Lagasafn. Ķslensk lög 12. aprķl 2024. Śtgįfa 154b. Prenta ķ tveimur dįlkum.
Hśsaleigulög
1994 nr. 36 22. aprķl
Ferill mįlsins į Alžingi. Frumvarp til laga.
Tóku gildi 1. janśar 1995. Breytt meš:
L. 65/2006 (tóku gildi 27. jśnķ 2006).
L. 65/2010 (tóku gildi 27. jśnķ 2010).
L. 66/2010 (tóku gildi 1. jślķ 2010).
L. 162/2010 (tóku gildi 1. jan. 2011).
L. 77/2011 (tóku gildi 29. jśnķ 2011).
L. 126/2011 (tóku gildi 30. sept. 2011).
L. 63/2016 (tóku gildi 22. jśnķ 2016; um lagaskil sjį 46. gr. s.l.).
L. 63/2019 (tóku gildi 3. jślķ 2019; um lagaskil sjį 5. gr. s.l.).
L. 137/2019 (tóku gildi 31. des. 2019).
L. 121/2022 (tóku gildi 1. jan. 2023 nema 2. mįlsl. 1. mgr. og 2. mįlsl. 4. mgr. 3. gr., 4. gr. og 3. mįlsl. 3. mgr. b-lišar 6. gr. sem tóku gildi 1. jan. 2024; um lagaskil og framkvęmd sjį nįnar 10. gr.).
L. 94/2023 (tóku gildi 20. des. 2023).
Ef ķ lögum žessum er getiš um rįšherra eša rįšuneyti įn žess aš mįlefnasviš sé tilgreint sérstaklega eša til žess vķsaš, er įtt viš innvišarįšherra eša innvišarįšuneyti sem fer meš lög žessi. Upplżsingar um mįlefnasviš rįšuneyta skv. forsetaśrskurši er aš finna hér.
I. kafli. Gildissviš laganna o.fl.
1. gr.
[Lög žessi gilda um leigusamninga um afnot af hśsnęši eša hluta af hśsnęši gegn endurgjaldi, sbr. žó 4. mgr., žar į mešal leigusamninga um framleigu hśsnęšis, enda žótt endurgjaldiš skuli aš öllu leyti eša aš hluta greišast meš öšru en peningum, svo sem vinnuframlagi.
Lög žessi gilda um afnot hśsnęšis samkvęmt vinnusamningi eša višauka viš slķkan samning. Žį gilda lögin um samninga sem įsamt öšru eru um afnot hśsnęšis gegn endurgjaldi aš žvķ tilskildu aš sį žįttur sé meginatriši žeirra. Sé leigusamningur um land sem nżta į ķ tengslum viš afnot af hśsnęši skal einnig fara um slķkan samning samkvęmt lögum žessum nema um landbśnašarafnot sé aš ręša.
Leigusamningar skv. 1. og 2. mgr. geta tekiš til leigu į ķbśšarhśsnęši, atvinnuhśsnęši og öšru hśsnęši. Sé hśsnęši bęši leigt til ķbśšar og til annarra nota skulu įkvęši laga žessara um ķbśšarhśsnęši gilda um slķka leigusamninga. Žį skulu įkvęši laga žessara sem gilda samkvęmt oršanna hljóšan um ķbśšarhśsnęši gilda um atvinnuhśsnęši eftir žvķ sem viš getur įtt og aš žvķ leyti sem lögin hafa ekki aš geyma sérreglur um atvinnuhśsnęši.
Lög žessi gilda ekki um samninga um afnot hśsnęšis samkvęmt lögum um hśsnęšissamvinnufélög og lögum um veitingastaši, gististaši og skemmtanahald. Žį gilda lögin hvorki um leigu į ķžróttasölum og geymsluhśsnęši žegar leigutķmi er skemmri en ein vika né um samninga um afnot hśsnęšis sem sérreglur gilda um samkvęmt öšrum lögum. [Lögin gilda enn fremur ekki um almennar ķbśšir samkvęmt lögum um almennar ķbśšir aš žvķ leyti sem lögin eru ósamrżmanleg. Žó skal beita lögum žessum samhliša lögum um almennar ķbśšir aš žvķ marki sem unnt er.]1)]2)
1)L. 121/2022, 1. gr. 2)L. 63/2016, 1. gr.
2. gr.
Óheimilt er aš semja um aš leigjandi ķbśšarhśsnęšis taki į sig rķkari skyldur og öšlist minni réttindi en lögin męla fyrir um nema įkvęši laganna hafi aš geyma sérstök frįvik žess efnis.
Įkvęši laganna um atvinnuhśsnęši eru hins vegar frįvķkjanleg og gilda žau žvķ ašeins um slķkt hśsnęši aš ekki sé į annan veg samiš. [Hiš sama į viš um annaš hśsnęši sem hvorki telst ķbśšar- né atvinnuhśsnęši.]1)
[Žegar um leigu ķbśšarhśsnęšis į įfangaheimili eša leigu ķbśšarhśsnęšis til nįmsmanna į vegum lögašila sem ekki er rekinn ķ hagnašarskyni og hefur žjónustu viš nįmsmenn aš meginmarkmiši er aš ręša er žrįtt fyrir 1. mgr. heimilt, vegna sérstaks ešlis og tilgangs starfseminnar, aš vķkja frį einstökum įkvęšum laga žessara meš samningi. Ķ samningi ber aš geta žeirra frįvika sem um ręšir. Meš įfangaheimili er įtt viš dvalarheimili sem starfrękt er meš žaš aš markmiši aš stušla aš endurhęfingu einstaklinga sem ķ flestum tilfellum hafa veriš į mešferšar- eša endurhęfingarstofnun eša ķ fangelsi.]1)
1)L. 63/2016, 2. gr.
3. gr.
[Įkvęši ķ lögum žessum um hjón og maka eiga einnig viš um einstaklinga ķ óvķgšri sambśš eša sambśš af öšru tagi sem stašiš hefur samfleytt ķ eitt įr. Meš óvķgšri sambśš er įtt viš sambśš tveggja einstaklinga sem skrįš er ķ žjóšskrį enda eigi žeir barn saman, von į barni saman eša sambśšin hefur veriš skrįš ķ eitt įr samfellt hiš skemmsta.]1)
1)L. 65/2010, 29. gr.
[3. gr. a.
Leigusala, sem er lögašili sem ekki er rekinn ķ hagnašarskyni, er heimilt aš setja lögmęt og mįlefnaleg skilyrši fyrir leigu ķbśšarhśsnęšis.
Hafi leigusali skv. 1. mgr. sett lögmęt og mįlefnaleg skilyrši fyrir leigu ķbśšarhśsnęšis er honum jafnframt heimilt aš gera aš skilyrši fyrir leigu ķbśšarhśsnęšisins aš leigjandi veiti žęr upplżsingar sem naušsynlegar eru til žess aš meta hvort hann uppfylli umrędd skilyrši leigusala. Sé um persónuupplżsingar aš ręša skal vinnsla žeirra vera ķ samręmi viš lög um persónuvernd og vinnslu persónuupplżsinga.
Leigusali skv. 1. mgr. skal gęta trśnašar um upplżsingar sem veittar eru skv. 2. mgr.
Žegar leigusali er lögašili sem ekki er rekinn ķ hagnašarskyni er honum heimilt aš gera aš skilyrši fyrir leigu ķbśšarhśsnęšis aš hśsnęšisbętur, sem leigjandi kann aš eiga rétt į, séu greiddar beint til leigusala į leigutķma.]1)
1)L. 63/2016, 3. gr.
II. kafli. Leigusamningur.
4. gr.
Leigusamningur um hśsnęši skal vera skriflegur.
[Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun]1) lętur gera sérstök eyšublöš, eitt fyrir leigusamning um ķbśšarhśsnęši og annaš fyrir leigusamning um atvinnuhśsnęši, svo og eyšublöš fyrir śttektaryfirlżsingar og sżnishorn af uppsögnum og öšrum tilkynningum sem samkvęmt lögum žessum skulu vera skriflegar. [Eyšublöšin skulu ašgengileg almenningi į rafręnu formi.]2)
…2)
1)L. 121/2022, 2. gr. 2)L. 63/2016, 4. gr.
5. gr.
[Leigusali, sem hefur atvinnu af śtleigu ķbśšarhśsnęšis samkvęmt lögum um tekjuskatt, nr. 90/2003, skal skrį leigusamning um ķbśšarhśsnęši eša annaš hśsnęši sem leigt er til ķbśšar ķ hśsnęšisgrunn Hśsnęšis- og mannvirkjastofnunar eigi sķšar en 30 dögum frį undirritun samningsins. Heimilt er aš beita leigusala sektum ef hśsnęši samkvęmt žessari grein er leigt śt įn skrįningar, sbr. 5. gr. a. Um skrįningarskyldu breytinga į leigufjįrhęš į samningstķma fer skv. 4. mgr. 37. gr. og um afskrįningu leigusamninga skv. 4. mgr.
Hafi leigusamningur ekki veriš skrįšur skv. 1. mgr. viš afhendingu hins leigša er leigjanda heimilt aš skrį leigusamning ķ hśsnęšisgrunn Hśsnęšis- og mannvirkjastofnunar.
Samhliša skrįningu leigusamnings ķ hśsnęšisgrunn Hśsnęšis- og mannvirkjastofnunar getur ašili leigusamnings óskaš eftir aš stofnunin mišli samningnum til sżslumanns til žinglżsingar.
Leigusali skal afskrį leigusamning um hśsnęši skv. 1. mgr. eigi sķšar en 30 dögum frį lokum leigutķma. Heimilt er aš beita leigusala sektum sinni hann ekki skyldu til afskrįningar innan žess frests, sbr. 5. gr. a. Leigusamningur skal jafnframt afskrįšur aš leigutķma loknum óski leigjandi eftir žvķ viš Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun. Óski ašili leigusamnings žess skal Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun mišla beišni um aflżsingu žinglżsts leigusamnings til sżslumanns.
Leigusamningar sem skrįšir hafa veriš ķ hśsnęšisgrunn Hśsnęšis- og mannvirkjastofnunar eru undanžegnir rétti almennings til ašgangs aš gögnum samkvęmt įkvęši 5. gr. upplżsingalaga, nr. 140/2012.
Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun er heimilt aš innheimta gjald fyrir veitta žjónustu skv. 3. mgr. og 4. mįlsl. 4. mgr., sbr. 16. gr. laga um Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun, nr. 137/2019. Gjald vegna žinglżsingar og aflżsingar leigusamnings skv. 3. mgr. og 4. mįlsl. 4. mgr. greišir sį ašili leigusamnings sem óskar eftir žjónustunni.
Rįšherra er heimilt aš setja ķ reglugerš1) nįnari įkvęši um framkvęmd žessarar greinar, m.a. um skilyrši skrįningar leigusamninga og breytinga į leigufjįrhęš sem og afskrįningar leigusamninga ķ hśsnęšisgrunn Hśsnęšis- og mannvirkjastofnunar, žar į mešal um žęr upplżsingar sem veita skuli ķ žvķ sambandi.]2)
1)Rg. 1/2023. 2)L. 121/2022, 3. gr.
[5. gr. a.
Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun getur lagt stjórnvaldssektir į hvern žann sem brżtur gegn skrįningarskyldu skv. 1. mgr. 5. gr. um skrįningu leigusamninga, 4. mgr. 5. gr. um afskrįningu leigusamninga eša 4. mgr. 37. gr. um skrįningu breytinga į leigufjįrhęš. Stjórnvaldssektir geta numiš frį 10.000 kr. til 1.000.000 kr. fyrir hvert brot, eru ašfararhęfar og skulu renna ķ rķkissjóš aš frįdregnum kostnaši viš įlagningu og innheimtu.
Viš įkvöršun sekta skal tekiš tillit til alvarleika brots, svo sem umfangs, ętlašs įvinnings, hve lengi hin ólögmęta hįttsemi hefur stašiš yfir og hvort um ķtrekaš brot er aš ręša. Įkvöršun um stjórnvaldssekt skal tilkynnt skriflega į sannanlegan hįtt žeim sem hśn beinist aš og skal įkvöršuninni fylgja skriflegur rökstušningur.
Gjalddagi stjórnvaldssektar er 30 dögum frį žvķ aš ašila var tilkynnt um įkvöršun sektar. Hafi stjórnvaldssekt ekki veriš greidd innan 15 daga frį gjalddaga skal greiša drįttarvexti af fjįrhęš sektarinnar frį gjalddaga. Um įkvöršun og śtreikning drįttarvaxta fer samkvęmt lögum um vexti og verštryggingu, nr. 38/2001.
Stjórnvaldssektum mį beita óhįš žvķ hvort lögbrot eru framin af įsetningi eša gįleysi. Ašili mįls getur skotiš įkvöršun Hśsnęšis- og mannvirkjastofnunar um stjórnvaldssekt til śrskuršarnefndar velferšarmįla innan žriggja mįnaša frį žvķ aš ašila var tilkynnt um įkvöršunina. Mįlskot til śrskuršarnefndar velferšarmįla frestar ašför.
Heimild Hśsnęšis- og mannvirkjastofnunar til aš leggja į stjórnvaldssektir samkvęmt žessari grein fellur nišur žegar fimm įr eru lišin frį žvķ aš leigusamningur tók gildi vegna skrįningarskyldu skv. 1. mgr. 5. gr., žegar fimm įr eru lišin frį lokum leigusamnings vegna afskrįningarskyldu skv. 4. mgr. 5. gr. eša žegar fimm įr eru lišin frį breytingu į leigufjįrhęš vegna skyldu til skrįningar skv. 4. mgr. 37. gr. Frestur skv. 1. mįlsl. rofnar žegar stofnunin tilkynnir ašila um upphaf rannsóknar į meintu broti. Rof frests hefur réttarįhrif gagnvart öllum sem stašiš hafa aš broti.
Aš öšru leyti fer um įkvöršun Hśsnęšis- og mannvirkjastofnunar um stjórnvaldssektir samkvęmt įkvęšum stjórnsżslulaga, nr. 37/1993.]1)
1)L. 121/2022, 4. gr.
6. gr.
Ķ leigusamningi skal m.a. koma fram:
1. Nöfn, heimilisföng og kennitölur samningsašila.
2. Greinargóš lżsing į hinu leigša, sbr. m.a. 38. gr., [žar į mešal hvort um sé aš ręša leigu atvinnuhśsnęšis, ķbśšarhśsnęšis meš aš lįgmarki einu svefnherbergi įsamt séreldhśsi eša séreldunarašstöšu, sérsnyrtingu og bašašstöšu eša leigu einstakra herbergja meš eša įn ašgengis aš sameiginlegri salernis- og/eša eldunarašstöšu].1)
[3. Hvort hśsnęšiš sé ętlaš sérstökum hópum leigutaka, svo sem eldra fólki og nįmsmönnum.]1)
[4.]1) Sį eignarhluti [fjöleignarhśss]2) eša fasteignar sem leigjanda er leigšur [įsamt fasteignanśmeri hans og ķbśšanśmeri, ef viš į].1)
[[5.]1) Staša rafmagnsmęlis og heitavatnsmęlis viš afhendingu hśsnęšis, žegar slķkur męlir er sérgreindur fyrir leiguhśsnęšiš, og dagsetning įlesturs.]2)
[6.]1) Hvort samningur sé tķmabundinn eša ótķmabundinn.
[7.]1) Fjįrhęš hśsaleigu og hvort, [hvenęr]1) og hvernig hśn skuli breytast į leigutķmanum.
[8.]1) Hvar og hvernig greiša skuli leiguna.
[9.]1) Hvort leigjandi skuli setja tryggingu og meš hvaša hętti.
[10.]1) [Nišurstöšur śttektar į hinu leigša, m.a. śttektar į brunavörnum.]1)
[11.]1) Forgangsréttur leigjanda skv. X. kafla.
[12.]1) Sérįkvęši ef um žau er samiš og lög heimila.
[13. Nafn, heimilisfang og kennitala umbošsmanns leigusala og leigjanda.]1)
1)L. 121/2022, 5. gr. 2)L. 63/2016, 6. gr.
7. gr.
Nś er leigusala ekki mögulegt aš sinna skyldum sķnum gagnvart leigjanda, svo sem vegna langvarandi fjarvista eša sjśkleika, og er honum žį skylt aš hafa umbošsmann sem leigjandi getur snśiš sér til. Skal nafn, heimilisfang og kennitala umbošsmanns koma fram ķ leigusamningi.
8. gr.
Allar breytingar į leigusamningi eša višbętur viš hann, sem heimilar eru samkvęmt lögum žessum, skulu geršar skriflega og undirritašar af ašilum samningsins.
Ef annar hvor ašila žarf samkvęmt įkvęšum laga žessara eša leigusamningi aš fį samžykki hins getur hann krafist žess aš fį žaš stašfest skriflega.
9. gr.
Leigusamning mį żmist gera til įkvešins tķma eša ótķmabundinn.
Leigusamningur telst ótķmabundinn nema um annaš sé ótvķrętt samiš. Um ótķmabundna leigusamninga gilda įkvęši 56. gr. um uppsagnir og uppsagnarfresti.
Sé leigusamningur tķmabundinn lżkur honum įn sérstakrar uppsagnar nema um annaš sé samiš, sbr. 58. gr.
Um tķmabundna og ótķmabundna leigusamninga gilda įkvęši X. kafla um forgangsrétt leigjanda.
10. gr.
Hafi ašilar vanrękt aš gera skriflegan leigusamning teljast žeir hafa gert ótķmabundinn leigusamning og gilda öll įkvęši laganna um réttarsamband žeirra.
Upphęš leigunnar įkvešst žį sś fjįrhęš sem leigusali getur sżnt fram į aš leigjandi hafi samžykkt.
11. gr.
Um heimild til aš vķkja hśsaleigusamningi til hlišar ķ heild eša aš hluta eša til aš breyta honum, ef žaš yrši tališ ósanngjarnt eša andstętt góšri višskiptavenju aš bera hann fyrir sig, gilda įkvęši laga nr. 7/1936, um samningsgerš, umboš og ógilda löggerninga.
12. gr.
Réttindi leigjanda, sem byggjast į eša leišir af įkvęšum laga žessara, eru gild gagnvart sérhverjum įn žinglżsingar, sbr. žó įkvęši 2. mgr.
Aš öšru leyti fer žaš eftir įkvęšum žinglżsingalaga hvaša réttindi leigjanda, hvenęr og gagnvart hverjum eru hįš žinglżsingu.
Leigjandi, sem meš samningi öšlast vķštękari réttindi en 1. og 2. mgr. męla fyrir um og vill tryggja žau, getur lįtiš žinglżsa samningnum.
Er leigutķma lżkur skal leigjandi lįta aflżsa hinum žinglżsta samningi. Hafi hann ekki lįtiš gera žaš ķ sķšasta lagi innan viku žar frį skal samningi aflżst aš kröfu leigusala.
13. gr.
Žurfi ašili leigusamnings vegna fyrirmęla laga žessara aš koma į framfęri viš gagnašila skriflegri oršsendingu, hverju nafni sem hśn nefnist, žį skal hśn send af staš meš sannanlegum og tryggilegum hętti og innan žeirra tķmamarka eša fresta sem męlt er fyrir um ef žvķ er aš skipta. Sé žess gętt žį hefur oršsendingin žį žżšingu og žau réttarįhrif sem henni er ętlaš aš hafa, jafnvel žótt hśn komi afbökuš, of seint eša alls ekki til vištakanda.
[Žegar lög žessi įskilja aš oršsendingar, hverju nafni sem žęr nefnast, séu skriflegar skulu varšveitanlegar og framvķsanlegar oršsendingar į rafręnu formi taldar fullnęgja žessum įskilnaši séu žęr sendar į sķma, netfang eša annan įkvöršunarstaš sem gefinn er upp ķ leigusamningi.]1)
1)L. 63/2016, 7. gr.
III. kafli. Įstand hins leigša hśsnęšis.
14. gr.
Leiguhśsnęši skal, žegar žaš er afhent leigjanda, vera ķ žvķ įstandi sem almennt er tališ fullnęgjandi mišaš viš fyrirhugaša notkun žess og stašsetningu.
[Hśsnęšiš skal viš afhendingu vera hreint, rśšur heilar, lęsingar og rofar virkir, hreinlętis-, hitunar- og heimilistęki sem teljast fylgifé hśsnęšis ķ lagi, sem og vatns- og frįrennslislagnir, reykskynjari og slökkvitęki. Žį skal leiguhśsnęši aš öšru leyti fullnęgja kröfum um brunavarnir sem fram eru settar ķ lögum og reglugeršum.]1)
Hśsnęši, sem leigt er til ķbśšar, skal fylgja žaš fylgifé sem var til stašar viš sżningu žess sé eigi sérstaklega um annaš samiš.
1)L. 63/2016, 8. gr.
15. gr.
Spillist leiguhśsnęši fyrir upphaf leigutķma žannig aš žaš verši óhęft til fyrirhugašra nota fellur leigusamningurinn śr gildi.
Leigjandi į žį ekki rétt til bóta nema spjöllin séu sök leigusala sjįlfs eša hann vanręki aš gera leigjanda višvart um žau.
16. gr.
Nś kemur ķ ljós aš hiš leigša hśsnęši er ekki ķ žvķ įstandi sem leigusamningur greinir eša leigjandi hlaut aš mega gera rįš fyrir og skal leigjandi žį innan [fjögurra vikna]1) frį afhendingu gera leigusala skriflega grein fyrir ašfinnslum sķnum og segja til um hverra śrbóta er krafist. Aš öšrum kosti telst leigjandi una hśsnęšinu.
Leigjandi skal [gera leigusala skriflega grein fyrir göllum],1) sem sķšar koma fram į hśsnęšinu og voru ekki sżnilegir viš venjulega athugun, innan 14 daga frį žvķ hann varš žeirra var.
1)L. 63/2016, 9. gr.
17. gr.
[Hefjist leigusali ekki handa viš aš bęta śr annmörkum į hśsnęšinu innan fjögurra vikna frį žvķ aš honum barst skrifleg tilkynning skv. 1. eša 2. mgr. 16. gr. er leigjanda heimilt aš rįša bót į žeim og draga frį leigunni žann kostnaš sem af hlżst, enda hafi hann fyrst aflaš samžykkis śttektarašila, sbr. XIV. kafla.]1)
Hafi leigusali ekki [bętt śr annmörkum į hśsnęšinu innan įtta vikna frį žvķ aš tilkynning barst honum]1) og leigjandi ekki neytt réttar sķns skv. 1. mgr. er leigjanda heimilt aš rifta leigusamningnum, enda sé um verulega annmarka aš tefla mišaš viš fyrirhuguš not leigjanda af hśsnęšinu.
Leigjandi į kröfu til hlutfallslegrar lękkunar į leigu mešan eigi hefur veriš bętt śr annmörkum į hinu leigša hśsnęši.
[Śttektarašili metur lękkun leigunnar skv. 3. mgr. óski leigjandi eša leigusali eftir žvķ en rétt er žó ašilum aš bera mat hans undir kęrunefnd hśsamįla, sbr. 85. gr.]1)
1)L. 63/2016, 10. gr.
IV. kafli. Višhald leiguhśsnęšis.
18. gr.
Leigjanda er skylt aš fara vel meš hiš leigša hśsnęši og ķ samręmi viš umsamin afnot žess.
Verši hiš leigša hśsnęši eša fylgifé žess fyrir tjóni af völdum leigjanda, heimilismanna eša annarra manna sem hann hefur leyft afnot af hśsnęšinu eša umgang um žaš skal leigjandi gera rįšstafanir til aš bęta śr tjóninu svo fljótt sem verša mį. Ef leigjandi vanrękir žessar skyldur sķnar er leigusala heimilt aš lįta fara fram višgerš į kostnaš leigjanda. [Įšur skal žó leigusali gera leigjanda skriflega grein fyrir ašfinnslum sķnum og segja til um hverra śrbóta er krafist og veita leigjanda frest ķ fjórar vikur frį žvķ aš honum bįrust athugasemdir leigusala til žess aš ljśka višgeršinni.]1) Įšur en leigusali lętur framkvęma višgeršina skal hann leita įlits [śttektarašila, sbr. XIV. kafla],1) og samžykkis hans fyrir kostnašinum aš verki loknu.
Skylt er leigjanda ķ tilvikum žeim, sem fjallaš er um ķ 2. mgr., aš sęta umgangi višgeršarmanna įn leigulękkunar enda žótt afnot hans takmarkist um tķma vegna višgeršarinnar.
1)L. 63/2016, 11. gr.
19. gr.
[Leigusali annast višhald hins leigša, innan hśss sem utan, sbr. žó 19. gr. a.
Leigusali skal annast višgeršir į gluggum, heimilistękjum sem teljast fylgifé hśsnęšis, hreinlętistękjum, lęsingum, vatnskrönum, rafmagnstenglum, reykskynjara, slökkvitęki og öšru žvķ er fylgir hśsnęšinu ef leigjandi sżnir fram į aš bilanir verši ekki raktar til vanrękslu eša yfirsjónar leigjanda eša fólks į hans vegum.
Leigusali skal jafnan halda hinu leigša hśsnęši ķ leiguhęfu įstandi, m.a. meš žvķ aš lįta mįla hśsnęšiš og endurnżja gólfefni og annaš slitlag meš hęfilegu millibili, og višhalda brunavörnum, eftir žvķ sem góšar venjur um višhald hśsnęšis segja til um.
Tjón į hinu leigša, sem er bótaskylt samkvęmt skilmįlum venjulegrar hśseigendatryggingar, žar į mešal sjįlfsįbyrgš vįtryggingartaka samkvęmt skilmįlum tryggingarinnar, skal leigusali ętķš bera ef um ķbśšarhśsnęši er aš ręša.]1)
1)L. 63/2016, 12. gr.
[19. gr. a.
Leigjanda er skylt aš annast į sinn kostnaš minni hįttar višhald, svo sem skipti į ljósaperum og rafhlöšum ķ reykskynjurum og hreinsun nišurfalla.]1)
1)L. 63/2016, 13. gr.
20. gr.
[Telji leigjandi višhaldi af hįlfu leigusala įbótavant skal hann gera leigusala skriflega grein fyrir žvķ sem hann telur aš śrbóta žarfnist og skora į hann aš bęta śr žvķ.
Hefjist leigusali ekki handa viš aš bęta śr annmörkum į hśsnęšinu innan fjögurra vikna frį žvķ aš honum barst skrifleg tilkynning skv. 1. mgr. er leigjanda heimilt aš rįša bót į žeim og draga frį leigunni žann kostnaš sem af hlżst, enda hafi hann fyrst aflaš samžykkis śttektarašila, sbr. XIV. kafla.
Hafi leigusali ekki bętt śr annmörkum į hśsnęšinu innan įtta vikna frį žvķ aš tilkynning skv. 1. mgr. barst honum og leigjandi ekki neytt réttar sķns skv. 2. mgr. er leigjanda heimilt aš rifta leigusamningnum, enda sé um verulega annmarka aš ręša mišaš viš fyrirhuguš not leigjanda af hśsnęšinu.
Leigjandi į kröfu til hlutfallslegrar lękkunar į leigu mešan eigi hefur veriš bętt śr annmörkum į hinu leigša hśsnęši.
Śttektarašili metur lękkun leigunnar skv. 4. mgr. óski leigjandi eša leigusali eftir žvķ en rétt er žó ašilum aš bera mat hans undir kęrunefnd hśsamįla, sbr. 85. gr.]1)
1)L. 63/2016, 14. gr.
21. gr.
Višgeršar- og višhaldsvinnu alla skal leigusali lįta vinna fljótt og vel svo aš sem minnstri röskun valdi fyrir leigjanda.
Leiši višgeršar- eša višhaldsvinna į vegum leigusala til verulega skertra afnota eša afnotamissis aš mati [śttektarašila, sbr. XIV. kafla],1) skal leigusali bęta leigjanda žaš meš hlutfallslegum afslętti af leigugjaldi eša į annan žann hįtt er ašilar koma sér saman um. Verši ašilar ekki įsįttir um bętur eša afslįtt geta žeir leitaš įlits [śttektarašila, sbr. XIV. kafla],1) en heimilt er ašilum aš bera įlit hans undir [kęrunefnd hśsamįla],2) sbr. 85. gr.
1)L. 63/2016, 15. gr. 2)L. 66/2010, 3. gr.
22. gr.
Ķ leigusamningum um ķbśšarhśsnęši er heimilt aš semja sérstaklega um aš leigjandi annist į sinn kostnaš aš hluta eša öllu leyti žaš višhald innan ķbśšar sem leigusala ber aš annast samkvęmt kafla žessum …1). Ķ slķkum tilvikum skal žess nįkvęmlega getiš ķ leigusamningnum til hvaša atriša višhaldsskylda leigjanda nęr.
1)L. 63/2016, 16. gr.
V. kafli. Reksturskostnašur.
23. gr.
[Leigusali greišir öll fasteignagjöld, ž.m.t. fasteignaskatt og tryggingaišgjöld.
Žegar ķbśšarhśsnęši er ķ fjöleignarhśsi skal leigusali greiša sameiginlegan kostnaš skv. 43. gr. laga um fjöleignarhśs, svo sem framlag til sameiginlegs reksturs og višhalds sameignar, žar į mešal vegna lyftubśnašar, hitunar, lżsingar og vatnsnotkunar ķ sameign, svo og kostnaš vegna endurbóta į lóš eša hśseign.
Leigusali skal greiša įrgjöld veitustofnana, sem reiknast af matsverši hśsnęšis, rśmfangi žess eša öšrum slķkum gjaldstofnum, įn beinna tengsla viš vatns- eša orkukaup. Žar sem veitustofnanir innheimta sérstakt gjald fyrir leigu į męlum eša öšrum slķkum bśnaši sem žęr leggja til skal leigusali greiša žaš gjald.]1)
1)L. 63/2016, 17. gr.
[23. gr. a.
Leigjandi greišir vatns-, rafmagns- og hitunarkostnaš ķ hinu leigša hśsnęši. Leigjandi skal tilkynna višeigandi veitustofnunum aš hann sé nżr notandi. Leigjanda ber žó ekki aš tilkynna um slķkt žegar heitavatnsmęlir er ekki sérgreindur fyrir leiguhśsnęšiš.]1)
1)L. 63/2016, 18. gr.
[23. gr. b.
Heimilt er aš vķkja frį skiptingu reksturskostnašar skv. 23. gr. og 23. gr. a, enda séu slķk frįvik tilgreind ķ leigusamningi.]1)
1)L. 63/2016, 18. gr.
24. gr.
Žegar žjónusta sś, sem leigjandi skal greiša, er seld sameiginlega til fleiri ašila skal kostnaši skipt ķ samręmi viš įkvęši laga eša samninga um skiptingu afnotaréttar žar sem hann er sameiginlegur, en ella samkvęmt hlutfallstölum ķ skiptayfirlżsingu. Hafi slķk yfirlżsing ekki veriš gerš skal kostnaši skipt eftir eignarhluta ķbśša ķ samręmi viš įkvęši laga um įkvöršun eignarhluta ķ [fjöleignarhśsum].1)
1)L. 63/2016, 19. gr.
25. gr.
Leggi leigusali śt rekstursgjöld …,1) sem leigjandi skal greiša …,1) falla žau ķ gjalddaga į nęsta greišsludegi hśsaleigu. Leggi leigjandi śt rekstursgjöld sem leigusala ber aš greiša skal honum heimilt aš draga žann kostnaš frį nęstu leigugreišslu.
1)L. 63/2016, 20. gr.
26. gr.
Žegar rįšist er ķ aš tengja leiguhśsnęši viš hitaveitu eša fjarvarmaveitu eša ķ ašrar endurbętur į hśsnęšinu sem lękka reksturskostnaš žess fyrir leigjanda er leigusala heimilt aš hękka umsamda hśsaleigu um allt aš helmingi žeirrar upphęšar er nemur sparnaši leigjanda ķ reksturskostnaši af völdum slķkrar breytingar.
Hafi leigusali fengiš beinan śtlagšan kostnaš sinn af endurbótum skv. 1. mgr. endurgreiddan skal lękkun reksturskostnašarins eftir žaš koma bįšum ašilum til góša aš jöfnu til loka leigutķmans.
VI. kafli. Afnot leiguhśsnęšis.
27. gr.
Óheimilt er leigjanda aš nota leiguhśsnęši į annan hįtt en um er samiš ķ leigusamningi. Leigusali getur žó ekki boriš fyrir sig frįvik frį įkvęši žessu sem ekki hafa žżšingu fyrir hann eša ašra žį sem ķ hśsinu bśa eša starfa.
28. gr.
Leigjanda er óheimilt aš framkvęma breytingar eša endurbętur į hinu leigša hśsnęši eša bśnaši žess, nema aš fengnu samžykki leigusala og geršu [skriflegu]1) samkomulagi um skiptingu kostnašar og hvernig meš skuli fara aš leigutķma loknum. …1)
[Skriflegt samžykki leigusala skal jafnframt liggja fyrir įšur en leigjandi setur upp fastar innréttingar eša annaš žess hįttar fylgifé. Hiš sama į viš hyggist leigjandi skipta um lęsingar ķ hśsnęšinu.]1)
1)L. 63/2016, 21. gr.
29. gr.
Leigjandi skal ķ hvķvetna fara meš leiguhśsnęšiš į žann hįtt sem samręmist góšum venjum um mešferš hśsnęšis og fyrirhugušum notum žess.
Leigjandi skal įn tafar tilkynna leigusala um žau atriši utan hśss eša innan sem žarfnast lagfęringar eša višhalds.
30. gr.
Leigjanda er skylt aš ganga vel og snyrtilega um hiš leigša hśsnęši og gęta settra reglna og góšra venja um hreinlęti, hollustuhętti og heilbrigši.
Leigjandi skal fara aš višteknum umgengnisvenjum og gęta žess aš raska ekki ešlilegum afnotum annarra žeirra er afnot hafa af hśsinu eša valda žeim óžęgindum eša ónęši.
Hafi umgengnisreglur veriš settar ķ [fjöleignarhśsi]1) er leigjanda skylt aš fara eftir žeim, enda skal kynna leigjanda slķkar reglur.
Leigusala er skylt aš hlutast til um aš ašrir žeir sem afnot hafa af hśsi žvķ sem hiš leigša hśsnęši er ķ fari aš settum umgengnisreglum og gęti aš öšru leyti įkvęša žessa kafla į žann veg aš hagsmunir leigjanda séu tryggšir.
1)L. 63/2016, 19. gr.
31. gr.
Leigjanda [verslunarhśsnęšis]1) er skylt aš halda uppi ešlilegum daglegum rekstri į vištekinn hįtt, nema žegar sérstakar įstęšur gera lokun naušsynlega.
1)L. 63/2016, 22. gr.
32. gr.
Sé hiš leigša ķ hśsi sem fellur undir įkvęši laga um [fjöleignarhśs]1) nį įkvęši žessa kafla bęši til séreignar sem samningur tekur til og eftir atvikum sameignar bęši utan hśss og innan.
1)L. 63/2016, 19. gr.
VII. kafli. Greišsla hśsaleigu. Tryggingar.
33. gr.
Hśsaleigu skal greiša fyrsta dag hvers mįnašar fyrir fram fyrir einn mįnuš ķ senn nema um annaš sé samiš. Ef gjalddaga leigu ber upp į almennan frķdag skal hann vera nęsti virki dagur žar į eftir.
Hśsaleigu og annaš endurgjald, sem leigjanda ber aš greiša, skal greiša į umsömdum staš, en annars į heimili leigusala, vinnustaš hans eša öšrum žeim staš sem hann tiltekur innan lands.
Leigjanda er žó įvallt heimilt aš inna greišslu af hendi ķ banka eša senda ķ pósti meš sannanlegum hętti. Greišsla meš žeim hętti telst žį greidd į réttum greišslustaš og žann dag sem hśn er innt af hendi ķ bankanum eša pósthśsinu.
Nś hefur leigjandi eigi gert skil į leigunni innan sjö sólarhringa frį gjalddaga og er žį leigusala rétt aš krefjast hęstu lögleyfšu drįttarvaxta af henni til greišsludags.
34. gr.
[Óheimilt er aš krefja leigjanda um fyrirframgreišslu leigu, sbr. žó 1. mgr. 33. gr.]1)
1)L. 63/2016, 23. gr.
35. gr.
[Nś veršur leigjandi fyrir afnotamissi af hinu leigša hśsnęši um lengri tķma vegna opinberra fyrirmęla um brottflutning fólks af hęttusvęši žar sem hśsnęšiš stendur og skal leigusali žį bęta leigjanda žaš meš hlutfallslegum afslętti af leigugjaldi vegna žess tķma sem afnotamissirinn varši eša į annan hįtt sem ašilar koma sér saman um. Verši ašilar ekki įsįttir um bętur eša afslįtt geta žeir leitaš įlits śttektarašila, sbr. XIV. kafla, en heimilt er ašilum aš bera įlit hans undir kęrunefnd hśsamįla, sbr. 85. gr. Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun skal śtbśa stašlaš tilkynningareyšublaš um afslįtt af leigu vegna afnotamissis.]1)
1)L. 94/2023, 26. gr.
36. gr.
[Žegar leigjandi į rétt til frįdrįttar frį leigugreišslu vegna śtlagšs kostnašar, svo sem vegna ófullnęgjandi įstands hśsnęšis ķ upphafi leigutķma skv. 1. mgr. 17. gr. eša vanrękslu višhalds skv. 2. mgr. 20. gr., skal hann framvķsa reikningi įsamt fylgigögnum og meš įritušu samžykki śttektarašila, sbr. XIV. kafla, viš leigusala eigi sķšar en į nęsta gjalddaga leigugreišslu.
Žegar leigjandi į rétt til lękkunar leigu, svo sem vegna ófullnęgjandi įstands hśsnęšis ķ upphafi leigutķma skv. 3. mgr. 17. gr., vanrękslu višhalds skv. 4. mgr. 20. gr., [vegna skeršingar į afnotarétti skv. 2. mgr. 21. gr. eša vegna afnotamissis skv. 35. gr.],1) skal fjįrhęš leigu lękka ķ samręmi viš žaš sem ašilar hafa samiš um eša ķ samręmi viš mat śttektarašila, sbr. XIV. kafla, į nęsta gjalddaga leigugreišslu.]2)
Įkvöršun leigusala um aš bera lögmęti slķks reiknings undir śrskurš dómstóla leysir hann ekki undan žeirri skyldu aš meta reikninginn til brįšabirgša jafngildi réttmętrar leigugreišslu.
Heimild leigusala til aš bera réttmęti reiknings undir dómstóla fellur nišur hafi mįl eigi veriš höfšaš innan [tólf vikna]2) frį žvķ aš leigjandi framvķsaši reikningnum eša matsgerš lżkur, ef [mat śttektarašila, sbr. XIV. kafla, hefur veriš boriš]2) undir dómkvadda matsmenn.
1)L. 94/2023, 26. gr. 2)L. 63/2016, 25. gr.
37. gr.
Ašilum er frjįlst aš semja um fjįrhęš hśsaleigu og hvort og žį meš hvaša hętti hśn skuli breytast į leigutķmanum. Leigufjįrhęšin skal žó …1) vera sanngjörn og ešlileg ķ garš beggja ašila.
[Viš mat į žvķ hvort fjįrhęš hśsaleigu sé sanngjörn og ešlileg ķ garš beggja ašila skal taka miš af stašhįttum, atvikum og įstandi į leigumarkaši į hverjum tķma. Viš matiš skal einkum litiš til markašsleigu sambęrilegs hśsnęšis en jafnframt til almenns hśsnęšiskostnašar, ž.m.t. vaxtakostnašar, skatta og gjalda; stašsetningar, geršar og įstands leiguhśsnęšis; endurbóta, breytinga og višhalds sem hvor ašila tekur aš sér; leigutķma og annarra sérstakra samningsskyldna og réttinda sem ešlilegt er aš hafi įhrif į leigufjįrhęšina.
Tilgreina skal fjįrhęš hśsaleigu ķ leigusamningi sem og hvort og žį hvernig og hvenęr hśn skuli breytast į leigutķmanum.
Leigusali, sem hefur atvinnu af śtleigu ķbśšarhśsnęšis samkvęmt lögum um tekjuskatt, nr. 90/2003, skal skrį fjįrhęš hśsaleigu og breytingar į henni ķ hśsnęšisgrunn Hśsnęšis- og mannvirkjastofnunar. Breytingu į leigufjįrhęš skal skrį innan 30 daga frį gildistöku hennar og er slķk skrįning forsenda žess aš hękkun leigufjįrhęšar taki gildi gagnvart leigjanda. Vanręki leigusali skrįningarskyldu skv. 1. mįlsl. innan lögmęlts frests getur hann sętt sektum, sbr. 5. gr. a. Hafi hękkun leigufjįrhęšar ekki veriš skrįš ķ hśsnęšisgrunn getur leigjandi hafnaš žvķ aš greiša žann hluta leigufjįrhęšar sem nemur hękkuninni žar til śr skrįningunni hefur veriš bętt.]1)
1)L. 121/2022, 6. gr.
38. gr.
Žegar leigufjįrhęš er įkvöršuš mišaš viš fermetrafjölda hins leigša hśsnęšis žį skal tilgreina ķ leigusamningi į hvaša forsendum stęršarśtreikningur žess byggir. Sé žaš eigi gert og ašila greinir į skal til grundvallar leggja žęr forsendur og žį ašferš sem venjulegust er. Getur sį ašili, sem telur į rétt sinn hallaš, krafist endurśtreiknings į stęršinni og leišréttinga į leigugjaldinu sem af žvķ leišir.
[Rįšherra]1) getur meš reglugerš sett fyrirmęli um stęršarśtreikninga leiguhśsnęšis sem žį ber aš byggja į og miša viš nema skżr og ótvķręš samningsįkvęši męli į annan veg.
1)L. 126/2011, 187. gr.
39. gr.
Įšur en afhending hins leigša hśsnęšis fer fram er leigusala rétt aš krefjast žess aš leigjandi setji honum tryggingu fyrir réttum efndum į leigusamningnum, ž.e. fyrir leigugreišslum og skašabótum vegna tjóns į hinu leigša sem leigjandi ber įbyrgš į samkvęmt įkvęšum laga žessara eša almennum reglum.
40. gr.
[Geri leigusali kröfu um tryggingu skv. 39. gr. skal hśn vera meš einhverjum eftirfarandi hętti]:1)
1. Įbyrgšaryfirlżsing banka eša samsvarandi ašila (bankaįbyrgš).
2. Sjįlfskuldarįbyrgš žrišja ašila, eins eša fleiri.
3. Leigugreišslu- og višskilnašartrygging sem leigjandi kaupir hjį višurkenndu tryggingafélagi.
4. [Tryggingarfé sem leigjandi greišir til leigusala. Leigusali skal varšveita féš į sérgreindum óbundnum reikningi hjį višskiptabanka eša sparisjóši sem ber svo hįa vexti sem kostur er til greišsludags sem greišist leigjanda reyni ekki į tryggingu žessa. Óheimilt er aš gera fjįrnįm ķ fénu mešan žaš er ķ vörslu leigusala. Leigusali mį ekki rįšstafa fénu eša taka af žvķ įn samžykkis leigjanda nema fyrir liggi endanleg nišurstaša um bótaskyldu leigjanda. Žó er leigusala jafnan heimilt aš rįšstafa tryggingarfénu til greišslu į vangoldinni leigu, bęši į leigutķmanum og viš lok leigutķmans.
5. Gjald ķ samtryggingarsjóš leigusala sem er lögašili sem ķ atvinnuskyni leigir śt hśsnęši. Eingöngu er heimilt aš nżta sjóšinn til aš greiša žaš tjón sem leišir af vanefndum į leigusamningum leigusala. Leigusali skal halda samtryggingarsjóši ašskildum frį öšrum rekstraržįttum ķ starfsemi sinni.]1)
[6.]1) Önnur trygging en greinir ķ [1.–5. tölul.]1) sem leigjandi bżšur fram og leigusali metur gilda og fullnęgjandi.
[Fjįrhęš eša hįmark tryggingar eša įbyrgšar skv. 1., 3. og 6. tölul. 1. mgr. fer eftir samkomulagi ašila. Gjald skv. 5. tölul. mį aldrei nema hęrri fjįrhęš en svarar 1/10 af hśsaleigu samkvęmt samningi ašila. Sjįlfsskuldarįbyrgš žrišja ašila skv. 2. tölul. 1. mgr. og tryggingarfé skv. 4. tölul. 1. mgr. mega eigi nema hęrri fjįrhęš en svarar žriggja mįnaša hśsaleigu samkvęmt samningi ašila.]1)
Leigusali getur vališ į milli tryggingarkosta skv. 1. mgr., en leigjanda er žó rétt aš hafna žvķ aš reiša fram tryggingarfé skv. 4. tölul. 1. mgr., enda bjóši hann žį fram ķ stašinn annars konar tryggingu sem aš mati leigusala er fullnęgjandi.
[Leigusali skal svo fljótt sem verša mį og eigi sķšar en innan fjögurra vikna frį skilum leiguhśsnęšisins gera leigjanda skriflega grein fyrir žvķ hvort hann gerir kröfu ķ tryggingarfé skv. 4. tölul. 1. mgr. eša hefur uppi įskilnaš um žaš, sbr. einnig 1. mgr. 64. gr. Hafi leigusali ekki gert kröfu skv. 1. mįlsl. skal hann skila leigjanda tryggingarfénu įsamt vöxtum įn įstęšulauss drįttar og skal hann greiša leigjanda drįttarvexti skv. 1. mgr. 6. gr. laga um vexti og verštryggingu frį žeim degi er fjórar vikur eru lišnar frį skilum leiguhśsnęšis til žess dags er hann skilar tryggingarfénu.
Geri leigusali kröfu ķ tryggingarféš innan fjögurra vikna frį skilum leiguhśsnęšisins skv. 4. mgr. skal leigjandi tilkynna leigusala skriflega hvort hann hafnar eša fellst į kröfuna innan fjögurra vikna frį móttöku kröfunnar. Hafni leigjandi kröfu leigusala ber leigusala aš vķsa įgreiningi um bótaskyldu leigjanda til kęrunefndar hśsamįla eša höfša mįl um bótaskyldu leigjanda innan fjögurra vikna frį žeim degi er leigjandi hafnaši kröfunni ella skal hann skila leigjanda tryggingarfénu įsamt vöxtum įn įstęšulauss drįttar.
Verši įgreiningur um bótaskyldu leigjanda lagšur fyrir kęrunefnd hśsamįla eša almenna dómstóla skal tryggingarféš vera įfram ķ vörslu leigusala skv. 4. tölul. 1. mgr. žar til endanleg nišurstaša liggur fyrir um bótaskyldu leigjanda.
Leigusali skal svo fljótt sem verša mį og eigi sķšar en innan fjögurra vikna frį skilum leiguhśsnęšis gera leigjanda skriflega grein fyrir žvķ hvort hann gerir kröfu ķ tryggingu eša įbyrgš skv. 1.–3. og 6. tölul. 1. mgr. eša hefur uppi įskilnaš um žaš, sbr. einnig 1. mgr. 64. gr. Hafi leigusali ekki gert kröfu skv. 1. mįlsl. fellur trygging eša įbyrgš śr gildi. Žegar trygging eša įbyrgš er nišur fallin samkvęmt žessari mįlsgrein skal leigusali skila leigjanda višskiptabréfum eša öšrum skilrķkjum sem hann hefur afhent fyrir tryggingunni og leigjandi hefur lögvarša hagsmuni af aš fį aftur.
Geri leigusali kröfu ķ tryggingu eša įbyrgš innan fjögurra vikna frį skilum leiguhśsnęšisins skv. 7. mgr. skal leigjandi tilkynna leigusala skriflega hvort hann hafnar eša fellst į kröfuna innan fjögurra vikna frį móttöku kröfunnar. Hafni leigjandi kröfu leigusala ber leigusala aš vķsa įgreiningi um bótaskyldu leigjanda til kęrunefndar hśsamįla eša höfša mįl um bótaskyldu leigjanda innan fjögurra vikna frį žeim degi er leigjandi hafnaši kröfunni ella fellur trygging eša įbyrgš śr gildi. Trygging eša įbyrgš skal halda gildi sķnu žar til endanleg nišurstaša liggur fyrir um bótaskyldu leigjanda.
Gjald sem leigjandi greišir ķ samtryggingarsjóš leigusala skv. 5. tölul. 1. mgr. er ekki endurgreitt viš lok leigutķma.]1)
Žegar trygging er sett skv. 1.–3. tölul. og [6. tölul.]1) 1. mgr. skal leigusali gęta žess aš žvķ marki sem ešlilegt og sanngjarnt mį telja aš gera įbyrgšar- og tryggingarašilum višvart um vanefndir leigjanda og önnur žau atriši sem varšaš geta hagsmuni žeirra og įbyrgš.
1)L. 63/2016, 26. gr.
VIII. kafli. Ašgangur leigusala aš leigšu hśsnęši.
41. gr.
Leigusali į rétt į ašgangi aš hinu leigša hśsnęši meš hęfilegum fyrirvara og ķ samrįši viš leigjanda žannig aš hvorki fari ķ bįga viš hagsmuni hans né leigjanda til aš lįta framkvęma śrbętur į hinu leigša og til eftirlits meš įstandi žess og mešferš. Leigusala er žó aldrei heimill ašgangur aš hinu leigša hśsnęši žegar leigjandi eša umbošsmašur hans er ekki višstaddur, nema aš fengnu samžykki leigjanda.
Į sex sķšustu mįnušum leigutķmabils er leigusala heimilt, sbr. 1. mgr., aš sżna hiš leigša įkvešinn tķma į dag, žó ekki meira en tvęr stundir hverju sinni, vęntanlegum kaupendum eša leigjendum, en jafnan skal tilkynna slķka heimsókn meš minnst eins sólarhrings fyrirvara. Viš slķka sżningu hśsnęšisins skal leigjandi eša umbošsmašur hans jafnan vera višstaddur. Ašilum er žó heimilt aš semja sķn į milli um ašra tilhögun.
IX. kafli. Sala leiguhśsnęšis, framsal leiguréttar, framleiga o.fl.
42. gr.
Sala leiguhśsnęšis er ekki hįš samžykki leigjanda. Leigusala er žvķ heimilt aš framselja eignarrétt sinn aš hinu leigša hśsnęši og žar meš réttindi sķn og skyldur gagnvart leigjanda samkvęmt lögum žessum og leigusamningi.
Viš slķkt framsal er hinn upphaflegi leigusali almennt laus mįla gagnvart leigjanda og kaupandinn kemur ķ einu og öllu ķ hans staš aš žvķ leyti.
Sé ekki um annaš samiš yfirtekur kaupandi mišaš viš umsaminn afhendingardag öll réttindi og tekur į sig allar skyldur seljanda gagnvart leigjandanum.
Réttarstaša leigjanda er almennt óbreytt og hin sama žrįtt fyrir eigendaskiptin, skyldur hans aukast ekki og réttindi hans minnka ekki.
Žegar eigendaskipti aš leiguhśsnęši verša viš gjaldžrot leigusala eša naušungarsölu gilda sérreglur samkvęmt gjaldžrotalögum og lögum um naušungarsölu sem fela ķ sér undantekningar frį ofangreindum meginreglum.
43. gr.
Žegar leiguhśsnęši er selt skal upphaflegur leigusali tilkynna leigjanda söluna og eigendaskiptin meš sannanlegum hętti įn įstęšulauss drįttar og eigi sķšar en 30 dögum frį žvķ aš kaupsamningur var undirritašur.
Ķ žeirri tilkynningu skal greina nafn, heimilisfang og kennitölu hins nżja eiganda, viš hvaša tķma eigendaskiptin eru mišuš gagnvart leigjanda, hvernig leigugreišslum skuli hįttaš og önnur žau atriši og atvik sem naušsynlegt er aš leigjandi fįi vitneskju um.
Leigjanda er rétt aš greiša leigu og beina öllum erindum, kvörtunum og įkvöšum varšandi hiš leigša til upphaflegs leigusala žar til hann hefur fengiš tilkynningu um annaš skv. 1. og 2. mgr.
44. gr.
Óheimilt er leigjanda aš framselja leigurétt sinn eša framleigja hiš leigša hśsnęši įn samžykkis leigusala, nema annaš leiši af įkvęšum žessa kafla.
Žaš telst ekki framsal į leigurétti eša framleiga žótt leigjandi heimili nįkomnum skyldmennum eša venslamönnum sķnum bśsetu ķ hinu leigša hśsnęši įsamt sér eša fjölskyldu sinni, enda haldist fjöldi heimilisfólks innan ešlilegra marka mišaš viš stęrš og gerš leiguhśsnęšisins.
45. gr.
Nś deyr leigjandi įšur en leigutķma er lokiš og er žį dįnarbśi leigjanda heimilt aš segja leigusamningi upp meš venjulegum fyrirvara enda žótt leigusamningur hafi veriš geršur til lengri tķma. Eftirlifandi maka, skyldmennum og venslamönnum, sem voru heimilismenn leigjanda viš andlįt hans eša höfšu framfęri af atvinnustarfsemi sem stunduš var ķ hśsnęšinu og vilja taka viš leigusamningnum meš réttindum og skyldum, er heimilt aš ganga inn ķ leigusamninginn ķ staš hins lįtna nema af hendi leigusala séu fęršar fram gildar įstęšur er męla žvķ gegn.
46. gr.
Nś flytur leigjandi śr hśsnęši sem hann hefur gert leigusamning um og er žį maka hans, sem veriš hefur samvistum viš hann ķ hśsnęšinu, rétt aš halda leigusamningi įfram meš sama hętti og segir ķ 45. gr.
47. gr.
Žegar hjón hafa sameiginlega į leigu ķbśšarhśsnęši, en hjśskap žeirra lżkur, skal fara um leiguréttindi eftir įkvęšum hjśskaparlaga.
Žaš hjóna, sem hefur ašallega vegna atvinnu sinnar afnot af atvinnuhśsnęši, skal hafa forgangsrétt til įframhaldandi leigu į žvķ įn tillits til žess hvort žeirra undirritaši leigusamning.
Um rétt leigusala til aš segja upp leigusamningi vegna hjśskaparslita gilda lokaįkvęši 45. gr., eftir žvķ sem viš į.
48. gr.
Annaš hjóna getur ekki, svo bindandi sé, afsalaš žeim rétti sem hinu er meš įkvęšum žessa kafla įskilinn til yfirtöku į leigusamningi.
49. gr.
Nś deyr leigjandi aš atvinnuhśsnęši en dįnarbś hans įkvešur aš selja atvinnustarfsemi sem žar var stunduš og getur leigusali žį ekki reist uppsögn leigusamnings eša kröfu um breytingu į efni hans į žeim atvikum sérstaklega, enda sé söluveršmęti slķkrar atvinnustarfsemi hįš įframhaldandi afnotum af hinu leigša hśsnęši og aš notkun žess haldist óbreytt įfram. Sama gildir eftir žvķ sem viš į ef įstęša fyrir sölu į atvinnustarfsemi er sambśšar- eša hjśskaparslit eša gjaldžrot leigjanda.
50. gr.
[Žegar leigjandi er starfsmašur leigusala og hefur fengiš afnot af hśsnęši eša hluta hśsnęšis til ķbśšar vegna žess starfs er uppsögn leigusamnings heimil bįšum ašilum hans lįti leigjandi af störfum aš eigin ósk, honum er sagt upp eša vikiš śr starfi eša žegar fyrir fram umsömdum rįšningartķma lżkur. Tilkynning um uppsögn leigusamnings samkvęmt žessari grein skal vera skrifleg og send meš sannanlegum hętti eigi sķšar en įtta vikum frį lokum rįšningarsambandsins. Uppsögn leigjanda tekur žegar gildi viš sendingu tilkynningar um uppsögn enda segi hann leigusamningnum upp eigi sķšar en įtta vikum frį lokum rįšningarsambands. Um uppsagnarfrest af hįlfu leigusala gilda įkvęši 1. mgr. 56. gr. hvort sem leigusamningur er tķmabundinn eša ótķmabundinn.
Sé geršur tķmabundinn samningur um afnot af hśsnęši eša hluta hśsnęšis til ķbśšar skv. 1. mgr. getur slķkur samningur aldrei veriš til skemmri tķma en rįšningarsamningur starfsmanns. Žį skal samningurinn vera ótķmabundinn sé rįšningarsamningur starfsmanns ótķmabundinn.]1)
1)L. 63/2019, 1. gr.
X. kafli. Forgangsréttur leigjanda.
51. gr.
Leigjandi ķbśšarhśsnęšis skal aš umsömdum leigutķma loknum hafa forgangsrétt til leigu žess, svo fremi sem hśsnęšiš er falt til įframhaldandi leigu ķ a.m.k. eitt įr.
Forgangsréttur leigjanda gildir ekki:
1. Ef um einstaklingsherbergi er aš ręša.
2. Ef hiš leigša hśsnęši er ķ sama hśsi og leigusali bżr ķ sjįlfur.
3. Ef ķbśš er leigš meš hśsgögnum aš öllu eša verulegu leyti.
4. Ef leigusali tekur hśsnęšiš til eigin nota.
5. Ef leigusali rįšstafar eša hyggst rįšstafa hśsnęšinu til a.m.k. eins įrs til skyldmenna ķ beinan legg, kjörbarna, fósturbarna, systkina, systkinabarna eša tengdaforeldra.
6. Ef leigusali hyggst selja hśsnęšiš į nęstu sex mįnušum eftir lok leigutķmans. Sé sala žess fyrirhuguš į žeim tķma eša nęstu sex mįnušum žar į eftir er ašilum heimilt, žrįtt fyrir önnur įkvęši laga žessara, aš semja um lok leigutķma meš įkvešnum skilyršum og rżmingu žegar hśsnęšiš veršur afhent nżjum eiganda. Hyggist nżr eigandi leigja hśsnęšiš śt įfram skal leigjandi eiga forgangsrétt aš žvķ, en meš žeim sömu takmörkunum og gilda samkvęmt öšrum tölulišum žessarar mįlsgreinar.
7. Ef verulegar višgeršir, endurbętur eša breytingar, sem gera hśsnęšiš óķbśšarhęft aš mati [śttektarašila, sbr. XIV. kafla],1) um a.m.k. tveggja mįnaša skeiš, eru fyrirhugašar į nęstu sex mįnušum frį lokum leigutķmans.
8. Ef leigjandi er starfsmašur leigusala og honum hefur veriš lįtiš hiš leigša hśsnęši ķ té vegna starfsins eša ķ tengslum viš žaš.
9. Ef leigjandi hefur į leigutķmanum gerst sekur um vanefndir eša brot sem varšaš gįtu riftun.
10. Ef leigjandi hefur į annan hįtt vanefnt skyldur sķnar į žann veg eša sżnt af sér slķka hįttsemi aš ešlilegt megi telja aš leigusali vilji ekki leigja honum įfram eša aš veigamiklar įstęšur aš öšru leyti męli gegn forgangsrétti hans.
11. Ef sanngjarnt mat į hagsmunum beggja ašila og ašstęšum öllum męlir gegn forgangsréttinum.
[12. Žegar leigusali er lögašili sem ekki er rekinn ķ hagnašarskyni og leigjandi uppfyllir ekki lengur lögmęt og mįlefnaleg skilyrši leigusala fyrir leigu hśsnęšis eša veitir ekki naušsynlegar upplżsingar svo unnt sé aš stašreyna hvort hann uppfylli skilyršin, enda komi fram ķ leigusamningi aš forgangsréttur sé bundinn umręddu skilyrši.]1)
1)L. 63/2016, 27. gr.
52. gr.
Vilji leigjandi nota sér forgangsrétt skv. 1. mgr. 51. gr. skal hann tilkynna leigusala žaš skriflega og meš sannanlegum hętti a.m.k. žremur mįnušum įšur en leigusamningurinn rennur śt viš lok uppsagnarfrests eša viš lok umsamins leigutķma. Aš öšrum kosti fellur forgangsréttur hans nišur.
Telji leigusali aš leigjandi eigi ekki forgangsrétt af žeim įstęšum sem greinir ķ 2. mgr. 51. gr. skal hann innan 14 daga frį žvķ aš hann fęr tilkynningu skv. 1. mgr. gera leigjanda skriflega og rökstudda grein fyrir sjónarmišum sķnum og žvķ hverjar įstęšur standi forgangsréttinum ķ vegi. Aš öšrum kosti telst hann una forgangsréttinum nema atvik og ašstęšur séu meš žeim hętti aš telja verši slķka tilkynningu óžarfa, svo sem ef glöggt koma fram ķ leigusamningi eša uppsögn įstęšur sem śtiloka forgangsréttinn.
53. gr.
Žegar samningur er endurnżjašur samkvęmt įkvęšum 51. og 52. gr. skal leigufjįrhęšin vera sanngjörn og ešlileg ķ garš beggja ašila. Lķkur eru fyrir žvķ aš sś leigufjįrhęš, sem įšur gilti, sé sanngjörn og veršur sį sem vefengir žaš aš sżna fram į annaš. Ašrir skilmįlar, sem settir eru fyrir endurnżjušum leigusamningi, skulu og gilda svo fremi sem žeir séu ekki ósanngjarnir eša brjóti ķ bįga viš góšar venjur ķ leiguvišskiptum.
Skilmįlar endurnżjašs leigusamnings skulu aš öšru leyti vera hinir sömu og ķ upphaflegum samningi.
54. gr.
Ef leigusali hefur af įsettu rįši, svo sem meš mįlamyndagerningum eša meš sviksamlegum hętti, nįš til sķn leiguhśsnęši eša oršiš til žess aš leigjandi glati forgangsrétti sķnum žį skal hann bęta leigjanda sannanlegt fjįrtjón hans.
Bótakröfu skv. 1. mgr. veršur leigjandi aš setja fram meš sannanlegum hętti innan sex mįnaša frį žvķ aš hann rżmdi hśsnęšiš. Aš öšrum kosti fellur bótaréttur hans nišur nema leigusali hafi beitt svikum.
XI. kafli. Lok leigusamnings, uppsögn o.fl.
55. gr.
Uppsögn ótķmabundins leigusamnings er heimil bįšum ašilum hans.
Uppsögn skal vera skrifleg og send meš sannanlegum hętti.
56. gr.
Uppsagnarfrestur ótķmabundins leigusamnings skal vera:
1. [Einn mįnušur af beggja hįlfu į geymsluskśrum og žess hįttar hśsnęši til hvers sem žaš er notaš.
2. Žrķr mįnušir af beggja hįlfu į einstökum herbergjum.]1)
[3.]1) Sex mįnušir af beggja hįlfu į [ķbśšarhśsnęši],1) en [ķbśšarhśsnęši]1) telst hvert žaš hśsnęši žar sem fjölskylda getur haft venjulega heimilisašstöšu. [Hafi leigjandi haft ķbśšarhśsnęši į leigu lengur en tólf mįnuši skal uppsagnarfrestur af hįlfu leigusala vera tólf mįnušir sé um aš ręša lögašila sem ķ atvinnuskyni leigir śt viškomandi ķbśšarhśsnęši.]1)
[4.]1) Sex mįnušir af beggja hįlfu į atvinnuhśsnęši fyrstu fimm įr leigutķmans, nķu mįnušir nęstu fimm įr og sķšan eitt įr eftir tķu įra leigutķma.
[Žrįtt fyrir 3. tölul. 1. mgr. er leigusala sem er lögašili sem ekki er rekinn ķ hagnašarskyni heimilt aš segja upp ótķmabundnum leigusamningi meš žriggja mįnaša uppsagnarfresti žegar leigjandi uppfyllir ekki lengur lögmęt og mįlefnaleg skilyrši leigusala fyrir leigu į hśsnęši sem tilgreind eru ķ leigusamningi eša veitir ekki naušsynlegar upplżsingar svo unnt sé aš stašreyna hvort hann uppfylli skilyršin. Skal slķk uppsögn vera skrifleg og skal henni fylgja rökstušningur fyrir uppsögninni.]1)
[Įkvęši 1. mgr. um uppsagnarfrest gilda einnig viš uppsögn tķmabundins leigusamnings af hįlfu leigusala skv. 50. gr.]2)
1)L. 63/2016, 28. gr. 2)L. 63/2019, 2. gr.
57. gr.
Uppsagnarfrestur telst hefjast fyrsta dag nęsta mįnašar eftir aš uppsögn var send. Leigjandi skal hafa lokiš rżmingu og frįgangi hins leigša eigi sķšar en kl. 13.00 nęsta dag eftir aš uppsagnarfresti lauk.
Žar sem lengd uppsagnarfrests skv. 56. gr. ręšst af leigutķma er mišaš viš žann tķma sem lišinn er žegar uppsögn er send.
58. gr.
Tķmabundnum leigusamningi lżkur į umsömdum degi įn sérstakrar uppsagnar eša tilkynningar af hįlfu ašila.
Tķmabundnum leigusamningi veršur ekki slitiš meš uppsögn į umsömdum leigutķma, [sbr. žó 50. gr.]1) Žó er heimilt aš semja um aš segja megi slķkum samningi upp į grundvelli sérstakra forsendna, atvika eša ašstęšna [enda sé ekki fjallaš um viškomandi forsendur, atvik eša ašstęšur ķ lögum žessum og skulu žau]2) tilgreind ķ leigusamningi. [Skal gagnkvęmur uppsagnarfrestur vera a.m.k. žrķr mįnušir. Žį er leigusala sem er lögašili sem ekki er rekinn ķ hagnašarskyni heimilt aš segja upp tķmabundnum leigusamningi meš žriggja mįnaša uppsagnarfresti žegar leigjandi uppfyllir ekki lengur lögmęt og mįlefnaleg skilyrši leigusala fyrir leigu į hśsnęši sem tilgreind eru ķ leigusamningi eša veitir ekki naušsynlegar upplżsingar svo unnt sé aš stašreyna hvort hann uppfylli skilyršin. Uppsögn tķmabundins leigusamnings skal vera skrifleg og skal henni fylgja rökstušningur fyrir uppsögninni.]2)
1)L. 63/2019, 3. gr. 2)L. 63/2016, 29. gr.
59. gr.
[Ef įtta vikur lķša frį žvķ aš leigutķma lauk samkvęmt uppsögn ótķmabundins leigusamnings eša įkvęšum tķmabundins leigusamnings en leigjandi heldur įfram aš hagnżta hiš leigša hśsnęši og efna leigusamninginn framlengist leigusamningurinn ótķmabundiš enda hafi leigusali ekki skoraš į hann aš rżma hśsnęšiš eftir aš leigutķma var lokiš.]1)
1)L. 63/2016, 30. gr.
XII. kafli. Riftun leigusamnings.
60. gr.
Leigjanda er heimilt aš rifta leigusamningi ķ eftirtöldum tilvikum:
1. Ef leigusali bętir eigi śr annmörkum į hinu leigša hśsnęši skv. 17. gr.
2. Ef verulegur drįttur veršur į afhendingu hśsnęšisins. Beri leigusali įbyrgš į slķkum drętti į leigjandi jafnframt rétt til skašabóta.
3. Ef hśsnęšiš spillist svo į leigutķmanum af įstęšum sem ekki verša raktar til leigjanda aš žaš nżtist eigi lengur til fyrirhugašra nota eša teljist heilsuspillandi aš mati heilbrigšisyfirvalda.
4. [Ef leigusali bętir eigi śr annmörkum į hinu leigša hśsnęši skv. 20. gr.]1)
5. Ef réttur leigjanda er verulega skertur vegna laga eša annarra opinberra fyrirmęla eša vegna žess aš hann fer ķ bįga viš kvašir sem į eigninni hvķla. Leigusali ber og bótaįbyrgš į beinu tjóni leigjanda af völdum slķkrar skeršingar ef hann vissi eša mįtti um hana vita viš gerš leigusamnings og lét hjį lķša aš gera leigjanda višvart.
6. Ef ešlilegum afnotum eša heimilisfriši leigjanda er verulega raskaš meš ónęši og óžęgindum vegna verulegra eša ķtrekašra brota annarra žeirra sem afnot hafa af sama hśsi, į umgengnis- eša grenndarreglum, enda hafi leigusali žrįtt fyrir [skriflegar]1) įskoranir vanrękt skyldur sķnar skv. 4. mgr. [30. gr.]1) eša atvik séu aš öšru leyti meš žeim hętti aš ešlilegt sé og sanngjarnt aš leigjandi megi rifta leigusamningi. Slķk atvik geta t.d. bęši varšaš ešli brota og ónęšis og eins aš frekari brot og óžęgindi séu fyrirsjįanleg og lķkleg.
7. Ef leigusali brżtur ķtrekaš eša verulega gegn rétti leigjanda til aš hafa umsamin óskoruš umrįš og afnot hins leigša, svo sem meš žvķ aš hindra eša takmarka afnotin eša meš óheimilum ašgangi og umgangi um hiš leigša eša ef leigusali gerist sekur um refsivert athęfi gagnvart leigjanda eša fjölskyldu hans.
8. Ef leigusali vanefnir frekar skyldur sķnar samkvęmt leigusamningi eša lögum žessum į svo verulegan eša sviksamlegan hįtt aš riftun af hįlfu leigjanda sé ešlileg eša naušsynleg.
[9. Ef leigjandi missir afnot af hinu leigša hśsnęši um lengri tķma vegna opinberra fyrirmęla um brottflutning fólks af hęttusvęši žar sem hśsnęšiš stendur. Skal leigjandi žį rżma leiguhśsnęšiš įn įstęšulauss drįttar žegar fyrirmęlunum hefur veriš aflétt og eigi sķšar en innan sjö daga frį afléttingu žeirra. Hafi hśsnęšiš ekki veriš rżmt innan žess frests skal leigusali eiga rétt į greišslu leigu vegna žess tķma sem lķšur frį lokum frestsins žar til leiguhśsnęšiš hefur veriš rżmt.]2)
[Tilkynning um riftun skv. 1.–8. tölul. 1. mgr. skal vera skrifleg og skal henni fylgja rökstušningur fyrir riftuninni.
Réttindi og skyldur leigusala og leigjanda samkvęmt leigusamningi falla nišur frį dagsetningu riftunar og skal leigjandi rżma leiguhśsnęšiš žegar ķ staš nema ašilar semji um annaš og skal leigusali žį eiga rétt į greišslu leigu vegna žess tķma sem lķšur frį riftun og žar til leigjandi hefur rżmt leiguhśsnęšiš samkvęmt samkomulaginu.]1)
Nś neytir leigjandi ekki réttar sķns til riftunar skv. 1. mgr. innan [įtta vikna]1) frį žvķ aš honum varš kunnugt um vanefndir leigusala eša leigusali hefur aš fullu bętt śr žvķ sem aflaga fór og fellur réttur leigjanda til riftunar žį nišur.
Um bótarétt leigjanda į hendur leigusala vegna riftunar fer eftir almennum reglum kröfuréttar.
1)L. 63/2016, 31. gr. 2)L. 94/2023, 26. gr.
61. gr.
Leigusala er rétt aš rifta leigusamningi ķ eftirtöldum tilvikum:
1. Ef leigjandi greišir ekki leiguna eša framlag til sameiginlegs kostnašar skv. V. kafla į réttum gjalddaga og sinnir ekki innan sjö sólarhringa skriflegri įskorun leigusala um greišslu, enda hafi slķk įskorun veriš send eftir gjalddaga og leigusali žar tekiš fram aš hann muni beita riftunarheimild sinni.
2. Ef leigjanda ber aš vinna leigugreišslu af sér aš hluta eša öllu leyti og honum veršur į stórfelld vanręksla eša gerist sekur um meiri hįttar handvömm viš starfiš.
3. [Ef leigjandi nżtir hśsnęšiš, sameign ef hśsnęšiš er ķ fjöleignarhśsi, eša lóš į annan hįtt en lög žessi eša leigusamningur męla fyrir um og landslög leyfa aš öšru leyti og lętur ekki af misnotkun žess žrįtt fyrir skriflega įminningu leigusala.]1)
4. Ef leigjandi framselur leigurétt sinn eša misnotar heimild sķna til framleigu į hśsnęšinu skv. IX. kafla eša ef framleigjandi gerist sekur um einhverja žį hįttsemi sem heimilar leigusala riftun gagnvart upphaflegum leigjanda.
5. Ef leigjandi meinar leigusala eša öšrum, įn gildra įstęšna, ašgang aš hinu leigša hśsnęši ķ bįga viš įkvęši 18. gr.
6. Ef leigjandi flyst śr hśsnęšinu įšur en leigutķma er lokiš įn žess aš hafa gert naušsynlegar rįšstafanir til gęslu og verndar žess.
7. Ef hśsnęšiš spillist ķ umsjį leigjanda vegna slęmrar umgengni eša hiršuleysis žeirra sem leigjandi ber įbyrgš į og hann sinnir eigi įn tafar [skriflegri]1) kröfu leigusala um śrbętur, sbr. 18. gr.
8. Ef leigjandi vanrękir, žrįtt fyrir [skriflegar]1) įminningar leigusala, skyldur sķnar til aš sjį um aš góš regla og umgengni haldist ķ hinu leigša hśsnęši, sbr. 30. gr., eša gerist sekur um persónulega meingerš gagnvart leigusala eša fjölskyldu hans.
9. Ef leigjandi [verslunarhśsnęšis]1) vanrękir, žrįtt fyrir [skriflegar]1) ašfinnslur leigusala, skyldu sķna til aš halda uppi ešlilegri starfsemi og venjubundnum rekstri, sbr. 31. gr.
10. Ef leigjandi vanrękir aš öšru leyti en hér aš framan greinir skyldur sķnar samkvęmt leigusamningi eša lögum žessum į svo stórfelldan hįtt aš rżming hans śr hśsnęšinu telst ešlileg eša naušsynleg.
[11. Ef leigusali hefur sett lögmęt og mįlefnaleg skilyrši fyrir leigu hśsnęšis skv. 3. gr. a sem tilgreind eru ķ leigusamningi og leigjandi hefur gefiš upp rangar eša villandi upplżsingar sem leiša til žess aš hann hefur ranglega veriš talinn uppfylla skilyrši fyrir śthlutun leiguhśsnęšis.]1)
[12. Ef leigjandi missir afnot af hinu leigša hśsnęši um lengri tķma vegna opinberra fyrirmęla um brottflutning fólks af hęttusvęši žar sem hśsnęšiš stendur. Skal leigjandi žį rżma leiguhśsnęšiš įn įstęšulauss drįttar žegar fyrirmęlunum hefur veriš aflétt og eigi sķšar en innan sjö daga frį afléttingu žeirra. Hafi hśsnęšiš ekki veriš rżmt innan žess frests skal leigusali eiga rétt į greišslu leigu vegna žess tķma sem lķšur frį lokum frestsins žar til leiguhśsnęšiš hefur veriš rżmt.]2)
[Tilkynning um riftun skv. 1.–11. tölul. 1. mgr. skal vera skrifleg og skal henni fylgja rökstušningur fyrir riftuninni.
Réttindi og skyldur leigusala og leigjanda samkvęmt leigusamningi falla nišur frį dagsetningu riftunar og skal leigjandi rżma leiguhśsnęšiš žegar ķ staš nema ašilar semji um annaš og skal leigusali žį eiga rétt į greišslu leigu vegna žess tķma sem lķšur frį riftun og žar til leigjandi hefur rżmt leiguhśsnęšiš samkvęmt samkomulaginu.]1)
Nś neytir leigusali ekki réttar sķns til riftunar skv. 1. mgr. innan [įtta vikna]1) frį žvķ aš honum varš kunnugt um vanefndir leigjanda eša leigjandi hefur aš fullu bętt śr žvķ er aflaga fór og fellur réttur leigusala til riftunar žį nišur. Žetta gildir žó ekki žegar leigjandi hefur vanefnt skyldur sķnar meš sviksamlegum hętti eša žegar riftunarįstęšan er leiguvanskil, sbr. 1. tölul. 1. mgr.
1)L. 63/2016, 32. gr. 2)L. 94/2023, 26. gr.
62. gr.
Nś er leigusamningi rift af einhverri žeirri įstęšu sem talin er ķ 61. gr. og skal leigjandi žį bęta leigusala žaš tjón sem leišir beint af vanefndum hans. Ef leigusamningur var tķmabundinn skal leigjandi auk žess greiša bętur sem jafngilda leigu til loka leigutķmans, en ella til žess tķma er honum hefši veriš rétt aš rżma hśsnęšiš samkvęmt uppsögn.
Leigusali skal žó strax gera naušsynlegar rįšstafanir til aš leigja hśsnęšiš hiš allra fyrsta gegn hęfilegu gjaldi og skulu žęr leigutekjur, sem hann žannig hefur eša hefši įtt aš hafa, koma til frįdrįttar leigubótum skv. 1. mgr.
XIII. kafli. Skil leiguhśsnęšis.
63. gr.
Aš leigutķma loknum skal leigjandi skila hśsnęšinu ķ hendur leigusala įsamt tilheyrandi fylgifé ķ sama įstandi og hann tók viš žvķ. Ber leigjandi óskerta bótaįbyrgš į allri rżrnun hśsnęšisins eša spjöllum į žvķ, aš svo miklu leyti sem slķkt telst ekki ešlileg afleišing venjulegrar eša umsaminnar notkunar hśsnęšisins eša stafar af atvikum sem voru leigjanda sannanlega óviškomandi.
64. gr.
Bótakröfu sinni į hendur leigjanda veršur leigusali aš lżsa skriflega, eša hafa uppi įskilnaš žar aš lśtandi, innan [fjögurra vikna]1) frį skilum hśsnęšisins.
Hafi slķkir įgallar ekki veriš sżnilegir viš skil hśsnęšisins skal žeim lżst meš sama hętti innan [fjögurra vikna]1) frį žvķ aš žeirra varš vart.
Sé žessara tķmamarka ekki gętt fellur bótaréttur leigusala nišur nema leigjandi hafi haft svik ķ frammi.
1)L. 63/2016, 33. gr.
65. gr.
Nś koma leigusali og leigjandi sér ekki saman um bótafjįrhęš vegna skemmda į hinu leigša hśsnęši og skal [śttektarašili, sbr. XIV. kafla],1) žį meta tjóniš. Rétt er žó hvorum ašila aš krefjast mats dómkvaddra manna į bótafjįrhęšinni innan [įtta vikna]1) frį žvķ aš ašila var kunn nišurstaša [śttektarašilans].1)
1)L. 63/2016, 34. gr.
66. gr.
[Samkomulag leigjanda og leigusala skv. 1. mgr. 28. gr. skal gilda um breytingar og endurbętur į hinu leigša hśsnęši viš skil į hśsnęšinu. Hafi leigjandi ekki gert samkomulag skv. 1. mgr. 28. gr. viš leigusala um breytingar eša endurbętur į hinu leigša hśsnęši eša bśnaši žess skal leigusalinn eignast endurbęturnar įn sérstaks endurgjalds viš lok leigutķmans nema hann kjósi žį eša įšur aš krefjast žess aš leigjandi komi hinu leigša ķ upprunalegt įstand.
Leigjanda er heimilt aš flytja brott meš sér fastar innréttingar og annaš žess hįttar fylgifé, sem hann hefur sjįlfur kostaš til hśsnęšisins, žegar ekki er um aš ręša breytingar eša endurbętur į hinu leigša hśsnęši eša bśnaši žess skv. 1. mgr. 28. gr., enda komi leigjandi hinu leigša hśsnęši aftur ķ upprunalegt įstand.]1)
1)L. 63/2016, 35. gr.
67. gr.
Hafi leigjandi skipt um lęsingar ķ hśsnęšinu ber honum aš skila leigusala öllum lyklum aš žeim įn sérstaks endurgjalds.
68. gr.
Įšur en leigjandi flytur śr hśsnęšinu skal hann gefa leigusala upp žaš heimilisfang sem erindi og tilkynningar, er leigusali getur žurft aš koma til hans, žar meš talin tilkynning skv. 64. gr., mį og skal senda til.
XIV. kafli. Śttekt leiguhśsnęšis.
69. gr.
[[Leigjandi og leigusali eša umbošsmenn žeirra skulu gera śttekt į įstandi hins leigša hśsnęšis, ž.m.t. į brunavörnum, samhliša gerš leigusamnings og viš lok leigutķma. Nišurstöšur śttektar sem fer fram viš gerš leigusamnings skulu skrįšar ķ sérstakan śttektarkafla ķ leigusamningi. Óhįšur śttektarašili skal annast śttektina óski annar ašilinn žess og skiptist kostnašurinn viš śttektina žį aš jöfnu milli žeirra.]1)
Sé óskaš śttektar śttektarašila į įstandi hins leigša hśsnęšis ķ öšrum tilvikum en kvešiš er į um ķ 1. mgr. skal sį ašili sem óskar hennar greiša kostnašinn vegna śttektarinnar. Leigjanda og leigusala er žó įvallt heimilt aš semja um ašra kostnašarskiptingu vegna śttektarinnar.
Leigjandi og leigusali skulu koma sér saman um śttektarašila.
Komi upp įgreiningur milli ašila viš framkvęmd žessarar greinar geta ašilar vķsaš honum til kęrunefndar hśsamįla.]2)
Sį sem framkvęmir śttektir skal annast störf sķn viš śttektir af kostgęfni og ętķš gęta fyllsta hlutleysis gagnvart bįšum mįlsašilum. Hann skal og gęta žagmęlsku um einkahagi fólks sem hann kann aš fį vitneskju um ķ starfi sķnu.
[Įkvęši 2.–5. mgr. gilda einnig um önnur žau verkefni sem gert er rįš fyrir aš śttektarašilar sinni samkvęmt lögum žessum.]2)
1)L. 121/2022, 7. gr. 2)L. 63/2016, 36. gr.
70. gr. …1)
1)L. 63/2016, 37. gr.
71. gr.
…1)
[Śttekt śttektarašila skv. 1. eša 2. mgr. 69. gr. framkvęmir śttektarašili sem leigjandi og leigusali hafa komiš sér saman um skv. 3. mgr. 69. gr.]1) aš višstöddum leigusala og leigjanda eša umbošsmönnum žeirra. Į sérstaka śttektaryfirlżsingu …1) skal skrį sem ķtarlegasta lżsingu į hinu leigša hśsnęši og įstandi žess og getur leigjandi [eša leigusali]1) žį strax komiš aš ašfinnslum sķnum og óskaš śrbóta.
Į śttektaryfirlżsingu skal stašgreina nįkvęmlega hiš leigša hśsnęši, geta fylgifjįr, dagsetningar leigusamnings og ašila hans.
1)L. 63/2016, 38. gr.
72. gr.
Śttektaryfirlżsing skal gerš ķ žrķriti og skulu ašilar leigusamnings og [śttektarašili skv. 3. mgr. 69. gr.]1) undirrita hana og halda einu eintaki hver. Śttekt skal leggja til grundvallar ef įgreiningur veršur um bótaskyldu leigjanda viš skil hśsnęšisins.
…1)
1)L. 63/2016, 39. gr.
XV. kafli. Leigumišlun.
73. gr.
Žeim einum, sem hlotiš hafa til žess sérstakt leyfi [rįšherra],1) er heimilt aš reka mišlun meš leiguhśsnęši, sem lög žessi taka til, ķ žvķ skyni aš koma į leigusamningi eša annast framleigu eša skipti į leiguhśsnęši. Starfsheiti žess sem rekur leigumišlun er leigumišlari.
[Rįšherra]1) gefur śt leyfisbréf til leigumišlara og skal hann greiša fyrir žaš gjald ķ rķkissjóš samkvęmt lögum um aukatekjur rķkissjóšs. Leyfiš skal gefiš śt til fimm įra ķ senn.
1)L. 162/2010, 14. gr.
74. gr.
Hver sį, sem uppfyllir eftirgreind skilyrši, getur fengiš leyfi [rįšherra]1) til aš reka leigumišlun, sbr. 1. mgr. 73. gr.:
1. …2)
2. Er lögrįša og hefur forręši į bśi sķnu.
3. Sannar aš hann hafi góša žekkingu į hśsaleigulöggjöf og annarri löggjöf er mįli skiptir og naušsynlega kunnįttu ķ bókhaldi samkvęmt įkvęšum ķ reglugerš sem [rįšherra]1) setur.
4. Leggur fram tryggingu, sem [rįšherra]1) įkvešur ķ reglugerš, fyrir greišslu kostnašar og tjóns sem ašilar leigusamnings kunna aš verša fyrir af hans völdum.
Heimilt er aš synja manni um leyfi žetta ef įkvęši 2. mgr. 68. gr. almennra hegningarlaga eiga viš um hann.
Birta skal auglżsingu um veitingu leyfis til leigumišlunar ķ Lögbirtingablaši. Į sama hįtt skal birta auglżsingu um sviptingu leyfis, sbr. 81. gr.
1)L. 162/2010, 14. gr. 2)L. 77/2011, 11. gr.
75. gr.
Heimilt er samtökum leigusala eša hśseigenda, samtökum leigjenda, sveitarstjórnum svo og félögum eša stofnunum aš reka leigumišlun ķ ešlilegum tengslum viš ašra starfsemi sķna, enda lśti leigumišlun stjórn leigumišlara skv. 74. gr.
76. gr.
Leigumišlari skal hafa opna skrifstofu žar sem hann rekur starfsemi sķna.
Leigumišlari ber įbyrgš į aš leigusamningur sé geršur ķ samręmi viš lög žessi. Honum ber skylda til aš upplżsa ašila um réttindi žau og skyldur sem žeir taka į sig meš undirritun leigusamningsins, svo og um réttarįhrif hans almennt eftir žvķ sem įstęša er til.
Leigumišlari skal ętķš vanda til geršar leigusamnings og gęta žess aš žar komi fram allar žęr upplżsingar sem mįli skipta.
Óheimilt er leigumišlara aš gerast sjįlfur ašili aš leigusamningi sem honum er fališ aš koma į.
77. gr.
Leigumišlara ber žóknun śr hendi leigusala fyrir aš koma į leigusamningi. Žóknun skal vera sanngjörn meš tilliti til žeirrar vinnu sem hann lętur ķ té og žeirra hagsmuna sem um er aš tefla.
Óheimilt er leigumišlara aš taka žóknun af leigjanda fyrir mišlunina og gerš leigusamnings. Žó er leigumišlara heimilt aš įskilja sér sanngjarna žóknun eša kostnaš śr hendi leigjanda ef um er aš ręša sérstaka žjónustu ķ hans žįgu. Skal um žaš semja fyrir fram.
78. gr.
Leigumišlara er rétt aš taka aš sér innheimtu og móttöku hśsaleigu, eftirlit meš umgengni um hśsnęšiš og framkvęmd višhalds į žvķ, skiptingu reksturskostnašar, vörslu tryggingarfjįr svo og önnur žau störf ķ tengslum viš framkvęmd leigusamningsins sem ašilar hans, annar eša bįšir, fela leigumišlara aš annast fyrir sķna hönd.
Umboš leigumišlara til slķkra starfa skal vera skriflegt, vottfest og bįšum ašilum leigusamnings fengiš afrit af žvķ.
Endurgjald til leigumišlara fyrir žessi störf skal vera sanngjarnt og ķ samręmi viš fyrirhöfn hans.
79. gr.
Leigumišlara er óheimilt aš skżra frį žvķ sem hann kemst aš ķ starfi sķnu um hagi višskiptamanna sinna eša žeir hafa trśaš honum fyrir.
80. gr.
Leigumišlari er bókhaldsskyldur samkvęmt lögum um bókhald.
Leigumišlari skal halda skrį um hśsnęši žaš sem honum er fališ aš leigja śt og varšveita eintak af öllum leigusamningum sem hann gerir.
[Leigumišlara er skylt aš veita rįšuneytinu žęr upplżsingar sem naušsynlegar eru til aš žaš geti sinnt eftirliti skv. 81. gr.
Leigumišlari skal fyrir 15. október įr hvert senda rįšherra stašfestingu į aš hann hafi ķ gildi fullnęgjandi tryggingu skv. 4. tölul. 1. mgr. 74. gr.]1)
1)L. 63/2016, 40. gr.
81. gr.
[Rįšherra skal hafa eftirlit meš žvķ aš leigumišlarar fullnęgi lögmęltum skilyršum til leyfis til aš reka mišlun meš leiguhśsnęši. Missi leigumišlari eitthvert žeirra skilyrša sem sett eru fyrir leyfisveitingu getur rįšherra svipt hann leyfi sķnu tķmabundiš eša til loka leyfistķmans. Viš sviptingu leyfis skal leigumišlari hętta leigustarfsemi sinni. Hlutašeigandi lögreglustjóra ber aš veita atbeina sinn til aš stöšva starfsemina og innsigla ef žörf krefur.]1)
1)L. 63/2016, 41. gr.
82. gr.
[Rįšherra]1) setur ķ reglugerš2) nįnari įkvęši um leigumišlun, žar į mešal um skilyrši fyrir veitingu leyfis til leigumišlunar …3)
1)L. 162/2010, 14. gr. 2)Rg. 675/1994, sbr. 1197/2018. 3)L. 63/2016, 42. gr.
XVI. kafli. Hśsnęšisnefndir.
83. gr.
Žar sem hśsnęšisnefndir sveitarfélaga eru [skipašar af sveitarstjórn skv. 13. gr. laga nr. 44/1998, um hśsnęšismįl],1) skulu žęr fylgjast meš framkvęmd hśsaleigumįla samkvęmt lögum žessum og afla upplżsinga um žau mįl ķ hlutašeigandi sveitarfélagi eftir žvķ sem kostur er. Žeim ber og aš veita ašilum leigusamnings, sem žess óska, leišbeiningar um įgreiningsefni og leitast viš aš sętta slķkan įgreining.
1)L. 66/2010, 5. gr.
XVII. kafli. [Kęrunefnd hśsamįla.]1)
1)L. 66/2010, 3. gr.
84. gr.
[Rįšherra skipar samkvęmt tilnefningu Hęstaréttar Ķslands žrjį fulltrśa ķ kęrunefnd hśsamįla til žriggja įra ķ senn. Skulu tveir žeirra vera lögfręšingar og einn skal hafa séržekkingu į sviši byggingartękni. Annar lögfręšinganna skal vera formašur og uppfylla skilyrši um embęttisgengi hérašsdómara. Varamenn skulu skipašir į sama hįtt. Nefndinni er heimilt aš kalla sér til rįšgjafar og ašstošar sérfróša ašila ef hśn telur žörf į.
Kostnašur viš starfsemi nefndarinnar greišist śr rķkissjóši.]1)
1)L. 63/2016, 43. gr.
85. gr.
[Greini ašila leigusamnings į viš gerš og/eša framkvęmd leigusamnings geta žeir, einn eša fleiri, leitaš atbeina kęrunefndar hśsamįla sem kvešur upp skriflegan śrskurš svo fljótt sem kostur er og jafnan innan tveggja mįnaša frį žvķ aš erindi barst henni.
[Įgreiningi um fjįrhęš hśsaleigu skal vķsa til kęrunefndar hśsamįla innan žriggja mįnaša frį gildistöku leigusamnings eša samkomulags sem gert er sķšar į leigutķma um breytingu į leigufjįrhęš. Aš öšrum kosti teljast ašilar leigusamnings una įkvöršun leigufjįrhęšar.
Hafi fjįrhęš hśsaleigu ekki veriš sanngjörn og ešlileg samkvęmt nišurstöšu kęrunefndar hśsamįla eignast viškomandi ašili leigusamningsins endurkröfurétt į hendur hinum ašila samningsins vegna žess sem ofgreitt hefur veriš. Leigjanda er heimilt aš draga žaš sem ofgreitt hefur veriš frį sķšari leigugreišslum.]1)
Erindi til kęrunefndar skal vera skriflegt og ķ žvķ skal skilmerkilega greina hvert sé įgreiningsefniš, hver sé krafa ašila og rökstušningur fyrir henni.
Kęrunefnd skal gefa gagnašila kost į aš tjį sig og koma sjónarmišum sķnum og kröfum į framfęri. Skal gefa honum hęfilegan frest ķ žvķ skyni. Enn fremur er kęrunefnd heimilt aš kalla eftir öllum naušsynlegum upplżsingum og gögnum um mįliš gerist žess žörf.
Mįlsmešferš fyrir kęrunefnd skal aš jafnaši vera skrifleg en žó getur nefndin kallaš mįlsašila eša fulltrśa žeirra į sinn fund. Aš öšru leyti fer um mįlsmešferš hjį nefndinni samkvęmt įkvęšum stjórnsżslulaga og nįnari reglum sem rįšherra setur, aš fengnum tillögum frį nefndinni.
Śrskuršir kęrunefndar eru bindandi gagnvart mįlsašilum og sęta ekki kęru til ęšra stjórnvalds. Mįlsašilum er heimilt aš bera śrskurši nefndarinnar undir dómstóla innan įtta vikna frį žvķ aš śrskuršur var kvešinn upp og frestast žį réttarįhrif hans uns dómur fellur. Sé mįl höfšaš vegna śrskuršar nefndarinnar fyrir dómstólum er nefndinni heimilt aš fresta afgreišslu sambęrilegra mįla sem eru til mešferšar hjį henni žar til dómur gengur ķ mįlinu.
Ef kęra er bersżnilega tilefnislaus aš mati kęrunefndarinnar getur nefndin gert kęranda aš greiša gagnašila mįlskostnaš. Ašför mį gera įn undangengins dóms til fullnustu mįlskostnašar.
Śrskuršir kęrunefndar hśsamįla eru ašfararhęfir įn undangengins dóms.
Kęrunefndin skal birta śrskurši sķna.
Rįšherra skal meš reglugerš2) setja nįnari įkvęši um erindi til kęrunefndar, störf hennar, verkefni, valdsviš, starfsskilyrši o.fl.]3)
1)L. 121/2022, 8. gr. 2)Rg. 1355/2019. 3)L. 63/2016, 44. gr.
XVIII. kafli. Kynning laganna o.fl.
86. gr.
[Rįšuneytiš]1) [og Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun skulu]2) annast kynningu į lögum žessum og reglugeršum settum samkvęmt žeim.
[Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun]3) skal fylgjast meš žróun og įstandi hśsaleigumarkašarins ķ samrįši viš hśsnęšisnefndir sveitarfélaga. [Žį skal stofnunin vinna aš stefnumótun į sviši hśsaleigumįla įsamt rįšuneytinu og annast greiningar, rannsóknir og śtgįfu upplżsinga um leigumarkašinn. Hśsnęšis- og mannvirkjastofnun skal enn fremur koma į framfęri viš almenning upplżsingum er varša hśsaleigumįl auk žess aš annast skrįningu leigusamninga ķ hśsnęšisgrunn.]2)
[Rįšherra]4) getur meš reglugerš sett nįnari įkvęši um framkvęmd laga žessara.
1)L. 63/2016, 45. gr. 2)L. 121/2022, 9. gr. 3)L. 137/2019, 19. gr. 4)L. 162/2010, 14. gr.
XIX. kafli. Gildistaka.
87. gr.
Lög žessi taka gildi 1. janśar 1995. Žeir samningar, sem geršir hafa veriš fyrir žann tķma, skulu endurskošašir til samręmis viš įkvęši žessara laga fyrir 1. mars 1995.
…
[Įkvęši til brįšabirgša.
Įkvęši 50. gr. skal endurskoša fyrir 31. október 2021 ķ ljósi fenginnar reynslu.]1)
1)L. 63/2019, 4. gr.