfu sinnar į hendur žrotabśinu, skal lżsa yfir mótmęlum sķnum į skiptafundi, sem er haldinn til aš fjalla um skrį um lżstar kröfur, eša tilkynna žaš skiptastjóra meš bréfi sem berst honum ekki sķšar en į žeim fundi. Meš sama hętti er kröfuhafa rétt aš mótmęla afstöšu skiptastjóra til višurkenningar kröfu sem annar kröfuhafi hefur gert hafi nišurstaša um hana įhrif viš skiptin į hagsmuni žess sem hefur uppi mótmęlin.
Skiptastjórinn leggur fyrir kröfuskrį og kröfulżsingar į skiptafundinum įsamt mótmęlum sem kunna aš hafa borist skv. 1. mgr. Žar skal hann eftir föngum veita fundarmönnum žęr skżringar sem žeir ęskja um efni einstakra krafna, įstęšur fyrir afstöšu sinni til višurkenningar žeirra og framkomin mótmęli gegn žeim, en um rétt til fundarsóknar skal fariš eftir įkvęšum 125. gr. Komi fram mótmęli į fundinum gegn afstöšu skiptastjóra til višurkenningar kröfu og žeir eru staddir žar bįšir eša allir sem hafa mótmęlt og mótmęli beinast eftir atvikum gegn, skal skiptastjóri reyna aš jafna įgreininginn, en annars skal hann boša žį sem eiga hlut aš mįli sem fyrst til sérstaks fundar ķ žvķ skyni. Verši įgreiningur ekki leystur meš žeim hętti skal skiptastjóri beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 171. gr.
Aš žvķ leyti sem mótmęli koma ekki fram skv. 1. mgr. gegn afstöšu skiptastjóra til višurkenningar kröfu telst afstašan endanlega samžykkt viš skiptin.
121. gr.
Ef kröfu er lżst eftir aš kröfulżsingarfresti er lokiš, en ekki er vķst aš hśn sé fallin nišur fyrir žęr sakir, skal skiptastjóri svo fljótt sem verša mį taka afstöšu til žess hvort og žį hvernig hann telji eiga aš višurkenna hana. Hann skal sķšan boša til skiptafundar til aš fjalla um afstöšu sķna til kröfunnar. Um rétt til mótmęla gegn afstöšu skiptastjóra, mešferš mótmęla sem kunna aš koma fram og žżšingu žess aš engum mótmęlum sé hreyft gilda įkvęši 120. gr.
XIX. kafli. Bśstjórn og rįšstöfun hagsmuna žrotabśs.
122. gr.
Mešan į gjaldžrotaskiptum stendur fer skiptastjóri meš forręši žrotabśsins og er einn bęr um aš rįšstafa hagsmunum og svara fyrir skyldur žess, sbr. žó 130. gr. Hann kemur fram af hįlfu bśsins fyrir dómi og gerir samninga og ašra löggerninga ķ nafni žess.
Skiptastjóri skal einkum gęta žess ķ störfum sķnum aš skiptum verši lokiš įn įstęšulauss drįttar, aš allar eignir og öll réttindi žrotabśsins komi fram og verši rįšstafaš į sem hagkvęmastan hįtt, aš kröfur žess og innstęšur verši heimtar inn, aš engin žau réttindi žess fari forgöršum sem geta haft veršgildi og gripiš verši til žeirra ašgerša sem verša annars taldar naušsynlegar til aš varna tjóni. Hann skal og gęta žess aš peningaeign žrotabśsins beri sem hagkvęmasta vexti į reikningi viš banka eša sparisjóš meš tilliti til žess um hve langan tķma megi ętla aš hann hafi hana undir höndum.
123. gr.
Skiptastjóri skal, svo fljótt sem tök eru į eftir skipun sķna, hefjast handa um rįšstöfun į žeim eignum og réttindum sem telja mį sżnt aš tilheyri žrotabśinu, enda žyki honum ekki hagkvęmara fyrir hagsmuni žess aš rįšstöfun verši frestaš um sinn. Ef žrotamašurinn leitar naušasamnings skv. XXI. kafla skal skiptastjóri žó ekki rįšstafa eignum eša réttindum žannig aš fari ķ bįga viš žęr umleitanir nema hann telji žaš naušsynlegt til aš varna tjóni eša verulegum kostnaši eša sį fjöldi lįnardrottna greiši atkvęši gegn frestun rįšstafana į skiptafundi sem mundi nęgja til aš naušasamningsumleitanir bęru ekki įrangur. Skiptastjóri skal heldur ekki rįšstafa eignum eša réttindum frekar en žörf krefur eša naušsynlegt er til aš varna tjóni eša verulegum kostnaši ef hann telur sennilegt aš skiptunum kunni aš ljśka eftir 2. mgr. 154. gr. [Žį er skiptastjóra heimilt aš fresta rįšstöfun eignar eftir žvķ sem naušsyn krefur vegna heimildar sem žrotamanni er veitt skv. 2. mgr. 87. gr.]1)
Ef eign er ķ vörslum žrotabśsins og óvissa er um réttindi yfir henni eša vitaš er aš hśn tilheyri žvķ ekki, en enginn gefur sig fram innan kröfulżsingarfrests til aš krefjast hennar, mį skiptastjóri rįšstafa henni aš undangenginni birtingu įskorunar ķ Lögbirtingablaši til eigandans um aš gefa sig fram. Ef eignin liggur undir skemmdum eša meiri kostnašur vęri af varšveislu hennar į kröfulżsingarfresti en ętla mį aš andvirši hennar nemi mį skiptastjóri žó rįšstafa henni į kröfulżsingarfresti aš undangenginni įskorun samkvęmt įšursögšu. Fé sem fęst fyrir slķka eign rennur til žrotabśsins ef enginn kallar eftir žvķ.
Nś stendur ekki svo į sem ķ 2. mgr. segir, skiptastjóri selur eša rįšstafar eign eša réttindum sem žrišji mašur var meš réttu eigandi aš og skiptastjóri vissi eša mįtti vita um rétt hans, og getur žį žrišji mašur krafiš žrotabśiš um bętur ef hann fęr ekki tjón sitt bętt meš kröfu skv. 2. mgr. 109. gr. Slķk bótakrafa nżtur stöšu skv. 3. tölul. 110. gr. Hafi sala eša rįšstöfun įtt sér staš eftir lok kröfulżsingarfrests og žrišji mašur hefur ekki lżst tilkalli sķnu įšur en hśn fór fram getur hann ekki haft uppi kröfu į hendur kaupanda sem hvorki vissi né mįtti vita um réttindi hans.
1)L. 60/2010, 2. gr.
124. gr.
Skiptastjóri tekur įkvaršanir um hvernig eignum og réttindum žrotabśsins verši rįšstafaš, žar į mešal hvernig og hverjum žęr verši seldar og gegn hverju verši, sbr. žó 129. gr., og hvort kröfu verši haldiš uppi, mįl verši höfšaš um hana eša hśn gefin eftir.
Skiptastjóri heldur skiptafundi eftir žvķ sem honum žykir henta til aš kynna rįšstafanir sem hann hefur gert, leita eftir atvikum tillagna eša įkvaršana um rįšstafanir sem eru enn ógeršar og gefa kost į aš slķkar tillögur verši settar fram. Skiptastjóra er žó skylt aš taka žessi mįlefni į dagskrį į skiptafundi sem er haldinn til aš fjalla um skrį um lżstar kröfur og honum er jafnframt skylt aš boša til skiptafundar ķ žessu skyni ef žess er krafist skriflega af žeim sem fęru aš minnsta kosti meš fimmtung atkvęša į fundinum. Įkvaršanir skiptafundar um rįšstafanir, sem eru enn ógeršar, binda skiptastjóra samkvęmt žvķ sem segir ķ 127. gr.
Žótt skiptastjóri boši ekki til skiptafundar um einstakar rįšstafanir sķnar er honum rétt aš rįšfęra sig įšur en žęr verša geršar viš kröfuhafa sem žęr varša sérstaklega eša hafa annars hagsmuni umfram ašra af žeim.
125. gr.
Kröfuhafi į rétt į aš sękja skiptafundi ef hann hefur lżst kröfu sinni fyrir skiptastjóra og henni hefur ekki endanlega veriš hafnaš.
Skiptastjóri getur heimilaš öšrum fundarsókn, žar į mešal žrotamanni eša forrįšamanni félags eša stofnunar sem er til gjaldžrotaskipta, ef fundarefniš varšar hagsmuni žeirra, vera žeirra į fundinum gęti oršiš til hagręšis eša enginn sem į rétt til fundarsóknar hreyfir athugasemdum viš aš žeir séu višstaddir. Slķkir menn njóta ekki mįlfrelsis eša tillöguréttar į fundinum nema aš žvķ leyti sem skiptastjóri įkvešur.
126. gr.
Aš žvķ leyti sem žarf aš įkveša atkvęši į skiptafundum rįšast žau af fjįrhęšum krafna žeirra sem eiga rétt til fundarsóknar skv. 1. mgr. 125. gr. og hafa lżst kröfum um peningagreišslu. Ef skiptastjóri hefur ekki enn tekiš afstöšu til višurkenningar kröfu eša hśn er tryggš aš hluta, ógjaldfallin, umdeild eša skilyrt, skal skiptastjóri įkveša henni atkvęši til brįšabirgša.
Ef skiptastjóri telur ljóst aš krafa fįist greidd aš fullu eša aš engu greidd hvernig sem atkvęšagreišsla kynni aš fara į skiptafundi nżtur lįnardrottinn ekki atkvęšisréttar į grundvelli hennar.
Séu atkvęši greidd um mįlefni sem varša sérstaka hagsmuni einstaks lįnardrottins skulu atkvęši hlutašeiganda falla nišur.
127. gr.
Skiptafundur er įlyktunarfęr ef hann er sóttur af žeim sem fara meš minnst žrišjung atkvęša skv. 126. gr.
Skiptastjóri er bundinn af įkvöršun įlyktunarfęrs skiptafundar ef allir fundarmenn hafa veriš į einu mįli. Telji skiptastjóri slķka įkvöršun žó andstęša lögum, óheišarlega, óframkvęmanlega eša bersżnilega fara ķ bįga viš hagsmuni lįnardrottna sem sóttu ekki fundinn eša geta enn gefiš sig fram mį hann virša įkvöršunina aš vettugi og annašhvort leggja mįlefniš fyrir nżjan skiptafund eša rįša žvķ sjįlfur til lykta.
Greini fundarmenn į um įkvöršun į įlyktunarfęrum skiptafundi er skiptastjóra aš öšru jöfnu rétt aš fylgja įlyktun meiri hlutans. Žaš skal žó ekki gert ef efni eru til aš vķkja frį henni vegna žeirra atvika sem eru talin ķ 2. mgr. eša ętla mį aš meirahlutavaldi sé misbeitt minni hlutanum til tjóns. Telji skiptastjóri ekki fęrt aš fara aš įlyktun meiri hlutans getur hann lagt mįlefniš fyrir nżjan skiptafund eša rįšiš žvķ sjįlfur til lykta.
Falli atkvęši jöfn į įlyktunarfęrum skiptafundi skal skiptastjóri rįša mįlefninu til lykta į žann veg sem hann telur best eiga viš, nema hann kjósi fremur aš boša til nżs fundar um žaš.
128. gr.
Skiptastjóri skal kynna įkvaršanir sķnar um fundarefni skv. 127. gr. jafnharšan į skiptafundum nema hann telji naušsynlegt aš fresta įkvöršun til nżs fundar.
Męti ekki lįnardrottinn til skiptafundar sem hann hefur veriš bošašur til glatar hann rétti til aš hafa uppi mótmęli eša kröfur vegna įkvaršana og rįšstafana sem hafa veriš teknar žar eša kynntar.
Lįnardrottinn sem į atkvęši um mįlefni bśsins og telur įkvöršun eša rįšstöfun skiptastjóra ólögmęta getur mótmęlt henni žegar į žeim fundi sem hśn er kynnt, en ella į nęsta fundi sem hann er bošašur til hafi hann ekki glataš rétti til žess skv. 2. mgr. Komi slķk mótmęli fram skal skiptastjóri leitast viš aš jafna įgreininginn, en takist žaš ekki skal hann beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 171. gr. Mešan įgreiningur hefur ekki veriš leiddur til lykta skulu ekki geršar frekari rįšstafanir um mįlefniš nema naušsynlegt sé til aš réttindi eša munir fari ekki forgöršum eša rżrni aš mun.
129. gr.
Ef rįšstafa į eign žrotabśsins sem er bundin vešréttindum eša öšrum tryggingarréttindum og skiptastjóri telur aš hśn verši ekki seld gegn žvķ verši aš allir hlutašeigendur fįi fullnustu krafna sinna skal hann boša žį sem eiga réttindi yfir eigninni til vešhafafundar. Um bošun og önnur atriši varšandi framkvęmd vešhafafundar skal fariš eftir sömu reglum og gilda um skiptafundi aš žvķ leyti sem ekki er męlt hér į annan veg, en atkvęši verša žar ekki greidd svo bindandi sé fyrir minni hluta.
Skiptastjóri skal kynna rįšageršir sķnar um rįšstöfun vešbundinnar eignar į vešhafafundi. Hann skal leita žar heimildar fundarmanna til aš rįšstafa eigninni meš žeim įhrifum aš žeir fundarmenn, sem kunna aš fara į mis viš fullnustu af söluverši eignarinnar, glati žeim tryggingarréttindum sem žeir kunna aš njóta.
Ef eigninni er ekki rįšstafaš meš naušungarsölu og skiptastjóra berst boš ķ hana, sem hann telur višunandi en nęgir žó ekki til aš fullnęgja réttindum allra hlutašeigenda, skal hann boša žį sem fęru į mis viš fullnustu į nż til fundar, enda hafi žeir ekki įšur veitt heimild skv. 2. mgr. Ķ fundarboši skal koma skżrlega fram hvert verš sé bošiš ķ eignina og mat skiptastjóra į žvķ hversu langt žaš muni hrökkva til aš fullnęgja kröfum žeirra sem eiga réttindi yfir henni.
Į vešhafafundi skv. 3. mgr. skal skiptastjóri gefa žeim fundarmönnum, sem fęru į mis viš fullnustu ef boši vęri tekiš, kost į aš ganga inn ķ bošiš eša gera hęrra boš. Ef fleiri slķkir fundarmenn en einn lżsa yfir vilja į fundinum til aš ganga inn ķ boš og sammęli verša ekki um annaš skal žeim gefinn kostur į aš gera hęrra boš. Skiptastjóri skal įkveša į fundinum hverju boši verši tekiš nema hann telji efni til aš fresta įkvöršun eša leita frekari boša ķ hana.
Žegar skiptastjóri rįšstafar eign skv. 4. mgr. falla sjįlfkrafa nišur žau tryggingarréttindi yfir eigninni sem fįst ekki fullnęgt af söluverši hennar. Aš kröfu skiptastjóra skulu slķk réttindi afmįš ef žeim hefur veriš žinglżst, enda leggi hann fyrir fundargeršir, fundarboš og önnur gögn žvķ til stašfestingar aš skilyršum fyrir žvķ sé fullnęgt.
Vešhafi eša annar sį sem į réttindi yfir eign, sem er fariš meš eftir įkvęšum žessarar greinar, getur haft uppi mótmęli vegna mešferšar hennar meš žeim hętti sem segir ķ 3. mgr. 128. gr.
130. gr.
Įkveši skiptastjóri aš halda ekki uppi hagsmunum sem žrotabśiš kann aš njóta eša geta notiš hvort sem žaš er gert samkvęmt įlyktun skiptafundar eša ekki getur lįnardrottinn, sem hefur lżst kröfu į hendur bśinu sem hefur ekki žegar veriš hafnaš, gert žaš ķ eigin nafni til hagsbóta bśinu hafi skiptastjóri ekki žegar skuldbundiš žaš į annan veg. Sį sem vill gera slķkt skal tilkynna žaš skiptastjóra tafarlaust og bera sjįlfur kostnaš og įhęttu af ašgeršum sķnum en hann getur krafiš žrotabśiš um endurgreišslu kostnašar aš žvķ leyti sem bśinu įskotnast fé af žeim.
Grķpi enginn lįnardrottinn til ašgerša skv. 1. mgr. mį žrotamašurinn gera žaš ef um einstakling er aš ręša.
Hafi lįnardrottinn eša žrotamašurinn tekiš aš sér hagsmuni žrotabśsins skv. 1. eša 2. mgr. getur skiptastjóri hvenęr sem er tekiš viš žeim į nż, enda greiši žį žrotabśiš hlutašeiganda um leiš žann kostnaš sem hefur falliš til af žessum sökum.
XX. kafli. Riftun rįšstafana žrotamanns o.fl.
131. gr.
Krefjast mį riftunar į gjafagerningi ef gjöfin var afhent į sķšustu sex mįnušum fyrir frestdag.
Krefjast mį riftunar į gjafagerningi ef gjöfin var afhent sex til tólf mįnuši fyrir frestdag nema leitt sé ķ ljós aš žrotamašurinn hafi žį veriš gjaldfęr og žaš žrįtt fyrir afhendinguna. Žetta gildir einnig um gjafir til nįkominna sem hafa veriš afhentar sex til tuttugu og fjóra mįnuši fyrir frestdag.
Ekki veršur krafist riftunar venjulegra tękifęrisgjafa, svipašra gjafa eša styrkveitinga ef gerningar sem žessir voru ekki kostnašarsamari en svaraši til ašstöšu žrotamannsins.
132. gr.
Ef žrotamašurinn hefur afsalaš sér arfi į sķšustu sex mįnušum fyrir frestdag mį krefjast riftunar į žeirri rįšstöfun. Hafi arfinum veriš śthlutaš įšur en śrskuršur gekk um aš bśiš vęri tekiš til gjaldžrotaskipta skal beina kröfu aš žeim sem hefur fengiš arf eša aukinn arf vegna arfsafsalsins.
Krefjast mį riftunar į arfsafsali sem hefur veriš gefiš sex til tuttugu og fjóra mįnuši fyrir frestdag nema leitt sé ķ ljós aš žrotamašurinn hafi žį veriš gjaldfęr og žaš žrįtt fyrir arfsafsališ.
Hafi fjįrslit fariš fram milli žrotamannsins og maka hans eša sambżlismanns, og hann hefur afsalaš sér rétti viš žau, mį krefjast riftunar eftir reglum 1. og 2. mgr. į žeirri rįšstöfun aš žvķ leyti sem fyrrum maki žrotamannsins eša sambżlismašur hefur fengiš meira ķ sinn hlut viš fjįrslitin en honum hefši boriš.
133. gr.
Krefjast mį riftunar į greišslu į sķšustu sex mįnušum fyrir frestdag frį žrotamanninum til nįkominna į launum, öšru endurgjaldi fyrir vinnu eša eftirlaunum, ef greišslan var bersżnilega hęrri en sanngjarnt var mišaš viš vinnuna, tekjur af atvinnurekstrinum og önnur atvik. Ašeins veršur rift aš žvķ leyti sem greišslan var hęrri en sanngjarnt var.
Sama gildir um greišslu sex til tuttugu og fjórum mįnušum fyrir frestdag nema leitt sé ķ ljós aš žrotamašurinn hafi žį veriš gjaldfęr og žaš žrįtt fyrir greišsluna.
134. gr.
Krefjast mį riftunar į greišslu skuldar į sķšustu sex mįnušum fyrir frestdag ef greitt var meš óvenjulegum greišslueyri, fyrr en ešlilegt var eša greidd var fjįrhęš sem hefur skert greišslugetu žrotamannsins verulega, nema greišslan hafi virst venjuleg eftir atvikum.
Krefjast mį riftunar slķkrar greišslu til nįkominna sex til tuttugu og fjórum mįnušum fyrir frestdag nema leitt sé ķ ljós aš žrotamašurinn hafi žį veriš gjaldfęr og žaš žrįtt fyrir greišsluna.
135. gr.
Ef žrotamašurinn hefur greitt vķxil eša tékka veršur žeirri rįšstöfun ekki rift gagnvart žeim sem varš aš taka viš greišslu til aš halda vķxil- eša tékkarétti į hendur öšrum nema žrotabśiš sanni aš ekki hafi veriš unnt aš fį greišslu hjį žeim. Hins vegar ber žeim aš greiša fjįrhęšina sem aš lokum hefši bešiš tjón ef žrotamašurinn hefši ekki greitt, enda hefšu veriš skilyrši til aš rifta ef žrotamašurinn hefši greitt honum.
136. gr.
Įkvęši um riftun greišslu gilda einnig um skuldajöfnuš ef ekki mętti beita honum skv. 100. gr.
137. gr.
Krefjast mį riftunar į vešrétti eša öšrum tryggingarréttindum sem kröfuhafi fékk į sķšustu sex mįnušum fyrir frestdag en ekki um leiš og stofnaš var til skuldarinnar. Žaš sama į viš ef slķkum réttindum er ekki žinglżst eša žau eru ekki tryggš į annan hįtt gegn fullnustugeršum įn įstęšulauss drįttar eftir aš skuldin varš til og ekki fyrr en į sķšustu sex mįnušum fyrir frestdag.
Krefjast mį riftunar į vešrétti eša öšrum tryggingarréttindum sem hafa veriš sett til hagsbóta fyrir nįkomna sex til tuttugu og fjórum mįnušum fyrir frestdag og įkvęši 1. mgr. eiga aš öšru leyti viš, nema leitt sé ķ ljós aš žrotamašurinn hafi žį veriš gjaldfęr og žaš žrįtt fyrir stofnun tryggingarréttindanna.
138. gr.
Kyrrsetning ķ eign žrotamannsins fellur sjįlfkrafa nišur viš uppkvašningu śrskuršar um töku bśs hans til gjaldžrotaskipta ef eignin rennur til žrotabśsins. Eins fer um löggeymslu og fjįrnįm sem hefur veriš gert ķ eign žrotamannsins į sķšustu sex mįnušum fyrir frestdag ef eignin rennur til žrotabśsins.
Sama gildir um löggeymslu og fjįrnįm sem hefur veriš gert sex til tuttugu og fjórum mįnušum fyrir frestdag aš kröfu einhvers sem er nįkominn žrotamanni, nema sį leiši ķ ljós meš mįlsókn aš žrotamašur hafi žį veriš gjaldfęr og žaš žrįtt fyrir fullnustugeršina.
139. gr.
Krefjast mį riftunar į greišslu skuldar ef greitt var eftir frestdag nema reglur XVII. kafla hefšu leitt til aš skuldin hefši greišst viš gjaldžrotaskipti, naušsynlegt hafi veriš aš greiša til aš komast hjį tjóni eša sį sem greišslu naut hafi hvorki vitaš né mįtt vita aš komiš hafi fram beišni um heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings eša krafa um gjaldžrotaskipti.
Krefjast mį riftunar annarra rįšstafana sem hafa veriš geršar eftir frestdag nema rįšstöfunin hafi veriš naušsynleg ķ žįgu atvinnurekstrar žrotamannsins, ešlileg af tilliti til sameiginlegra hagsmuna lįnardrottna eša til aš fullnęgja daglegum žörfum. Ekki veršur rift gagnvart žeim sem mįtti lķta svo į aš rįšstöfunin hafi veriš žess ešlis sem į undan segir eša hvorki vissi né mįtti vita um beišni um heimild til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamnings eša kröfu um gjaldžrotaskipti.
Ef ašstošarmašur skuldarans viš greišslustöšvun eša umsjónarmašur meš naušasamningsumleitunum hans hefur samžykkt greišslu eša rįšstöfun, veršur ekki rift nema samžykkiš hafi bersżnilega veriš gefiš ķ andstöšu viš heimildir laga žessara til rįšstafana.
140. gr.
Ef žaš er skilyrši riftunar aš rįšstöfun eša fullnustugerš fari fram į tilteknum tķma telst žaš skilyrši uppfyllt ef žinglżsing eša önnur tryggingarrįšstöfun, sem er naušsynleg til aš hindra aš betri réttur fįist meš fullnustugerš, fer fram į žeim tiltekna tķma.
141. gr.
Krefjast mį riftunar rįšstafana sem į ótilhlżšilegan hįtt eru kröfuhafa til hagsbóta į kostnaš annarra, leiša til žess aš eignir žrotamannsins verši ekki til reišu til fullnustu kröfuhöfum eša leiša til skuldaaukningar kröfuhöfum til tjóns, ef žrotamašurinn var ógjaldfęr eša varš žaš vegna rįšstöfunarinnar og sį sem hafši hag af henni vissi eša mįtti vita um ógjaldfęrni žrotamannsins og žęr ašstęšur sem leiddu til žess aš rįšstöfunin vęri ótilhlżšileg.
142. gr.
Ef riftun fer fram meš stoš ķ 131.–138. gr. skal sį sem hafši hag af riftanlegri rįšstöfun eša fullnustugerš greiša žrotabśinu fé sem svarar til žess sem greišsla žrotamannsins hefur oršiš honum aš notum, žó ekki hęrri fjįrhęš en sem nemur tjóni žrotabśsins. Hafi hann fengiš peninga greidda eša hafi greišsla žrotamannsins veriš seld og greišsla fengist fyrir hana ķ peningum skiptir notkun peninganna engu um kröfu žrotabśsins. Ef ljóst er aš višsemjanda var kunnugt um riftanleika rįšstöfunarinnar skal žó dęma hann til greišslu tjónsbóta.
Hagnaš sem fęst eftir aš riftunarmįl er höfšaš skal greiša žrotabśinu.
Ef riftun fer fram skv. 139. eša 141. gr. skal sį sem hafši hag af riftanlegri rįšstöfun greiša bętur eftir almennum reglum.
143. gr.
Žeim sem er gert aš sęta riftun og greiša žrotabśi fé skv. 142. gr. eša öšrum įkvęšum žessara laga eša afhenda žrotabśinu veršmęti skv. 144. gr. skal skylt aš inna sķna greišslu af hendi til žrotabśsins įn tillits til žess hvenęr śthlutun fari fram śr bśinu. Honum skal heimilt aš koma aš upphaflegri fjįrkröfu sinni į hendur žrotabśinu og njóta jafnrar stöšu viš ašra lįnardrottna sem hafa jafnrétthįar kröfur.
144. gr.
Ef annar hvor ašila krefst skal skila greišslum ķ žeim męli sem žęr eru enn til, enda verši žaš gert įn óhęfilegrar rżrnunar veršmęta. Jafna skal greišslur eftir žvķ sem žarf meš peningagreišslum.
145. gr.
Ef sérstaklega stendur į mį lękka eša fella nišur kröfu į žann sem hafši hag af rįšstöfun eša fullnustugerš ef greišsla kröfunnar vęri svo miklum erfišleikum bundin aš ósanngjarnt megi teljast og önnur atvik leiša til žess sama.
146. gr.
Ef sį sem fékk veršmęti hefur framselt žau žrišja manni į žrotabśiš kröfu į žrišja mann eftir reglum 142.–145. gr. ef hann vissi eša mįtti vita um žęr ašstęšur sem riftunarkrafan byggist į.
Ef žrišji mašur er nįkominn žrotamanni į žrotabśiš kröfu į hann ķ žeim męli sem greinir ķ 1. og 2. mgr. 142. gr. og 143. gr., sbr. 144. og 145. gr., žó aš hann hafi veriš ķ góšri trś.
147. gr.
Ef žrišji mašur hefur sett tryggingu eša gengiš ķ įbyrgš fyrir skuldum žrotamanns en losnaš frį skuldbindingu sinni vegna riftanlegrar greišslu eša fullnustugeršar į žrotabśiš kröfu į žrišja mann eftir reglunum ķ 142. og 143. gr., sbr. 145. gr., ef žrišji mašur vissi eša mįtti vita um ašstęšurnar sem riftunarkrafa byggist į žegar hann losnaši frį skuldbindingu sinni. Žrotabśiš getur krafist veštryggingar į nż ef unnt er aš setja hana.
Ef žrišji mašur er nįkominn žrotamanni į žrotabśiš kröfu į hann skv. 1. og 2. mgr. 142. gr. og 143. gr., sbr. 145. gr., žó aš hann hafi veriš ķ góšri trś.
Įkvęši 1. og 2. mgr. koma ekki ķ veg fyrir riftun gagnvart žrišja manni eftir 2. mgr. 134. gr., 2. mgr. 139. gr. eša 141. gr.
148. gr.
Ef höfša žarf dómsmįl til aš koma fram riftun skal žaš gert įšur en sex mįnušir eru lišnir frį žvķ skiptastjóri įtti žess kost aš gera riftunarkröfuna. Frestur žessi byrjar žó aldrei aš lķša fyrr en viš lok kröfulżsingarfrests.
Frestur skv. 1. mgr. gildir ekki um mótmęli gegn kröfu sem er lżst ķ žrotabśiš.
XXI. kafli. Naušasamningar viš gjaldžrotaskipti.
149. gr.
Frį žvķ śrskuršur er kvešinn upp um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta og žar til frumvarp er gert til śthlutunar śr bśinu getur žrotamašurinn leitaš naušasamnings ķ žvķ skyni aš gjaldžrotaskiptum ljśki meš žvķ aš samningur komist į.
Įkvęši 3. žįttar gilda um naušasamning, sem žrotamašurinn leitar skv. 1. mgr., meš žeim frįvikum sem męlt er fyrir um ķ žessum kafla eša leiša af ešli mįls.
Skiptastjóri gegnir žeim störfum sem umsjónarmašur meš naušasamningsumleitunum gegnir aš öšrum kosti. Skiptastjóri fer eftir sem įšur meš forręši į mįlefnum žrotabśsins eftir almennum reglum žótt naušasamnings sé leitaš.
Aš žvķ leyti sem reglur 3. žįttar miša tiltekin įhrif viš žann dag sem śrskuršur gengur um heimild til aš leita naušasamnings skal varšandi naušasamning skv. 1. mgr. miša žau viš žann dag sem śrskuršur gekk um aš bśiš vęri tekiš til gjaldžrotaskipta.
150. gr.
Ef žrotamašurinn vill leita naušasamnings skal hann tilkynna skiptastjóra žaš skriflega. Ķ tilkynningunni skal greint frį žvķ į hverjum forsendum samningsbošiš sé reist og hvernig žrotamašurinn rökstyšji aš hann muni geta stašiš viš žaš. Žar skulu enn fremur koma fram žęr skżringar viš frumvarp aš naušasamningi sem žrotamašurinn telur žörf.
Meš tilkynningu skv. 1. mgr. skulu fylgja frumvarp aš naušasamningi sem er gert eftir fyrirmęlum 36. gr. og skriflegar yfirlżsingar frį aš minnsta kosti fjóršungi žeirra sem ęttu atkvęšisrétt um naušasamninginn, [eftir fjįrhęšum krafna žeirra],1) um aš žeir męli meš naušasamningi eftir frumvarpi žrotamannsins.
Skiptastjóri skal įkveša svo fljótt sem verša mį hvort frumvarp žrotamannsins aš naušasamningi verši boriš undir atkvęši. Žaš skal ekki gert ef einhver žau atvik, sem eru talin ķ 1. mgr. 38. gr. og hefšu valdiš synjun um heimild til aš leita naušasamnings įn gjaldžrotaskipta, eru fyrir hendi aš mati skiptastjóra. Ef skiptastjóri neitar aš bera frumvarpiš undir atkvęši og žrotamašurinn fellir sig ekki viš žį neitun skal skiptastjóri leita śrlausnar hérašsdómara um mįlefniš eftir įkvęšum 171. gr.
1)L. 95/2010, 20. gr.
151. gr.
Nś įkvešur skiptastjóri aš bera megi frumvarp žrotamannsins aš naušasamningi undir atkvęši og bošar hann žį til sérstaks skiptafundar ķ žvķ skyni meš auglżsingu sem hann fęr birta ķ Lögbirtingablaši meš minnst tveggja vikna fyrirvara, žar sem tekiš skal fram aš frumvarp žrotamannsins og skrį skv. 2. mgr. munu liggja frammi til sżnis fyrir lįnardrottna į starfsstöš skiptastjórans sķšustu tvęr vikurnar fyrir fundinn. Slķkur fundur skal žó ekki haldinn fyrr en aš afstöšnum skiptafundi žar sem fjallaš er um skrį um lżstar kröfur ķ žrotabśiš.
Skiptastjóri skal gera skrį um atkvęšisrétt um frumvarp žrotamannsins aš naušasamningi. Ķ skrįnni skulu ašeins greindar žęr kröfur sem hafa hlotiš višurkenningu viš gjaldžrotaskiptin og atkvęšisréttur fylgir aš mati skiptastjóra, en tiltekiš skal hver atkvęši fylgi hverri kröfu, bęši aš höfšatölu og eftir kröfufjįrhęš. Skiptastjóri žarf ekki aš tilkynna lįnardrottnum um hvort eša hvernig kröfur žeirra séu taldar ķ skrįnni nema aš žvķ leyti sem hann telur aš višurkenndri samningskröfu fylgi ekki atkvęši.
152. gr.
Į skiptafundi sem haldinn er til atkvęšagreišslu um frumvarp žrotamannsins aš naušasamningi skal skiptastjóri lżsa eftir athugasemdum um įkvöršun atkvęšisréttar ķ skrį sinni skv. 2. mgr. 151. gr., žar į mešal hvort einhver lįnardrottinn telji sig eiga atkvęšisrétt sem ekki er getiš ķ skrįnni. Žeim atrišum veršur ekki mótmęlt ķ skrį skiptastjórans sem byggja į žvķ sem žegar er śtkljįš viš gjaldžrotaskiptin, sbr. 3. mgr. 120. gr. Nżjum kröfum veršur heldur ekki komiš fram nema aš žvķ leyti sem žeim veršur um leiš komiš aš viš gjaldžrotaskiptin skv. 118. gr.
Um atkvęšafjölda til samžykkis į frumvarpi aš naušasamningi og atkvęšagreišsluna um žaš gilda įkvęši 49.–52. gr., aš öšru leyti en žvķ aš ef śrslit atkvęšagreišslu geta rįšist af įgreiningsatkvęši skal skiptastjóri fį leyst śr įgreiningnum eftir įkvęšum 2. mgr. 120. gr. Frestast žį aš fį nišurstöšu atkvęšagreišslu žar til śrlausn er fengin um įgreininginn.
153. gr.
Ekki er skylt aš tilkynna eša auglżsa žaš sérstaklega ef frumvarp žrotamannsins hefur ekki hlotiš samžykki nęgilegs fjölda atkvęšismanna eša kröfu hans um stašfestingu naušasamnings er hafnaš.
Hafi frumvarpiš hlotiš samžykki skal fariš svo aš um stašfestingu naušasamnings sem segir ķ IX. kafla eftir žvķ sem įtt getur viš. Žó er žaš skilyrši fyrir stašfestingu naušasamnings aš kröfur skv. 109.–112. gr. séu įšur greiddar, fullnęgjandi trygging sé sett fyrir greišslu žeirra eša hlutašeigendur samžykki skriflega aš naušasamningur verši stašfestur įn žess. Ef krafa žrotamannsins um stašfestingu naušasamnings er tekin til greina skal skiptastjóri auglżsa žau lok gjaldžrotaskipta skv. 2. mgr. 162. gr.
XXII. kafli. Śthlutun og lok gjaldžrotaskipta.
154. gr.
Gjaldžrotaskiptum skal žegar lokiš ef naušasamningur kemst į samkvęmt fyrirmęlum XXI. kafla.
Eins skal skiptum lokiš ef žrotamašurinn leggur fram eftir lok kröfulżsingarfrests yfirlżsingar allra žeirra sem hafa lżst kröfum um aš žeir afturkalli žęr eša žrotamašurinn sannar aš žęr séu fallnar nišur.
Ef skiptum lżkur skv. 1. eša 2. mgr. skal skiptastjóri afhenda žrotamanninum žęr eignir žrotabśsins sem hann hefur undir höndum, enda sé kostnašur af skiptunum įšur greiddur. Skiptastjóri skal gera skriflegt yfirlit um žęr greišslur sem hann hefur tekiš viš og innt af hendi vegna žrotabśsins og lįta žaš žrotamanninum ķ té ef hann leitar eftir žvķ.
Ef įgreiningur rķs um heimild til aš ljśka skiptum skv. 2. mgr. skal skiptastjóri beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 171. gr.
155. gr.
Ef fram kemur eftir lok kröfulżsingarfrests aš žrotabśiš eigi ekki eignir umfram žaš sem žarf til aš efna kröfur skv. 109. gr. og 1. og 2. tölul. 110. gr. skal skiptum lokiš, eftir atvikum meš greišslu žeirra krafna, į skiptafundi sem er haldinn til aš fjalla um skrį um lżstar kröfur eša skiptafundi sem skiptastjóri bošar sķšar til sérstaklega ķ žvķ skyni. Skiptastjóri getur žó įkvešiš aš skiptum verši fram haldiš žótt žannig standi į ef hann telur aš žrotabśiš geti unniš til frekari réttinda meš mįlshöfšun eša öšrum ašgeršum og sį sem ber įbyrgš į greišslu skiptakostnašar eša annar lįnardrottinn ķ hans staš lżsir sig reišubśinn til aš bera kostnaš af frekari ašgeršum og leggur eftir atvikum fram tryggingu fyrir honum.
Ef skiptastjóri įkvešur aš ljśka skiptum skv. 1. mgr. skal hann kynna žaš į skiptafundi og leggja žar fyrir yfirlit um žęr greišslur sem hann hefur tekiš viš og innt af hendi vegna žrotabśsins. Ef įgreiningur rķs um įkvöršun skiptastjóra skal hann beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 171. gr.
156. gr.
Ef skiptum er ekki lokiš skv. 154. eša 155. gr. skal skiptastjóri, svo fljótt sem unnt er, efna žęr kröfur į hendur žrotabśinu sem hafa žegar hlotiš višurkenningu og fįst efndar aš fullu eftir stöšu sinni ķ skuldaröš. Žetta skal žó ekki gert nema fé sé jafnframt tekiš frį til fullrar greišslu į skilyrtum eša umdeildum kröfum sem gętu notiš sömu eša hęrri stöšu ķ skuldaröš, en greišsla žeirra skal žį eftir atvikum innt af hendi um leiš og skilyrši er komiš fram eša įgreiningur er til lykta leiddur.
Aš loknum greišslum skv. 1. mgr. mį skiptastjóri greiša öllum žeim sem nęstir koma ķ skuldaröš upp ķ vęntanlega śthlutun til žeirra, en žess skal žį enn gętt aš fé sé tekiš frį fyrir skilyrtum eša umdeildum kröfum sem gętu notiš sömu stöšu ķ skuldaröš.
157. gr.
Skiptastjóri getur įkvešiš aš ljśka skiptum žótt kröfu hafi veriš lżst sem er hįš ókomnu skilyrši eša dómsmįl er rekiš um ef fyrirséš žykir aš nokkur biš verši enn eftir mįlalokum. Fé skal tekiš frį til aš efna slķkar kröfur eftir žeirri stöšu sem žęr kynnu aš njóta ķ skuldaröš, en um varšveislu fjįrins og endurupptöku skipta til śthlutunar į žvķ fer eftir 163. gr.
Ef žrotabśiš telur til réttinda sem eru umdeild eša vęnta mį aš teljandi biš verši eftir aš megi koma ķ verš eša komi til greišslu, getur skiptastjóri įkvešiš aš ljśka skiptum įn tillits til žeirra. Hann skal žó fylgja réttindunum eftir og taka skiptin upp į nż skv. 164. gr. žegar žrotabśiš getur rįšstafaš žeim. Skiptastjóra er rétt aš taka frį fé til aš męta śtgjöldum af žessum sökum en um mešferš žess skal fariš eftir sömu reglum aš žvķ leyti sem žaš nżtist ekki til fulls.
158. gr.
Nś hefur eignum žrotabśsins veriš komiš ķ verš, kröfur žess innheimtar og įgreiningsmįlum rįšiš til lykta aš öšru leyti en leišir af 157. gr. og skal žį skiptastjóri gera frumvarp til śthlutunar śr bśinu, en ķ frumvarpinu skal eftirfarandi koma fram eftir žvķ sem tilefni er til:
1. yfirlit yfir eignir bśsins žannig aš rįša megi hvaš hafi veriš til ķ reišufé, fengist fyrir einstaka muni, innheimst af kröfum, unnist ķ arš eša vexti o.s.frv.,
2. yfirlit yfir kostnaš af skiptunum og önnur śtgjöld sem bśiš hefur žurft aš bera, en sķšan hvaš hefur veriš greitt af kröfum eftir 1. mgr. 156. gr.,
3. yfirlit yfir eignir sem koma ekki enn til skipta og fé sem er tekiš frį um sinn, sbr. 157. gr.,
4. hversu mikiš greišist hverjum lįnardrottni sem hefur ekki žegar fengiš fulla greišslu og hversu mikiš hver žeirra kann įšur aš hafa fengiš upp ķ kröfu sķna skv. 2. mgr. 156. gr.
Skiptastjóri mį įkveša ķ frumvarpinu aš viš śthlutun verši ekki tekiš tillit til krafna sem mjög lķtiš mundi fįst greitt af, en kröfur sem žannig er fariš meš skulu žį taldar žar upp.
159. gr.
Žegar frumvarp hefur veriš gert til śthlutunar skal skiptastjóri boša til skiptafundar til aš fjalla um žaš meš auglżsingu sem hann fęr birta ķ Lögbirtingablaši meš minnst tveggja vikna fyrirvara. Ķ auglżsingunni skal koma fram ķ hverju skyni fundurinn verši haldinn, aš frumvarpiš verši til sżnis fyrir lįnardrottna og ašra sem eiga lögmętra hagsmuna aš gęta į starfsstofu skiptastjórans sķšustu tvęr vikurnar fyrir fundinn og aš vęnta megi aš frumvarpiš verši lagt óbreytt til grundvallar sem śthlutunargerš ef engin andmęli koma fram gegn žvķ.
Um rétt til aš fį ašgang aš frumvarpi til śthlutunar eša eintak af žvķ skal beitt įkvęšum 3. mgr. 119. gr.
160. gr.
Į skiptafundi sem er bošaš til skv. 1. mgr. 159. gr. skal skiptastjóri leggja fram frumvarp til śthlutunar og veita žęr upplżsingar sem fundarmenn ęskja, en um rétt til fundarsóknar skal fariš eftir įkvęšum 125. gr. Skiptastjóri skal verša eftir föngum viš óskum fundarmanna um ašgang aš gögnum um reikningshald bśsins sem hann hefur undir höndum.
Ef žeir sem hafa gert kröfur į hendur žrotabśinu hafa ekki uppi mótmęli gegn frumvarpi til śthlutunar į skiptafundinum skal žaš tališ endanlega samžykkt af žeirra hendi, hvort sem žeir hafa sótt fundinn eša ekki. Skiptastjóri skal žį rita į frumvarpiš aš žaš hafi veriš samžykkt sem śthlutunargerš śr bśinu og gjaldžrotaskiptunum sé žar meš lokiš.
Komi fram mótmęli gegn frumvarpinu į skiptafundinum og žau varša atriši sem hlutašeigandi hefur ekki žegar glataš rétti til aš mótmęla skv. 3. mgr. 120. gr. eša 2. mgr. 128. gr. skal skiptastjóri krefja žann sem hefur mótmęlin uppi svara um hverjar breytingar hann telji eiga gera į frumvarpinu.
Ef ašeins er krafist breytinga sem skiptastjóri telur efni til aš fallast į getur hann breytt frumvarpinu samkvęmt žvķ og lokiš skiptum, ef eingöngu eru leišréttar augljósar eša óverulegar skekkjur eša fundurinn er sóttur af hįlfu allra sem breytingin varšar og žeir samžykkja hana. Verši žaš ekki gert skal skiptastjóri boša til nżs fundar eftir 1. mgr. 159. gr. um frumvarpiš svo breytt.
Verši mótmęlum ekki sinnt meš žeim hętti sem segir ķ 4. mgr. skal skiptastjóri kvešja žį sem mótmęlin varša til fundar, séu žeir ekki staddir į skiptafundinum, og leitast viš aš jafna įgreininginn. Takist žaš ekki skal skiptastjóri beina mįlefninu til hérašsdóms eftir 171. gr. Žegar įgreiningurinn hefur veriš leiddur til lykta skal skiptastjóri gera nżtt frumvarp til śthlutunar og boša til fundar um žaš, nema forsendur fyrra frumvarpsins standi óhaggašar og žaš telst žannig endanlega samžykkt.
161. gr.
Žegar gjaldžrotaskiptum er lokiš skv. 160. gr. skal skiptastjóri tafarlaust senda žeim greišslur sem eiga rétt til žeirra eftir śthlutunargerš.
Verši greišslu ekki komiš til skila skv. 1. mgr., svo sem vegna žess aš lįnardrottinn hefur ekki veitt skiptastjóra upplżsingar um hvar til hans verši nįš, skal skiptastjóri varšveita greišsluna handa hlutašeiganda į sérstökum reikningi viš banka eša sparisjóš sem beri svo hįa vexti sem kostur er. Gefi sį sem į rétt til greišslunnar sig ekki fram viš skiptastjóra innan įrs frį žvķ auglżsing birtist um skiptalok skv. 2. mgr. 162. gr. skal skiptastjóri greiša féš ķ rķkissjóš.
Ef lįnardrottinn afsalar sér rétti til greišslu eša skilar henni eftir aš gjaldžrotaskiptum er lokiš skal skiptastjóri rįšstafa henni eftir 164. gr.
162. gr.
Žegar gjaldžrotaskiptum er lokiš skal skiptastjóri tilkynna žaš hérašsdómara skriflega. Žeirri tilkynningu skal fylgja endurrit fundargeršar af skiptafundi žar sem skiptum var lokiš nema žaš hafi veriš gert utan funda, sbr. 154. gr. Eftir žvķ sem viš į skal enn fremur fylgja yfirlit skiptastjóra skv. 3. mgr. 154. gr. eša 2. mgr. 155. gr. eša śthlutunargerš śr bśinu.
Skiptastjóri skal tafarlaust eftir skiptalok fį birta auglżsingu um žau ķ Lögbirtingablaši. Ķ auglżsingunni skal getiš nafns og kennitölu žrotamannsins, hvenęr bśiš var tekiš til gjaldžrotaskipta og skiptum lauk, hvaš greiddist upp ķ kröfur ķ einstökum flokkum og hverrar fjįrhęšar žęr kröfur hafi veriš sem fengust aš engu greiddar. Hafi gjaldžrotaskiptum lokiš meš naušasamningi skal getiš hvers efnis hann sé ķ meginatrišum.
163. gr.
Hafi skiptastjóri lokiš skiptum en tekiš frį fé til aš męta skilyrtri eša umdeildri kröfu skal féš lagt į sérgreindan reikning viš banka eša sparisjóš sem beri svo hįa vexti sem kostur er. Skiptastjóri varšveitir skilrķki fyrir slķkum reikningi.
Žegar komiš er ķ ljós um skilyrši fyrir kröfu eša įgreiningur um hana er leiddur endanlega til lykta skal skiptastjóri taka skiptin upp į nż og greiša kröfuna hafi mįlalok oršiš į žann veg. Ef féš sem var tekiš frį nżtist meš öllu til žeirra žarfa skal skiptastjóri tilkynna og auglżsa skiptalokin skv. 162. gr., en standi eitthvaš eftir af žvķ skal žvķ rįšstafaš eftir 164. gr.
164. gr.
Hafi skiptum veriš lokiš įn tillits til eignar sem bśiš gat žį ekki rįšiš yfir skal skiptastjóri tafarlaust og ótilkvaddur taka skiptin upp į nż ef eignin stendur bśinu til rįšstöfunar. Žegar henni hefur eftir atvikum veriš komiš ķ verš skal skiptastjóri gera frumvarp til višbótarśthlutunar og fara annars svo aš sem segir ķ 158.–162. gr. Skiptastjóri mį žó fresta višbótarśthlutun ef fyrirsjįanlegt er aš frekari eignir komi til rįšstöfunar og hentugra žykir aš śthluta andvirši žeirra allra ķ senn. Ef sś fjįrhęš, sem kęmi til višbótarśthlutunar, er óveruleg og ekki er aš vęnta frekari eigna til rįšstöfunar mį skiptastjóri ljśka skiptum į nż meš greišslu hennar ķ rķkissjóš, en žau mįlalok skulu tilkynnt og auglżst eftir 162. gr.
Komi fram eign eftir lok gjaldžrotaskipta sem hefši įtt aš falla til žrotabśsins skal fariš eftir fyrirmęlum 1. mgr.
Eftir žvķ sem naušsyn krefur skal halda skiptafundi eša grķpa til annarra ašgerša eftir fyrri köflum žessa žįttar viš endurupptöku skv. 1. og 2. mgr.
165. gr.
Gjaldžrotaskipti verša ekki endurupptekin aš öšru leyti en heimilaš er ķ 163. og 164. gr.
[Žrotamašurinn ber įbyrgš į skuldum sķnum sem fįst ekki greiddar viš gjaldžrotaskiptin. Hafi kröfu veriš lżst viš gjaldžrotaskiptin og ekki fengist greidd viš žau er fyrningu slitiš gagnvart žrotamanninum og byrjar žį nżr tveggja įra fyrningarfrestur aš lķša į žeim degi sem skiptunum er lokiš. Žótt kröfu hafi ekki veriš lżst viš skiptin gildir žessi sami fyrningarfrestur um hana, enda fyrnist hśn ekki į skemmri tķma.
Fyrningu krafna sem um ręšir ķ 2. mgr. veršur ašeins slitiš į nż meš žvķ aš kröfuhafi höfši innan fyrningarfrests mįl į hendur žrotamanninum og fįi žar dóm um višurkenningu į fyrningarslitum gagnvart honum. Slķka višurkenningu skal žvķ ašeins veita meš dómi aš kröfuhafi sżni fram į aš hann hafi sérstaka hagsmuni af žvķ aš slķta aftur fyrningu, svo og aš lķkur megi telja į aš fullnusta geti fengist į kröfu hans į nżjum fyrningartķma, en aš gengnum slķkum dómi gilda almennar reglur um fyrningu hennar. Hafi kröfuhafi fengiš tryggingarréttindi fyrir kröfu sinni ķ eign žrotamannsins įšur en frestur skv. 2. mgr. var į enda fyrnist krafa hans žó ekki aš žvķ leyti sem fullnusta fęst į henni į sķšari stigum vegna žeirra tryggingarréttinda.]1)
1)L. 142/2010, 1. gr. Um lagaskil segir ķ 2. gr.: „Lög žessi öšlast žegar gildi og taka žau til krafna viš gjaldžrotaskipti sem er ólokiš. Hafi skiptum į žrotabśi lokiš fyrir gildistöku laga žessara fyrnast kröfur, sem žar fengust ekki greiddar og ekki eru fyrndar, į tveimur įrum frį gildistöku laganna nema skemmri tķmi standi eftir af fyrningarfresti. Fyrningu žessara krafna veršur ašeins slitiš eftir reglum žessara laga.“ – Įkvęšin skulu endurskošuš innan fjögurra įra frį gildistöku, sbr. brbįkv. ķ s.l.
5. žįttur. Mešferš įgreiningsmįla fyrir dómstólum.
XXIII. kafli. Hver įgreiningsefni verša lögš fyrir hérašsdóm og hvernig žaš veršur gert.
166. gr.
Ef įgreiningur rķs į dómžingi um beišni skuldara um heimild til įframhaldandi greišslustöšvunar, sbr. 16. gr., skal hérašsdómari žegar ķ staš žingfesta mįl įn undangenginna tilkynninga, žar sem leyst veršur śr įgreiningnum. Skuldarinn skal vera sóknarašili mįlsins en sį sem hefur uppi mótmęli gegn beišni hans veršur varnarašili. Ef mótmęli koma fram gegn beišni skuldarans af hendi fleiri en eins skal leyst śr įgreiningi um hana ķ einu mįli žótt mótmęlin séu ekki byggš į sama grunni, en žeir sem hafa žau uppi skulu žį bįšir eša allir taldir varnarašilar mįlsins.
Ef įgreiningur rķs į dómžingi um kröfu lįnardrottins um aš heimild skuldara til greišslustöšvunar verši felld nišur, sbr. 4. mgr. 26. gr., skal hérašsdómari žegar ķ staš žingfesta mįl įn undangenginna tilkynninga, žar sem leyst veršur śr įgreiningnum. Sį sem hefur uppi kröfu um aš heimild til greišslustöšvunar verši felld nišur veršur sóknarašili mįls en skuldarinn veršur varnarašili.
Ķ mįli sem rķs skv. 1. eša 2. mgr. skal hérašsdómari gefa ašilum žess kost į aš leggja fram gögn sem žeir hafa žegar undir höndum viš žingfestingu og tjį sig stuttlega um mįliš įšur en žaš veršur tekiš til śrskuršar. Ef annar ašilinn eša žeir bįšir eša allir óska eftir žvķ skal hérašsdómari žó fresta mįlinu til ašalflutnings žar sem ašilum gefst bįšum eša öllum ķ senn kostur į aš leggja fram skriflegar greinargeršir og sönnunargögn, en slķkur frestur skal aš jafnaši ekki vera lengri en žrķr sólarhringar. Aš öšru leyti fer um mįliš eftir almennum reglum XXIV. kafla.
167. gr.
Ef įgreiningur rķs į dómžingi um kröfu um aš heimild skuldara til aš leita naušasamnings verši felld nišur, sbr. 4. mgr. 42. gr., skal hérašsdómari žegar ķ staš žingfesta mįl įn undangenginna tilkynninga, žar sem leyst veršur śr įgreiningnum. Sį sem krefst aš heimildin verši felld nišur skal vera sóknarašili mįlsins en skuldarinn veršur varnarašili.
Ef įgreiningur rķs į dómžingi um kröfu skuldarans um stašfestingu naušasamnings, sbr. 3. mgr. 56. gr., skal hérašsdómari žegar ķ staš žingfesta mįl įn undangenginna tilkynninga, žar sem leyst veršur śr įgreiningnum. Skuldarinn skal vera sóknarašili mįlsins en sį sem mótmęlir kröfu hans veršur varnarašili. Ef mótmęli koma fram gegn kröfu skuldarans af hendi fleiri en eins skal leyst śr įgreiningi um hana ķ einu mįli žótt mótmęlin séu ekki byggš į sama grunni, en žeir sem hafa žau uppi skulu žį bįšir eša allir taldir varnarašilar mįlsins.
Um mešferš mįls sem rķs skv. 1. eša 2. mgr. fer aš öšru leyti eftir 3. mgr. 166. gr., en žó mį veita fresti ķ mįli skv. 2. mgr. ķ allt aš tvęr vikur.
168. gr.
Ef mótmęli koma fram į dómžingi af hįlfu skuldara viš kröfu lįnardrottins um aš bś hans verši tekiš til gjaldžrotaskipta, sbr. 4. mgr. 70. gr. skal hérašsdómari žegar ķ staš žingfesta mįl įn undangenginna tilkynninga, žar sem leyst veršur śr įgreiningnum. Hlutašeigandi lįnardrottinn skal vera sóknarašili mįls en skuldarinn veršur varnarašili.
Um mešferš mįls sem rķs skv. 1. mgr. fer aš öšru leyti eftir 3. mgr. 166. gr., en žó mį veita fresti ķ slķku mįli ķ allt aš tvęr vikur.
169. gr.
Sį sem krefst śrskuršar hérašsdómara um hvort skiptastjóra verši vikiš śr starfi skv. 3. mgr. 76. gr. skal beina skriflegri kröfu sinni um žaš til hérašsdóms žar sem skiptastjórinn var skipašur til starfans. Ķ kröfunni skal eftirfarandi koma fram:
1. nafn žess sem hefur kröfuna uppi, kennitala hans og heimilisfang, įsamt skżringu į žvķ hvernig hann telji sig eiga ašild aš slķkri kröfu,
2. hver sį skiptastjóri sé sem krafist er aš verši vikiš śr starfi og til hverra starfa hann hafi veriš skipašur,
3. röksemdir fyrir kröfunni įsamt skżringu žeirra atvika sem naušsyn ber til samhengis vegna.
Žau gögn skulu fylgja kröfunni sem hśn er studd viš.
Hérašsdómari fer meš kröfu skv. 1. mgr. eftir įkvęšum XXIV. kafla. Sį sem krefst frįvikningar skiptastjórans skal vera sóknarašili mįls en skiptastjórinn varnarašili.
170. gr.
Ef įgreiningur rķs į dómžingi um kröfu skiptastjóra skv. 3. mgr. 82. gr. eša 1. mgr. 83. gr. skal hérašsdómari žegar ķ staš žingfesta mįl įn undangenginna tilkynninga, žar sem leyst veršur śr įgreiningnum. Hlutašeigandi žrotabś skal vera sóknarašili mįls en sį sem krafan beinist aš veršur varnarašili.
Um mešferš mįls sem rķs skv. 1. fer aš öšru leyti eftir 3. mgr. 166. gr., en žvķ veršur žó ekki frestaš til mįlflutnings nema eftir sameiginlegri ósk ašilanna.
171. gr.
Ef įgreiningur rķs um atriši viš gjaldžrotaskipti sem męlt er fyrir ķ lögum žessum aš skiptastjóri skuli beina til hérašsdóms til śrlausnar, svo og ef skiptastjóri telur žörf śrlausnar hérašsdóms um önnur įgreiningsatriši sem koma upp viš gjaldžrotaskipti, skal hann beina skriflegri kröfu um žaš til žess hérašsdómstóls žar sem hann var skipašur til starfa. Ķ kröfunni skal eftirfarandi koma fram:
1. hver žau gjaldžrotaskipti séu žar sem įgreiningur hefur risiš,
2. nöfn žeirra, sem eiga ašild aš įgreiningnum, kennitölur žeirra og heimilisföng,
3. um hvaš įgreiningur standi og hverjar kröfur hafi komiš fram ķ žvķ sambandi,
4. hvort skiptastjóri telji hlutašeigandi žrotabś žurfa aš eiga ašild aš mįli um įgreininginn.
Žau gögn skulu fylgja kröfunni sem varša įgreiningsefniš.
Hérašsdómari fer meš įgreiningsmįl skv. 1. mgr. eftir įkvęšum XXIV. kafla. Ef įgreiningsefni mįlsins varšar hvort krafa į hendur žrotabśi verši višurkennd skal sį sem hefur kröfuna uppi aš öšru jöfnu verša sóknarašili mįlsins en bśiš eša sį sem andmęlir kröfunni varnarašili. Ef įgreiningsefni mįlsins er annaš skal hérašsdómari įkveša eftir ešli žess hvernig ašild verši hįttaš.
172. gr.
Nś telur žrotabś til réttinda į hendur öšrum, sem mętti sękja ķ einkamįli ķ héraši eftir almennum reglum, og getur žį skiptastjóri leitaš śrlausnar hérašsdómara um réttindin eftir įkvęšum XXIV. kafla ef sį eša žeir sem kröfur beinast aš lżsa sig samžykka žvķ. Skal skiptastjóri žį senda žeim hérašsdómstól, žar sem hann var skipašur til starfa, stefnu og önnur sóknargögn sem eru gerš śr garši eftir reglum laga um mešferš einkamįla ķ héraši, aš öšru leyti en žvķ aš ķ stefnu skal ekki geta žess dómžings žar sem mįliš veršur žingfest. Meš gögnum žessum skal fylgja skrifleg beišni um žessa mįlsmešferš žar sem rökstutt er eftir žörfum aš skilyršum sé fullnęgt fyrir henni.
Žegar hérašsdómara berst beišni įsamt sóknargögnum skv. 1. mgr. skal hann kanna hvort skilyršum sé fullnęgt til aš verša viš henni. Telji hann žaš ekki getur hann neitaš aš fara meš mįliš meš skriflegri įkvöršun, en vilji skiptastjóri ekki una henni getur hann krafist śrskuršar hérašsdómara um neitunina. Ella fer hérašsdómari meš mįliš eftir įkvęšum XXIV. kafla, en ekki er hann bundinn af žeirri afstöšu ef sķšar er krafist frįvķsunar mįlsins.
173. gr.
Aš žvķ leyti sem annaš leišir ekki af įkvęšum žessa kafla veršur ekki leyst śr um skyldur žrišja manns ķ mįlum sem fara eftir įkvęšum XXIV. kafla, nema um sé aš ręša:
1. skyldu til greišslu mįlskostnašar eša réttarfarssektar vegna mįls sem er rekiš eftir XXIV. kafla,
2. skyldu til greišslu gagnkröfu hvort sem er til skuldajafnašar eša sjįlfstęšrar dómsśrlausnar, ef hlutašeigandi hefur sjįlfur lżst kröfu um réttindi sķn viš gjaldžrotaskipti, įgreiningsmįl um kröfu hans er rekiš eftir įkvęšum XXIV. kafla, skilyrši vęru til aš höfša gagnsök um gagnkröfuna eša hafa hana uppi til skuldajafnašar ķ einkamįli um kröfu hans og hann hefur sótt žing žegar gagnkrafan kom fram fyrir dómi,
3. skyldu til greišslu kostnašar varšandi muni sem hlutašeigandi hefur krafist aš fį afhenta viš gjaldžrotaskipti ef įgreiningsmįl um kröfu hans er rekiš eftir XXIV. kafla, en ašeins veršur žį kvešiš į um slķka skyldu sem skilyrši fyrir afhendingu.
XXIV. kafli. Mįlsmešferš fyrir hérašsdómi.
174. gr.
Žegar įgreiningsmįl hefur borist hérašsdómara til śrlausnar meš žeim hętti sem segir ķ 169., 171. eša 172. gr. og hann hefur eftir atvikum stašreynt aš skilyrši séu til aš fara meš žaš eftir įkvęšum žessa kafla įkvešur hann staš og stund til žinghalds, žar sem mįliš veršur žingfest, og sendir öllum ašilum mįlsins tilkynningu um žaš, žar sem eftirfarandi skal koma fram:
1. hver hafi krafist śrlausnar hans,
2. hverjir séu ašilar aš mįlinu til sóknar og varnar įsamt kennitölum žeirra og heimilisföngum,
3. hvert įgreiningsefniš sé sem krafist er śrlausnar um og hverjar kröfur sóknarašili mįlsins hafi gert, aš žvķ leyti sem žegar er kunnugt um žęr,
4. hvar og hvenęr mįliš verši žingfest,
5. hverjar afleišingar žaš hafi ef ašilar til sóknar og varnar sękja ekki žing.
Meš tilkynningunni skal fylgja samrit žess skjals sem var beint til hérašsdómara samkvęmt įkvęšum XXIII. kafla ķ žvķ skyni aš leita śrlausnar hans. Sé um mįl aš ręša skv. 172. gr. skal samrit stefnu einnig fylgja tilkynningunni. Hérašsdómara er žó heimilt žess ķ staš aš taka upp ķ tilkynningu sķna texta žess eša žeirra skjala sem hefšu ella fylgt henni.
175. gr.
Tilkynning skv. 174. gr. skal birt mįlsašila eša žeim sem vęri hęfur til aš taka viš birtingu stefnu fyrir hans hönd meš žeim fyrirvara sem hérašsdómari hefur metiš hęfilegan.
Birting skv. 1. mgr. skal fara fram meš sama hętti og stefna veršur birt ķ einkamįli.
176. gr.
Mįl samkvęmt žessum kafla telst höfšaš viš žingfestingu žess, en žį leggur hérašsdómari fram žau gögn um mįliš sem honum hafa borist og hann telur hafa žżšingu fyrir śrlausn žess, įsamt tilkynningum skv. 174. gr. meš gögnum um birtingu žeirra.
Ef sóknarašili mętir ekki viš žingfestingu eša žingsókn hans fellur sķšar nišur skal mįliš fellt nišur, en hérašsdómari mį žį śrskurša varnarašila ómaksžóknun ef hann sękir žing og krefst hennar. Hafi gagnkröfur veriš hafšar uppi ķ mįlinu skv. 4. mgr. 177. gr. skal žó ašeins fella nišur ašalsök en leyst skal žį śr gagnkröfunum į hendur sóknarašila eftir reglu 3. mgr.
Ef varnarašili sękir ekki žing viš žingfestingu eša žingsókn hans fellur sķšar nišur skal fariš meš mįliš eftir almennum reglum um śtivist stefnda ķ einkamįli, en sóknarašila skal žį gefinn kostur į aš leggja fram greinargerš og frekari gögn samkvęmt žvķ sem segir ķ 1. mgr. 177. gr.
177. gr.
Ef sótt er žing af hįlfu beggja eša allra ašila viš žingfestingu og ekki veršur sįtt ķ mįlinu skal hérašsdómari gefa sóknarašila kost į aš skila greinargerš žar sem jafnframt komi fram til fullnašar hverjar kröfur hann hafi uppi og į hverju žęr séu byggšar, įsamt frekari gögnum sem hann hyggst styšja mįlstaš sinn viš. Heimilt er žó aš veita sóknarašila skamman frest ķ žessu skyni ef ekki er um mįl aš ręša sem 172. gr. tekur til, žar sem stefna og sóknargögn hafa žegar komiš fram.
Aš framkomnum gögnum sóknarašila skv. 1. mgr. skal varnarašila gefinn kostur į skömmum fresti til aš leggja fram greinargerš af sinni hendi, žar sem fram komi kröfur hans um formhliš og efnishliš mįls, įsamt gögnum sem hann hyggst styšja mįlstaš sinn viš.
Komi fram krafa af hendi varnarašila um frįvķsun mįlsins skal fariš meš hana eftir almennum reglum um mešferš einkamįla ķ héraši.
Ef sótt er žing af hįlfu sóknarašila getur varnarašili haft uppi sjįlfstęšar kröfur af sinni hendi um śrlausn sakarefnisins ķ greinargerš og skal žį fariš meš žęr sem gagnkröfur ķ mįlinu. Gagnkröfu veršur žó žvķ ašeins komiš aš ķ mįli aš skilyrši vęru til aš hafa hana uppi sjįlfstętt samkvęmt įkvęšum XXIII. kafla, sbr. žó 2. tölul. 173. gr. Sóknarašila skal gefinn kostur į aš skila stuttu skriflegu svari viš gagnkröfum, en mįliš skal rekiš ķ einu lagi um kröfur į bįša vegu.
178. gr.
Hérašsdómari leysir śr mįlum samkvęmt lögum žessum meš śrskuršum. Forsendur skulu fylgja įlyktunarorši śrskuršar.
Aš žvķ leyti sem annaš leišir ekki af įkvęšum žessara laga gilda almennar reglur um mešferš einkamįla ķ héraši um mešferš mįla samkvęmt žessum kafla.
XXV. kafli. Mįlskot til ęšra dóms.
179. gr.
Aš žvķ leyti sem ekki er męlt į annan veg ķ lögum žessum sęta śrskuršir og įkvaršanir hérašsdómara samkvęmt žeim kęru til [Landsréttar].1) Žó verša ekki kęršir śrskuršir sem eru kvešnir upp eša įkvaršanir sem eru teknar undir rekstri mįls og mundu ekki sęta kęru ef um vęri aš ręša einkamįl sem vęri rekiš eftir almennum reglum. Žį verša heldur ekki kęršir śrskuršir hérašsdómara sem fela ķ sér lokaįkvöršun hans um įgreiningsefni, nema fullnęgt sé almennum skilyršum til įfrżjunar dómi ķ einkamįli.
[Śrskuršir Landsréttar um atriši sem talin eru upp ķ 1. mgr. 167. gr. laga um mešferš einkamįla sęta kęru til Hęstaréttar. Žį er unnt aš óska eftir leyfi Hęstaréttar til aš kęra til réttarins śrskurši Landsréttar ķ kęrumįlum samkvęmt žessum kafla sem fela ķ sér lokaįkvöršun um įgreiningsefniš.]1)
Um kęrufresti, kęruna sjįlfa og mešferš hennar ķ héraši og fyrir [Landsrétti og]1) Hęstarétti gilda sömu reglur og um kęru ķ almennu einkamįli aš žvķ leyti sem ekki er męlt į annan veg ķ lögum žessum.
Aš žvķ leyti sem ekki er kvešiš į annan veg ķ lögum žessum hefur kęra sömu įhrif į mešferš mįls ķ héraši og ef um almennt einkamįl vęri aš ręša.
1)L. 117/2016, 40. gr.
[XXVI. kafli. Atvinnurekstrarbann.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[180. gr.
Viš skipti į hlutafélagi eša einkahlutafélagi skal skiptastjóri krefjast žess aš lagt verši atvinnurekstrarbann į žann sem komiš hefur aš stjórnun félagsins į sķšustu 18 mįnušum fyrir frestdag enda telji hann skilyrši 181. gr. uppfyllt. Sama į viš um žann sem komiš hefur aš stjórnun samlagsfélags og ber takmarkaša įbyrgš į skuldbindingum žess.
Ķ atvinnurekstrarbanni felst aš žeim sem žvķ sętir er óheimilt aš stjórna félagi sem rekiš er meš takmarkašri įbyrgš eigenda og fara meš prókśru eša annaš umboš slķks félags.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[181. gr.
Skilyrši atvinnurekstrarbanns er aš viškomandi einstaklingur teljist ekki hęfur til aš stżra félagi sem rekiš er meš takmarkašri įbyrgš eigenda vegna skašlegra eša óverjandi višskiptahįtta viš stjórnun félags.
Viš mat į žvķ hvort leggja skuli į atvinnurekstrarbann skal mešal annars litiš til hlutverks viškomandi viš stjórnun félags sem og ašstęšna ķ heild sinni. Skal žar mešal annars litiš til žess til hvaša rįšstafana hann hefur gripiš til aš varna tjóni.
Viš mat į žvķ hvort śrskurša skuli einstakling ķ atvinnurekstrarbann er heimilt aš lķta til athafna hans fyrir žaš tķmamark sem um getur ķ 1. mgr. 180. gr.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[182. gr.
Atvinnurekstrarbann skal vara ķ žrjś įr. Viš sérstakar ašstęšur mį žó įkveša aš atvinnurekstrarbann vari skemur.
Sé krafist atvinnurekstrarbanns hjį einstaklingi sem hefur įšur sętt slķku banni, og sį tķmi sem žvķ var upphaflega markašur er ekki lišinn žegar krafa kemur fram, skal upphafstķmi nżs atvinnurekstrarbanns mišast viš žann tķma žegar fyrra tķmabili lżkur. Atvinnurekstrarbann getur žó aldrei varaš lengur en ķ tķu įr samfleytt.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[183. gr.
Hérašsdómari tekur įkvöršun um atvinnurekstrarbann eftir įkvęši 180. gr. į grundvelli skriflegrar kröfu frį skiptastjóra.
Um mįlsmešferš fer aš öšru leyti eftir įkvęšum XXIV. kafla nema annaš sé tekiš fram.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[184. gr.
Skiptastjóri beinir skriflegri kröfu um atvinnurekstrarbann til žess hérašsdómstóls žar sem hann var skipašur til starfa. Krafan skal innihalda:
1. rökstušning fyrir kröfu skiptastjóra,
2. žęr mįlsįstęšur sem krafan byggist į sem og skżringu žeirra atvika sem naušsyn ber til samhengis vegna,
3. afrit žeirra skjala og annarra sönnunargagna sem naušsynleg eru til stušnings kröfunni.
Strax ķ kjölfar móttöku kröfu skiptastjóra skal hérašsdómari af sjįlfsdįšum kanna hvort tilefni er til aš taka hana til efnislegrar mešferšar. Hérašsdómari getur įkvešiš aš taka kröfu skiptastjóra ekki fyrir og skal hann žį tilkynna skiptastjóra žaš skriflega. Sś įkvöršun veršur ekki kęrš til ęšri dóms.
Įkveši dómari aš taka mįliš fyrir į dómžingi sendir hann tilkynningu um fyrirtöku mįlsins eftir reglum 174. og 175. gr. Sś įkvöršun veršur ekki kęrš til ęšri dóms.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[185. gr.
Sį sem kröfu um atvinnurekstrarbann er beint aš getur brugšist viš innan frests sem hérašsdómari setur honum meš žvķ aš:
1. senda skriflega greinargerš,
2. tilkynna dómara um aš hann óski eftir munnlegri mįlsmešferš.
Afrit af skriflegri greinargerš skv. 1. tölul. 1. mgr. skal jafnframt sent skiptastjóra. Hérašsdómari getur įkvešiš aš óska eftir frekari greinargerš frį ašilum teljist žaš naušsynlegt til aš upplżsa mįliš.
Hérašsdómari bošar ašila til ašalmešferšar hafi beišni komiš fram um munnlegan mįlflutning eša ef hann telur žaš annars naušsynlegt.
Viš mešferš kröfunnar getur hérašsdómari bošaš žann sem krafa um atvinnurekstrarbann beinist aš til skriflegrar skżrslugjafar. Kjósi viškomandi aš tjį sig ekki eša upplżsi hann ekki um mįlsatvik aš öšru leyti getur hérašsdómari metiš honum žaš ķ óhag viš śrlausn mįlsins. Hiš sama į viš ef sį sem krafa beinist aš mętir ekki, hafi hann sannanlega veriš bošašur til skżrslugjafar.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[186. gr.
Hérašsdómari skipar žeim sem krafa um atvinnurekstrarbann beinist aš mįlsvara śr hópi lögmanna krefjist viškomandi žess eša dómari telur žaš aš öšrum kosti naušsynlegt.
Hérašsdómari getur įkvešiš aš žóknun mįlsvara skv. 1. mgr. greišist śr rķkissjóši. Dęmdur mįlskostnašur žess sem śrskuršašur er ķ atvinnurekstrarbann greišist ķ rķkissjóš.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[187. gr.
Hérašsdómari lżkur mįlsmešferš meš śrskurši. Kęra til Landsréttar frestar réttarįhrifum atvinnurekstrarbanns. Hiš sama į viš ef Hęstiréttur fellst į kęruleyfi eša ef fallist er į endurupptöku śrskuršar um atvinnurekstrarbann.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[188. gr.
Dómstólasżslan setur reglur1) um žóknun til skiptastjóra vegna kröfu um atvinnurekstrarbann.
Dómari tekur įkvöršun um žóknun til skiptastjóra og śtlagšan kostnaš ķ samręmi viš reglur dómstólasżslunnar žar um.
Žóknun til skiptastjóra og śtlagšur kostnašur hans greišist śr rķkissjóši.]2)
1)Rgl. 370/2023. 2)L. 133/2022, 1. gr.
[189. gr.
Ef kvešinn er upp śrskuršur um atvinnurekstrarbann skal viškomandi dómstóll senda stašfest afrit hans til fyrirtękjaskrįr.
Fyrirtękjaskrį heldur skrį um žį einstaklinga sem śrskuršašir hafa veriš ķ atvinnurekstrarbann. Rįšherra sem fer meš mįlefni fyrirtękjaskrįr setur nįnari reglur um žęr upplżsingar sem fęršar skulu ķ skrįna og hvernig upplżsingar verša veittar śr henni.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
[190. gr.
Sį sem brżtur gegn atvinnurekstrarbanni ber persónulega og ótakmarkaša įbyrgš į skuldum og skuldbindingum sem ekki fįst greiddar śr žrotabśum žeirra félaga sem hann tekur žįtt ķ aš stżra enda sé frestdagur innan tķmaramma atvinnurekstrarbannsins.
Dómari getur įkvešiš aš veita undanžįgu aš öllu leyti eša aš hluta frį įbyrgš skv. 1. mgr.
Dómari getur įkvešiš aš įbyrgš skv. 1. mgr. nįi aš öllu leyti eša aš hluta til félaga sem tekin hafa veriš til gjaldžrotaskipta og frestdagur er innan įrs frį žvķ aš atvinnurekstrarbanni lżkur.
Viš mat skv. 2. eša 3. mgr. skal dómari lķta til helstu orsaka gjaldžrots félags og til žess hvort rétt žykir ķ ljósi allra ašstęšna aš viškomandi beri persónulega og ótakmarkaša įbyrgš į skuldum og skuldbindingum žess.]1)
1)L. 133/2022, 1. gr.
6. žįttur. Żmis įkvęši.
[XXVII. kafli.]1) Gildistaka, brottfallin lög o.fl.
1)L. 133/2022, 1. gr.
[191. gr.]1)
Lög žessi öšlast gildi 1. jślķ 1992.
1)L. 133/2022, 1. gr.
[192.–193. gr.]1) …
1)L. 133/2022, 1. gr.
[XXVIII. kafli.]1) Įkvęši til brįšabirgša.
1)L. 133/2022, 1. gr.
[194.–199. gr.]1) …
1)L. 133/2022, 1. gr.
[200. gr.]1)
Frestdagur viš gjaldžrotaskipti getur žvķ ašeins rįšist af įkvęšum 2.–4. mgr. 2. gr. aš žeir atburšir sem žar greinir hafi įtt sér staš eftir gildistöku laga žessara.
Ef śrskuršur hefur gengiš um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta fyrir 1. jślķ 1992 skal beitt įkvęšum eldri laga um žau atriši sem reglur XVI. og XVII. kafla og 129. gr. laga žessara taka til.
Žótt śrskuršur gangi um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta eftir 1. jślķ 1992 njóta kröfur sem hafa oršiš til eftir frestdag ekki stöšu ķ skuldaröš skv. 4. tölul. 110. gr. nema heimild žrotamannsins til greišslustöšvunar eša til aš leita naušasamninga hafi veriš veitt eftir gildistöku laga žessara.
1)L. 133/2022, 1. gr.
[201. gr.]1)
Um heimild til riftunar rįšstafana og fullnustugerša sem įttu sér staš fyrir 1. jślķ 1992 fer eftir eldri lögum įn tillits til žess hvenęr śrskuršur gengur um aš bś sé tekiš til gjaldžrotaskipta.
1)L. 133/2022, 1. gr.
[202. gr.]1) …
1)L. 133/2022, 1. gr.
[203. gr.]1)
Ef įgreiningur hefur risiš viš naušasamningstilraun eša gjaldžrotaskipti fyrir gildistöku laga žessara en mįl hefur ekki veriš žingfest ķ skiptarétti til aš leiša įgreininginn til lykta, mį leita śrlausnar hérašsdómara um mįlefniš eftir įkvęšum laga žessara.
Leysa mį śr kröfum ķ dómsmįlum skv. 173. gr. žótt gjaldžrotaskipti hafi byrjaš fyrir gildistöku laga žessara.
1)L. 133/2022, 1. gr.
[[204. gr.]1)
Žrįtt fyrir įkvęši 1. mgr. 87. gr. getur skiptastjóri meš samžykki vešhafa heimilaš skuldara aš bśa įfram ķ hśsnęši ķ eigu bśsins ķ allt aš tólf mįnuši. Fyrir žau afnot skal hann greiša leigu sem nemur a.m.k. žeim kostnaši sem er af eigninni, en žaš sem umfram er gengur til greišslu krafna sem tryggšar eru meš veši ķ eigninni. Heimild žessi fellur nišur 1. mars 2010, en įkvöršun sem skiptastjóri hefur tekiš fyrir žann dag stendur til loka žess tķma sem įkvešinn var.]2)
1)L. 133/2022, 1. gr. 2)L. 23/2009, 5. gr.
[[205. gr.]1)
Aš žvķ leyti sem ķ įkvęšum 2. mgr. 131. gr., 2. mgr. 132. gr., 2. mgr. 133. gr., 2. mgr. 134. gr., 2. mgr. 137. gr. og 2. mgr. 138. gr. laganna er kvešiš į um tuttugu og fjögurra mįnaša frest skal sį frestur vera fjörutķu og įtta mįnušir ķ žeim mįlum sem höfšuš eru fyrir įrslok 2012.
Jafnframt skal sex mįnaša mįlshöfšunarfrestur ķ 148. gr. laganna vera tólf mįnaša frestur fram til įrsloka 2012.]2)
1)L. 133/2022, 1. gr. 2L. 31/2010, 1. gr.
[Įkvęši til brįšabirgša.
I.
Skiptastjóri skal, viš śthlutun skv. XXII. kafla, gęta žess af sjįlfsdįšum aš söluvirši eignar verši ekki rįšstafaš til greišslu kröfu ef hśn er umdeild ķ ljósi hęstaréttardóma sem gengiš hafa um lögmęti og endurreikning gengistryggšra lįna.]1)
1)L. 72/2012, 9. gr.
[II.
Ķ naušasamningi samkvęmt lögum um tķmabundnar heimildir til fjįrhagslegrar endurskipulagningar mį kveša į um breytingu į greišsluskilmįlum kröfu sem samningsveš er fyrir ķ eign skuldarans, žar į mešal aš lengja lįnstķma eša fresta gjalddaga į greišslu hluta skuldarinnar eša hennar allrar ķ allt aš 18 mįnuši, en slķk breyting veršur žį aš ganga jafnt yfir alla sem njóta samningsvešs ķ sömu eign. Breytingu sem žessa mį ekki gera nema aš žvķ marki sem naušsynlegt er til aš skuldari fįi til rįšstöfunar fé til aš efna samningskröfur eftir įkvęšum naušasamnings.]1)
1)L. 57/2020, 24. gr.